Morgunblaðið - 15.01.1959, Page 8

8
MORCVTSBLÁÐIÐ
Fimmtudagur 15. }an. 1959.
Friðrik Einarsson lœknir:
UM þessar mundir eru þrjukun, leggur baerinn væntanlega
sjúkrahús í byggingu í Reykjavík,
og ekki ér laust við, að stundum
heyrist raddir um, að þetta sé
allt of mikið, og ekki hefði átt
að byggja nema eitt í einu. Já,
sumum hefði án efa verið ósárt
um, þótt alls ekkert sjúkrahús
hefði verið byggt hér í Reykja-
vík yfirleitt.
Ég ætla mér ekki að fara að
rifja upp skrif um þessi mál,
hvorki mín eigi.n né dr. Sigurðar
Sigurðssonar frá árunum 1949—
1953, en þai var synt fram á með
rökum, sem ekki vcru hvakin, að
x m mörg ár hefði verið oiýn þörf
á aukningu sjúkrarúma á landinu
cíiu, en þó hvergi brýnni, en i
höfuðborg'nni sjálfri. Að vísu
komu nöldurgreinar í einu blaði
sem nú er löngu hætt að koma út,
og voru eftir menn, sem engan-
veginn höíðu næga þekkingu á
þessum málurn, til þess að hægt
væri að taka tillit til áiits þeirra
Hver maður getur skilið, að
hafi verið brýn þörf á að hraða
byggingu sjúkrahúsa í Reykja-
vík 1949, þá er þess ekki síður
þörf árið 1959. Því 1949 voru íbú-
ar Reykjavíkur 55 þúsundir, en
nú um 68 þúsundir. Þess utan eru
samgöngur um landið orðnar svo
góðar, að meiri fjöldi sjúklinga
eru nú fluttir hingað, þar sem
hér eru meiri möguleikar á að
veita þeim bót meina sinna, held-
ur en víðast hvar úti á lands-
byggðinni.
Hver er þá aukning sjúkrarúma
í Reykjavík síðan 1949? Jú, Hand-
læknisdeild Landspítalans hefir
stækkað um 10 rúm og búin hefir
verið út barnadeild með 28 rúm-
um. í henni liggja alltaf 32—33
sjúklingar, og biðlisti barnadeild-
arinnar er nú um 30-—40 sjúkl-
ingar, og biðlistinn fer vaxandi.
Auk þess var komið upp bráða-
birgðaspítala, 60 rúma í Heilsu-
verndarstöðinni, meðan Bæjar-
spítalinn væri í byggingu.
Athugum nú lítils háttar þessi
þrjú sjúkrahús, sem eru í bygg-
ingu í Reykjavík, og hversu rúm-
um muni fjölga við tilkomu
þeirra.
Landakotsspítalinn stækkar
ekki, þótt þessi bygging hans
verði fullgerð. Þessi nýtízku,
steynsteypta bygging kemur í
staðinn fyrir gamla spítalann úr
timbri. Hvern langar til að liggja
þar eða vita sína nánustu liggja
ósjálfbjarga í þessari byggingu,
sem getur fuðrað upp á hverri
stundu, án þess nokkur mann-
legur máttur fái að gert?
Bæjarspítalin.r í Fossvogi. Sá
hluti hans, sem er í byggingu, er
ætlaður fyrir um 190 sjúklinga.
Þegar hann verður tekinn í not-
niður rekstur Hvítabandsins
(40 rúm), lyflæknisdeildar-
innar í Heilsuverndarstöðinni
(60 rúm) og Farsóttarhússins
(um 30 rúm). Þetta eru sam-
tals um 130 rúm. Aukning verður
því um 60 rúm. Allir ættu að geta
séð, að rekstur 190 rúma spítala
á einum stað hlýtur að vera mun
hentugri, heldur en rekstur
þriggja smásjúkrahúsa, sem auk
þess vantar margt til að geta tal-
ist fullkomnir, en þó einkum
Röntgendeild og rannsóknarstof-
ur.
Viðbótarbygging Landspítaians
eykur sjúkraíúmafjölda hans um
175.
Aukning sjúkrarúma í Reykja-
vík með byggingu þesara þriggja
spítala verður því um 235
1946 skiluðu sjúkrahúsnefndir
Læknafélags íslands og Sjúkra-
húsnefnd, sem skpuð hafði verið
af Bæjarstjórn Reykjavíkur það
ár nærri samhljóða áliti um, að
fjölga þyrfti almennum sjúkra-
rúmum í Reykjavík um 380. —
Ef þörf hefur verið á 380 rúmum
1946, hvað er þá í dag? Veikist
fólk kannski ekki nú eins og þá?
Hver vill halda því fram?
Sannleikurinn er sá, að það er
reynt að leysa þau vandræði, sem
skortur á sjúkrarúmum veldur,
á ýmsan hátt. Vitið þið, lesendur,
hver biðlistinn er? Á Handlæknis
deild Landspítalans einni er hann
í dag 311.
Með þessum stóra biðlista er
náttúrlega ekki hægt að veita
fólkinu þá læknisþjónustu, sem
með þarf. Vitanlega ekki. En
framar getu er reynt að hjálpa
upp á brýnustu vandræðin. Það
er skorið baki brotnu. Nu verður
að hafa í huga, að skurðlækning-
um hefir farið ákaflega mikið
fram síðasta áratuginn. Fyrir
þann tíma var ekki ráðist í nánda
nærri eins stórar né tímafrekar
aðgerðir og nú er. Þá tóku lengstu
skurðaðgerðir e. t. v. 2—3 klukku
tíma. Nú eru gerðar aðgerðir, sem
taka 4—6 tíma. Afleiðingin er sú,
m. a., að læknarnir bíða riú hver
eftir öðrum langtímum saman til
þess að komast að á hinu mjög
svo takmarkaða vinnuplássi. Ég
er ekki að kvarta yfir þesu lækn-
anna vegna, en gæti hugsað mér
betri skilyrði fyrir hjúkrunarlið
og sjúklinga. Því sjúklingarnir
þurfa nefnilega líka að bíða alla
þessa klukkutíma.
í öðru lagi er reynt að firra
verstu vandræðunum með því að
útskrifa sjúklingana eins fljótt og
kostur er eftir skurðaðgerðir.
Miklu fljótar en æskilegt væri.
Eftir minni háttar skurðaðgerðir,
svo sem botnlangabólgu, kviðslit,
f DAG á fimmtugsafmæli Jón
Árnason, framkvstj., Akranesi.
Jón er fæddur og uppalinn á
Akranesi, sonur hjónanna Árna
Árnasonar, trésmíðameistara og
konu hans Margrétar Finnsdótt-
ur.
Jón hóf ungur störf í sveit og
við sjó og fékk þannig í æsku
góð kynni af hinum þýðingar-
æðahnúta, fótaaðgerðir og þess
háttar, verða sjúklingarnir að
fara heim eftir 2—3 daga. Eftir
stórar aðgerðir, t. d. sprunginn
maga, eða að tekinn hefir verið
mestallur maginn vegna maga-
sárs eða krabbameins, verður
oftast að senda sjúklinginn heim
eftir 10—12 daga, því aðrir þurfa
nauðsynlega að komast að. Það
verður að senda þessa sjúklinga
inn á heimilin, þar sem venjulega
er engin húshjálp, en húsmæð-
urnar hafa nóg að gera, oft með
fullt hús barna, en verða nú auk
þess að gerast hjúkrunarkonur
um lengri tíma eða skemmri í
viðbót. Fyrir 10—15 árum voru
sjúklingar ekki sendir heim fyrr
en svo sem 3 mánuðum eftir
magaskurð. Það er hið ómannúð-
lega í þessu atferli, sem ekki
verður við unað. Þjóðfélag, sem
treystir sér til að hafa almenna
skólaskyldu til um 16 ára aldurs,
og sem byggir skóla, félagsheim-
ili og kirkjur með hraða líkast
því, sem óðir menn væru að
verki, getur ekki verið þekkt
fyrir að búa svona að sjúku og
lasburða fólki.
í þriðja lagi reyna læknarnir
að leysa þessi vandræði fólksins,
með því að gera fjöldann allan
af skurðaðgerðum, án þess að
leggja fólkið í spítala. Oftast er
þetta án nokkurrar áhættu fyrir
sjúkl., en veldur þó læknunum
auknum áhyggjum um, hversu
fara muni. Fólk með ýmiss konar
beinbrot, sem hvarvetna annars
staðar í heiminum þætti sjálf-
sagt að hafa í spítala í 1—2 vik-
ur, þó ekki væri nema af mann-
úðarástæðum, vegna þeirra
verkja, sem beinbrotum eru sam-
fara, verða náttúrlega hér í
Reykjavík miskunarlaust að fara
heim til sín og klára sig sem bezt
það getur.
Lesendur mínir. Ég hefi
kannske gerst óþarflega langorð-
ur um þessa hluti frá sjónarmiði
þeirra, sem ennþá eru frískir og
ekki þurfa á spítalavist að halda,
og búast alls ekki við að þurfa
þess. Það kann líka að sýnast
undarlegt að vera að berjast fyrir
auknu spítalarými nú á tímum,
þar sem mikill hluti mannkyns
virðist meta það meira að geta
flogið til tunglsins eða annarra
fjarlægra stjarna, heldur en að
lifa mannsæmandi lífi hér á
jörðu, metur það meira, að geta
flogið eitthvað út í geyminn, en
að hafa sæmilega skó á fótum,
hús til þess að búa í eða hlý föt
til að ganga í. En meðan við hér
á landi höfum það heilbrigðan
hugsanahátt, að vilja láta okkur
líða sómasamlega hér á þessari
plánetu, þá er enginn vafi á, að
eitt af brýnustu nausynjamálum
okkar í dag er að hraða sem mest
byggingu sjúkrubúsanna í Reykja
vík. Það er hægt að kenna börn-
um að stafa í heimahúsum. Það er
jafnvel hægt að biðja til Guðs í
heimahúsum, en margar læknis-
aðgerðir á fólki er ekki hægt að
gera nema á vel útbúnum spíala.
Sólin er lággeng enn sem komið er, þótt hún sé nú aftur farin
að hækka göngu sína á himinhvolfinu öriítið dag frá degi.
— Hallir geislar hennar megna lítt að bræða gaddinn. En hér
hcfir hún sýnilega fengið ötula liðsmenn við að brjóta svellið
af einum smápolii — þó ekki sé meira.
(Ljósm. Mbl. Ól. K. M.)
Fimmtugur í dag:
Jón Árnason, fram-
kvœmdastjóri Akranesi
Dansskóli
Rigmor Hanson
mestu atvinnugreinum lands-
manna. Síðan gerðist Jón verzl-
unarmaður á Akranesi. Rak hann
um skeið eigin verzlun- áður en
hann varð verzlunarstjóri fyrir-
tækisins Þórður Ásmundsson hf.
Jón er kvæntur hinn ágætustu
konu, Ragnheiði, dóttur hins
kunna framkvæmda- og útgerð-
armanns, Þórðar Ásmundssonar
á Akranesi, og konu hans Emilíu
Þorsteinsdóttur frá Grund á
Akranesi. Eiga þau hjónin fjög-
ur börn.
Nú stjórnar Jón útgerðarfyrir-
tækinu Ásmundur h.f. og hrað-
frystihúsinu Heimaskagi h.f., á-
samt mági sínum, Júlíusi Þórðar-
syni.
Jón er einn þeirra manna, sem
vaxa við hvert það starf, sem
þeir taka að sér. Hafa honum
verið falin mörg vandasöm störf,
bæði fyrir bæjarfélagið og hinn
umfangsmikla rekstur þeirra út-
gerðar-, fiskvinnslu- og verzlun-
arfyrirtækja, sem hann veitir for-
stöðu.
Á Akranesi hefur hann um
langt bil verið fulltrúi í bæjar-
stjórn og forseti hennar um
skeið. Þá hefur hann og lengi
verið formaður Sjálfstæðisfélags-
ins á Akranesi.
Jón hefur átt sæti í stjórn L.f.Ú.
um fjölda ára og verið formað-
ur Félags síldarsaltenda á S.V.-
landi frá stofnun þess. Þá hefur
hann alllengi verið í stjórn Beitu
nefndar, skipaður í hana af Fiski
félagi íslands.
Jón hefur verið mikill unnandi
íþrótta og tekið virkan þátt í
hinu blómlega íþróttalífi í bæjar-
félagi sínu.
Jón er maður félagslyndur, vin-
sæll, hjálpsamur og hrókur alls
fagnaðar í vinahópi, enda nýtur
sín þar bezt tónlistargáfa hans
og blæfögur söngrödd.
Útgerðarmenn flytja Jóni og
fjölskyldu hans beztu hamingju-
óskir á þessum tímamótum ævi
hans og þakka honum vel unnin
og óeigingjörn störf hans í þágu
sjávarútvegsins í landinu. Vona
þeir, að lengi megi þeir enn njóta
hans góðu starfskrafta.
Útgerðarmaður.
Á laugardaginn kemur hefjast
æfingar í nýjum flokkum fyrir
byrjendur — fullorðna — ungl-
inga — börn.
Einnig framhaldsflokkar. — Kennt verður m.a.: Vals,
tango, foxtrot, jive, rumba, Calypso, Kwela, Yop (Nýj-
asti dansinn ! !) o.fl.
Innritun í síma 1315 9. Aðeins í dag
Síðasti inmitunardagur
Enn um sjúkrahúsmáiin
IJTSyVLA
Kjólar
Vinnukjólar — Síðdegiskjólar —
Kvöldkjólar
Verð frá 395 -
MARKABBRINN
Hafnarstræti 5