Morgunblaðið - 15.05.1959, Blaðsíða 20

20
M O R GlllV B L A Ð1Ð
Föstudagur 15. maí 1959
Hugo Bleicher, sem virtist nið-
ursokkinn í hugsanir sínar, vakn
ar nú skyndilega við. Hann horf
ir hvasst á gömlu konuna með
dökku augum sínum, sem litu
út fyrir að vera nærsýn, þegar
hann ekki var með gleraugun.
Hann segir með áherzlu: „Tók
Bleicher yður þá ekki fasta miklu
fremur af þeirri ástæðu, að þér
höfðuð tekið þrefalda venju-
lega leigu af Borni — og höfðuð
með því vakið mikinn grun um,
arö þér væruð að hilma yfir með
honum?“
Það kemur snöggvast fát á
frú Blavetti og roði hleypur 1
andlit hennar, — andlit, sem eitt
'sinn hlýtur að hafa verið mjög
fagurt. Henni vefst dálítið tunga
um tönn, en síðan horfir hún í
augu Bleichers og játar það með
hreinskilni og djörfung.
„Ég hygg — að þér hafið á
réttu að standa, herra. Þér verð-
ið að afsaka — á mínum aldri
kemur það fyrir, að minnið bilar
dálítið-----“
„Það er engin ástæða til afsök
unar, frú“, segir Bleicher og bros
ir vingjarnlega. „Það er aðeins
sannleikans vegna. — — Þér
skiljið“.
Frú Blavetti hefur ekki augun
af Hugo Bleicher. Að baki hinu
háa, hvíta enni hennar starfar
hugurinn. „Viljið þér gera svo
vel að segja mér, — hvernig vitið
þér það allt svona nákvæm-
lega?“ spyr hún því næst.
Bleieher dregur það dálítið við
sig að svara. Það leikur bros um
varir hans, um leið og hann seg-
ir: „Það er aðeins eitt, sem ég
veit nákvæmlega, frú — að ég
gerði yður þá rangt til----“
Um leið og Bleicher sagði
þetta, stóð hann upp, setti á sig
gleraugun nærri því hátíðlega og
horfði framan í frú Blavetti.
Við stóðum líka upp. Eftirvænt
ing og ótti lágu í loftinu í hinni
litlu stofu. Hvað verður, þegar
frú Blavetti þekkir Hugo Bleic-
her, sem eitt sinn tók hana
fasta? Skyldi gamla konan kalla
á hjálp, gera lögreglunni viðvart,
reka okkur heiftúðug út úr hús-
inu, hæðast að okkur eða vísa
okkur á dyr með kaldri fyrirlitn
ingu? Það gerðist ekkert þvílíkt.
Allt í einu kemur hreyfing á
frú Blavetti. Hún réttir Bleicher
höndina og segir í hlýlegum
róm: „Mér þykir vænt um að sjá
yður aftur, herra Bleicher!“
Hann tekur í hönd henni.
Nú kom það fyrir mig í fyrsta
skipti, að þessi Hugo Bleicher
virtist ekki hafa aðstæðurnar á
valdi sínu að öllu leyti. Það virt
ist svo, sem hin granna frú Bla-
vetti væri orðin jafningi þessa
herðabreiða risa. Þessi tigna,
gamla Parísarkona lét þessa
stund í ljós svo mikla góðvild,
mannúð. skilning og fyrirgefn-
ingu, að hún fyllti andrúmsloftið
með hlýju sinni, í hinni litlu
stofu, þar sem tíminn var ekki
lengur til.
Frú Blavetti fullvissaði okk-
ur um, að hún bæri ekkert hat-
ur í brjósti til þeirra, sem áður |
voru fjandmenn, til Þjóðverj-
anna, sem héldu henni fjóra mán
uði í gæzluvarðhaldi. Þýzki liðs-
foringinn, sem þá hafði yfir-
stjórn kvennafangelsins „La
Santé“, hafði beðizt afsökunar,
þegar hann lét hana lausa, eins
og Hugo Bleicher gerði nú,
fjórtán árum síðar. "
„En það er ekkert að afsaka“,
segir frú Blavetti brosandi. „Þeg
ar á allt er litið, þá var leynileg
sendistöð í húsi mínu, sem vann
gegn Þjóðverjum. Þar af leið-
AfgreiÖslustúlka
Vön afgreiðslustúlka óskast.
Uppl. í Bókabúð Norðra kl. 4—6 í dag og
kl. 10—12 á morgun.
andi hafið þér, herra Bleicher,
og hinir Þjóðverjarnir aðeins
gert skyldu ykkar þá og ekkert
annað-------“
Og því næst segir gamla
frúin á sinn aðlaðandi og ástúð-
lega hátt:
„Ég bauð yður, herra Bleicher,
að drekka hjá mér kaffibolla, en
þér urðuð að afþakka það —
hvað segið þér um það — má
ég endurtaka boð mitt í dag?“
Það var komin nótt yfir Paris
arborg, þegar við fórum úr litla
húsinu í Rue Villa Léandre, og
vagn okkar rann hægt niður eft-
ir Avenue Junot, sem liggur í
ótal hlykkjum niður Mont-
martre-hæðina. ,
Við og við sést Ijóshaf borgar-
innar gegn um húsasund. Ein-
hvers staðar þarna fyrir neðan
væru þeir staðir og þau svið,
sem eru í órofa sambandi við
sögu „Læðunnar". Við sitjum
niðursokknir í hugsanir okkar.
Það er eins og þegjandi samkomu
lag að Hugo Bleicher, sem situr
við stýrið, beinir bílnum inn á
slóðir liðin tíma, sem rifjast upp
fyrir okkur furðu ljóst og greinÞ
lega.
Við ökum um Rue du Colone
Moll, þar sem hinn Ijóshærði
Halbe undirforingi var rétt á
hælunum á leynisendi „Læðunn-
ar“, en þó var kvartsmoli, ljós-
mynd af fallegri konu og ilm-
vatnslykt allt og sumt, 'sem hon-
um auðnaðist að finna. Við ókum
fram hjá Métro-stöðinni „Etoile“
þar sem „Læðan“ slapp á síðasta
augnabliki úr höndum hins gilda
Prange, sem var grunlaus. Við
förum fram hjá hótel „Lutetia",
þar sem herinn eitt sinn hafði
aðalstöðvar sínar og liðsmenn
andspyrnuhreyfingarinnar ætl-
uðu að sýna tilræði, sem „Læð-
an“ kom í veg fyrir.
Við förum fram hjá hinni lýs-
andi framhlið á hótel „Edouard
VIII.“, þar sem Bleicher undir-
foringi hóf stórsókn sína gegn
„Interalliée“ hina eftirminnilegu
nóvembernótt fyrir fjórtán árum.
Við ökum eftir Rue Antoinette
og framan við húsið nr. 9, sem
er eins og hvert annað hús í þess
ari borg, stöðvar Bleicher bíl-
inn skyndilega. Hann bendir með
hendinni á stað, sem er beint
framan við húsdyrnar.
„Þarna —“, segir hann eins og
við sjálfan sig, „þarna hitti ég
„Læðuna“ í fyrsta skipti. — —
og þarna, á þessum stað, tók ég
hana fasta“. ,
Og því næst segir Hugo Bleic-
her söguna um „Læðuna“, eins
og hún gerðist. Og allt varð aft-
ur eins og það var þá-----
Þá, þennan 18. nóvember 1941,
hafði undirforingi Hugo Bleic-
her átt erfiðan dag og svefn-
lausa nótt. Það var þá nótt, sem
heimilisfang foringja „Inter-
alliée" var haft upp úr Orsival
og Czerniawski höfuðsmaður og
leynisendirinn hans voru teknir.
Það var þá nótt, að Bleicher varð
þess vísari, að til var kona, sem
nefnd var „Læðan“, kona, sem
var tekin til fanga þegar daginn
eftir fyrir hádegi og beið nú
dóms í fangaklefa í „Fresnes“-
fangelsinu.
Að kvöldi þessa dags, 18.
nóvember 1941, hafði Hugo Bleic
her umráð yfir allri fram-
kvæmdastjórn herstöðvarinnar í
St. Germein, til þess að fram-
kvæma óvenjulega, meira að
segja óraunhæfa áætlun um að
komast fyrir leyndarmál þessar-
ar sjaldgæfu konu. Þessi kona
virtist eiga aðalþáttinn í öllum
njósnasamtökunum og það var
auðséð, að hún vissi meira en
allir þeir félagar „Interalliée“ til
samans, sem hingað til höfðu
verið lokaðir og læstir ii.ni.
Þau sitja hvort á móti öðru,
Hugo Bleicher og konan, sem
var kölluð „Læðan“, í viðtals-
klefa, sem er óvistlegur og þar
sem öll húsgögn eru óheflað
borð og tveir valtir stólar.
„Reykið þér?“ Bleicher réttir
vindlingahylkið sitt yfir borðið.
„Þakka“. „Læðán“ fær sér vindl
ing. Þegar hún sér merkið, verð-
ur hún snöggvast hissa. Það eru
enskir vindlingar.
„Navy Cut .... uppáhaldsteg-
undin mín“, verður henni að
orði. Bleicher brosir. „Það þarf
ekki mikla ályktunarhæfileika,
frú, til þess að sjá hvernig því
er varið. Við höfum fundið nægi-
lega mikið af þeim í íbúo yðar“.
Síðan bætir hann við og hneigir
sig kurteislega. „Þér getið annars
fengið þær til afnota hvenær
sem er“. v
„Það er til alltof mikils
mælzt“, segir „Læðan“ háðslega.
„En annars eruð þér líklega ekki
hingað kominn til mín til þess
eins að reykja vindlingana mína
með mér. Eigum við ekki heldur
að komast að efninu-------“
Bleicher brosir ennþá vin-
gjarnlega. „Áður en við komum
að efninu. verðum við að kynn-
ast fyrst þeim, sem við tölum
við, frú“. Síðan bætir hann við
1 alvarlegri róm: „Ég hygg, að
menn séu meira virði en málefni.
Og mér virðist það einkum eiga
sér stað, að því er til yðar kem-
ur“.
,.Læðan“ ypptir öxlum þrjózlfu
AfgreiÖslustúlka
Vegna sumarleyfa óskast afgreiðslustúlka
í 2—3 mánuði, upplýsingar milli kl. 1—3
(ekki í síma) í verzluninni.
B I E R I N G , Laugavegi 6.
Skrifstofustúlka
með Verzlunarskólapróf eða vön skrifstofustörfum
óskast á skrifstofu vora.
Frost h.f.
Hafnarfirði. •— Sími 50165.
a
r
L
ú
A
1) Svo þú heldur, að Stína sé
hrifm af Sigga — en hann sjái
ekki sólina fyrir Lindu?
Já, þannig mun þvi vera varið,
Robert
2) Ég óska einskis frekar en
Stina sé hamingjusöm, Markús —
og ef hún þráir að eignast fallega
kjóla, svo Siggi komi auga á
hana, þá er bara að útvega þá.
3) Síðar: — Stína, ég er hrædd-
ur um, að hann pabbi þinn gamli
hafi hagað sér eitthvað kjánalega.
En hvað um það — mig langar
til að biðja þig að skreppa með
mér í búðir — hvað segirðu um
það?
Alveg sjálfsagt, pabbi.
lega. Hún reynir að dylja það,
að þessi Þjóðverji hafði áhrif á
hana þegar í stað, hafði áhrif á
konuna en ekki njósnarann. Því
næst snýr hún dálítið við blað-
inu. ,
„Jæja, gerið svo vel — þér skul
uð fá að vita um mig persónu-
lega: Ég heiti Matthildur Carré,
er dóttir iðnaðarmannsins Arséne
Bélard, sem á heima í París,
Avenue de Gobelins, nr. 14 —
Skírnarnafn móður minnar er
Jeanne og ættarnafn hennar er
Groz .... Það er líklega allt, sem
þér þurfið að vita, er ekki svo?“
Bleicher bandar á móti með
hendinni.
„Við skulum ekki farast á mis
í samtali okkai, frú Carré. Við
höfum vitneskju um yður per-
sónulega úr löggildingarskjölum
yðar. Ég hcf ekki áhuga á nein-
um slíkum upplýsingum, heldur
á yður! Mig langar til að vita,
hvaða manneskja dylst að baki
nafna og heimila, hver þessi
Matthildur Carré er í raun og
sannleika, hvað hún hugsar,
hvernig hún finnur til, hvers
vegna hún varð njósnari.........
Skiljið þér það ekki?“
Nei, það skilur Matthildur
ekki. Hún er nú í raun og sann-
leika rugluð. Það var langt síð-
an nokkur karlmaður hafði talað
við hana á þessa leið. Afskipti
hennar af karlmönnum höfðu
ávallt verið fremur einföld og
brotalaus. Annað hvort voru
það „viðskipti“, ef svo mætti að
oi ði kveða, þurrleg, blátt áfram,
laus við þetta sérstaka í samskipt
um karla og kvenna, sem kitlar
hugann, eða — já. eða nóttunum
hafði verið lifað í ofsalegri
ástríðu og algleymi, í vímu, þar
sem allt gleymdist, áhyggjur,
hættur, jafnvel lífshætt.'. — og
hin óuppfyllta þrá eftir sannri
ást, viðkvæmni og skilningi á
báðar hliðar.
I lífi Matthildar Carré hafði
nærri því ekki verið um neitt að
ræða, sem lægi á milli þessara
beggja öfga. Og svo þurfti þessi
herðibreiði ’ jóðverji, sem sat
fyrir framan hana í þessum óvist
lega klefa, að fara að snerta við
þessum viðkvæma stað í hjarta
hennar.
ÍHlltvarpiö
Föstudagur 15. maí:
Fsstir l:ðir eins og venjulega.
13,15 Lesin dagskrá næstu viku.
19,00 Þingfréttir. — Tónleikar.
20,30 Daglegt mál (Árni Böðvars
son kand. mag.). 20,35 Kvöíd-
vökuþættir frá Dalvík og úr
Svarfaðardal; — Kristinn Jóns-
son oddviti hefur safnað saman.
a) Björn Árnason frá Atlastöð-
um talar um annálaritara á 17.
og 18. öld. b) Tryggvi Árnason
1. /eður hestavísur. c) Baldvin
Sigurðsson segir frá selveiðum.
d) Guðrún Þorkelsdóttir flytur
frásögu af sjóhrakningum sín-
um. e) Sigurður Jónsson kaup-
maður rekur þróunarsögu Dal-
víkur frá aldamótum. f) Krist-
ir.n Jónsson oddviti kveður ferða
vísur. g) Zóphónías Jóhannsson
segir frá hákarlaveiðum. 22,10
Lög unga fólksins (Haukur
Hauksson). 23,05 Dagskxárlok.
Laugardagur 16. maí:
Fastir liðir eins og venjulega.
12,50 Óskalög sjúklinga (Bryndís
Sigurjónsdóttir). 14,00 „Laugar-
dagslögin“. 18,15 Skákþáttur —
(Guðmundur Arnlaugsson). —
19,00 Tómstundaþáttur barna og
unglinga (Jón Pálsson). 19,30
Einsöngur: Nelson Eddy syngur
lög úr kvikmyndum (plötur). —-
20,30 Upplestur: Jón Helgason
prófessor les úr kvæðum frá 17.,
18. og 19. öld. 21,00 íslenzk þjóð-
lög, sungin (plötur). 21,10 Leik-
rit: „Enginn er öðrum sjálfur“
eftir Gregorio Martinez Sierra.
Þýðandi: Þórhallur Þorgilss. —.
Leikstjóri: Indriði Waage. 22,10
Léttir þættir úr vinsælum tón-
verkum (plötur). 23,30 Dagskrár
lok. —