Morgunblaðið - 11.01.1959, Blaðsíða 12

12
MORGVNfíT. 4 Ð1Ð
Sunnudagur 11. jan. 1959
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkvsemdastjóri: Sigfús Jónsson.
Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Einar Asmundsson.
Lesbók: Árni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargald kr. 35,00 á mánuði innaniands.
í lausasölu kr. 2.00 eintakið.
FYRST UTILOKUN
~ SVO ÞJÓÐSTJÓRN
ÞEGAR Framsóknarmenn
settu fæturna undir
Hræðslubandalagið, sem
nú er dottið úr sögunni, varð
það heróp þeirra, að með þessu
vansæla bandalagi skyldi útiloka
Sjálfstæðismenn gersamlega frá
öllum áhrifum á stjórn landsins.
Framsóknarherrarnir með Ey-
stein Jónsson í broddi fylkingar
gengu þá út um land og sögðu,
að reynslan hefði sýnt að , úti-
lokað væri að stjórna landinu
með Sjálfstæðismönnum. Sér-
staklega kvað Eysteinn og fé-
lagar hans það vera nauðsynlegt
að þurrka gersamlega út öll áhrif
Sjálfstæðismanna á efnahagsmál
landsins. Með öðru móti yrði
þeim ekki komið í nokkurt skyn-
samlegt horf. Þessir áróðursmenn
eysteinskunnar sögðu, að með
Hræðslubandalaginu hefði opn-
azt leið til þess að fá meirihluta
á Alþingi, þar sem hægt væri að
halda Sjálfstæðismönnum utan
við öll afskipti og kommúnistum
líka. Framsóknarmennina skipti
það svo miklu minna máli, þó
fyrirsjáanlegt væri að ef þetta
tækist, þá stæði aðeins ltíill hluti
allra kjósenda á bak við slíka
stjórn. Framsóknarmönnum var
auðvitað nákvæmlega sama um
það, þó að slík stjórn sæti í
skjóli kosningaklækja einna sam-
an.
Áframhaldið varð svo það, að
við kosningarnar kom í ljós, að
Hræðslubandalagið fékk ekki
nægilegan meirihluta, þrátt fyrir
alla tilburði til þess að nota veik-
leika kosningalaganna sér til
framdráttar. Kommúnistar voru
því teknir í ríkisstjórn. Sama
ópið og áður gall nú við. Um
fram allt þurfti að halda Sjálf-
stæðismönnum fyrir utan. Þeir
máttu ekki hafa nein áhrif á
stjórn landsins og þetta var
marg endurtekið. Það var út-
málað fyrir landsfólkinu, hvílík
frelsun og hvílík blessun það
væri, að nú tæki við völdum
svokölluð vinstri stjórn þar sem
Sjálfstæðismenn hefðu engin ráð
og þar sem að þeir væru nú
reknir út á guð og gaddinn og
gætu engu framar spillt og ekk-
ert illvirki unnið.
Þessari stefnu var trúlega hald
ið í tíð vinstri stjórnarinnar.
Eina loforðið, sem hún hélt dyggi
lega, var að veita Sjálfstæðis-
mönnum enga þátttöku í stjórn
landsins. Sérstaklega var að því
gætt að tillagna Sjálfstæðis-
manna og áhrifa gæti ekki gætt
í efnahagsmálunum. Fram fór
svonefnd endurskipulagning
bankalöggjafarinnar með það
fyrir augum að veita hinum svo-
kölluðu vinstri flokkum alger
yfirráð í bankastofnunum lands-
ins. Á Sjálfstæðismenn var ekki
hlustað til eins né neins. Fram
eftir öllum valdaferli vinstri
stjórnarinnar hróstðu Framsókn-
armenn sér alveg sérstaklega af
því, hvað það hefði tekizt maka-
laust vel að halda Sjálfstæðis-
mönnum fyrir utan og hversu
góð áhrifin af því hefðu verið,
því allt væri nú með blómgun
í landinu, allt væri með falleg-
um, rósrauðum lit og fram undan
ekkert annað en aukin velsæld
fyrir land og lýð.
Jafnframt því sem lofað var að
Sjálfstæðismenn skyldu engan
minnsta þátt fá að eiga í stjórn
landsins var svo lofað að „brotið
skyldi blað í efnahagssögu lands-
ins“, „atvinnuvegunum skyldi
kippt upp úr styrkjafeninu" og
hafið náið. samstarf við verka-
lýðshreyfinguna með það fyrir
augum að koma efnahagsmálun-
um á nýjan og réttan kjöl og
alveg án þess að nokkur missti
nokkuð af því, sem hann nú
hefði. Allt skyldi þetta gerast
án þátttöku Sjálfstæðismanna og
nú skyldi sýnt, hversu Fram-
sóknarmenn væru megnugir í
forsytunni, því vitaskuld ætluðu
þeir sér ekki minnsta hlutinn af
þakklæti þjóðarinnar, þar sem
þeir hefðu bæði í forustu um
myndun ríkisstjórnarinnar og
forustu í ríkisstjórninni sjálfri,
auk þess sem annar höfuðpaur
þeirra fór með fjármál lands-
ins.
En allt fór þetta á annan veg
en mælt var fyrir um í loforð-
unum góðu frá 1956 og síðar. —
Efnahagsvandinn var aldrei
leystur, ekkert blað var brotið,
og atvinnuvegunum var ekki
kippt upp úr styrkjafeninu held-
ur sukku þeir miklu dýpra í það
en nokkru sinni fyrr. Öllu var
haldið fljótandi með sífelldum
bráðabirgðaráðstöfunum, sem
ýmist hétu „jólagjafir" og „bjarg-
ráð“, ellegar þá með svo miklum
lántökum erlendis, að ríkisskuld-
ir íslendinga tvöfölduðust á tíma
vinstri stjórnarinnar. Svo rann
sá dagur upp, að vinstri stjórnin
valt úr sæti. Framsóknarmenn
sáu nú allt í einu að þeir stóðu
einir á beru svæði og áttu sér
formælendur fá. En við flestu
höfðu menn búizt öðru en því
að sömu Framsóknarherrarnir,
Hermann Jónasson og Eysteinn
Jónsson, sem fyrir 2% ári síðan
prédikuðu útilokun Sjálfstæðis-
flokksins, mundu nú ganga um
og beiðast þess að Sjálfstæðis-
menn yrðu teknir inn í ríkis-
stjórnina til þess eins að Fram-
sóknarmönnum yrði forðað frá
því að lenda utan gátta. Öllu
aumlegri endi er tæplega hægt
að hugsa sér á öllum hroka Fram-
sóknarmanna í garð Sjálfstæðis-
flokksins en einmitt þetta þjóð-
stjórnartal. Það hefur svo marg
sinnis verið frá því skýrt, að
úr þjóðstjórnarmyndun gat ekki
orðið, vegna þess að Framsókn-
armenn vildu með engu móti
leggja á hilluna þá sérstöðu sem
þeir hafa um kjördæmamálið og
sameinast öðrum um lausn þess
nú þegar í ár. Framsóknarmenn
vildu drepa því máli á dreif, og
varð það orsökin til þess að Al-
þýðuflokkurinn myndaði minni-
hlutastjórn sína.
Nú ganga áróðursmenn Fram-
sóknar um landið og segja að
þeir hafi viljað bjarga öllu við
í öngþveitinu og strandinu, þeir
hafi viljað stanza „gönguna fram
af brúninni“ með því að efna til
þjóðstjórnar með þátttöku Sjálf-
stæðismanna. En áróðursmnönunj
Framsóknarmanna sem ganga nú
um með þjóðstjórnartal sitt mun
sízt af öllu verða trúað. Menn
eru hættir að trúa Framsókn, eða
það eru a. m. k. fáir, sem gera
það og þessum fáu fer sífellt
fækkandi.
UTAN UR HEIMI
Nýft „œði" útrýmir húla-
hoppi í Englandi
NÝTT æði grípur um sig í Eng-
landi. — Húla-hopp er næstum
gleymt, en í staðinn er komið
„lyftingar-æðið“. Eiginlega er
hér um að ræða gamlan sam-
kvæmisleik. Hann mátti heita
týndur og tröllum gefinn, en fyrir
nokkru barst fyrirspurn um hann
til brezka sjónvarpsins. Var þá
leikurinn, eða kannski væri rétt-
ara að kalla hann tilraun skýrð-
ur og sýndur í sjónvarpinu. Og
þá var ekki að sökum að spyrja
hann varð jafnskjótt að landsfar-
aldri.
„Levitation" kallast fyrirbærið
á enskri tungu, en framkvæmd-
in er þannig í aðalatriðum: Til-
rauna- eða fórnardýrið — hvort
sem menn vilja heldur nefna
þann, sem verður fyrir „lyfting-
unni“ — situr á stól á miðju
j gólfi, en í kring standa fjórar
manneskjur, ein við hvert horn
stólsins. Þær reyna að lyfta hin-
um sitjandi manni með því að
taka einum fingri undir handar-
krika hans og hnésbætur — það
er að segja, einir fjórir fingur
eiga að lyfta heilum mannslík-
ama! Það er heldur vonlítið, að
því er virðist, enda gengur hvorki
né rekur í fyrstu atrennu.
En „lyftararnir" eru ekki á
því að gefast upp. Þeir taka nú
//
Krónprinsánn af Saha
í óopinberri heimsókn
EINS og kunnugt er af fréttum,
var hin mikla kvikmynd um Saló
mon og drottninguna af Saba
ekki lokið, þegar Tyrone Power,
sem lék Salómon, lézt af hjarta-
slagi. Eftir lát hans tók Yul
Brynner (skalli) við hlutverki
konungsins. Hefur því þurft að
taka allmikinn hluta myndarinn-
ar að nýju.
Gína Lollobrigida, sem leikur
drottninguna af Saba, hefur
einnig orðið að leika fjölmörg
atriði úr hlutverki sínu á nýjan
leik. Þegar verið var að end-
urnýja eitt af þessum atriðum
fyrir skömmu, varð óvenjuleg
truflun. I
Seytján mánaða gamall sonur
leikkonunnar, Milko, sem hún
hefur hjá sér á Spáni á meðan
kvikmyndatakan fer fram þar,
skaut skyndilega upp kollinum á
sjálfu leiksviðinu og kjagaði í
rólegheitum í áttina til móður
sinnar, svo hann bar á milli henn
ar og kvikmyndavélarinnar. —
Gína varð hissa og hálfvandræða
leg, við þessa óvæntu heimsókn,
en „krónprinsinn af Saba“, lét
sem hann væri heima hjá sér.
Það var ekki fyrr en hann hafði
tekið sér hæfilegan tíma til að
líta í kringum sig í „stúdíóinu“,
að hægt var að halda kvikmynda-
tökunni áfram.
að púa í takt af miklum móði, og
jafnframt leggja þeir allir hend-
ur sínar ofan á höfuð „fórnar-
dýrsins“ og þrýsta því þéttings-
fast niður. — Skyndilega reyna
þeir aftur að lyfta manninum,
hver með aðeins einum fingri
eins og áður — og þá gerist það
furðulega: Maðurinn þeytist upp
úr stólnum, rétt eins og þyngdar-
lögmálið hefði skyndilega verið
numið úr gildi!
• ★ •
Hvernig á að skýra fyrirbærið?
BBC gat það ekki, en Daily Ex-
press gerði þó að minnsta kosti
tilraun:
— Það er ekkert „yfirnáttúr-
legt“ við þetta. Hér er um tvö
grundvallaratriði að ræða: 1)-
Einbeitta ákvörðun hinna fjög-
urra að lyfta þeim fimmta, og 2)
ómeðvitandi aðstoð þess, er situr
á stólnum. — Á því andartaki,
sem hinir þrýsta niður á höfuð
hans, svara vöðvar hans á eðli-
legan hátt með því að standa
gegn þrýstingnum — „ýta“ í
gagnstæða átt. — Það að „lyt-
ararnir" púa í takt, hefir enga
sérstæða þýðingu, nema e.t.v. að
auka einbeitingu þeirra.
Hvort sem þetta getur kallazt
skýring eða ekki, er það stað-
reynd að „lyftingar-æðið“ fer
nú eins og eldur í sinu um Eng-
land — það er hinn sjálfsagði
þáttur í hverju samkvæmi.
En nú getið þið reynt sjálf . . ,
Gleymdu því nú ekki, að þú ert
kominn heim, Karl!