Morgunblaðið - 29.01.1959, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 29. jan. 1959
MORGVNBLAÐIÐ
3
— Utvarpsum-
ræðurnar
Framhald af bls. 1.
stofnað til Hræðslubandalags-
ins tii þess að hægt væri að
þverbrjóta kosningalög og
stjórnarskrá, til enn frekari
hagsbóta fyrir Framsóknar-
flokkinn og bandamenn hans.
En einmitt þetta hefði opnað
augu þjóðarinnar fyrir nauð-
syn nýrrar kjördæmaskipun-
Vanefndir
vinstri stjórnarinnar
Jóhann Hafstein rakti síðan
feril vinstri stjórnarinnar og
bentt á hvernig hún hefði van-
efnt svo ttl hvert einasta fyrir-
heit sitt. Hún hefði m.a. lofað
vinnufriði í landinu, en niður-
staðan hefði orðið vinnudeilur og
verkföll. Stjórnin hefði lofað 15
stórum togurum. Enginn þeirra
væri kominn og ekki einu sinni
samið um smíði þeirra. Lofað
hefði verið nýju skipulagi á út-
flutningsverzluninni. Það hefði
reynzt tómur hégómi. Stjórnin
hefði lofað auknu fjármagni til
íbúðabygginga. Efndirnar væru
þær, að allir lánasjóðir væru tóm
ir og við borð lægi að fjöldi fólks
missti hálfgerðar íbúðir sínar
vegna svikanna.
Jóhann Hafstein ræddi síðan
hina gífurlegu skuldasöfnun
vinstri stjórnarinnar, öngþveitið
• í gjaldeyrismálunum og fleiri mis
gerðir vinstri *tjórnarinnar.
Síðan ræddi hann stefnumál
Sjálfstæðisflokksins og hina
ábyrgu afstöðu hans, er hann tók
þá ákvörðun að styðja minni-
hlutastjórn Alþýðuflokksins, með
þeim hætti að verja hana varj,-
trausti, meðan hún freistaði þess
að stöðva verðbólguna með sam-
stöðu um kjördæmamálið og
kosningar í vor.
Hann kvað Sjálfstæðismenn
styðja ríkisstjórnina heilshugar í
því að frumvarpið um niður-
færslu verðlags og launa næði
fram að ganga. Jóhann Hafstein
lauk máli sínu með þessum orð
um, eftir að hann hafði gert grein
fyrir afleiðingunum af mistök-
um vinstri stjórnarinnar.
Hætta að blekkja fólkið
Ég leyfi mér að segja, að það
er óhjákvæmilegt að hætta að
reyna að blekkja íólkið — enda
mun það ekki láta blekkjast.
Kommúnistum er ekki of gott að
reyna enn að telja mönnum trú
um, að enginn hafi fundið til j
undan eitt þúsund millj. kr. nýj-
um álögum á allan almenning í
landinu, sem þeir stóðu fyrir í
tíð fyrrv. ríkisstjórnar.Þeir beittu
sér ekki aðeins fyrir launaskerð
ingu í tíð vinstri stjórnarinnar
— heldur stöðugri launalækkun,
sem sjólfkrafa leiddi af hinni
geigvænlega vaxandi dýrtíð —
þar sem kaupmáttur launanna
þvarr jafnt og þétt.. Ofan á þetta
bættu þeir beinni gengislækkun
með 55% yfirfærslugjaldinu á
nær allar erlendar yfirfærslur.
Mikil tímamót
Nú eru framundan mikil tíma-
mót í íslenzkum stjórnmálum.
Það er rétt, að reyna mun á
þroska og skilning almennings
— og mönnum er ætlað að færa
fórnir fyrst í stað.
En verið er að leggja grund-
völl að tvennu:
í fyrsta lagi: Efnahagslegu jafn
vægi í þjóðarbúskapnum, sem
framtíðarvelferð almennings velt
ur_á, að takast megi.
í öðru lagi: Stjórnskipulegu
réttlæti, sem er forsenda þess,
að festa í þjóðmálum geti náðst.
Eru ekki margir orðnir þreytt-
ir á því að hjakka í gamla far-
inu?
Hverjir mundu ekki vilja vera
með í nýrri sókn að nýjum mark-
miðum í íslenzku stjórnmáiabar-
áttunni og íslenzkri þjóðlífsþró-
un? sagði Jóhann Hafstein að lok
um.
Aldrei meiri verðbólga
Emil Jónsson forsætisráðherra
talaði fyrir hönd Alþýðuflokks-
ins í fyrri umferð. Hann kvað
Sjúklingurinn fluttur úr flugvélinni yfir í sjúkrabifreið. Bak við hann standa ambassador Dana
og frú hans og Storr aðalræðismaður.
vél sinni í fyrra. Tók hún sjúk-
iinginn og lenti á Reykjavíkur-
flugvelli um kl. 2,30 e. b
Ambassador Dana, Knuth greifi,
og frú hans tóku á móti sjúklingn
um á flugvellinum, ásamt Storr
aðalræðismanni. Var pilturinn
samstundis fluttur í sjúkrahús,
þar sem hann verður skorinn upp
við meinsemd í höfði. Var hann
mikið bólginn í andliti, og mun
það stafa af stóru kýli við eyrað.
Nafn mannsins er Isak Danielsen.
Fárveikur sjúklingur
sóttur til Grœnlands
SNEMMA í gærmorgun lögðu
tvær flugvélar af Keflavíkurflug
velli upp í sjúkraflug til Scores-
bysunds á Grænlandi. Voru það
Skymasterflugvél og tveggja
hreyfla Grunman Albastros flug
bátur. Tveim dögum áður hafði
borizt beiðni um hjálp til að
koma 19 ára gömlum Grænlend-
ingi á sjúkarhús, en ekki var
hægt að sinna því fyrr vegna óhag
stæðs flugveðurs. Flugbáturinn
lenti á ís á Scoresbysundi, á sama
stað sem Björn Pálsson lenti flug-
verðbólguna hafa vaxið hraðar
en nokkru sinni fyrr á sl. ári.
Hann kvað vinstri stjórnina ekki
hafa getað komið sér saman um
úrræði til þess að hindra sívax-
andi dýrtíð. Alþýðuflokkurinn
hefði nú tekið að sér að gera til-
raun til stöðvunar henni. Nyti
stjórn hans til þess stuðnings
Sjálfstæðisflokksins, að hann
verðLhana vantrausti.
Forsætisráðherra rakti síðan
frumvarpið um niðurfærslu verð-
lags og kaupgjalds. Myndi sú leið
léttbærust fyrir almenning, af
þeim sem til greina hefðu komið.
Hann kvað ekki vanta mikið á að
endar næðu saman til þess að
mögulegt væri að standa undir
auknum niðurgreiðslum og út-
flutningsuppbótum, án þess að
leggja þyrfti á nýja skatta.
Emil Jónsson kvað undir-
tektir verkalýðsfélaganna hafa
verið góðar undir þetta frum-
varp af hálfu allra nema
kommúnista. Það væri tilraun
til þess að leysa mikinn vanda,
sem vinstri stjórnin hefði vik-
ið sér undan að ráða fram úr.
Mikið væri undir því komið að
þjóðin styddi þessa tilraun.
Furðuleg stjórnarmyndun
Næstir töluðu fulltrúar Fram-
sóknarflokksins. Páll Þorsteins-
son ræddi aðallega um að „bjarg
ráðin“ á sl. vori hefðu verið skyn-
samleg. Hann kvað ríkisstjórnina
hafa í undirbúningi lækkun fram
laga til verklegra framkvæmda.
Eysteinn Jónsson kvað stjórn-
armyndun AlþýjSuflokksins veta
„furðulega". Hann kvað vinstri
stjórnina hafa fylgt jafnvægis-
stefnu í efnahagsmálunum. Al-
þýðuflokkurinn hefði rofið „um-
bótabandalagið“ og væri nú kom-
inn í samvinnu við Sjálfstæðis-
flokkinn, m. a. um nýja kjör-
dæmaskipun. Mættu Alþýðu-
flokksþingmenn þó vita að þeir
hefðu ekki verið kjörnir til þess
í kjördæmum sínum, að hafa for-
göngu um að leggja þau síðan
niður. Taldi Eysteinn Jónsson Al-
þýðuflokkinn hafa brugðizt sér
og Framsóknarflokknum herfi-
lega.
Leikbrúð'uhús!
Af hálfu kommúnista töluðu
í fyrri umferð þeir Lúðvík Jós-
efsson og Hannibal Valdimarsson.
Lúðvík sagði að allir flokkar
nema Alþýðubandalagið teldu
kauplækkun nauðsynlega. Hann
kvað Alþýðubandalagið fyrst og
fremst vilja fylgja fram stefnu
Alþýðusambandsþings í efnahags
málunum.
Hannibal Valdimarsson kvað
núverandi stjórn Alþýðuflokksins
minna sig helzt á leikbrúðuhús.
Á þessu leikhúsi væri nú að
hefjast sýning á leikritinu „Kaup
lækkun til kjarabóta". Réðist
hann síðan harkalega á Alþýðu-
flokkinn, sem nú hefði gengið
undir jarðarmen Sjálfstæðis-
flokksins.
Hannibal kvað Alþýðubanda-
lagið vilja stöðva verðbólguna.
En það ætti ekki að byrja á því
að lækka kaupið, heldur skatt-
leggja hina ríku.
Of mikil fjárfesting
Gylfi Þ. Gíslason, menntamála
ráðherra, talaði ein'nig fyrir hönd
Alþýðuflokksins. Taldi hann illa
sitja á Hannibal að líkja núver-
andi stjórn við leikbrúður. Aftan
úr forseta Alþýðusambandsins
lægju þræðir, sem margir kipptu
í. Ráðherrann ræddi síðan þróun
efnahagsmálanna á undanförnum
árum. Kvað hann of mikla fjár-
festingu vera eina meginorsök sí
vaxahdi verðbólgu. Hann kvað
því hafa verið slegið á frest síðast
liðið vor að gera ráðstafanir
vegna 10 stiga vísitöluhækkunar.
Alþýðuflokkurinn hefði ekki vil]-
að skorast undan þeim vanda, að
hafa forystu um raunhæfar ráð-
stafanir til stöðvunar verðbólg-
unni. Hann kvað kaupgjald um
síðustu áramót hafa verið 17—
21% hærra en gert var ráð
fyrir þegar samið var um rekstr
argrundvöll sjávarútvegsins um
næstu áramót á undan. Hver
kauphækkunin af annari hefði
fuðrað upp í verðbólgueldi.
I síðustu ræðu sinni ræddi Ey-
steinn Jónsson aðallega um kjör-
dæmaskipunina og endurtók þau
ummæli að með fyrihugaðri kjör-
dæmabreytingu ætti að leggja
niður öll kjördæmi landsins
nema Reykjavík.
Útvarpsumræðunum lauk rétt
fyrir miðnætti og höfðu þær þá
staðið tæpar fjórar klukkustund-
ir.
Skólasafni komið
upp
STJÖRN Ríkisútgáfu námsbóka
ákvað haustið 1957 að koma upp
á næstu árum safni kennslubóka
og ýmissa kennsluáhalda eða
eins konar skólasafni. í safninu
eiga að vera bæði innlendar
kennslubækur, gamlar og nýjar,
og erlendar bækur eftir því sem
föng verða á.
Nú þegar hefur verið safnað
allmiklu af kennslubókum og
hafa útgáfunni borizt sumar
þeirra ókeypis.
Nýlega barst útgáfunni að gjöf
stórt safn bandarískra bóka frá
Upplýsingarþjónustu Bandaríkj-
anna hér. í safni þessu eru alls
um 370 bækur, bæði almennar
kennslubækur og ýmis uppeldis-
fræðilegt rit. M.a. eru þarna
kennslubækur í sögu, reikningi,
skrift, söng, ensku, félagsfræði,
heilsufræði, náttúrufræði og
landafræði.
Markmið ríkisútgáfunnar með
hinu fyrirhugaða skólasafni er að
sjálfsögðu fyrst og fremst að hafa
það til sýnis fyrir kennara og
aðra áhugamenn um kennslumál.
Enn hefur þó ríkisútgáfan ekki
húsnæði eða fjárráð til að hafa
safnið til sýnis. En það mun
verða gert eins fljótt og ástæður
leyfa.
STAKSTEIHAR
Hólmavíkurlækn-
ir tvo daga í man-
uði í Arneshreppi
GJÖGRI, Ströndum, 28. jan. —
Hinn nýsetti læknir á Hólmavík,
sem einnig gegnir Djúpavíkur-
héraði, kom í gær í Árneshrepp.
Skoðaði hann skólabörnin og at-
hugaði heilsufar fólksins. Er
Garðar læknir búinn að ákveða
að koma hér einu sinni í mánuði
og stanza í tvo daga í byggðar-
laginu. Lýsir þetta sérstökum á-
huga og samvizkusemi í starfi og
höfum við Árneshreppsbúar ekki
átt því að venjast að Hólmavík-
urlæknir komi hér reglulega.
— Regína.
KosningasvÍHdlið í
Dagsbrún
Kommúnistar hæla sér nú
ákaflega af því að hafa haldið
völdum í Dagsbrún. Sigur þeirra
er þó ekki stærri en svo að listi
þeirra hlaut 1268 atkvæði, en
listi lýðræðissinna tæp 800.
Það er ekki svo ýkja langt
síðan að kommar voru svo sterk-
ir í Dagsbrún, að frambjóðendur
þeirra urðu sjálfkjörnir. Nú fær
listi andstæðinga þeirra hinsveg-
ar um 800 atkvæði.
En hvernig haga kommúnist-
ar sér í stjórn sinni á þessu
stærsta verkalýðsfélagi landsins
Hvernig tryggja þeir sér t.d. sig-
ur við stjórnarkjör þar? Það er
rétt að athuga það nokkuð nán-
ar.
Á það má þá benda fyrst, að
við þessar síðustu kosningar skip
uðu kommúnistar einhliða kjör-
stjórn til þess að stjórna þeim.
Andstæðingar þeirra fengu eng-
ann mann kjörinn í kjörstjórn-
ina.
Þessa aðstöðu notuðu svo
kommúnistar til margvíslegra of-
beldisaðgerða gagnvart verka-
mönnum í hópi lýðræðissinna.
Mun það varla þekkjast í nokkru
verkalýðsfélagi að þeim, sem eru
í andstöðu við stjórn félagsins,
sé neitað um að hafa fulltrúa i
kjörstjórn þess. En kommúnist-
ar vita, að vinnubrögð þeirra
þola illa dagsljósið. Þessvegna
standa þeir trúan vörð um hina
einlitiu kommúnistakjörstjórn
Yfir 400 verkamenn
strikaðir út.
En það er ekki nóg með það
að kommúnistar hindri lýðræðis-
sinna með ofbeldi í því að eiga
fulltrúa í kjörstjórn Dagsbrúnar.
Fyrir þessar stjórnarkosningar,
gerði stjórnin sér lítið fyrir og
strikaði út af kjörskrá félags-
ins 409 verkamenn-! Svo hrædd-
ir voru kommúnistar um völd
sín í þessu höfuðvígi sínu, að þeir
gripu til þess fáheyrða ofbeldis
að svipta hundruð verkamanna
úr hópi lýðræðissinna atkvæðis-
rétti.
Það er með slíkum aðferðum
hins „austræna lýðræðis“, sem
kommúnistar halda völdum sín-
um í Dagsbrú*.
Vea*kamenn gerðir
afturreka
Þær staðreyndir blasa við að
á heilum fjölmennum vinnustöð-
um eru örfáir verkamannanna,
sem eru á kjörskrá Dagsbrúnar,
enda þótt þeir hafi staði'ð í skil-
um við félag sitt. Það hefur jafn-
vel komið fyrir að verkamenn,
sem mætt hafa á kjörstað með
fullgilt félagsskýrteini hafa verið
gerðir afturreka af hinni ein-
litu kommúnistakjörstjórn. ÖIl
vinnubrögð kjörstjómarinnar
hafa verið í samræmi við þetta.
Ofbeldi og yfirgangur er beitt
gagnvart andstæðingum komm-
únista.
Svona var þetta einnig í Iðju,
meðan kommúnistar voru þar
allsráðandi. En þrátt fyrir ein-
ræðisaðgerðir kommúnista tókst
lýðræðissinnum að hnekkja völd-
um þeirra og koma á lýðræðis-
legri stjórn í félaginu. Síðan hafa
kommúnistar verið þar í yfir-
gnæfandi minnihluta. Þeir höfðu
ekkert fylgi til þess í Iðju að
halda stjórn félagsins ef iðnað-
arverkafólkið fékk að ganga til
frjálsra og lýðræðislegra kosn-
inga.
Svipuð myndi niðurstaðan
áreiðanlega verða í Dagsbrún.
Það er á ofbeldi og einræði, sem
völd kommúnista þar byggjast.