Morgunblaðið - 19.09.1958, Side 13

Föstudagur 19. sept. 1958
M O R G V N fí L 4 fí 1 Ð
13
Kirkjuhátíð að Reykhólum
ÞAÐ er næsta sjaldgæft nú orðið
að svo margt fólk sæki afskekkta
sveitakirkju, að helmingur þess
verði að standa utan dyra, en
slíkt skeði vestur í Reykhólasveit
sunnudaginn 31. ágúst síðastlið-
inn. Mannfjöldinn við kirkjuna
þennan bjarta síðsumardag
minnti einna helzt á, þegar fermt
var þar á hvítasunnunni í mínu
ungdæmi. — Fyrir ári átti
gamla timburkirkjan á Reykhól-
um 100 ára afmæli, sem þá var
hátíðlegt haldið við allmikið fjöl-
menni. En 100 ára timburkirkja
er öldungur, sem þegar er kom-
in að fótum fram. í sumar var
því hafin bygging á nýrri kirkju
að Reykhólum, er taka skyldi við
af gömlu timburkirkjunni, og
ekki einungis af Reykhólakirkju
heldur einnig af Staðarkirkju,
er lögð var niður fyrir nokkrum
árum, er Staðarsókn var samein-
uð Reykhólasókn, enda þá búið
að færa prestssetrið að Reykhól-
um.
Eins og flestum mun kunnugt
er þjóðskáldið og sálmaskáldið
ágæta, Matthías Jochumsson, fætt
í Reykhólasveit. Bjuggu foreldr-
ar þess allan sinn búskap í Skóg-
um í Þorskafirði, og þar lifði
skáldið sín bernskuár.
Nú er það bæði forn og nýr
siður hjá ýmsum þjóðum að
kenna kirkjur við nafn og minn-
ingu góðra og áhrifaríkra manna
innan kirkju og kristni, svo sem
er þeir í Danmörku kenna kirkju
við Gruntvig og við hér við Hall-
grím Pétursson að ógleymdum öll
um dýrlinga- og Guðsmóður-
kirkjum þeirra kaþólsku. í sam-
ræmi við þennan gamla og mjög
svo merkilega sið hafa Reykhóla
sveitungar orðið ásáttir um að
kenna hina nýju kirkju sína við
nafn og minningu mæðginanna
frá Skógum — Matthíasar, þjóð-
skáldsins, sem sveitin okkar eitt
sinn ól við brjóst sitt, þjóðskálds-
ins, sem gaf okkur „Ó, guð vors
lands“ og sálmana, sem hækka
hverja kirkjuhvelfingu, sem þeir
óma undir, og lyfta sálum mann-
anna í himininn inn flestum
söngvum fremur, — og við Þoru
— fátæku móðurina, er var þó
svo rík og gjöful, að við hennar
hné drakk hið unga, verðandi
skáld í sig frumatriði þess lífs-
vísdóms og samúðarríka viðfeðrn-
is, er síðar einkenndi ljóð þess
og sálma. Jafnframt getur minn-
ing þessarar óbreyttu alþýðu-
konu verið eins og sígilt tákn
allra annarra gjöfugra og góðra
mæðra. Nú er líka svo komið, að
um þessa minningarkirkju hafa
ekki einungis skipað sér sókn-
armenn heima fyrir heldur einnig
fjölmargir aðrir Breiðfirðingar
heima og heiman. Meðal annars
hafa átthagafélög þeirra í Reykja
vík — Barðstrendingafélagið og
Breiðfirðingafélagið — tekið
höndum saman um þetta málefni
og var það ekki sízt þeim að
þakka, að helgin 30. og 31. ágúst
var gjörð að kirkjulegrj hátiðar-
helgi í fæðingarsveit skáldsins.
Þessi kirkjuhelgi hófst með
samkomu að Bjarkarlundi á laug
ardagskvöldið, og skyldi ágóði
af henni renna til hinnar nýju
kirkju. Voru þar þá saman komn
ir 60—70 reykvískir Breiðfirð-
ingar úr átthagafélögunum báð-
um auk fjölmargra innanhéraðs
manna. Sr. Árelíus Níelsson prest
ur Langholtssafnaðar í Reykja-
vík setti samkomuna með snjallri
ræðu og hyllti sérstaklega og
hauð velkominn heiðursgest sam-
komunnar, frú Þóru Matthías-
dóttur, sem félögin höfðu boðið
á þessa hátíð. En frú Þóra er
yngsta dóttir þjóðskáidsins frá
Skógum. Með í förinni voru
einnig þrjár dætur hennar og
nokkrir aðrir afkomendur gömlu
Skógáhjónanna. Þarna var og
tengdasonur frú Þóru, Steingr.
J. Þorsteinsson prófessor og flutti
hann erindi um þjóðskáldið og
foreldra þess — og þó einkum
móðurina. Var erindið með af-
brigðum snjallt og hugðnæmt og
varpaði skýru ljósi yfir hinn
nána, andlega skyldleika og
tengsl, sem í óvanalega rikutn
mæli virðist hafa ríkt milli mæðg
inanna.
Því miður lítur oft út fyrir,
að það sér orðin nokkuð almennt
ríkjandi skoðun eða tízka að álíta
að erindaflutningur eigi lengur
ekkert erindi þangað inn, sem
fólk er saman komið, það sé úrelt
ur leiðindaþáttur, sem bezt sé að
láta hafa runnið út sitt skeið,
þegar komið sé á samkomustað-
inn. Þeir, sem hafa látið glepj-
ast af slíkri tízku þetta laugar-
dagskvöld, hafa áreiðanlega iila
svikið sjálfa sig. Þarna var lika
alþekkt kvæði lesið upp og leikið
um leið svo vel, að jafnskemmti-
legt var á að horfa og á hlusta.
Nokkrir unglingar sungu einnig
og spiluðu á gítar og að síðustu
var dansað. Allt fór þetta vel
fram, þótt engin lögregla væri
nálæg, enda annað ekki sæmandi
slíkri samkomu. Þarna voru og
ágætar kaffiveitingar seldar —
og á hóflegu verði. En konur úr
„Innsveit“ Reykhólasveitar veittu
og gáfu til efni og alla vinnu.
Daginn eftir (snd. 31. ág.) var
guðsþjónusta að Reykhólakirkju.
Voru þar viðstaddir allir Breið-
firðingar að sunnan auk heima-
sveitarmanna, sem mjög fjöl-
menntu til kirkjunnar. Litla
timburkirkjan var troðfull út úr
dyrum og varð þó fjöldi frá að
hverfa. Sóknarprestur, sr. Þór-
arinn Þór, þjónaði fyrir altari,
en sr. Árelíus flutti stólræðuna
af sinni venjulegu mælsku og
kirkjkór safnaðarins söng undir
stjórn organleikara, frú Ólínu
Jónsdóttur — og allt sálma eftir
Matthías. Gjörði það sitt til að
setja sérstakan blæ á athöfnina.
Þó mun mörgum verða einna
minnisstæðast, er heiðursgestur-
inn, frú Þóra, þessi hvíthærða
aldraða kona, var að lokinni
messuathöfn leidd upp að alt-
arinu og stóð þar milli prest-
anna meðan kirkjukórinn söng
hinn þekkta sálm Matth.: „Ó, þá
náð að eiga Jesú“, og allur söfn-
uðurinn reis úr sætum og tók
undir. Að síðustu, áður en gengið
var úr kirkju, skýrði sr. Árelíus
frá nokkrum gjöfum, sem hinni
nýju kirkju hafði þegar borizt
eða verið heitið. Þar á meðal
hafði kona ein heitið kirkjunni
Guðbrandsbiblíu að gjöf í minn-
ingu um fósturforeldra sína. Enn
fremur skýrði Sigurður Hóim-
steinn frá Flatey söfnuðinum frá
því, að stofnaður hefði verið sjóð
ur við kirkjuna henni til styrkt-
ar, er nefndist Minningarsjóður
breiðfirzkra mæðra, og gat um
minningargjafir þær, er urðu upp
haf hans. Til kaffidrykkju var
svo öllum kirkjugestum boðið
að gömlum og góðum sið í hí-
býlum sóknarprestsins þar sr.
Þórarins Þórs, og skólastjórans,
Jens Guðmundssonar. Stóðu sókn
arkonur á Reykjanesinu fyrir
þeim veitingum. Veittu þær í
tveim húsum samtímis, þar sem
ekkert gott samkomuhús var til
á staðnum. Gekk því öll fyrir-
greiðsla mjög fljótt og greiðlega,
sem kom sér vel fyrir kirkjugesti,
ekkj sízt þá sunnanfarana. sem
áttu langa leið fyrir höndum og
þurftu að hafa. hraðann á.
Degi var tekið að haila, þess-
um óvanalega bjarta og milda
degi, því að veðráttan, er vik-
um saman hafði ekkert annað
sýnt okkur en gráa og úfna nepju
kalda ásýnd norðanáttarinnai,
hafði skipt um ham og stefnu
þegar á laugardagsmorgun og með
hlýju og brosheiði lagt blessun
sína yfir kirkjuhelgina svo að
segja frá upphafi. Bílarnir með
Breiðfirðingunum að sunnan
voru runnir úr hlaði og aðrir
kirkjugestir voru einnig á för-
um eða farnir. Þessi óvenjulega
kirkjuhelgi var þegar liðin, og
höfðu margir lagt fram sinn góða
skerf til þess, að hún mætti verða
sem bezt og ná tilgangí sínum,
ekki sízt átthagafélögin, og vildi
ég hér með mega votta þeim
og fararstjóranum, Snæbirm
Jónssyni, beztu þakkir. Þá vil ég
og flytja prófessor Steingrími J.
Þorsteinssyni innilega þökk fyrir
hið frábæra erindi hans, sem
framar flestu öðru gaf hátíðinni
gildi og reisn. Ennfremur vil ég
votta frú hans og tengdamóður
innilegustu þakkir svo og öllum
öðrum afkomendum gömlu Skóga
hjónanna, sem heiðruðu okk-
ur með heimsókn sinni þessa
helgi. Vegna komu þeirra varð
hún okkur dýrmætari og minnis-
stæðari en ella hefði orðið. Að
síðustu vil ég svo færa okkar
ágæta, fyrrverandi sóknarpresti
sr. Árelíusi Níelssyni, alúðar
þökk fyrir hans bjarta hugsjóna-
eld og óeigingjörnu baráttu í
þágu kirkjumálefnis okkar frá
upphafi.
Að lokum aðeins þetta: f dag-
legu lífi nútímamannsins ber
venjulega mest á áhuga hans og
baráttu fyrir bættum efnahag eða
alls konar skemmtanalifi. En
þessi kirkjuhátíð í fámennri af-
skekktri sveit hefur sýnt okkur,
að enn geta menn fylkt sér um
hugsjónamálefni, sem liggja utan
og ofan við hið daglega brauðstrit
og eru jafnvel reiðubúnir að færa
því fórnir, þegar á þarf að halda,
að enn eru mönnum nokkurs
virði önnur verðmæti en aðeins
þau, sem í askana verða látin.
1. Þ.
Franski jafnaðarmanna-
flokkurinn klofinn
PARÍS, 15. september. — Franski
jafnaðarmaðurinn Edouard Depa
eux. sem var á öndverðum meiði
við meirihluta flokksins, er
stjórnarskrárbreytingar de Gaulle
voru ræddar um helgina — og
krafðist þess, að jafnaðarmenn
lýstu yfir andstöðu við áætlanir
de Gaulle, tilkynnti í dag, að
stofnaður hefði verið óháður jafn
aðarmannaflokkur — og fyrst um
sinn væri hann sjálfur aðalritari
þessa flokks. Sennilegt er talið,
að flestir þeir jafnaðarmenn, sem
greiddu atkvæði gegn stjórn-
arskrárþreytingartillögum de
Gaulle á flokksþingi jafnaðar-
manna snúist á sveif með Depa-
eux. Atkvæði á þinginu féllu
2786:1176. Þá hefur verið lýst yfir
af hálfu þessa nýja flokksbrots,
að leitað verði samvinnu við
Mendes France og radikalaí’okk
hans, sem einnig er á öndverðum
meiði við de Gaulle. Hér hefur
Frökkum bætzt enn einn stjórn-
málaflokkurinn — og voru þeir
þó ekki svo fáir fyrir.
Auglýsingagildi
blaða fer aðallega eítir les-
endafjölda þeirra. Ekkert
hérlent blaf kém þar i
námunda við
Málflutningsskrifstofa
Eiiiar B. Guðniundsson
Guðlaugur Þorláksson
Guðinundur Péli. rsson
Aðalstra*ti 6, III. hæð.
Símar 12002 — 13202 — 13602.
Húseign í miðbænnm
kjallari, hæð og rishæð ásamt eignarlóð er til sölu.
Útb. helzt um kr. 400 þús. Uppl. ekki í síma.
IMýja fasteignasalan
Bankastræti 7.
IINGIIR M4ÐUR
með verzlunarskólamenntun og reynslu að baki í
verzlunarstjórn óskar eftir atvinnu. Algjör reglu-
maður. Þeir, sem vildu sinna þessu leggi tilboð, er
gefa til kynna í hverju starfið sé fólgið og einnig
hugsanlegt kauptilboð, inn á afgreiðslu blaðsins
fyrir 24. þ.m. merkt: „Verzlunarstjóri" — „Skrif-
'-tofustjóri — 7684“.
POTTABLOM
IJTSALA
Seljum í dag og á morgun fjölbreyttar tegundir
með lækkuðu verði. — SKREYTIÐ HEIMILIÐ.
BLÓM & ÁVEXTIR.
Staðo svælingolæknis
við St. Jósepsspítala í Rvík er laus til umsóknar.
Umsóknir sendist fyrir 20. okt. n.k. til yfirlæknis
spítalans, er gefur allar nánari uppl.
STJÓRN RÍKISSPÍTALANS.
Skrifstofuhúsnœði
er til sölu á einum bezta stað við Skólvörðustíg.
Húsnæðið er efri hæð í steinhúsi 112 ferm. að stærð.
Einnig getur komið til greina sala á rishæðinni.
Upplýsingar í síma 14964.
TIL LEIGU
Höfum nokkrar 4ra herbergja íbúðir til leigu
nú þegar.
Húsnæðismið/unin Aðstoð
Sími 15812.
Hús tll sölu
Húsið nr. 7 við Spítalastíg er til sölu
í einu lagi eða einstökum íbúðum.
Upplýsingar í síma 14964.
Sendlsveinn
óskast nú þegar eða 1. okt.
Lárus C. Lúðvíksson skóverzlun
Símar 13882 og 17645.