Morgunblaðið - 21.04.1959, Page 10

Morgunblaðið - 21.04.1959, Page 10
MORCUNBLAÐ1Ð Þnðjudagur 21. apríl 1959 10 Ber I í n Tveir heimar austurs og vesturs FYRIR nokkru sagði Krúsjrff einræðisherra Rússlands í ræóu, er hann flutti: „Vestur-Berlín er cins og krabbameinscind á sósialisku ríkjunum. Þaff er óþolandi og verffur að uppræta það“. ★ Nokkrir mánuðir cru síðan Rússar hófu nýju herferð gegn Vestur-Berlín. Þeir hafa komiff fram með ýmsar nýjar tillögur í því efni, eins og að fela austur þýzku kommúnstastjórninni völd in á flutningaleiðum til borg- arinnar, aff setulið Vesturvcld- anna skuli flutt á brott þaðan, að borgin verði gerð að vopii. Iau.su borgríki. Öllum þessum til- lögum er það sameiginlegt, að Rússar vilja einangra borgina og gera hana varnarlausa. Á sama tíma hafa kommúnistar í Austur-Þýzkalandi efnt til her- sýninga á hinu gríðarstóra Karl Marx-torgi í Austur-Berlín, þar sem þýzkur kommúnistaher hef- ur þrammað á gæsagangi grár fyrir rússneskum járnum. ★ Þetta er ekki í fyrsta skipti, sem kommúnistar reyna að kúga Vestur-Berlín til hlýðni og hrifsa hana til sin eins og hverja aðra bráð. Hatrömmustu tilraunina gerðu þeir 1948—48, þegar þeir ætluðu að svelta borgarbúa til hlýðni. Þeir settu algert sam- göngu og flutningabann á borgina og þar sem matvælaframleiðsla er lítil sem engin í þéttbýlinu hefði það haft í för með sér hungur og mannfelli, ef Vestur- veldin hefðu ekki gripið til þess ráðs að hefja stórfellda flutninga í lofti til borgarinnar á hvers konar vistum. Hótanir Rússa að þessu sinni er enn alvarlegri, því að þeir hafa jafnvel verið með ógnanir um aff beita hervaldi til að upp- ræta þetta „krabbamein“, sem þeir kalla svo. ★ Þegar heimsstyrjöldinni sið- ustu lauk, var svo ákveðið að stórveldin fjögur, Bandaríkin, Bretland, Frakkland og Rúss- Iand skyldu sameiginlega her- nema Berlín, höfuðborg Þýzka- lands. Fluttu Vesturveldin her- námslið þangað, en seldu Rúss. um í staðinn í hendur stór lands- svæðið í Saxlandi og Þyringa- landi, sem þeir höfðu tekið í loka þætti styrjaldarinnar. Var Berlín skipt milli fjórveldanna í fjögur afmörkuff hernámssvæði. Stórveldin hétu því í samning- um um hernám Berlínai að hafa ekki afskipti af stjórnmájum íbú- anna, að öðru leyti en því, að uppræta nazismann. Þetta loforð sviku Rússar. Við bæjarstjórnarkosningar í Berlín kom í ljós að Jafnaðarmenn og Kristilegi lýðræðisflokkurinn höfðu mest fylgi. En Rússar ætl- uðu að beita valdi til að fela minnihlutaflokki kommúnisla öll völd. Reyndu þeir að þröngva jafnaðarmönnum í alþýðufylk- ingu þar sem komm;nistar liöfðu öll völd. Til þess að koma sínum vilja fram, hófu Rússar fjölda- hantökur og hverskyns ofsóknir. Leiddi það brátt til þess að borgin skiptist 1947 í tvö aðgreind svæði Austur- og Vestur-Berlín, eins og sést greinilega á uppdrættinum af borginni hér fyrir ofan. ★ Sitt hvoru megin við marka. línuna milli Austurs- og Vesturs sem liggur í hlykkjum frá norðri til suðurs yfir miðja borgina, hafa siðan þróazt tveir gerólíkir heim- ar. í Austur-Berlín sitja rúss- neskir leppar við völd, sem hafa aldrei þorað að leita álits þjóð- arinnar á gerðum sínum með frjálsum kosningum. Stórir borg arhlutar liggja enn í rústum og húsaruðningarnir enn ekki verið hreinsaðir til. Á hverju strái eru öryggislögreglumenn, sem fram- kvæma handtökur og flytja póli- tíska andstæðinga í fangabúðir. Þar varðar margra ára fangelsi að hafa dagblað frá Vestur-Berlín í vasa sínum. Stræti borgarinn. ar eru næstum auð og tóm, bif- reiðaumferð sama og engin nema helzt rússneskir herbílar. Ugg- vænleg þögn ríkir yfir öllu. Eina tilbreytingin er á hátíðisdögum kommúnista, þá eru haldnar her- sýningar á Karl Marx-torgi. Þar ganga fylktu liði jafnvel konur og börn úr deildum kommúnista, vopnuð smávélbyssum og rifflum. ★ í Vestur-Berlín lifir 214 millj. íbúa við vestræna siðmenningu og vestrænt frelsi. Þar er allt á ferð og flugi. Sífelldur straumur fólksbíla um öll stræti. Fyrir löngu er búið að græða sárin eftir styrjöldina og nýtízkuleg íbúðar- hverfi halda áfram að rísa upp út um alla borgina. Þar hafa ver- ið byggð leikhús, sjúkrahús, nýr háskóli, gistihús og skemmtistað- ir. Á hverju ári kemur þangað fjöldi skemmtiferðafólks frá Vestur.Evrópu. f stríðslok rúðu Rússar allar verksmiðjur borgar- innar að vélum. Nú hafa verk- smiðjurnar risið upp aftur hálfu stærri en áður, raftækjaiðnaður, eins og Siemens og AEG, dísil- vélar eins og Mercedes og einn fullkomnasti vélaiðnaður og ná- kvæmnis tækjaiðnaður Evrópu. En það eru fleiri en skemmti- ferðamenn sem koma til Vestur- Berlínar. Austan að stendur stöð- ugur straumur flóttafólks, þús- undir manna á hverjum einasta mánuði, stundum tugir þúsuna. Það er fólk, sem hefur ætlað sér þrátt fyrir allt að reyna að þrauka á sínu feðraláði austan járntjalds, en gefizt upp, vegna þess að það átti yfir sér hand- töku, fangelsun og dauða. Það er breytilegt hvernig hópar flótta mannanna eru skipaðir. Eitt árið stóð yfir eignarnám í landbún. aðinum, þá voru flóttamennirnir í miklum hluta bændur. Annað árið voru kommúnistar að herða tökin yfir skólafólkinu, þá voru flóttamennirnir kennarar, mennta skólanemar ogstúdentar. Síðustu árin hafa hvað eftir annað staðið yfir hreinsanir í sjálfum kommúnistaflokki Aust- ur-Þýzkalands. Þá fundust meðal flóttamannanna gamlir kommún- istar, sem voru að bjarga lífi sínu á síðustu stundu. V-Berlín hefir tekið opnum örmum við öllum þessum skara allslausra flóttamanna, sem liöfðu orðið að skilja eftir allt sitt, ef þeir aðeins gætu bjargað lífinu. Það er þetta, sem er kommún- istum svo mikili þyrnir í augum, svo og allur hinn táknræni sam- anburður milli Austurs og Vest- urs, sem er svo skýr í Berlínar borg. VesturBerlín er hinum undir- okuðu Austur-Þjóðverjum, jafn- vel öllum kúguðum þjóðum Aust- ur-Evrópu táknrænt vonarljós. Hún er einangruð 150 kílómetra fyrir austan járntjaldið, en hún býður kommúnistum byrginn. Þess vegna kalla kommúnistar hana krabbamein og vllja upp- ræta liana. ★ En Vestur-Berlín verður aldrei yfirgefin. Að sið kommúnista vill Krúsjeff strika línur út af landa- bréfi án þess að spyrja fólkið og íbúana um vilja þess. En þó Vest- ur-Berlínarbúar skiptist í marga flokka er vilji þeirra þó einn, að þeir hafna kommúnismanum eftir persónulega reynslu af honum.Og vestrænar þjóðir hafa lýst því einróma yfir á ráðstefnum NATO, að 2,500,000 ibúar borgarinnar verða ekki framseldar ógnar- stjórn kommúnista. Fatnaði stolið frá Þjóðdansafélaginu í FYRRINÓTT var brotizt inn í þurrkhjall við Klapparstíg. Hékk þar mikið af þvotti, sem var eign Þjóðdansafélags Rvíkur, og var öllum þvottinum stolið. Var hér um að ræða skyrtur, blússur, millipils og sokka, og höfðu þjóí- arnir hvert tangur og tetur á brott með sér, eins og áður segir. Höfðu þeir sprengt upp hengilás, sem var fyrir hurðinni. Búningar Þjóðdansafélagsins eru mjög fallegir og vandaðir, og er mikið tjó'n að því fyrir félagið að tapa þeim. Þeir, sem gætu gefið einhverjar upplýsingar varð andi stuldinn, eru beðnir að hafa þegar samband við rannsóknar- lögregluna. Þess má að lokum geta, ef það kynni að geta orðið til leiðbeiningar, að fatnaðurinn er allur hvítur, og skyrturnar eru ekki með flibbum.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.