Morgunblaðið - 10.06.1958, Blaðsíða 13

!>riðiudagur 10. júní 1958
MORCUNRT 4ÐTÐ
13
Sumarleikhúsið:
SPRETTHLAUPARINN
gamanleikur eftir Agnar Þórbarson
Leikstjóri: Gísli Halldórsson
SUMARLEIKHÚSIÐ hóf starf-
semi sína að þessu sinni með
frumsýningu í fyrrakvöld á gam-
anleiknum „Spretthlauparinn"
eftir Agnar Þórðarson. — Hefur
Sumarleikhúsið starfað áður tvö
sumur og sýnt tvo gamanleiki á
þeim tíma, „Meðan sólin skín“
eftir enska rithöfundinn Terence
Rattigan, sumarið 1956 og
„Frönskunám og freistingar" eft-
ir sama höfund sumarið 1957. Eru
báðir þessir gamanleikir bráð-
snjallir, enda hlutu þeir miklar
vinsældir hér og ágæta aðsókn.
„Spretthlauparinn" er fjórða
leikrit Agnars Þórðarsonar, sem
sýnt hefur verið hér í Reykjavík.
Samdi höfundurinn leikinn árið
1953 og var það síðar flutt í út-
varpið. Var það þá í tveimur
þáttum, en í vetur satndi höfund-
urinn það um og bætti við það
einum þætti. — Eg hlustaði ekki
á flutning leiksins í útvarpinu og
get því ekkert um það sagt hvort
breytingin hefur orðið til bóta. —
Hins vegar orkar það ekki tví-
mælis að leikrit þetta stendur
mjög að baki öðrum leikritum
höfundar, sem hér hafa verið
sýnd, bæði um efni og efnismeð-
ferð. Ýmislegt er þar þó hnytti-
lega sagt og sum atriði leiksins
ekki óskemmtileg, en sem heild
er verkið misheppnað. — Fyrsti
þátturinn er langbeztur, en annar
og þriðji þáttur eru báðir efnis-
rýrir og langdregnir. Sumum
mun þykja leikritið nokkuð klúrt
á köflum og er það að vísu satt,
en þó ekki svo að ætti að slá
mönnum fyrir brjóst. — Efni
leiksins verður hér ekki rakið,
enda slíkt ekki rétt um gaman-
leik, þar sém ánægja áhorfand-
ans er mest í því fólgin, sem kem-
ur honum á óvart. Það skal þó
sagt að leikurinn gerist í Reykja-
vík árið 1953 og er ein ógurleg
flækja, þar sem þrír menn eiga
í átökum um sömu konuna. —
þ. e. eigmmaður hennar og tveir
aðrir heiðursmenn, annar virðu-
legur sveitaklerkur og hinn Eng-
lendingur, sem kominn er til þess
að rifja upp gömul kynni við
frúna frá stríðsárunum.
Gísli Halldórsson hefur haft
allan veg og vanda af leikstjórn
og sviðsetningu og hefur farizt
hvorttveggja vel úr hendi, eftir
því sem efni standa til. Staðsetn-
ingar eru allar eðlilegar og hraði
leiksins er góður í fyrsta þætti,
en í hinum þáttunum síðri, enda
erfitt að blása iífi í þá þætti eins
og þeir eru frá hendi höfundar-
ins. — Gisli fer einnig með hlut-
verk eiginmannsins, Þorgeirs
Sigurjónssonar eða „Gogga“ eins
og hann er nefndur. Er leikur
Gísla skemmtilegur, enda vakti
hann mikinn hlátur áhorfenda, en
nokkuð minnir þó leikur hans á
Wiliy Pentridge í „Systir María“,
sem Gísli lék á sínum tima með
miklum ágætum. Hina ástsjúku
og áhrifagjörnu eiginkonu
„Gogga“, Katrínu, leikur Sigríð-
ur Hagalín og er því hlutverki
vel borgið í höndum hennar. Er
leikur hennar eðlilegur og örugg-
ur og næsta skiljanlegt og mann-
legt að hið sterka kyn verði veikt
í návist þessarar kvakandi „sól-
skríkju“ eins og annar biðlanna
nefnir hana.
Séra Tryggva, Reykjavíkur-
barnið og sveitaklerkmn leikur
Guðmundur Pálsson. Verður
klerkurinn nokkuð hart úti frá
hendi höfundarins og mætti því
ætla að hann sé ekki mikill
prestavinur. Gervi Guðmunctar og
látbragð i fyrsta þætti er í fyllsta
máta svo sem hæfir virðulegum
klerki utan af landi. Og er hann,
í síðari þáttunum, hefur afklæðzt
guðsmanninum, sér maður nýja
og skemmtilega hlið á leikaran-
uin. Hann er frjálslegur og
hressilegur í tali og hreyfingum
og brennheitur elskhugi, er virð-
ist enginn viðvaningur i þeirri
grein. Hefur Guðmundur aldrei
leikið eins vel og að þessu sinni.
Knútur Magnússon leikur
Róbert Wright, smásmugulegan
og „pedantiskan" Englending,
virðulegan borgara brezka heims-
veldisins og þar með hámark
sköpunarverksins. Persónan er
allvel gerð frá höfundarins hendi,
en „týpiskur" Englendingur er
Wright ekki í túlkun leikaráns.
— Steindór Hjörleifsson leikur
Fal Ólafsson, prófast. Hlutverkið
er lítið, en gervi Steindórs er gott
og leikur hans dágóður. — Jens-
ínu, ráðskonu séra Tryggva leik-
ur Helga Valtýsdóttir. Einnig það
er lítið hlutverk, en veldur þó
miklu um málalokin. Gervi Helgu
er ágætt, en frúin naut sín ekki
fyllilega í hlutverkinu.
Leiktjöld Magnúsar Pálssonar
eru falleg og skemmtileg.
Sig'urður Grímsson.
Þakkir
Til Saurbæinga og annarra kunn-
ingja í tilefni af sextugsaímæli
mínu.
Sumir ná í sextugs ár.
sífellt hækka tugir,
gleðja sig við glas og Lár,
gefast betri hugir.
Þessu greina þarf ég frá,
þankans léttir pínu,
heimsókn þakka ykkur á
afmælinu mínu.
Við höfum drukkið vina skál
veig á flóði borðum.
Saurbæingum Sónar mál
sendi í nokkrum orðum.
Gátum saman sungið það,
sem var tamast þegið,
mörgum ama ýtt úr stað,
að ýmsu gaman dregið.
Saurbæingar sátu ei hjá,
sinnis léttu pínum,
heillaskeyti hlaut ég frá
horfnum vinum minum.
Talentunum teflið rétt,
treystir vinaböndin,
gerið öllum lífið létt,
leið oss Drottins höndin.
Upp í seilist æðri tjöld,
engar veilur ríki,
lifið heilir ár og öld,
allar deilur viki.
Hvammsdalskoti,
22. apríl 1958.
Jóhannes Sturlaugsson.
Við Gljáfaxa fyrir brottför frá Reykjavík. Talið frá vinstri: Frú Þórey önundardóttir, Asdís Rósa
Baldursdóttir, Margrét Kjartansdóttir, barnfóstra, og Baldur Bjarnason, sem nú er stöðvarstjórl
á Eiðum. Ljósm.: Sv. Sæm.
Nýstárlegir búferla-
flutningar með flugvél
FYRIR nokkru voru ákveðnar
breytingar og tilfærslur á stöi'f-
um stöðvarstjóra Ríkisútvarpsins
á Eiðum og í Skjaldarvík. I því
sambandi áttu sér stað allnýstár-
legir búferlaflutningar, er þrjár
fjölskyldur ásamt búslóð, voru
fluttar til nýrra heimkynna á
nokkrum klukkustundum.
Ríkisutvarpið leigði Gljáfaxa
Flugfélags Islands til flutning-
anna og lagði hann af stað frá
Reykjavík fyrir hádegi sl. laugar
dag og með henni Baldur Bjarna-
son, hinn nýi stöðvarstjóri á Eið-
um, ásamt fjölskyldr sinni.
Er Gljáfaxi lenti á Egilsstaða-
flugvelli vori þar fyrir Jónatan
Clausen stöðvarstjóri á Eiðum og
fjölskylda hans ásamt búslóð
þeirra hjóna. Er afferming og
hleðsla hafði farið fram, var hald-
ið af stað til Akureyrar með
Clausens-f jölskylduna, en Jónatan
tekur nú við stöðvarstjórastarfi
við Skjaldarvíkurstöðina. Á Ak-
ureyrar'flugvelli beið Sigþór Mar-
inósson, sem verið hefir stöðvar-
stjóri í Skjaldarvík, ásamt fjöl-
skyldu sinni og innbúi. Eftir
skamma viðdvöl hóf Gljáfaxi sig
til flugs á nýjan leik og lenti í
Reykjavík með Sigþór og fjöl-
skyldu hans kl. 18 Flugstjóri í
þessari ferð var Ingimar Svein-
björnsson.
1 sambandi við þessa óvenju-
legu flutninga, sagði Stefán
Bjarnason verkfræðingur, að ýt-
arleg athugun hefði farið fram á
því, á hvern hátt þessum flutn-
ingum yrði bezt og ódýrast kom-
ið í kring. Athugunin, hefði leitt
í ljós, að flugleiðin reyndist ó-
dýrust og kæmi þar margt tils
Engin út- eða uppskipunargjöld.
Ekki þyrfti að pakka búshlutum
í umbúðir o. fl. Þá væri tíma-
sparnaður mikið atriði í þessu sam
bandi og það, hve lítið tapaðist
af vinnutíma starfsman,,a.
Cautaborgarhöfn stœkk-
uð að miklum mun
Höfðingleg gjöf
fil Bláa Bandsins
JÓNAS Guðmundsson hefur tjáð
Mbl. að Gísli Gíslason, stórkaup-
maður í Vestmannaeyjum hafi
afhent honum 10 þúsund krónur,
sem er áheit frá Gísla á Bláa
Bandið. Bað Jónas blaðið að koma
á framfæri þakklæti stofnunar-
innar fyrir þá vinsemd og það
traust, sem felst í þessari höfð-
inglegu gjöf.
Þetta c,- ujoigunarbáturinn á togaranum Fylki, en hann er
fyrsti togarinn, sem er með einum stórum björgunarbáti, sem
flutt getur í einu alla áhöfnina. Það iekur ekki nema 20 sek.
að setja bátinn út, hvorum megin sem vill. Aðaluppistaðan í
björgunartækjum fyrir skipverja í neyðartilfellum eru stórir
gúmmíbjörgunarbátar.
Gautaborg, 22. maí
AÐ UNDANFÖRN I hefur verið
unnið að n. klum fra nkvæmdum
við höfnina hér. Athafnasvæði
hafnarinnar hefur þar með auk-
izt um 50%, svo að möguleikar
eru nú fyrir skip all, að 50000
tonnum raeð 225—250 metra
lengd ad fá hafnarplása. Áður
var þar aðeins rum fyrir
skip allt að 25000 tonnum.
Þó þessu gífurlega verki, sem
kostað hefur allt að 100 milljón-
um s. kr., sé nú lokið nær áætlun-
in lengra fram í tímann eða til
1970. Höfnin borgar enga skatta,
en annast aftur á móti allar við-
gerðir og framkvæmdir sjálf. Með
þessu móti hefir verið mogulegt
að skila ágóða, sem lagður hefir
verið í ólíka sjóði.
Olíuflutningarnir aukast
Ný olíuskipahöfn var byggð fyrir
nokkrum árum, en strax sex
mánuðum eftir að húi. var tekin
í notkun kom í Ijós að athafna-
t var of lítið, þrátt fj
það, að kunnugir sögðu þá að
svæðið mynda nægja am nar.a
framtíð.
OlíufL ning ti- Gauta-
l rgar fyrir stríð nam 600 þús-
und tonnum. Tvö siðustu árin
heí' m. 0 ð nu,.. illjónum
tonna, — aukning sem nemur
500 %. Olíuhöfnin hefir nú einnig
verið stækkuð um helming, en
reiknað er með að mjög fljótlega
þurfi að stækka hana aftur um
50%, þar eð nú eru víða í bygg-
ingu skip allt að 100 þúsund
tonnum.
Rennan dýpkuð
Innsiglingarrennan hefir nú ver
ió dypkuc í allt að 12 metra.
einkennilegt í því sambandi var
að verkið varð tveini milljónu.n
króna ódýrara en áætlaö var i
fyrstu! Peningar þeir. sem ai-
gangs urðu þá voru síðan notaðir
til þess að breikku r.-inunt úr
150 í 200 metra. Þessi breikkun
hefir það i för meb sér að nú er
loku fyrir það skotið að sokkið
eða strandað skip loki renunni.
Unnið hefir verið að byggingu
kra vöruh . og uppskipun-
arkrönum hefur frá 1945 v«ri6
fjölgað úr 170 í 220.
45000 kr. í hafnargjöld fyrlr
meðalstórt olíuskip
Hvað kostar að liggja í höfnT
Það veltur auðvitað á stærð skips
og farms. Meðalstórt olíuskip,
sem affermir olíu verður að
borga um 45000 ,s kr. í hafnar-
gjöld. Skipið er 15000 nettótonn
(19 aurar á tonn í hafnargjald)
gefur 6000 krónur fyrir inn- og
útsiglingu. Fyrir farminn, sem er
30000 tonn af olíu er borgað 28
aura á tonnið í hafnargjald, 8400
kr. — þannig allt að 15000 krónur
fyrir þá heimsókn. líðast en ekki
sízt kemur stór liður, .—uilega
hafnargjald, sem innflyljandx
borgar fyrir vöruna, — 1 xrcna
á tonn. Þetta gerir óOOOO krónur.
Hafnargjaldið fyrir skip og farm
af þessari stærð nemur því allt
í allt um 45000 s. krónum.
Volvo stærsti útflytjandinn
Margir vita, að Gautaborg er
stærsta höfn landsins, en að
Volvo er stærsti útflytjandinn til
Ameríku með 10300 bíla hafa ef
til vill færi vitað Talan er frá
árinu 1957.
Nokkrar tölur til fróðleiks
í fyrra komu rumiega 23000
skip til Gautaborgar. Útflutning-
urinn frá höfninni í Gautaborg
nam í fyrra 7 milljónum tonna,
frá Stokkhólmi 3,6 milijónum
tonna. Og fyrir fólk sem gaman
hefir af tölurn má geta þess að
höfnin her r samanlagt 13 kíló-
metrar að lengd með 220 upp-
skipunarkrönum, sem í fyrra
voru í gangi 307000 tíma. Vöru-
húsin nema 170000 fermetrum og
160000 járnbrautarvagnar voru
affermdir.
— Guðm. Páísson.
Stúlka óskast
Þvoltahusið á
HÓTEL SKJALDBREIÖ