Morgunblaðið - 24.06.1958, Blaðsíða 2

3
M O K G l! J\ B í 4 O IÐ
Þriðjudagur 24. júní 1958
-1

Þá tékk maður kaupið sitt
ávallt greitt í gullpeningum
Samfal við Árna Siemsen aðalrœðismann
— Ég er ekkert farinn að eld-
ast, mér hefur alltaf liðið vel,
hefi alltaf verið frískur og finnst
ég í dag hafa vinnuþrek á við
50 manns.
Þannig komst Árni Siemsen, að
atræðismaður íslands í Liibeck
m.a. að orði, er MbL. hitti hann
sem snöggvast að máli i gaer. En
hann hefur dvalizt hér heima í
stuttri heimsókn hjá vinum og
ættingjum sl. hálfan mánuð. —
Þessi unglegi og hressilegi mað-
ur á sjötugsafmæli hinn 22. sept
ember í haust. Hann fæddist í
Hafnarfirði árið 1888, sonur Þór
unnar, dóttur Árna lanöfógeta,
og Franz Siemsens sýslumanns í
Gullbringu- og Kjósarsýsiu. Var
Árni 8 ára gamall, er hann flutt-
ist úr Hafnarfirði til i.,;javík-
ur.
54 ár í Þýzkalandi.
—r Hvað hafið þér verið lengi
búsettur 1 Þýzkalandi?
- - Ég hef verið þar sl'. 54 ár.
Fór þangað fyrst nokkru eftir
fermingu til verzlunarnáms og
var fyrstu 4 árin í Slésvíkurbæ,
þar sem ég vann í verzlun og
gekk í kvöldskóla. Ég kunni ekki
stakt orð í þýzku, þegar ég kom
þangað. Hafði í upphafi ætlað
mér að hefja námið í Danmörku.
Að loknu fjögurra ára námi flutt
ist ég til Lubeck, réðst þangað
sem verzlunarmaður. Árið 1922
stofnaði ég þar sjálfstæða út-
flutningsverzlun með þýzkar vör
ur, er ég seldi til íslands. Hef ég
rekið hana í svipuðu formi síðan.
Hefi selt þar allt milli himins og
jarðar.
Uppgangstímar
— Hvernig var lífið í í>ýzka-
landi, þegar þér komúð þangað
fyrst sem unglingur?
— Fyrstu tíu árin, sem ég var
I Þýzkalandi, 1904—1914, voru
miklir uppgangstímar, einhverj-
ir þeir mestu, sem ég man eftir
þar í landi. Maður fékk þá t.d.
kaupið sitt ávallt greitt i gull-
peningum.
Þetta voru síðustu ár keisara-
stjórnarinnar, áður en fyrra stríð
ið skall á.
— En hafði ekki styrjöldin mik
il áhrif á störf yðar?
— Ekki svo mikil. Ég fann lít-
ið fyrir fyrra stríðinu, nema
hvað almenn skömmtun var í
landinu og matvælaskortur, þeg-
Árni Siemsen
ar á leið. En við höfðum það
samt gott.
— En hvernig gekk svo lífið
hjá ykkur í síðari heimsstyrjöld-
inni?
— Margvíslegir erfiðleikar
urðu þá að sjálfsögðu á vegi
manns. En aðeins ein stór loftár-
ás var þá gerð á Lúbeck. Hún
stóð yfir heila nótt, og 500—600
hús voru lögð í rústir, þar af
þrjár aðalkirkjur bæjarins. í
húsinu okkar brotnuðu allar rúð-
ur.
Gengishrunið
— En höfðu ekki styrjaldirnar
mikil áhrif á viðskiptalífið?
— Jú, eftir fyrra stríðið varð t.d.
algert gengishrun, upp úr því
fengum við eitt mark fyrir
hverja eina billjón marka. Eftir
seinna stríðið fékk maður eitt
Fékk fullfermi í kasfi
þrisvar í röð
Nœlonnœtur ryðia sér til rúms í flofanum
VÉLSKIPIÐ Víðir II úr Garði
var í gærkvöldi á leið til Iands
með góðan afla úr fjórðu veiði-
för sinni á nýbyrjaðri síldarver-
tíð við Norðurland. Aður hafði
báturinn fengið 2100 uppmældax
tunnur síldar í þrem veiðiferð-
um. Er báturinn með nælonnót,
en slíkar nætur virðast ætla að
ryðja sér til rúms hér.
I þessum þrem ferðum hafði
Víðir kastað aðeins einu sinni ’
hverri veiðiför og fékk þá 600—
850 tunnur í kasti. Allur aflinn
úr þessum þrem ferðum, 2100
tunnur, sem fyrr greinir, fór til
söltunar eða frystingar. Verð-
mæti uppmældrar tunnu er nú
150 krónur, svo að aílaverðmætið
nemur því alls um 315,000 kr.
Víðir II var meðál þeirra báta
er fyrstir fengu síld ! vertíðinni
er hófst á þjóðhátíðardaginn 17.
júní. A síldarvertíð í fyrra var
bálurinn með mest aflaverðmæti
ailra síldveiðiskipanna, sem þátt
tóku í vertíðinni, en þau voru
235. Skipstjóri á Víði II er einn
kunnasti aflamaöur Vdaflotans,
Eggert Gíslason úr u-ði. Eig-
andi bátsins er Guðm odur Jóns-
son á Kafnkelsstöðum, sem
einnig á nú á vertioinni bátana
Rafnkel og Mumma. Voru þeir
Víðir og Rafnkell báðir komnir
á fyrstu aflaskýrslu Fiskifélags-
ins, sem miðuð var við laugar-
dagskvöld og nær til báta, sem
aflað hafa yfir 500 mál og tunn-
ur. Eru á þeirri skýrslu 7 skip.
Nælonherpinætur voru fyrst
reyndar hér á íslenzku síldarskip
unum fyrir tveim árum. — Var
það Ingvar Vilhjálmsson, útgerð-
armaður sem lét reyna slíka nót
á báti sínum, Hafþór. Á síldar-
vertíðinni í iyrra voru nokkur
skip með nælonnót, en nú munu
milli 40 og 50 skip vera með slík-
ar nætur.
Nót sú er Eggert Gíslason hef
ur á bát sínum er 210 faðmar á
lengd og 48 faðmar á dýpt og er
með plast-nótaflot. — Er nótin
sett upp í netaverkstæði Þórðar
Eiríkssonar.
Eftir fyrstu veiðiförina hafði
Eggert Gíslason, skipstjóri, sagt,
að því kasti myndi hann ekki
hafa náð með venjulegri herpi-
nót, en þetta var um 600 tunnu
kast. Hafði nótin farið í kaf og
Eggert orðið að „bakka á nót-
inni“, eins og sjómenn kalla það,
til að ná henni upp. Ekki hafði
hún gefið sig hið minnsta, hafði
skipstjórinn sagt.
mark fyrir hver txu mörk. Ég
tapaði svo að segja aleigu minm
við lok beggja styrjaldanna.
—» Hvernig hefur svo endur-
reísnarstarfið gengið?
— Það hefur gengið vel. Með
mikilli vinnu og áreynslu fólks-
ins hafa borgir og héruð risið úr
rústum á undraskömmum tíma.
— Hvenær urðuð þér fyrst
ræðismaður íslands?
— Ég var skipaður fyrsti vara
ræðismaður íslands í Vestur-
Þýzkalandi árið 1948. Aðalræðis
maður íslands varð ég 1956. Enn
fremur var ég aðstoðarmaður
Vilhjálms Finsens, á meðan hann
var í Hamborg.
— En hafið þér ekki líka starf-
að fyrir Rauða kross íslands í
Þýzkalandi?
-— Jú, ég hefi verið umboðs-
maður Rauða krossins undanfar-
in ár,
Iðkar íþróttir
— Og þer haldið áfram að
verzla?
— Já, ég ætla að halda áfram
að verzla og vinna.
— Hvernig á maður að halda
æsku sinni eins vel og þér gerið,
komnir fast að sjötugu?
— Það er enginn vandi, aðeins
að vinna og iðka íþróttir í hófi.
Ég hefi stundað róðraríþrótt í
fjölda ára og ég vona, að ég kom-
ist í róður á sjötugsafmælinu
mínu í haust.
Ég er mjög glaður yfir því, seg
ir Árni Siemsen að lokum, að ég
gat nú verið hér heima í fyrsta
skipti á þjóðhátíðardaginn, 17.
júní. Það var regluleg þjóðhátíð.
Mér hefur líka þótt vænt um að
geta í þessari heimsókn hitt
marga góða vini mína og ætt-
ingja. Því miður náði ég ekki til
allra, en ég hitti þá næst þegar
ég kem, sem ég vona að verði
fljótlega. Þó ég hafi dvalizt lang-
dvölum erlendis, þekki ég landið
okkar vel. Ég hefi siglt kringum
það oftar en einu sinnx, en ég
hefi aldrei komið að Gullfossi og
Geysi. Ég er hrifinn og þakklát-
ur fyrir móttökurnar hér heima
og hverf heim til starfa minna
bjartsýnn á framtíðina.
Tveir synir Árna . Siemsens,
þeir Ludvig og Franz, eru nú
búsettir hér á landi. Reka þeir
umboðsverzlun í Reykjavík
undir nafni föður síns.
Merkilegt starf.
Árni Siemens hefur unnið mik
ið og merkilegt starf í þágu lands
síns og þjóðar í Þýzkalandi. —.
Hann hefir veitt miklum fjölda
landa sinna margvíslega og mik-
ilvæga aðstoð. Er mikill fengur
að aðalræðismannsstarfi hans í
Vestur-Þýzkalandi, en það rækir
hann með miklum dugnaði og sér
stakri lipurð. Vinir Árna Siem-
sens og heimilis hans árna hon-
um heilla með sjötugsafmælið á
komandi hausti, um leið og þeir
óska honum góðrar ferðar og
þakka honum fyrir komuna.
— S. Bj.
Júgóslavar
aftökunum
BELGRAD, 23. júní. — NTB
—Reuter. — Júgóslavneska
stjórnin mótmælti í dag í mjög
harðorðri orðsendingu, er Tító
marskálkur sjálfur samdi að
nokkru, sakfellingu og aftökum
fyrrverandi forsætisráðherra
Imre Nagys, Pal Maleters hers-
höfðingja og tveggja félaga
þeirra.
I orðsendingunni er ungverska
stjórnin ásökuð um að hafa svik-
ið þau Iteit sín að láta ekki
draga þá Nagy og Maíeter fyrir
lög og dóm. Hafi þetta m.a. ver
ið gert til að spilla sambaudl
44 skip komu með
síid til Sigiuijarðar
SIGLUFIRÐI, 23. júní — Eftir-
talin skip hafa komið með sild
til Siglufjarðar til söltunar og lít-’
ils háttar tíl bræðslu. Þetta hef-
ur farið á ýmsar hafnir norðan
lands, mest til Siglufjaxðar og
hefur verið stanzlaus söltun á öll-
um plönum.
Síldin er langt sótt, 80 til 110
mílur norður af Siglufirði. Síldin
veiðist mest eftir asdic og lóðn-
ingu, sjaldan að hún sést vaða.
Þessi skip hafa komið með
síld: Sigurbjörg 150 tunnur, Stef-
án Árnason 250, Andri 350, Fjalar
1150, Gissur hvíti 500, Helga TH
500, Guðmundur Þórðarson RE
200, Steinunn gamla 350, Jökull
1000, Hafbjörg 300, Sigrún AK
300, Víkingur 300, Víðir II 600,
Heiðrún 500, Fanney 400, Fákur
800, Pétur Jónsson 600, Sigurfari
150, Svanur RE 500, Sigurfari SH
500, Einar Hálfdáns 150, Magnús
Marteinsson 500, Geir KE 200,
ísleifur II 350, Álftanes 300, Kóp
ur 250, Von KE 350, Dux 350,
Guðbjörg ÍS 200, Sæfaxi 300, Ól-
afur Magnússon 400, Særún 150,
Sigurður 900, Ófeigur III 300,
Grundfirðingur II 300, Hólmkell
400, Gjafar 300, Snæfell 300, Svan
ur SH 500, Hrönn II 1000,
Mummi 400, Björg SU 300,
Reykjanes 300 og Reynir VE 600
í nótt og í morgun er vitað
um þessi skip sem hafa fengið
góða veiði og eru nú á leið til
lands: Björn Jónsson 500
mál og tunnur, Helga RE 400
tunnur, Hrafn Sveinbjarnarson
350, Krisfján 600, Gunnar 300,
Vilboi-g 550, Freyr 250, Hrafnkell
450, Þorbjörn 600, Mímir 300,
Heiðrún 200, Sigurfari SF 550,
Svanur RE 400, Guðmundur Þórð
arson GK 600, Sveinn Guðmunds-
son 350, Einar Hálfdáns 400, Kap
500, Garðar 150, Rifsnes 700, Erl-
ingur V 200, Heimaskagi 300,
Gylfi II 200, öðlingur 200, Fja'ar
200, Hilmir 200, Páll Pálsson 350,
Sindri 650, Trausti 200, Stjarnan
450, Þorleifur Rögnvaldsson 400,
Sigurfari VE 750, Svala 250, Ver
500, Mummi 500, Þorsteinn
þorskabítur (áður Jörundur)
1800—1900 mál og tunnur, Gull-
borg 150, Bjarni Jóhannesson 250
og Skipaskagi 150. — Guðjón.
Á leið til hafnar i gærkvöldí
Eftir að þetta skeyti barst MbL
hafði það fregnir af þessum skip-
um, sem öll voru á leið til lands:
með síld, sem hér segir :
Bergur VE 600, Sigrún 250, Reyn
ir VE 500, Guðfinnur 450, Fróða-
klettur 350, Búðaklettur 300,
Böðvar 400, Gunnar EA 450, Völu
steinn 100, Erlingur IV 600, Sæ-
rún 450, Akurey 150, Arnfirðing-
ur 400, Stefán Árnason 200,
Hannes Hafstein 500, Guðmund-
ur frá Sveinseyri 40, Langanea
250, Sunnutindur 100, Víðir SU
180, Sigurvon AK 200, Sæljón
700, Valþór 200, Viðir II 400 og
Bjarni Jóhannesson 250 tunnur.
Síldarfréttir frá höfnum
nyrðra
Stanzlaus síldarsöltun
á Olafsfirði
Fréttaritari Mbl. á Ólafsfirði
símaði síðdegis í gær. að þar nafi
verið stanzlaus síldarsöltun frá
því snemma á sunnudagsmorgun.
Þessir bátar höfðu komið til
Ólafsfjarðar: Víðir, Garði, með
600 tunnur, Sigurfari FH 500,
Svanur SH 600, Kristján 630 og
Þorbjörn 500.
Væntanlegir voru í gærkvöldi:
Bjarnar með 450 tunr.ur, Þorleif-
ur Rögnvaldsson 350 og Einar
Þveræingur 200. Auk þess var
Víðir frá Garði enn á leið til
lands með góðan afla úr fjórðu
veiðiferð bátsins.
Síldarfréttir frá Dalvík
Dalvík, 21. júní (laugardag) —
í dag barst fyrsta síldin hér á
land á þessu sumri. Kom mb
Baldvin Kristjánsson með 200
tunnur, og var síldin söltuð. Áð-
ur hafði sami bátur komið með
250 tunnur til Siglufjarðar og mb.
Hannes Hafstein hafði lagt þar
upp 200 tunnur. Ekki hefur frétzt
um aðra Dalvíkurbáta, sem feng-
ið hafa veiði, enda ekki nema 4
sólarhringar síðan þeir fyrstu
fóru út. Síldin veiddist á NV-
svæðinu og er bæði stærri og feit-
ari en sú, sem veiddist þar fyrst
sl. sumar. Sjómenn telja litlar
lílcur til, að um mikla veiði verði
að ræða á þessum slóðum.
Dalvík, 23. júní — Frá klukk-
mótmœla
harðlega
Ungverjalands og Júgóslavíu. Er
minnt á það, að þegar fyrrver-
andi utanríkisráðherra Rajk var
tekinn af lífi fyrir landráð, var
Júgóslavía einnig ákærð fyrir í-
hlutun um innanríkismál Ung-
verjalands. En Rajk var siðar
endurreistur og viðurkennt, að
hann hefði verið borinn röngum
sökum. Sé því ástæða til að ef-
ast um, að sannleikskorn finnist
í ákæruskjali ungversku ríkis-
stjónxarinnar í máli Nagys.
Segir í orðsendingunni, að af-
tökurnar hafi vakið mikla
g.emju í Júgóslav.u.
an 8 í gærkvöldi hafa þessir bát-
ar landað síld til söltunar: Fakur
550, Ágúst Guðmundsson 490,
Björk, Eskifirði, 350 og Ólafur
Magnússon 400 tunnur uppmæld-
ar. Ennfremur er von á Guðfinni
með 400, Bjarma, Dalvik, 200 og
Hrafni Sveinbjarnarsyni 400 tn.
Síldin virðist sæmilega eðlis-
góð en illa farin á langri leið og
því mjög úrgangssöm í söltun.
450 tunnur til Bolungarvíkur
Bolungarvík, 23. júní — Um
hádegisbilið í dag kom hingað
vélbáturinn Einar Hálfdáns með
400 tunnur af síld, sem aflazt
hafði djúpt norður af Horni. Síld-
in er góð, feit og falleg. — Var
strax tekið til við að salta síld-
ina og unnið í tveimur flokkum.
í kvöld er svo væntanlegur vél-
báturinn Guðmundur frá Sveins-
eyri með 50 tunnur síldar. Sjald-
gæft er að síldarsöltun hefjist
hér svo snemma sumars, en und-
anfarin sumur hefur verið söltuð
hér reknetjasíld.
— Pólland
Frh. af bls. 1
ára afmæli vináttusáttmála Pól-
verja og Ungverja. Mjög fáír
menntamenn og listamenn komu
til hátíðarinnar, og aðeins minni-
háttar embættismenn stjórnarinn
ar voru viðstaddir. Tónlistar-
menn, er leika áttu á hátiðar-
hljómleikunum, féllust ekkl á að
spila, fyrr en þeim var hótað
brottrekstri úr flokknum.
★
Hingað til hefir engin opinber
yfirlýsing verið gefin út í Pól-
landi um aftökurnar. og frétta-
ritarar furða sig á því, hvers
vegna Gomulka þegi. — í
Reutersskeyti í kvöld segir, að
grein, er nýlega birtist í málgagni
pólska kommúnistaflokksins, —
Kommunist, bendi til þess, að
Gomulka liafi enn í fullu tré við
stalinistana innan flokksins.
Hins vegar geti honum stafað
hætta af beinni ógnun frá
Moskvu. í óstaðfestum fregnum
segir, að Gomulka hafi ritað
Krúsjeff mótmælabréf, þar sem
hann og pólski kommúnistaílokk-
urinn taki afstöðu gegn aftöku
Nagys.