Morgunblaðið - 21.04.1959, Síða 17

Þriðjudagur 21. apríl 1959
MORGVIS’BLAÐIÐ
17
Oryg gisgæzla fliigsins vex stöðugt
Rætt við Jóhann Gíslason, yfirflugumsjónar-
mann, sem nýkominn e<r úr námsför ytra
ÖRYGGISKERFI flugsins er
margþætt orðið og alhliða ör-
yggisgæzla með flugsamgöngum
fer vaxandi ár frá ári. Farkost-
irnir verða fullkomnari og ör-
uggari, eftirlitið og stjórnin frá
jörðu eykst —og fluggæzlumenn
verða að ganga í gegnum æ
þyngri skóla og njóta aukinnar
alhliða þjálfunar í starfi. Árang-
urinn er líka augljós — og kem-
ur hvað gleggst fram í nýútkom-
inni skýrslu IATA, alþjóðasam-
bands flugfélaga, sem hefur 81
flugfélag innan sinna vébanda.
Síðasta skýrsla IATA nær yfir
árið 1957 og er byggð á ársyfir-
liti, sem 71 flugfélag hafa gefið
upp. Aðeins 15 þessara félaga
urðu fyrir slysum það árið, en
slysin voru alls 20 — og er það
minna en nokkru sinni áður.
Miðað við hina geysimiklu um-
ferð í lofti á síðustu árum, er
ekki annað hægt en fagna því
hversu vel hefur orðið ágengt —
og hin stranga öryggisgæzla í
fluginu hefur borið góðan árang-
Við íslendingar höfum ekki
látið okkar eftir liggja. Við höf-
um sýnt fullan hug á því að fylgj
ast með — og lega lands okkar
og mikilvægi i sambandi við
Atlantshafsflugið' hefur þar bætt
stöðu okkar til muna. Sakir fæð-
ar okkar höfum við sjálfir ekki
haft bolmagn til þess að rísa
undir framkvæmdum og endur-
bótum, sem nauðsynlegar hafa
reynzt. En aðild okkar að al-
þjóðasamtökum á þessu sviði
hefur fært okkur styrkar stoðir
— og það er ekki sízt þess vegna,
að við höfum getað fylgzt jafn-
vel með og raun ber vitni.
heim frá Bandaríkjunum Jóhann
Gíslason, yfirflugumsjónarmaður
Flugfélags íslands, en þar stund-
aði hann nám í veðurfræði og
siglingafræði auk margra ann-
arra greina, sem varða flugum-
sjónarstarfið. — Á nám-
skeiði þessu voru samtíma
Jóhanni þarna flugumsjón-
armenn frá 10 þjóðlöndum, því
að skólar Bandaríkjamanna eru
taldir þeir beztu, þeir eru kröfu-
harðari á þessu sviði en aðrir.
Við hittum Jóhann að máli á
dögunum, hann er einn af elztu
starfsmönnum flugfélagsins, réð-
ist til félagsins árið 1945, þá loft-
skeytamaður á fyrsta Katalínu-
báti þess. Hann var í þeirri
áhöfn, sem flaug þeim báti í
fyrsta millilandaflugferð ís-
lenzkrar flugvélar, til Kaup-
mannahafnar. Með Katalínu var
það 10 stunda ferð.
Jóhann flýgur alltaf öðru
hverju, en er annars yfirmaður
flugumsjónar, eins og fyrr segir.
— Og hver eru helztu störf
flugumsjónar? spyrjum við.
— öryggisgæzla flugumsjónar
er aðallega tvenns konar: Undir-
búningur og áætlun um flug —
og eftirlit með vélunum meðan
þær eru í loftinu. Fyrir sérhverja
flugferð er samin nákvæm flug-
áætlun, þó ýtarlegri fyrir ut-
anlandsflug en innan. Þar verður
Jóhann Gíslason
Jón Boli í landheSgi
Ort í tilefni af opnun verndarsvœðis
brezkra togara við Sncefellsnes
Enda þótt mikill hluti öryggis-
gæzlu flugsins sé kostaður af
hinu opinbera eða alþjóðasam-
steypum, kosta flugfélögin sjálf
mjög miklu til sams konar gæzlu
auk viðhalds á sjálfum farkost-
unum. Fyrir skemmstu kom t. d.
- Hlustað á útvarp
Fra>mh. af bls. 15
1936, en er oft hér heima. Ætlaði
í upphafi að stúdera jarðfræði,
einkum jöklafræði, en fyrri heims
styrjöldin kom í veg fyrir það.
Hann talaði um merkar minning-
ar, svo sem „Spænsku veikina"
1918, hann kvað hana hafa verið
versta í nóvember. Ég man vel
það haust, það gleymist engum.
Ég var einn af þeim er stóðu
upp við Stjórnarráð, er sjálf-
stæði íslands var tilkynnt, var
það ógleymanleg stund, þar stóð
hópur af fölum og guggnum
mönnum, en þakklátir í lund fyr
ir fengið frelsi. —
★
100 ára afmælis dr. Jóns Þor-
kelssonar þjóðskjalavarðar var
minnzt 16. þ.m. með ræðu og upp-
lestri. Dr. Jón var einn af þeim
mönnum er settu svip á bæinn á
fyrstu tugum aldarinnar, ekki
mun neinn hafa verið hér í bæ.
sem ekki þekkti hann í sjón. I
kvæðabók hans eru mörg sígild
kvæði og margt vann hann sér
til frægðar. Annars hefur hans
verið rækilega getið hér í blað-
inu.
★
f greininni um útvarpið er kom
15. þ.m. voru nokkrar prentvill-
ur. Eina vil ég leiðrétta. Þar stóð
„margar aðrar þjóðir mótmæltu
lögunum (um 12 m. landhelgi) og
töldu þau í samræmi við alþjóð-
reglur“, átti að vera „ekki í sam
ræmi“ o.s.frv. —
Þorsteinn Jónsson.
Ægi við á íslandsgrunni
oft er tvísýnn leikur háður.
í stórsjó, myrkri, stormi og
hríðum
þar striðir þjóð sér lífs til bjargar,
en útlent hervald aldrei fyrri
ógnaði þar sjómannslífi.
En banhungrað er brezka ljónð
BOLI JÓN sem oft er kallað,
liggur fram á lappir sínar,
lygnir augum, blóðþyrst dýrið.
Grimmt er bæði og gamalt orðið
girnist bráð, þótt fækki dáðum.
Hjarta þess mun hugdeigt orðið,
hreysti og gömul frægð að dvína.
Smálömb helzt til blóðs það bítur
bezt þar sínu afli treystir,
en sinn jafningja ef sér það,
fornan
sinakreppt í felur skríður.
Tíguleiki og tign þá hækkar,
tannabrot í skolti glamra,
kvikuslitnar klær inn dregur
kostur þess nú helzt er slægðin.
Eftir bráð sér minni máttar,
má það bíða unz að náttar.
Af heimsveldinu er horfinn
ljóminn
hryðjuverkin dagleg iðja.
Alls staðar samt á undanhaldi
ágirnd þó við stýrið sitji.
Auðvaldsstétt þó öllu ráði
uppsker líkt og til hún sáði.
Oft hafa Bretar íslendinga —
áður rænt og stundum kúgað
og fiskimið að fjörusteinum
fordjarfað um alda raðir,
en íslendinga að yfirskini
oftast kallað sína vini.
En nú hefur Bretinn lægst þó
lotið
launað þjónkun stríðsáranna.
Vináttuna í verki sannað
vígdrekum á landið stefnt
og öllum landslýð bjargir bannað,
að búa við sitt, sem frjálsri þjóð.
Sæmir það ensku sægörpunum
svivirðingu slíkri að hlýða
á varnarlausum vopn sín níða
með vetrarstormum ganga í lið,
mót smá- þjóð, sem oft lið þeim
lagði
og leyst hefur marga af skipbrots-
fjöl?
Fáir munu og fremur trúa
á friðarviljann sameinaða,
ef aðilann hinn allra mínnsta
arðræninginn fær að kúga,
landhelgina að lítilsvirða,
lög og réttinn — menninguna.
Hver, sem verður banabitinn
brezka ljónsins þurftarfreka,
innan frá er hefndin hörðust
hrokinn oft er feigðarboði.
Sá dómur vofir öllum yfir,
sem á yfirgangi og ránum lifir.
Allt er landið umgirt hættum
og enn er í reifum litla þjóðin.
Bretar níðingsverk þó vinni
verða þeir um heim til að svara.
íslendingar eiga réttinn
ef hann kunna með að fara.
Og Snæfellsásinn ægifríður
þá óvættinn við Nestá lítur,
þó bjóði sólin bezta kossinn
byrgir hann sig í þrumuskýi.
Og mætti hann „Bárður“ úr því
anda
óvættinum mundi hann granda.
Valdimar Kristófersson
Skjaldartröð, Hellnum,
Snæfellsnesi.
að taka tillit til alls: vinda, flug-
þols, þunga flugvélar o. s. frv.,
en meginatriðið er, að þar er
áætlaður flugtími vélarinnar
áætlaða flugleið, svo og tíminn
milli ákveðinna staða á leiðinni.
* KVIKMYNDIR +
BÆJARBÍÓ:
Þegar Trönurnar i'ljúga
— Auk þess ber margs annars
að gæta. T. d. verður að ákveða
varaflugvöll áður en flugið er
hafið. Verður flugvélin þá að
sjálfsögðu að hafa eldsneyti til
þess að fljúga frá hinum áætlaða
flugvelli, ef hann lokast, til vara-
vallar — a. m. k. að hafa elds-
neyti til 45 mínútna flugs að
auki. Ef flugleiðin er löng má
reikna með að vindum sé mis-
jafnlega háttað á leiðinni, sums
staðar meðvindur, annars staðar
mótvindur — og allt þetta verð-
ur að taka í reikninginn við samn
ingu flugáætlunar, sem að tölu-
verðu leyti er byggð á nýjustu
veðurathugunum hverju sinni.
— Jafnframt því sem flugum-
sjón fylgist stöðugt með flugvél-
um félagsins á flugi — með milli-
göngu flugumferðarstjórnar og
flugturns, fylgist flugumsjón jafn
an með öllum veðrabreytingum
á svæði því, sem flugvélar fé-
svæðum. Svo getur farið, þegar
flugvél er hálfnuð á utanlands-
flugleið, að lendingarskilyrði á
ákvörðunarstað versni. Við lát-
um flugvélina þegar vita af því
og gerum viðeigandi ráðstaaf-
anir. Við stöndum í stöðugu
fjarritasambandi við alla þá
staði heima og erlendis, sem
okkur eru mikilvægir í þessu
starfi.
★
— Hvaða varnagla sláip þið
fyrir hreyfilbilun í flugtaki?
Margir hafa sjálfsagt áhuga á að
vita það.
— Hámarksflugtaksþungi flug-
véla er jafnan reiknaður út fyrir
hvert flug — og þar verður að
taka tillit til hindrana við braut-
arenda, vinds, halla og lengd
flugbrautar, loftþrýstings, hita-
stigs og hæð flugbrautar yfir
sjávarmáli. Og t. d. fjögurra
hreyfla flugvélar eru aldrei
hlaðnar meira en svo að þær geti
hafið sig til flugs þrátt fyrir að
einn hreyfill bili eftir að flugtak
er hafið. Þá er reiknað með, að
tveir hreyflar geti bilað samtímis
á flugi — og á það heldur ekki að
koma að sök.
— En tveggja hreyfla flugvél-
ar?
— Þær geta flogið fullhlaðnar
á öðrum hreyfli og ekki á nein
hætta að vera á ferðum.
ÞESSI rússneska kvikmynd, sem
er með ensku tali, hefur verið
sýndí Bæjarbíói í Hafnarfirði
alllengi undanfarið. Efni mynd-
arinnar er saga ungra elskenda,
sem eru að því komnir að giftast.
En svo skellur stríðið á og ungi
máðurinn, verður að kveðja unn-
ustu sína og halda til vígstöv-
anna, — og þaðan kemur hann
ekki aftur. — Saga þessi er harm_
saga um vonbrigði lífsins og ógnir
trylltrar styrjaldar. Baráttan er
ekki aðeins háð á vígstöðvunum,
heldur einnig á heimilunum þar
sem fólkið lifir við skort og sí-
felldan ótta við árásir óvinanna,
en þó einkum við stöðugan kvíða
og hræðslu um örlög ástvina
sinna sem daglega standa and-
spænis dauða og tortímingu á víg-
völlunum.
Mynd þessi er mjög áhrifarík,
enda ágætlega gerð og prýðisvel
leikin — og sérstaklega er at-
hyglisvert hversu afburðasnjöll
myndatakan er.
Mynd þessi er tvímælalaust ein
allra bezta rússneska kvikmynd-
in, sem sýnd hefur verið hér á
landi.
Ego.
— Utan úr heimi
Framh. af bls. 12
laust líf hinar ungu konu og síð-
an örvæntingarfulla baráttu
hennar fyrir lífi sínu. — Hæst
þykir leikur hennar rísa í lokin,
en þrisvar er hún leidd til baka
til fangaklefans — sála íð
hinnar dauðadæmdu er átak m-
legt. — Það hefir verið s um
þessa kvikmynd, að liún só ein
skarpasta ádeila á da' .efsing-
ar, sem fram hefir kcmið á síðari
árum.
Kvikmyndahandritið var byggt
á bréfum Barböru Graham og
fjölmörgum blaðagreinum, sem
Edward Montgomery skrifaði um
þetta umdeilda mál og rannsókn-
ir sínar á því.
I. O. G. T.
St. Dröfn nr. 55
Fundur í kvöld kl. 8,30. Kosn*
ing og innsetning embættis-
manna. Kosning fulltrúa á um-
dæmisstúkuþing.' Hagnefndarat-
riði G. M.
Æ.T.
Aðstoðarstúlka
óskast á ljósmyndastofu. Upplýsingar á
Laugaveg 30.
STUDÍÓ
Skrifstofusiúlka
óskast til símavörzlu og annara skrifstofu-
starfa, frá 1. maí n.k.
Tilboð merkt: ,,4492“, sendist afgr. Mbl.
Til leigu
er skemmtileg 3ja herbergja íbúð i nýju húsi,
Hverfisgötu 49 III. hæð. íbúðin er sérlega
hentug fyrir . erlenda sendiráðsstarfsmenn.
íbúðin verður til sýnis milli kl. 5—7 í dag og
á morgun.
Upplýsingar á staðnum.