Morgunblaðið - 20.11.1959, Blaðsíða 23

Föstudagur 20. nóv. 1959
MORGVNBLAÐ1Ð
23
Fyrirlestur Branners
fjölsóttur
Þjóðverjarnir ósigraðir
síðara kvöldið
Júlíus Björgvinsson, Ak. 39,1
Sigurður Ingólfsson A 39,5
en árangur var góður í ýmsum greinum
Sundfólk Akureyrar vekur sérstaka athygli
DANSKA skáldið H. C. Branner
hélt fyrirlestur í Háskólanum í
gærkvöldi. Var upphaflega gert
ráð fyrir að hann talaði í fyrstu
kennslustofu Háskólans, en
vegna fjölmennis varð það úr, að
hann talaði í hátíðasalnum. —
Skáldið fjallaði um efnið
„Digtning og virkelighed" og
ræddi einkum hlutverk skáld-
skaparins í nútímanum. Benti
hann á, að öll list væri tilraun
til að gera það sem ómögulegt
væri, og enginn list væri lífvæn-
leg, ef hún hyrfi frá þessu
marki.
Hann sagði að fásinna væri að
tala um þróun í listum. Þær lytu
ekki sömu lögmálum og vísind-
in. List elztu forfeðra okkar væri
í engu síðri en list nútímans, og
við ættum t. d. engin skáld á
þessari öld, sem kæmust í hálf-
kvisti við Shakespeare. Þá benti
Branner á þá hættu, sem öllum
skáldum væri búin, þegar þau
gengju á hönd pólitískum eða
trúarlegum stefnum. Skáldskap-
ur krefðist óskoraðs frelsis, og
því aðeins gæti hann orðið
mannkyninu lyftistöng og bætt
ástandið í heiminum, að hann
væri ekki bundinn öðru en sín-
um eigin lögmálum.
— Áttræd
Framh. af bls. 6.
um er í minni. Þau hjónin eign-
uðust fjóra syni og þrjár dætur,
á meðan þau bjuggu á Stokks-
eyri, en þau misstu eina dæcr-
anna, Ástríði.
Árið 1926 fluttist fjölskyldan
til Reykjavíkur. Sjóróðrarnir í
þeirri mynd, sem þeir höfðu ver-
ið um langt skeið, voru að leggj-
ast niður, einmitt sá þátturinn í
atvinnu húsbóndans, sem alltaf
hafði verið honum mest að skapi,
en hafði auk þess fært þeim hjón-
um drýgsta björg í búið. Og börn-
in voru komin á þann aldur, að
tímabært var, að þau öfluðu sér
staðgóðrar, faglegrar menntun-
ar. f Reykjavík gerðist Bjarni
fiskimatsmaður. Fjölskyldan
reisti sér hús á Barónsstíg 59.
Börnin ruddu sér braut til vegs
og velsældar. Þau eru: Grímur
framkvæmdastjóri, Dagbjartur
stýrimaður, kvæntur Aðalheiði
Tryggvadóttur, Haraldur fram-
kvæmdastjóri, Hróbjartur stór-
kaupmaður, kvaéntur Evelyn,
fæddri Hobbs, Sigríður, gift Er-
lendi Ahrens húsasmíðameistara
og Elín, gift Eyjólfi Thoroddsen
loftskeytamanni. Árið 1944 missti
Jóhanna mann sinn eftir fjörutiu
og þriggja ára sambúð. Bjarni
yar hagsýnn atorkumaður og
harður í hverri raun, þó var hann
hvers manns hugljúfi, og öllum
harmdauði, sem til hans höfðu
þekkt. Nokkrum árum eftir .át
manns síns fluttist Jóhanna að
Reynimel 28 hér í bæ, þar sem
hún býr með tveimur sonum
sínum.
Fyrir skömmu var ég staddur
heima hjá Jóhönnu, talið barzt
að að fornum slóðum. „Hvort er
betra að eiga heima í Reykjvík
eða fyrir austaii?“ spyr ég hana.
Hún segir: „Hreppnum gleymi ég
aldrei né æskuárum mínum þar.
Ég fer austur í Hrepp á hverju
sumri, „lundum til lengri dvalar.
Búskaparár okkar á St>kkseyri
voru mikil hamingjuár. f Reykja-
vík voru viðbrigði mikil í fyrstu,
en hér hef ég átt heima í þrjátíu
og þrjú ár og hef ekki hugsað mér
að breyta til“.
Síðan Jóhanna fór úr foreldra-
húsum, hafa miklar breytingar
orðið á högum manna og háttum
hér á landi, en hafaldan syngur
sama lag við strönd hinna vösku
brimformanna, þar sem hún hóf
búskap sinn, og sjálf er hún
sama sæmdarkonan. Ég óska
henni og fjölskyldunni abra
heilla.
Grimur Þorkelsson.
f þessu sambandi ræddi hann
um sósíalrealismann og marx-
ismann, og sagði að því færi
fjarri að hin svonefnda „list fyr-
ir fólkið“, sem yrði til eftir póli-
tískum forskriftum, þjónaði
fólkinu. Hún væri þvert á móti
lífvana og ósönn, því listamað-
urinn gæti ekki lotið öðrum
sannleik en sínum eigin per-
sónulega sannleik. Þess vegna
væri stöðugt þörf endurnýjunar
og tilrauna með listformin; öll
stöðnun væri dauðamark.
Áður en Branner tók til máls,
ávarpaði Steingrímur J. Þor-
steinsson prófessor skáldið og
áheyrendur fyrir hönd háskóla-
rektors. Kynnti dr. Steingrímur
í stuttu máli ævi og verk Brann-
ers og bauð hann velkominn til
íslands og til Háskólans. Gerður
var mjög góður rómur að erindi
Branners, sem tók um þrjá
stundarfjórðunga.
— Bók Valtýs
Framh. af bls. 1.
inni eru alls 50 þættir og gefa
fyrirsagnir þeirra nokkra hug-
mynd um efni bókarinnar, eins
og t. d.: „Landvarnar- og Sjálf-
stæðismaður,“ Benedikt Sveins-
son sjötugur, „Úr sögu Reykja-
víkurapoteks," „Frá Möðruvöll-
um í Hörgárdal“, endurminning-
ar og sögubrot frá „brunabæl-
inu“, „50 ára prentari og 46 ára
leikari", Friðfinnur Guðjónsson
segir ofurlítið frá ævi sinni, „Fór
að vinna fyrir sér 6 ára gamall“,
Carl Olsen sextugur, „Hann fékk
þau prófverkefni, sem hann
dreymdi um,“ draumur Hannes-
ar Jónssonar dýralæknis, „Emil
Thoroddsen tónskáld“, „Við vor-
um síðastir niður stigann“, Sig-
hvatur Brynjólfsson, tollþjónn,
65 ára, „Hann málaði hafísinn
grænan“, Jóhannes S. Kjarval
sextugur, „Bækurnar hafa alltaf
verið góðir kunningjar rnínir",
Finnur Sigmundsson, bókavörð-
ur sextugur, „Ég leynist við hlið
þér sem Hulda“, minningar um
Ólaf Davíðson o. s. frv.
Hentugt form
f formála fyrir bókinni gerir
Valtýr Stefánsson ráð fyrir þvi,
að þetta verði síðasta bindið af
samtölum hans. Síðan segir hann
m. a. í formálanum:
„Menn og minningar er frá-
brugðin hinum fyrri bókum mín-
um í þessu safni, að því leyti, að
hér eru auk samtalanna nekkrar
greinar um samtímaviðburði, sem
ég upplifði sjálfur, eins og grein-
arnar um fráfall Ólafs Davíðs-
sonar og 100 ára afmæli Jóns
Sigurðssonar, og eru þetta eins
konar samtöl við sjálfan mig, ef
menn vilja hafa það svo. Enn-
fremur eru tvær minningargrein-
ar í bókinni um frú Ásthildi
Thorsteinsson og Emil Thorodd-
sen tónskáld og tók ég þessar
greinar með til fróðleiks fyrir
þá, sem áhuga hafa á þeirri grein
blaðamennskunnar, sem kölluð er
„minningarorð". Ég gerði mér
fljótt grein fyrir því, þegar ég
tók við Morgunblaðinu, að minn-
ingarorðin voru eitt vinsælasta
lestrarefni blaðsins og átti stund-
um í stælum við framkvæmda-
stjórann um það, hvort nyti
meiri hylli meðal lesenda blaðs-
ins, minningarorðin eða auglýs-
ingarnar.
Um samtölin í heild er lítið að
segja. Mér fannst samtalsformið
í upphafi vera mér hentugt og
lagði rækt við það, enda er það
tvímælalaust einhver allra
skemmtilegasta grein blaða-
mennskunnar og býður upp á ótal
tækifæri.
Að lokum get ég ekki orða
bundizt að þakka lesendum fyrir
þær góðu móttökur, sem þeir
hafa veitt þessum bókum mínum,
en eins og allir vita, hefur blaða-
maðurinn fyrst og fremst eitt tak-
mark: að vera lesinn".
SÍEARI dagur sundmóts Ár-
manns gaf hinum fyrri nokkuð
eftir hvað snerti jafna keppni
miili hinna austur þýzku garpa
og sundfólksins íslenzka sem
hefur flykkst til þessa móts frá
svo mörgum stöðum á landinu
og gefið mótinu svo ánægjulegan
svip. Þjóðverjarnir fóru nú með
sigur í öllum þeim greinum er
þeir kepptu í, en jöfn var keppn-
in í sumum greinanna.
Sem fyrri daginn gaf einvígi
Ágústu við Giselu Weiss mótinu
sterkastan svip. Vitað var
að hin þýzka er nokkru sprett-
harðari en Ágústa og svo
fór og nú að hin þýzka hlaut sig-
ur en aðeins skildu 6/10 úr sek-
úndu og skorti Ágústu aðeins
1/10 úr sekúndu á met sitt. Glæsi
legt sund og skemmtilegt.
Bringusund karla vann Kon-
rud Enke auðveldlega — næstum
4 metra á undan næsta manni.
Einar Kristinsson kom næstur á
undan Sigurði Sigurðssyni og
Valgarð Egilssyni Þingeying sem
voru hnífjafnir og var hlutkesti
látið ráða um koparpeninginn.
Ungur Akureyringur Baldur
Bjarnason setti Akru-eyrarmet
1:22,0 mín. Má mikils af honum
vænta lagi hann nokkra galla á
sundi sínu.
í skriðsundi karla vann Wie-
gand með nokkrum yfirburðum
og Guðmundur var langt frá
meti sínu. Virðist hann vart kom
inn í þá þjálfun sem hann hafði
í vor og sumar, enda nýbyrjaður
æfingar .
í boðsundi karla áttust við
landssveit íslands — Guðmundur
Gíslason, Einar Kristjánsson og
Pétur Kristjánsson, og kepptu
gegn sveit Þjóðverjanna. Hinir
þýzku sigruðu en landssveitin
setti glæsilegt met 3:29,6 mín. 1
stað 3:36,2.
200 m bringusund kvenna varð
lítil keppni. Hin unga hafn-
firzka stúlka Sigrún Sigurðar-
dóttir vann yfirburðasigur og
náði prýðistíma og vann íslands-
methafann Hranfnhildi Guð-
mundsdóttur með rúmum 9 sek-
úndum.
Þorsteinn Ingólfsson kornung-
ur piltur í ÍR vakti mikla athygli.
Hann sigraði í báðum drengja-
sundunum vann 100 m skriðsund
á sérlega góðum tíma miðað við
aldur sinn, 1:05,9 mín. — eftir
mjög harða keppni við hinn efni
lega sundmann Akureyringa
Björn Þórisson sem var 1/10 sek.
á eftir. Þorsteinn vann og 50 m
bringusund á góðum tíma
drengja 38,0.
Ársþing FRÍ
ÁRSÞING Frjálsíþróttasambands
íslands hefst á laugardag í húsa-
kynnum íþróttasambands íslands
við Grundarstíg. Þingið hefst kl.
4 síðdegis.
Þing Landssam-
bands hestamanna
ÁRSÞING Landssambands hesta-
manna verður sett kl. 10 f.h. í
dag í Skátaheimilinu við Snorra-
braut. Þingið munu sitja fulltrú-
ar víðs vegar að af landinu.
Ákveðið hafði verið að þingið
færi fram um sl. helgi, en sakir
óveðurs þess, sem gerði á Norð-
urlandi, var því frestað til dags-
ins í dag.
Frammistaða hins unga sund-
fólks frá Akureyri hefur vakið
mikla athygli og virðist svo sem
þar sé upp að rísa hópur sem á
eftir að láta að sér kveða á sund-
mótum framtíðarinnar. Nú fá
þeir hina þýzku gesti Ármanns
til Akureyrar og verður það
áreiðanlega lyftistöng sundíþrótt
inni þar.
Úrslit:
400 m skriðsund
Wiegand, Austur-lÞýzkal. 4.45,6
Guðmundur Gíslason IR 4,54,4
50 m bringusund drengja
Þorsteinn Ingólfsson IR 38,0
200 m bringusund kvenna
Sigrún Sigurðardóttir SH 3.07.8
Hrafnh. Guðmundsd. IR 3.17,0
100 m bringusund karla
Konrad Enke, A.-Þýzkal. 1.15,t
Einar Kristinsson A 1.17,5
Sigurður Sigurðsson IA 1.17,5
Valgarð Egilsson HSÞ 1.18,2 p
100 m skriðsund drengja
Þorsteinn Ingólfsson IR 1.05,9
Björn Þórisson Ak. 1.06,0
(Akureyrar-met).
Bjöm Arason, Ak. 1.08,9
50 m baksund karla
Ditze, Austur-Þýzkal. 31,9
Guðmundur Gíslason IR 32,6
Vilhjálmur Grímsson KR 34,1
100 m skriðsund kvenna
Weiss, Austur-Þýzkal. 1.05,9
Agústa Þorsteinsdóttir A 1.06,5
Erla Hólmsteinsdóttir, Ak 1,173
50 m bringusund telpna
Hrafnhildur Guðmundsd. IR 40,9
Sigrún Sigurðardóttir SH 423
Helga Haraldsdóttir Ak 42,7
3x100 m þrísund karla
Austur-Þjóðverjar 3.24,8
Landssveit 3.29,6
B-landssveit 3.47,8
Öllum þeim vinum mínum og vandamönnum, er auð-
sýndu mér vináttu og hlýhug á 70 ára afmæli mínu 14.
nóv. færi ég mínar hjartanlegustu þakkir.
Guð blessi ykkur.
Jóhanna Magnúsdóttir, Núpum.
Hugheilar þakkir til vina minna og vandamanna, sem
heiðruðu mig á 80 ára afmæli mínu 26. okt. sl. með heim-
sóknum, góðum gjöfum, skeytum og blómum og gjörðu
mér daginn ógleymanlegan.
Drottinn blessi ykkur öll.
Guðni Gíslason, Krossi
Eldri kona óskast
til að sjá um lítið heimili frá kl. 9—5,30, þar sem
konan vinur úti. Upplýsingar í kvöld og næstu kvöld
kl. 5,30—7 að Laugavegi 65 in. hæð.
GUÐMUNDA GUÐMUNDSDÓTTIR
Eyjum í Kjós
sem andaðist að Elliheimilinu Grund, 13. þ.m. verður
jörðuð að Saurbæ á Kjalarnesi n.k. mánudag kl. 13,30.
Aðstandendur
Alúðar þakkir til allra, er auðsýndu okkur samúð og
hluttekningu við andlát og jarðarför
BJARGEYJAR MAGNÚSDÓTTUR
Fyrir hönd ættingja og vina. >
Margrét Sigurðardóttir
Innilegt þakklæti til allra þeirra er sýndu okkur sam-
úð og vináttu við andlát og jarðarför dóttur okkar,
MATTHILDAR
Sérstaklega viljum við þakka læknum og hjúkrunar-
liði Landsspítalans fyrir alla hjádp í langri og erfiðri
sjúkdómslegu. Ennfremur Jóni Tómassyni og starfsfólki
Landssímastöðvar Keflavíkur.
Guð blessi ykkur öll.
Helga og Jóhannes, Gauksstöðum
Hjartanlegt þakklæti vottuð við öllum er auðsýndu
okkur samúð og vinarhug við fráfall og jarðarför
GUÐMUNDAR SIGURÐSSONAR,
bílstjóra.
Sérstaklega viljum við þakka Iækni og starfsfólki
Kristneshælis fyrir góða umhyggju þess.
Lísbet Friðriksdóttir,
Bjöm Ævar Guðmundsson,
Guðrún Guðmundsdóttir,
Guðlaugur Baldursson.