Morgunblaðið - 11.01.1959, Blaðsíða 1

24 síðuK
Rússar stinga upp á ráðstefnu
28 ríkja innan 2 mánaöa um
friðarsamninga við Þýzkaland
Samkomulag milli Breta
og Egypta í vœndum
Óliklegt oð Vesturveldin fallist á
slikan fund áður en lýðræðislegar
kosningar eru haldnar i Þýzkalandi
öllu
MOSKVU, 10. janúar. (Eftir Vincent Buist, fréttaritara Reuters) —
Sovétríkin hafa í dag stungið upp á því að haldin verði innan
tveggja mánaða ráðstefna 28 ríkja til að undirbúa friðarsamninga
við hin „tvö þýzku ríki“, eða við „sambandsríki þeirra“. — Meðal
ríkja, sem Rússar vilja að fái aðild að þessari ráðstefnu er Komm-
únista-Kína.
Rússar lýsa sig reiðubúna að ræða Berlínarvandamálið á þess-
ari ráðstefnu, hvort sem er á grundvelli fyrri tillagna Rússa í
Berlínarmálinu, eða tillagna Vesturveldanna.
Andrei Gromyko, utanríkisráðherra Rússa, hefur afhent orð-
sendingu lútandi að þessu, Moskvu-sendiherrum ríkja, sem börðust
gegn Þjóðverjum í heimsstyrjöldinni. Orðsendingin sjálf er 12 vél-
ritaðar folio-síður, en henni fylgir uppkast að friðarsamningi við
Þýzkaland, sem er 25 vélritaðar síður. Eintök af orðsendingu og
friðaruppkasti hafa einnig verið afhent fulltrúum Austur- og Vest-
ur-Þýzkalands.
hower í Ameríkuferð sinni. Með
orðsendingunni má segja að
hendur Mikoyans séu bundnar.
Hann mun nú varla geta rætt
aðra möguleika en þá sem fram
koma í orðsendingunni.
Verðhækkanir
í Frakklandi
PARÍS, 10. jan. — (Reuter) —
í dag hækkaði verð á hárklipp-
ingu, gasi og rafmagni í Frakk-
landi. Ódýrasta klipping hækkar
úr 225 frönkum í 240 franka. Raf
magn hækkar að meðaltali um
12% og gas AVz—7%. Hækkanir
þessar eru sem aðrar, bein afleið-
ing af efnahagsaðgerðum frönsku
stjórnarinnar, sem miða að
auknum sparnaði.
KAÍRÓ, 10. jan. — (Reuter) —
Brezk sendinefnd kom skyndi-
lega til Egyptalands í morgun.
Jafnskjótt og hún var komin til
landsins hófust viðræður við eg-
ypzk stjórnarvöld um það hvern-
ig komið verði á samkomu-
lagi um skaðabætur og fjár-
greiðslur milli ríkjanna.
Það er Eugene Black, forseti
Alþjóðabankans, sem beitir sér
fyrir þessum viðræðum. Sterkur
orðrómur hermir, að uppkast að
samkomulagi sé þegar tilbúið og
muni það verða undirritað næstu
daga. Samkomulag þetta um fjár-
greiðslur gæti orðið upphafið að
því að eðlileg samskipti kæmust
aftur á milli Bretlands og Eg-
yptalands.
Ríkin hafa deilt um fjárgreiðsl-
ur allt frá því Egyptar þjóðnýttu
Súez-skurðinn í júlí 1956. Síðan
hafa aðrir árekstrar aukið deilur
og kröfugerð aðilanna, einkan-
lega þó árás Breta og Frakka á
Súez-skurðinn.
Egyptar krefjast þess, að Bret-
ar greiði þeim stríðsskaðabætur
^og gefi frjálsa sterlingspundainn-
stæðu Egypta í London, sem hef-
ur verið fryst inni frá því deil-
urnar hófust. Bretar krefjast
skaðabóta fyrir eignir brezkra
borgara í Egyptalandi, sem hald
hefur verið lagt á.
Umræður um málið milli
Breta og Egypta höfðu staðið ár-
angurslaust svo mánuðum skipti,
þegar upp úr slitnaði í septem-
ber sl. Aðilar viðurkenna kröfu-
gerðir hvors annars efnislega, en
kemur ekki saman um upphæð
skaðabótanna.
Jafnskjótt og nefndin hafði
komið til Kaíró í dag, gekk for-
maður hennar, Colin Crowe, á
fund Kassouny, efnahagsmálaráð
herra Egypta. Seinna bættust í
hópinn Black, forseti Alþjóða-
bankans, og Mahmoud Fawsi, ut-
anríkisráðherra Egypta. Form-
lega byrja viðræðurnar ekki
fyrr en á morgun.
Aðvara Persa. Sovétstjórnin hef-
ur varað íransstjórn við því að
gera hervarnasamning við
Bandarikin. Segja Rússar, að
slíkur samningur væri ógnun
við Sovétríkin.
Rússnesk yfirvöld hafa ekki
enn birt skjöl þessi. Vitneskja
um þau hefur síazt út frá erlendu
sendiráðunum í Moskvu.
Rússar leggja til að ráðstefnan
verði haldin annaðhvort í Prag
eða Varsjá. Hún á að undirbúa
gerð friðarsamninga við Þýzka-
land.
Rússar leggja til að aðal-
atriði væntanlegra friðarsamn-
inga verði þessi:
1) Þýzkaland vsrði hlutlaust
ríkl.
2) Allir erlendir herir verði
kvaddir brott frá Þýzkalandi
einu ári eftir að friðarsamn-
ingarnir ganga í gildi.
3) Hinu nýja þýzka ríki verði
heimilað að hafa eigin her,
en bannað að hafa kjarnorku
vopn, eldflaugar eða kafbáta.
4) V-Berlín skal vera .frjálst
afvopnað borgríki, þar til
Þýzkaland hefur verið sam-
einað.
5) Þýzkaland skal afsala sér
öllu tilkalli til landsvæðanna
fyrir austan Oder-Neisse-
fljót, sem nú tilheyrir Pól-
landi.
6) Það skal bannað að stjórn-
málalegt eða efnahagslegt
samband komist á milli
Þýzkalands og Austurríkis.
í orðsendingunni segja Rússar,
að þegar lokið sé að gera frum-
varp að friðarsamningum við
Þýzkaland megi gera samning-
ana, hvort sem vera vill, við A-
★----------------;-------★
JllprgMiiM&MlJ
Efni blaðsins m.a.:
Sunnudagur 11. janúar.
Bls. 3: Mótlæti og trúarstyrkur
(Kirkjuþáttur).
Úr verinu.
— 6: Góðtemplarareglan á íslandi
75 ára (Pétur Ottesen).
— 8: Sitt a fhverju tagi.
— 10: Fólk í fréttunum.
— 11: Ensk húsgögn.
— 12: Forystugreinin: Fyrst útilokun
— síðan þjóðstjórn.
Nýtt „æði“ í stað „húla hopps“.
(Utan úr heimi).
— 15—16: Barnalesbókin.
— 16: Afmælisrabb við Valgarð
Stefánsson.
— 22: Minning látins sendiherra
heiðruð.
*-----------------------*
og V-Þýzkaland hvort í sínu lagi,
eða við sambandsríki þeirra, sem
yrði stofnað.
Orðsending Rússa er svar við
nýársorðsendingum Vesturveld-
anna þriggja. I þeim orðsending-
um höfnuðu Vesturveldin tillögu
Rússa um stofnun borgríkis í V-
Berlín og um fund æðstu manna
austurs og vesturs.
Það er ætlun Rússa að allar
þjóðir, sem börðust gegn Þjóð-
verjum fái að senda fulltrúa á
undirbúningsráðstefnuna. Er at-
hyglisvert að þeir vilja að tvö
sambandsríki SoÝétríkjanna,
Hvíta-Rússland og Úkranía, fái
sérstaka aðild að ráðstefnunni.
Rússar stinga upp á eftirtöld-
um aðildarríkjum:
Sovétríkjunum, Bretlandi,
Bandaríkjunum, Frakklandi, Al-
baníu, Belgíu, Hvíta-Rússlandi,
Búlgaríu, Brazilíu, Ungverja-
landi, Grikklandi, Danmörku,
Indlandi, Italíu, Kanada, Komm-
únista-Kína, Luxembúrg, Hol-
landi, Nýja-Sjálandi, Noregi,
Pakistan, Póllandi, Rúmeníu,
Úkraínu, Finnlandi, Tékkósló-
vakíu, Júgóslóvakíu og Suður-
Afríku.
★
LONDON, 10. jan. (Eftir Pamelu
Matthews, fréttaritara Reuters).
Stjórnmálamenn hér segja, að
það sé mjög ólíklegt, að Vestur-
veldin fallist á tillögu Rússa um
að halda ráðstefnu innan tveggja
mánaða um þýzka friðarsamn-
inga.
Það hefur verið afstaða Vestur-
veldanna þriggja að undanförnu,
að óhjákvæmilegt sé að frjálsar
lýðræðislegar kosningar verði
haldnar í Þýzkalandi öllu áður en
friðarsamningar verða gerðir. —
Það er álit Vesturveldanna að
sérhver tilraun til að gera friðar-
samninga áður en þessu skilyrði
er fullnægt, muni einungis verða
til að breikka bilið milli Austur-
og Vestur-Þýzkalands.
I Brezka utanríkisráðuneytið hef
I ur neitað að birta nokkra opin-
! bera umsögn um tillögu Rússa
fyrr en orðsendingin sé komin
eftir venjulegum leiðum til ráðu-
neytisins. Þó hefur það frétzt að
Rússar hafi búið stjórnir Vestur-
veldanna undir þessar tillögur.
Það vekur athygli að orðsend-
ing þessi er afhent Yesturveldun-
um skömmu áður en Mikoyan,
varaforsætisráðherra, hittir Eisen
Forsetaskiptin i Frakklandi
■
WmLii'' ~ít ?&? - uM17
:n;
Mynd þessi var tekin í Ódáinshöll í París á fimmtudaginn, þegar forsetaskipti urðu í Frakklandi.
Ilér hefur René Coty, fyrrvcrandi forseti (hægra megin) afhent de Gaulle, hinum nýja forseta,
keðju stórmeistara frönsku heiðursfylkingarinn ar. Coty óskaði eftirmanni sínum allra heilla. —