Morgunblaðið - 14.03.1959, Blaðsíða 8

Morgunblaðið - 14.03.1959, Blaðsíða 8
8 MORGZJNRLAÐIÐ Laugardagur 14. marz 1959 JMwgntiMiritfto Utg.: H.f. Arvakur ReykjavUt. Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson. ' Áðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.) Bjarni Benediktsson. Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur. Einar Asmundsson. Lesbók: Árni Óla, sími 33045. Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson. Ritstjórn: Aðalstræti 6. Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480. A<=kriftargald kr 35,00 á mánuði innamands. 1 lausasölu kr. 2.00 eintakið. UGCUR FRAMSÓKNAR TÍMINN hefur það eftir Hermanni Jónassyni, að hann hafi í setningarorðum sinum á flokksþingi Framsóknar sagt: „ — — — flokksmönnum er það Ijóst að tímarnir eru uggvæn- legir ------ Uggur Framsóknar kemur af ýmsu, einkum er það þó óttinn við missi forréttindanna, sem skelfir hana. Hún telur framund- an uggvænlega tíma, ef hún á að njóta jafnréttis við aðra. Ólafur Thors vék að þessu í Landsfund- arræðu sinni og sagði: „Framsóknarflokkurinn vill ólmur halda kjördæmunum með öllu óbreyttum, enda þótt hann hopi á hæl, svona skref af skrefi, þegar hann er aðþrengdastur. Rétt svo menn sjái, hvað það er, sem Framsóknarflokkurinn berst fyrir með oddi og egg, skal ég að lokum bregða upp þessari mynd: Við seinustu alþingiskosningar voru kjósendur: Á Seyðisfirði.............. 426 í Dalasýslu .............. 703 í Austur- Skaftafellssýslu .. 759 í Vestur-Húnavatnssýslu .. 803 Á Ströndum ............... 872 í Vestur-ísafjarðarsýslu .. 1020 í Mýrasýslu .............. 1065_ í Norður-Þingeyjarsýslu .. 1078 í Norður-Múlasýslu ,sem er tvímenningskjördæmi .. 1475 Eða alls í þessum 9 kjördæmum ............. 8201 kjósandi. Þessir 8201 kjósandi kjósa 10 þingmenn og fékk Framsóknar- flokkurinn þá alla. í Gullbringu- og Kjósarsýslu eru aðeins færri kjósendur eða 7515. Þeir kjósa einn þingmann, sem Sjálfstæðis- flokkurinn fékk. Finnst mönnum þetta ekki á- gætt? Er það svo sem ekki alveg nóg, að 7515 bændur, sjómenn, útvegsmenn og verkamenn fái einn þingmann,úr því að þeir eru svo vitlausir að kjósa Sjálfstæð- isflokkinn? Er það svo sem nokkuð meira en þessir 8201 kjósandi verðskuld ar, að þeir fái 10 þingmenn, úr því að þeir hafa vit á að kjósa Framsóknarflokkinn? Hér á við kjörorð Framsóknarflokksins: „Það er alls ekki sambærilegt". Þessi forherta auðs- og valda- klíka hefur alltaf ætlað sjálfri sér annan og meiri rétt en öðr- um, orðið því gráðugri, sem hún hefur lengur nærzt á rangindum. En er til of mikils mælzt, að Framsóknarflokkurinn sýni það brot af velsæmi að hætta að beita fyrir sig bændum íslands, þegar hann fótum treður allt réttlæti og reynir að leggja í rúst hugsjóri lýðræðis og þingræðis með jafn himinhrópandi ranglæti?" Þama er með óyggjandi tölum sýnt fram á, að Framsókn heimt- ar sér til handa nær tifaldan rétt á við aðra. Uggur hennar nú sprettur af því, að hún sér, að yfirgnæfandi meirihluti íslend- inga vill ekki lengur una þessu ranglæti. í vörn sinni fyrir ranglætinu svífst Framsókn engra ráða. Dag- inn áður en Ólafur Thors nefndi þetta eftirminnilega dæmi, voru Framsóknarmenn á Búnaðarþingi kúskaðir til þess að flytja þar til- lögu til styrktar Framsókn í kjör- dæmamálinu. Búnaðarþing hafði þá setið þriggja vikna tíma, eða svo lengi sem því var ætlað. Bú- izt var við, að því yrði slitið sama kvöld eða daginn eftir. ★ Allan þennan tíma höfðu engir hreyft kjördæmamálinu opinber- lega á þessu stéttarþingi bænda. Æstustu Framsóknarmennirnir höfðu að vísu hvískrað um það, að rétt væri að neyta flokksvalds og fá slika tillögu samþykkta. Þeir fengu engar undirtektir, jafnvel hjá hinum hófsamari sinna manna. Þeir gerðu sér grein fyrir, að það væri bænda- samtökunum sízt til framdráttar að hefja í þeim deilur um eitt harðasta ágreiningsefni íslenzkra stjórnmála. Einkanlega þar sem væntanlegar tillögur til kjör- dæmabreytingar mundu ganga i þá átt að koma kosningum til Al- þingis í svipað horf og nú er til sjálfs Búnaðarþings! En uggurinn er mikill og nýta flest í nauðum skal. Jafnskjótt og flokksþing Framsóknar kom saman, voru handjárnin lögð á flokksmennina og þá urðu þeir nauðugir viljugir að hlýða. Var það og táknrænt, að fyrsti fundar stjóri á sjálfu flokksþinginu var Jörundur Brynjólfsspn, einn upp- hafsmanna þeirra tillagna, sem nú eru fram bornar um bætta kjördæmaskipun. Nú er honum tyllt í forsæti hinnar uggandi samkomu, sem kölluð er saman til að berjast gegn hans æsku- hugsjón. Fleira verður að gera en gott þykir, þar sem flokks- aginn er fyrir öllu. ★ Uggur Framsóknar á sér fleiri orsakir. Það hefur lengi verið trúarsetning hennar, að Sjálf- stæðisflokkurinn væri þröng sér- hagsmunasamtök örfárra auðkýf- inga, sem einkum forðuðust fram leiðslustörfin. Býsna mikla sjálfsblekkingu þarf til að trúa þessu um þann flokk, sem nýtur fylgis nær helm- ings landsmanna. Víst hefðu þeir, sem þessu trúa, gott af að líta yf- ir Landsfund Sjálfstæðismanna þessa dagana. Þar eru saman komnir allra stétta menn víðs- vegar af landinu, ungir og gamlir, að efnahag eins og gengur og gerist á íslandi, því að þar sést einskonar þverskurður af ís- lenzku þjóðfélagi. Hinir glöggskyggnari Fram- sóknarmenn eru og farnir að skilja þetta. Uggur þeirra kemur ekki sízt þar af. Þeir sjá, að þeir hafa gersamlega vanmetið Sjálf- stæðisflokkinn og ítök hans í þjóðinni. Þess vegna óttast þeir, að nú eigi að víkja Framsókn til hliðar, eins og hún sagðist ætla að gera við Sjálfstæðismenn. En sá uggur er ástæðulaus. Sjálfstæðismenn vilja engum víkja til hliðar eða synja neinum um að njóta réttar síns. Það er jafnrétti allra, sem Sjálfstæðis- menn sækjast eftir, svo að hver og einn geti lagt krafta sína fram íslenzku þjóðinni til farsældar. Nýju penisilínlyHn eru ein- stætt framlag til baráttunnar gegn sjúkdómunum Talið er vist að hinir ungu, ensku visindamenn hljóti Nóbelsverðlaunin fyrir afrek sitt | MIKIL þjðóarhrifning ríkir í1 Bretlandi þessa dagana — og þá fyrst og fremst meðal visinda- mannanna. — „Stemningin“ er svipuð því, sem gerðist í Rúss- landi, þegar Spútnik I. var skotið upp á himinbraut sína. En vísinda afrekið, sem vakið hefir svo mikinn fögnuð í Bretlandi, er þó annars eðlis. Hér er um að: ræða einstætt framlag til barátt- unnar gegn sjúkdómunum, og hafa margir viljað líkja því við afrek Sir Alexanders Flemings, { er hann fann penisilínið fyrir um 30 árum. Fjórir ungir sérfræðingar i lyflækningum — sá elzti 37 ára, en sá yngsti 31 árs, sem starfa við tilraunastofnun Beecham-lyfja- verksmiðjanna í Surrey, hafa að undanförnu unnið að framhalds- rannsókn, á grundvelli hinnar miklu uppgötvunar Flemings. Ná- in samvinna þessara ungu vís- indamanna hefir nú leitt til nýrr- ar uppgötvunar, sem vékur heims athygli, og talið er, að færa muni þeim Nóbelsverðlaun. En — það sem mikilvægara er — uppgötvun þeirra mun að öllum líkindum verða til þess að bjarga milljónum mannslífa í framtíð- inni. Nóbelsverðlaunahafi sendir heillaóskir Prófessor Ernest C. Chain, sem fékk Nóbelsverðlaunin áamt Flem ing, hefir sent fjórmenningunum heillaskeyti frá Róm, þar sem hann tekur svo til orða, að upp- götvun þeirra sé að líkindum hin merkasta, síðan pensilínið kom fyrst til sögunnar. Eins og áður héfir verið sagt frá í frétt hér í blaðinu, hafa hinir ungu vísindamenn fundið upp aðferð til þess að skipta penis ilín-mólikúlunum, en það þýðir í stuttu máli það, að nú er fyrir hendi „hráefni“, sem af er hægt að gera nær ótölulega mörg af- brigði pensilíns. Það leiðir svo aftur af sér eftirtalda möguleika: • Að unnt verður að „tilreiða“ á kemískan hátt margs konar penisilín-blöndur, ef svo mætti segja, til þess að nota við mis- munandi bakteríusjúkdómum. Sem stendur eru einungis til fimm eða sex afbrigði af penisi- lini, og oft hafa læknar orðið að beita þeim öllum, áður en ljóst var, hver helzt gat ráðið niður- lögum sýklanna, sem barizt var við. Og stundum hefir allt orðið árangurslaust. • Margir sjúklingar þola illa penisilín, eða eru beinlinis ofnæmir fyrir því. Talið er lík- legt, að hin nýja uppgötvun leiði til þess, að unnt verði að setja saman sérstakar penisilinblönd- ur fyrir fólk, sem þannig er á- statt um, svo það þurfi ekki að verða fyrir óþægindum af þessum sökum. • Hið venjulega penisilin er aðeins hægt að gefa í tak- mörkuðum skömmtum. Ef það er gefið of oft, öðlast bakteríurnar viðnámsþrótt gegn lyfinu, og það verður gagnslitið eða gagnslaust. Með öllum þeim margbreytilegu möguleikum til samsetningar lyfsins, sem skapazt hafa við hina nýju uppgötvun, ætti einnig þessi annmarki að vera úr sög- unni. • Alvarlegasta dæmið um það, er sýklar gerast ónæmir gagnvart penisilíni, er hin svo- nefnda staffylokokka smitun, sem viða hefir borið mjög á undan- farið í sjúkrahúsifm. — Ástæða virðist til að vænta þess að nú reynist unnt að framleiða penisi- lin-samsetningu, sem verði ban- væn fyrir staffylokokkana. • Enda þótt tekizt hafi að lækna fleiri sjúkdóma með penisilíni en nokkru öðru lyfi, eru þó til margar bakteriutegund ir, sem tilgangslaust hefir reynzt að beita því gegn. Nú er gert ráð fyrir miklum frekari „landvinn- ingum“ í þessu efni með tilkomu hinna fjölmörgu, nýju penisilin- afbrigða. Stórsigur fyrir læknavísindin Það, sem sagt hefir verið hér að framan, er aðeins stuttur út- dráttur úr lýsingu hins virta, brezka læknablaðs, „The Lanc- et“, á uppfinningu fjórmenning- anna. Það er hefðbundin regla allra góðra vísindatímarita — og á það ekki sízt við um umrætt læknablað — að fara varlega í sakirnar að lofa nýjar uppfinn- ingar, þar til víðtækar rannsókn- ir hafa sýnt og sannað, að þær séu raunverulega það, sem þær virðast vera. En „The Lancet“ virðist vart eiga nógu sterk orð til að lýsa því, hvílíkum alda- hvörfum þessi nýja uppgötvun muni valda — og forstöðumaður Beecham-verksmiðjanna, Mr. Laz ell, sagði í blaðaviðtali í London á dögunum, að þetta væri slíkur stórsigur fyrir læknavísindin, að erfitt væri að gera sér fulla grein fyrir honum, eða meta hann að verðleikum enn sem komið væri. Hugmynd, sem var gulls ígildi Mestan heiðurinn af þessari merku uppgötvun hlýtur hinn elzti þeirra fjórmenninganna, Frank Peter Doyle, sem er þó að- eins 37 árá gamall. Honum kom til hugar, eiginlega af tilviljun, hvort ekki mundi ómaksins vert að gera tilraunir með að skipta móiikúlum penisilínsins til þess að fá fram fleiri afbrigði lyfsins en hingað til höfðu verið þekkt. — Hann lagði hugmyndina fyrir samstarfsmenn sína, þá Frank Batchelor, John Nayler og George Newbolt Robinson — og þeir kom ust fljótlega að þvi, að hugmynd Doyles var sannarlega gulls ígildi. — Árangurinn af samstarfi hinna ungu og ötulu vísinda- manna er nú sem sagt að nokkru kominn í ljós — og hið nýja pen- isilín hefir þegar fengið sitt vís- indalega heiti: „Hrein 6-amino- penisilínsýra". 2 + 2=5 ... Fjórmenningarnir störfuðu und ir stjórn dr. John Farquharson, tilraunastjóra Beecham-stofnun- arinnar. Hann viðhafði þau orð í blaðaviðtali, að hinir ungu vís- indamenn hefðu náð þessum ein- stæða árangri vegna þess, að þeir hefðu gefið sér góðan tíma til starfsins, væru miklum hæfileik- um búnir — og hefðu neitað að trúa öðru en „að 2 og 2 gætu ver- ið 5“. Hann sagði einnig, að brátt yrðu hin nýju penisilínlyf reynd við 50 mismunandi sjúkdómum, þar á meðal inflúensu, lungna- bólgu, kighósta, heilahimnu- bólgu og skarlatssótt. Mr. Lazell, forstöðumaður Framh. á bls. 15.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.