Morgunblaðið - 05.03.1959, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 5- marz 1959
MORGVISBLAÐIÐ
9
Margir þingmenn fyrir eitt kjör-
dæmi tryggja sa mvinnu og
minni flokkaríg
Eftir Guðbrand Guðmundsson verkamann
FÁTT er deilt jafn mikið um nú
eins og kjördæmamálið, þó að
það liggi skýrt fyrir, og hverra
breytinga sé helzt þörf til þess að
hver flokkur fái þingmenn í
hlutfalli við atkvæðamagn sitt.
En Tímamenn sjá ekki rang-
lætið, því að þeir hafa hagnað
af því, og til þess að gera and-
stöðu sína áhrifameiri, panta
þeir mótmæli utan af landi og
birta jafnóðum í Tímanum. Þeir
birta jafnvel frásagnir tvívegis
frá sömu hreppsnefndinni með
stórum fyrirsögnum, og svo eru
þeir vísir til að halda enn einn
fund hjá sömu hreppsnefndinni,
og þá eru mótmælin komin fram
þrívegis. Ailt er þegar þrennt
er, og finnst þeim víst góð vísa
aldrei of oft kveðin.
En hvernig væri fyrir Tíma-
menn að safna mótmælunum
saman og birta þau, þegar búið
er að leggja tillöguna fram á
þingi?
Hvað er verst?
Hvað finna Tímamenn tillög-
unni svo helzt til foráttu?
Þeir segja að með því að
stækka kjördæmin sé verið að
slíta þingmennina úr tengslum
við fóikið. En þetta er rangt,
því að með stækkuninai verða
fleiri þingmenn fyrir hvert kjör-
dæmi. í öllum kjördæmunum
verða þingmenn frá fleiri en
einum flokki. Þá verður metn-
aður á milli fuiltrúa um hver
geri bezt fyrir kjördæmið, og
þá eru allar líkur fyrir því, að
hlutaðeigandi flokkar semji um
framgang hvers máls. Með því
verða öruggari líkur fyrir fram-
gangi hagsmunamála kjördæm-
anna en ella hefði verið.
Eru Tímamenn svo þröngsýnir
og hugmyndasnauðir, að þeir
treysti sér ekki til að vinna fyrir
kjördæmin nema þau séu
pinulítil og fólksfá? E. t. v. eru
þeir hræddir við kjósendur, ef
margir eru saman komnir, og
ekki að ástæðulausu, því að víst
má samvizkan vakna yfir öllum
sviknu loforðunum. Áreiðanlega
muna margir eftir þeim, því að
hugsanafrelsi ríkir hér enn, og
skoðana- og málfrelsi, þrátt fyr-
ir tveggja Og hálfs árs stjórn
Framsóknar og Komma. Alþýðu-
flokkurinn var þá bundinn og
heftur á kiafa þeirra, þó að
honum hafi tekizt að losna nú,
vonandi fyrir fulit og ailt.
Eiga verkamenn og sjómenn
að hafa minni rétt?
Finnst Tímamönnum verka-
menn, sem vinna á mölinni í
öllum stærri bæjum landsins og
sjómenn, vera á það lægra menn-
ingarstigi en landbúnaðarverka-
menn og bændur, að þeir megi
ekki hafa sama atkvæðisrétt og
þeir? Kannski vilja þeir taka
upp sams konar stéttaskiptingu
og er í Indlandi?
Kjördæmaskiptingunni nú svip
ar mjög til þess, að tekinn yrði
upp sá háttur í samvinnufélög-
um að atkvæðisréttur manna
yrði miðaður við viðskipti hvers
og eins. Ef maður hefði einn
jafnmikil viðskipti og segjum
fimmtán aðrir, þá gilti atkvæði
hans eins jafnt og alira hinna.
Slík regla brýtur alveg í bág
við hugsjón samvinnustefnunn-
ar.
Ætli Framsóknarmenn mundu
reyna að halda í núgildandi kjör-
dæmaskipun ef þeir hefðu 42%
atkvæða en sama þingmanna-
fjölda og þeir hafa nú? örugg-
lega ekki!
Hver var orsökin til að Fram-
sóknarmenn þorðu að „slíta“
búnaðarþingsfulltrúana „úr
tengslum við fólkið" með þvi að
stækka kjördæmin? Var orsökin
sú, að bændur eru fullgóðir til
að vera kosnir á það þing? En
væri þá ekki hægt að bjóða
fram menn búsetta í kjördæm-
inu til Alþingis, en þá þætti
Framsóknarmönnum kannski of
mikill sveitabragur á þinginu.
Framsóknarmenn eru farnir að
sjá það, að flestir, sem geta
hugsað rökrétt og sjálfstætt, eru
að gerast þeim fráhverfír. Sveita-
vináttan gleymist nema rétt fyr-
ir kosningar.
Kjördæmaskipunin, eins og
hún er nú, var kannski réttlæt-
apleg meðan samgöngúr voru
litlar sem engar og þá með því
að þingmaðurinn ætti hejma í
sínu kjördæmi, annars kom
hann þar ekki nema rétt fyrir
lcosningar.
En það á að vera metnaðar-
mál hvers flokks og helzt skylda
að frambjóðendur séu búsettir í
því kjördæmi, sem þeir bjóða
sig fram í, og mikil má þá þröng-
Guðbrandur Guðmundsson
sýni þeirra vera, ef þeir þekkja
ekkert til í næstu sýslum eins
og samgöngur eru orðnar nú.
Meiri eining á þingi
Og við það að fulltrúar úr
flestum flokkum berjast fyrir
hagsmunamálum sama kjördæm-
is ætti flokksrígurinn að minnka
og skapast meiri eining á þingi.
Framsóknarmenn segja, að
með stækkun kjördæmanna sé
verið að eyðileggja jafnvægið i
byggð landsins, að þá flykkist
fólk utan af landi til Reykjavík-
ur og á Suðurnesin, af því að
þá verði hvergi neitt fjármagn
til framkvæmda nema þar. Kjör-
dæmin eiga að vera orðin svo
stór úti á landi, að þingmenn
þekkja ejtki lengur hagsmuni
kjósenda sinna og geti þar af
leiðandi ekkert gert.
Léleg afsökun eða hvað finnst
ykkur, kjósendur góðir?
Tryggð betri afkoma
Þetta verður þveröfugt, því að
með þessu fyrirkomulagi verð-
ur tryggð ennþá betri afkoma
kjördæmanna úti á landi, þegar
orðnir eru margir fulltrúar um
hvert í stað þess að áður var
einn að pukrast fyrir hvert. Þá
er líka úr sögunni sú afsökun
hjá þeim, sem ekkert gera fyrir
sitt kjördæmi, að hann hafi ekki
komið þessu máli í gegn af því
að það sé svo erfitt að berjast
fyrir þessu einn, og hinir voru
alltaf að hugsa um sitt kjördæmi.
Ef margir fulltrúar eru, þá er
hægt að fella þá lélegu, en kjósa
þann er eitthvað gerir og hans
félaga. Óttast Tímamenn þessa
samkeppni?
Væri það ekki að ástæðulausu,
því að margir þeirra haía gleymt
hagsmunum kjósenda, sem þeir
hafa verið fulltrúar fyrir, vegna
gróða SÍS.
Síðasti greiðinn, sem Fram-
sóknarmenn gerðu kjósendum til
sjávar og sveita, var þegar þeir
hækkuðu yfirfærslugjald og
tolla. Það verður þeim munað
í næstu kosningum.
Eru Framsóknarmenn hrædd-
ir um að geta ekki biekkt eins
vel stóran hóp kjósenda og lít-
inn?
Klóra í bakkann
Eitt er hægt að virða við
Framsóknarmenn: Þeir reyna að
klóra í bakkann eins lengi og
hægt er. En nú er of seint að
lofa bót og betrun, þeir eru
fallnir á verkum sínum, því að
síðustu verk þeirra urðu til þess
að opna augu manna fyrir því
ranglæti, sem kjördæmaskipunin
hefur í för með sér, og nauðsyn
þess að tekið verði fyrir það,
að pólitískir glæframenn geti
misnotað kjördæmaskipunina sér
og sinni klíku til framdráttar,
eins og þeir gerðu við síðustu
kosningar.
Guðbrandur Guffmundsson
Laugarnesvegi 67.
Cuðriín Finsen —minning
Minningarorð.
¥
„Visin breiði ég blöð
því blómstur ei á-----.“
„Guliið er skært
þótt í grómi liggi.
Svo er manndyggða minning".
(Sig. Br.)
FRÚ Guðrún Finsen fæddist 8.
júní 1885 á Akureyri og lézt í
sjúkrahúsi hér í bænum 25. þ. m.
eftir langvarandi og þungbær
veikindi. Útför hennar verður
gerð í Neskirkju í dag.
Foreldrar Guðrúnar voru Að-
alsteinn skósmiðameistari Jóns-
son bónda að Öngulsstöðum og
konu hans Unu Þorláksdóttur
Halldórssonar. Sigríður var dótt-
ir hjónanna Jóns Helgasonar
Laxdal bónda að Tungu á Sval-
barðsströnd og Elínar Helgadótt-
ur, Helgasonar prentara í Viðey
og síðar á Akureyri. Er Guðrún
var á fjórða ári lézt faðir hennar
og stóð þá móðir hennar ein ef'.ir
með þrjú börn. Ömmusystir Guð-
rúnar, Sigriður Helgadóttur var
þá ráðskona við Friðriksspítala í
Kaupmannahöfn og fór Guðrún í
fóstur til hennar og hlaut þar
hið bezta uppeldi og ágæta mennt
un. Móðir Guðrúnar, Sigríður
Jónsdóttir, fór síðan til Ameriku
og giftist þar Friðriki Sveinssyni
listmálara, bróður séra Jóns
Sveinssonar (Nonna).
Árið 1905 fóru þær frænkurn-
ar, Sigríður og Guðrún, í orlof
til Islands. Landssíminn var þá
að taka til starfa. Hannesi ráð-
herra Hafstein, var þá mikið í
mun að gott fólk veldist til sím-
ans. Á Hafnarárum sínum hafði
Hafstein, eins og aðrir stúdentar
og landar, vanið komur sínar á
heimili Sigríðar. Hefur ekki far-
ið hjá því, að hann hefur kynnzt
Guðrúnu þar, og að líkum fundizt
mikið til um glæsileik hennar,
sem marka má af því, að er hann
frétti, að þær frænkur væru stadd
ar hér í bænum, fer hann á fund
þeirra og ræður Guðrúnu í þjón-
ustu símans. Kom mannþekking
hans þar að góðu, sem fyrr, því
Guðrún reyndist afbragðs vel
starfi sinu vaxin. Var henni strax
veitt það aukastarf að gera veð-
urathuganir og varð hún að mæta
á símstöðinni kl. 6 að morgni og
10 að kvöldi á hverjum degi,
meðan hún hafði þetta aukastarf.
Sigríður fóstra Guðrúnar dvald-
ist hjá henni hér í Reykjavík alla
tið upp frá því og dó hér í bænum
árið 1927.
Hinn 29. maí 1915 giftist hún
Carli Finsen forstjóra, syni Óla
Ólafssonar póstmeistara Finsen.
Carl var valinkunnur maður og
lézt hér i bænum 8. nóvember
1955. Þau eignuðust þrjú börn,
öll á lífi og búsett hér í bænum.
Þau eru: María Sj^rriður, Elín
Herdís og Ólafur Hannes.
Frú Guðrún Finsen bjó manni
sínum glæsilegt heimili. Þar var
hátt til lofts og vitt til veggja.
Hún var hvort tveggja, ástrik
eiginkona og góð móðir. Hún
veitti gestum sínum góðan beina
og sjálf bar hún með sér birtu
og yl.
Hún átti sumar innra fyrir and-
ann.
Ég minnist hennar með hlýj-
um huga og ástvinum hennar
votta ég innilega samúð.
Ó. H. Matth.
Alls 2882 lestir
kornnar á land
í Sandgerði
SANDGERÐI, 2. marz. — Sl.
hálfan mánuð hafa gæftir ekki
verið góðar. Aðeins voru farnir
sjö róðrar að meðaltali á bát, en
10 á sama tíma í fyrra. Á tíma-
bilinu frá 16.—28. febr. voru
farnir alls 113 róðrar af 19 bát-
um. Mestan afla í róðri fékk
Víðir II. sl. föstudag, 21,9 lest-
ir, annar var Rafnkell með 21,6
lestir og þriðji Helga með 21,3
lestir. Hæstan afia þennan hálfa
mánuð hefir Helga með 92,7 lest-
ir, næst er Guðbjörg með 92,3
lestir og þriðji Pétur Jónsson
með 92 lestir.
Það, sem af er vertíðinni,
hafa komið alls á land í Sand-
gerði 2882 lestir í 398 róðrum,
miðað við óslægðan fisk, en í
fyrra voru komnar á land 3007
lestir í 565 róðrum, miðað við
slægðan fisk. Sést af þessu, að
afli hefir til þessa verið töluvert
betri en á sama tíma i fyrra,
en gæftir hafa hins vegar verið
miklu verri í ár.
Aflahæsti báturinn á vertíð-
inni til þessa er Víðir II. með 277
lestir, annar er Guðbjörg með
256 lestir, þriðji Helga með 252
lestir og fjórði Pétur Jónsson
með 246, 5 1. Meðalafli í róðri
það sem af er vertíðinni, er 7,2
lestir, og er þá r*iðað að mestu
við óslægðan fisk, en í fyrra var
meðalaflinn 5,3 lestir, miðað við
slægðan fisk. — Axel.
ORN CLAUSEN
heraðsdómslögmaður
Málf' ulmngsskrifstofa.
Bankastræti 12 — Simi 18499.
GLÆSILEG ISY
ibúð
á eftirsóttuim stað, tíl leigu. —
Upplýsingar í síma 11873.
Drengja reiðhjól
Holper, rautt og hvítt, týndist,
frá Laufástúni, um miðjan
janúar. Vinsamlegast hringið
í sima 24520.
Bentley
Pianó
Af sérstökum ástæðum selst
vel með farið Bentley pianó,
mjög ódýrt. Tilhoð sendist Mbi.,
fyrir iaugardag, merkt: „Píanó
— 5323“.
Ný sending
Þýzkir perlon-undirkjólar, —
2 tegundir. —
Ofympia
Hringnót
Og hríngnólabátur til solu. —
Gott verð.
Magnús Jensson li.f.
Tjamargötu 3. — Sími 14174.
Vinna
Ungur, i-eglusamur maður ósk-
ar eftir einhvers konar vinnu.
Margt kemur til greina. Upp-
iýsingar í síma 32975, í dag og
á morgun.
Útsala - Útsala
Margar gerðir af sirsefnum
frá kr. 7,95.
Flónel m/vaðmálsvend, 80 cm.,
blátt, bleikt, gi'ænt, á 10,75.
Amerískir nylon-undirkjólar á
kr. 100,00.
Karimanna-sundskýlur á kr. 18
Karlmanna-sokkar á kr. 9,00.
Barnahúfur á 45,00.
Verzl. MÁNAFOSS
Grettisgötu 44A.
Róleg og regiusöm stúlka
getur fengið leigt
Herbergi
í Hlíðunum. Eldhúsaðgangur
kæmi til greina. Tilboð sendist
afgr. Mbi., merkt: „Hlíðar —
4524“.
íbúð óskast
Tveggja til þriggja hedbergja
íbúð óskast til leigu 1. maí eða
fyrr. Þrennt í heimi'li. Upplýs-
ingar í síma 11047.
Verkfræðingur óskar eftir
2ja—3ja herbergja
íbúð
lil leigu, strax. — Upplýsingar
í sima 23708, í kvöld og næstu
kvöid eftir kl. 6.
Vantar 1 til 2ja herbergja
ÍBÚÐ
strax eða 14. maí. Regiusöm og
fámenn fjölskylda. Upplýsing-
ar í dag í síma 17811.