Morgunblaðið - 26.01.1960, Side 20

20
MORCVNfíLAÐIÐ
Þriðjudagur 26. jan. 1959
„Jæja, hlustið þér þá vel, kæri
Vinur. Pabbi vildi að við ækjum
þangað í bifreiðinni. En þá er ferð
inni lokið allt of fljótt og auk
þess er það leiðinlegt. Þá mundi
ég eftir því, að Josef hafði sagt
okkur frá greifafrúnni, gamla
flóninu sem átti höllina, hræðileg
manneskja — og hvernig hún ók
alltaf út í hestvagninum, stóra,
fjórhjólaða ferðavagninum, þess-
um ljósmálaða í vagnhúsinu. Bara
til þess að sýna öllum að hún
væri greifafrúin, lét hún beita
fyrir hann, jafnvel þótt hún ætl
aði ekki lengra en til stöðvarinn-
ar. Enginn annar hér um slóðir
hefði þorað að láta sjá sig í slík-
um forngrip. .. Hugsið þér yður
bara hvað það yrði gaman að aka
einu sinni út, eins og gamla greifa
frúin. Gamli ekillinn hennar er
hérna ennþá — oh, þér hafið
aldrei séð gamla manninn......
Hann er búinn að lifa hér í
fjöldamörg ár á eftirlaunum. Þér
hefðuð bara átt að sjá hann, þeg-
ar við sögðum honum að við ætl-
uðum að nota gamla ferðavagn-
inn — hann staulaðist titrandi á
fætur og grét af einskærri gleði
yfir því að hann skyldi eiga eft-
ir að lifa svo merkilegan atburð
enn einu sinni. Þetta hefur allt
verið undirbúið. Við leggjum af
stað klukkan átta. Við förum öll
mjög snemma á fætur og þér gist-
ið að sjálfsögðu hérna í nótt. Þér
getið ekki neitað því. Þér verðið
látinn sofa í mjög skemmtilegu
herbergi niðri og Piszta sækir
allt sem þér þarfnist, til herbúð-
anna. — Já, vel á minnst, hann
verður klæddur eins og þjónn á
morgun, eins og hann klæddist
venjulega á dögum gömlu greifa-
frúarinnar. .. Nei, engin mót-
mæli. Þér verðið að gera okkur
þessa ánægju. Við tökum engin
mótmæli gild..“
Og þannig hélt þessu áfram. Ég
hlustaði gersamlega ringlaður og
hafði enn ekki áttað mig til neinn
ar hlítar á þessarri óskýranlegu
breytingu, sem orðið hafði á
Edith. Rödd hennar var breytt og
tal hennar, venjulega svo slitrótt,
var nú létt og liðugt. — Andlitið,
sem ég þekkti svo vel, virtist ger-
samlega ummyndað, hinn sjúk-
legi fölvi hafði nú þokað fyrir
nýjum og hraustlegri roða. Og nú
sáust engin merki um önuglyndi
eða óþreyju í fasi hennar. Það
var örlítið ölvuð ung stúlka sem
sat fyrir framan mig með glampa
í augum og fjörlegt bros á vör-
um. Nauðugur viljugur varð ég
líka fyrir áhrifum frá þessarri
ofsagleði, sem veikti innra mót-
stöðuafl mitt, eins og öll önnur
víma. Kannske, sagði ég við sjálf
an mig, er þetta satt eða verður
satt. Kannske hef ég alls ekki
blekkt hana, kannske fær hún
raunverulégan bata svona fljótt.
Þegar öll kurl koma til grafar,
þá hef ég ekki beinlínis logið
neinu, eða a .m. k. ekki miklu.
Dr. Condor hefur í raun og veru
lesið eitthvað um furðulega lækn
ingu og hvers vegna skyldi hún
þá ekki veitast þessarri glaðlegu,
auðtrúa stúlku líka, þessarri til-
finninganæmu veru sem varð svo
hamingjusöm, svo áköf og æst, ef
aðeins var minnzt á hugsanlegan
bata? Hvers vegna að reyna að
eyða þessarri gleði, sem hafði svo
óskiljanleg áhrif á hana, bæði
andlega' og líkamlega ,hvers
vegna að kvelja hana með efa-
semdum mínum? Hafði aumingja
stúlkan ekki kvalið sjálfa sig
nóg? Og alveg eins og ræðumað-
ur, sem hrífst af þeim ákafa sem
hans eigin, innantómu glamur-
yrði vekja, þannig festi nú trúin,
sem mínar eigin ýkjur sköpuðu,
smátt og smátt rætur í huga mín-
um. Og þegar Kekesfalva birtist
loks, hitti hann okkur öll glöð
og áhyggjulaus, þar sem við sát-
um masandi og gerðum áætlanir
rétt eins og Edith hefði nú þeg-
ar fengið fullan bata. Hvar gæti
hún aftur lært að sitja á hesti,
spurði hún. Og myndum við liðs-
foringjarnir veita henni tilsögn
og hjálpa henni. Já, og ætlaði
pabbi hennar nú ekki að gefa
prestinum peningana, sem hann
hafði lofað, til byggingar á nýju
kirkjunni? Og meðan hún bar
fram þessar kæruleysilegu spurn
ingar, sem allar gengu út frá full-
um bata hennar, sem sjálfsögð-
um staðreyndum, hló hún og
spaugaði svo fjörlega og ábyrgð-
arlaust að andstaða mín var al-
gerlega þögguð. Og það var
fyrst, þegar ég var einn í her-
berginu mínu um nóttina, sem ég
heyrði veikt aðvörunarhögg á
vegg hjarta míns: Voru vonir
hennar ekki helzt til ýktar? Var
það ekki skylda mín að fletta tál
hjúpnum af þessarri hættulegu
bjartsýni? En ég neitaði að láta
þessar hugsanir stjórna orðum
mínum og gerðum. Hví skyldi ég
hugsa um það, hvort ég hefði sagt
of mikið eða of lítið? Jafnvel þótt
ég kynni að hafa gengið lengra,
en heiðarlegt gat talizt, þá höfðu
samt ósannindi mín gert hana
hamingjusama. Og það gat aldrei
verið glæpur að gera manneskju
hamingjusama.
Það fyr§ta sem ég heyrði, þeg-
ar ég vaknaði morguninn eftir, í
notalega herberginu mínu sem
bjartir greislar morgunsólarinn-
ar skinu inn í, var ómur af glað-
legum hlátri. Ég flýtti mér að
glugganum og sá allt heimilisfólk
ið standa niðri í húsagarðinum
og stara á hinn stóra ferðavagn
gömlu greifafrúarinnar, sem ber-
sýnilega hafði verið fluttur út úr
vagnhúsinu um nóttina. Þetta var
hinn furðulegasti fornminja-
safnsgripur, smíðaður í Wien
handa forföður Oroczar greifa,
fyrir hundrað, jafnvel hundrað
og fimmtíu árum. Meginbolur
vagnsins, sem var verndaður
með haglega gerðum fjöðrum
fyrir höggum hinna stóru hjóla,
var málaður á líkan hátt og gam-
alt veggfóður, með hjarð- og lík-
ingamyndum. Vafalaust höfðu lit
irnir, sem voru nokkuð grófir,
verið skærari og bjartari upp-
runalega, en höfðu nú bliknað.
Inni í hinum silkifóðraða vagni
voru allskonar hugsanleg þæg-
indi, svo sem lítil borð, sem hægt
var að leggja saman, speglar og
ilm-flöskur. f fyrstu virtist
manni þetta stóra leikfang lið-
innar aldar, einhvern veginn
óraunverulegt, eins og leikhúsa-
áhald.
Vélfræðingur frá sykur-verk-
smiðjunni var að bera olíu á hjól
in með sérstakri vandvirkni,
jafnframt því sem hann reyndi
járngrindina með hamrinum sín-
um.
A meðan voru hestarnir fjórir,
sem skreyttir höfðu verið með
marglitum blómhringum og sveig
um, aktygjaðir, en það verk gaf
Jonak, gamla vagnstjóranum, á-
gætt tækifæri til að sýna hina
miklu þekkingu sína. Hann var í
upplitaða einkennisbúningnum
sínum og virtist furðulega lipur
í snúningum, þrátt fyrir gigtina.
Nú var hann að kenna yngri
mönnunum, sem enga hugmynd
höfðu um það, hvernig aka átti
svona fereykisvagni, enda þótt
þeir kynnu að ríða á hjólhesti og
gætu jafnvel stjórnað bifreið, ef
þess gerðist þörf. Það var líka
hann, sem hafði bent matreiðslu-
manninum á það kvöldið áður,
að þegar greifafjölskyldan tæki
þátt í fetes-champétres, þá yrði
jafnvel á afskekktustu stöðum að
framreiða málsverði og aðrar
hressingar eins ríkulega og sam-
vizkusamlega og í borðsal hall-
arinnar. Undir umsjón hans var
þjónninn því að láta rósofna borð
dúka, þurrkur og silfurborðbún-
að niður í kassa sem allir báru
Orosvar-skjaldarmerkið. Það var
ekki fyrr en að þessu loknu, sem
kokkurinn fékk leyfi til að koma
með hinar raunverulegu vistir:
steikta kjúklinga og svínslæri og
brauðkollur, nýbakað brauð og
heil-margar flöskur, sem allar
voru í stráhylkjum, svo að þær
stæðust hættur hinna ósléttu
vega og kæmust óbrotnar á leið-
arenda. Ungur piltur var sendur
sem staðgengill matreiðslumanns
ins, til þess að bera á borð og hon
um var valinn staður aftast í
vagninum þar sem greifalegur
þjónn hafði áður fyrr staðið við
hliðina á einkennisbúnum manni
með fjaðrahatt á höfði.
Vegna allrar þessarrar við-
hafnar fékk undirbúningurinn á
sig leikarasvip og þar sem frétt-
in um þessa undarlegu skemmti-
ferð okkar hafði verið fljót að
berast út um nágrennið, var eng-
Skáldið og mamma litla
1) Það var hann Friðrik! Hann vill. að þrívíddar-hljómlistinni. 3) . . . . heldur hann að það sé pláss
viðkomum til hans í kvöld og hlustum 2) Hvað meinar maðurinn .... fyrir þriðju víddina í þessari litlu íbúð.
á nýju grammofónplötuna hans með
r
í
ú
ó
1 THATfe STRANGG...
HE OW THE SAMH
THING ONCE BEFORE/
SAV MARK, HOW ABOUT LETTING
ME 8RING IN SOME GROCERIES
FOR A CHANGE? . ^
HEV THE N
PLANE/... IT'S
ORCLING
LOWER/ WHERE'ð
SOMETHING TO
FLAG HIM 1
POWN WITH? J
r OKAV. SUE... SLIP ON A
VOUR BATHING SUIT AND
GATHER SOME OF THOSE
BULRUSH ROOTS IN THE LAKE/
J TOO LATE,
BARRY...HES
HEADING BACK THE
WAY HE CAME/
WE'RE POING
OKAY, BARRY/
LET HIM GO/
Sjáðu flugvélina. Hún lækkar
flugið. Hvar er eitthvað til að
veifa með?
Of seint Baldur, hann er far-
inn aftur.
Þetta var einkennilegt. Hann
hefur gert nákvæmlega eins áð-
ur. ,
Okkur gengur ágætlega Bald-
ur. Lofaðu honum að fara.
Heyrðu Markús, hvernig væri
að leyfa mér að tína í matinn?
Allt í lagi Súsanna. Farðu í
baðföt og safnaðu rótum niður
við vatn.
inn skortur á áhorfendum til þess
að vera vitni að þessarri
skemmtilegu sjón. Sveitafólk i
marglitum sunnudagsklæðum,
hafði komið frá næstu þorpum,
hrukkóttar, gamlar konur og grá
hærðir karlar með hinar ómiss-
andi leirpípur sínar frá þurfa-
mannastofnununum. En fyrst og
fremst voru það berfættu börnin
heilluð og frá sér numin, sem létu
augun hvarfla frá blómskreyttu
hestunum upp til ökumannsins í
ekilssætinu, sem lét hina leynd-
ardómsfullu beizlistauma renna
um visnaðar, en þó sterkar greip-
ar sínar. Ekki urðu þau minna
hrifin af að sjá Peszta, sem þau
sáu venjulega í bláa einkennis-
búningnum sínum, en sem nú
stóð klæddur greifalegum þjóns-
búningi með glansandi silfur-
veiðihorn í hendinni, tilbúinn að
gefa brottfararmerkið. — Er við
höfðum snætt morgunverð, geng-
um við loks út að hinu skraut-
lega farartæki og uppgötvuðum
okkur til hinnar mestu skemmt-
unar, að við vorum sjálf langtum
hversdagslegri og skrautlausari
sjón, en hinn viðhafnarlegi vagn
og glansandi þjónarnir. Kekes-
falva var dálítið skringilegur,
þegar hann klifraði stirðlega, lík-
astur svörtum storki í gamla,
dökka frakkanum sínum, upp í
þennan vagn, sem bar skjaldar-
merki annarrar ættar. Helzt hefði
ég viljað sjá ungu stúlkurnar í
búningum frá rococo-tímanum,
með púðrað hár, svarta fegurðar-
bletti á kinnunum, marglita blæ-
vængi í höndum og sjálfur hefði
ég eflaust orðið miklu skrautlegri
útlits í skínandi hvítum reiðbún-
ingi frá dögum Maríu Thereziu,
en í bláa einkennisbúningnum
mínum.
Piszta lyfti veiðihorninu að
vörum sér. Hinn hvelli hljómur
þess hvað við og var svarað með
bendingum og kveðjum vinnuhjú
anna sem höfðu safnazt saman
umhverfis vagninn. Því næst
sveiflaði vagnstjórinn svipunni
af mikilli leikni, svo að það kvað
við hár smellur. Stóri vagninn
tók snöggan kipp, svo að við köst-
uðumst hlæjandi hvert í fangið
á öðru. En hinn ágæti ökumaður
okkar stýrði hestunum af mikilli
leikni út í gegnum hliðið, sem
okkur virtist nú allt í einu svo
ískyggilega þröngt, þar sem við
sátum í hinum breiða vagni. En
allt gekk þetta eins og í sögu og
á næsta andartaki vorum við
komin út á þjóðveginn.
, , . , . $porif> yftur hbrup
fi rcilli tnaj-gra vorzjana!
dÖkUÚOL
(í ÖUUM
«W)M!
- AusfcurgtrseCi
SHlItvarpiö
Þriðjudagur 26. janúar
8.00—10.00 Morgunútvarp (Bæn. «— 8.05
Morgunleikfimi. — 8.15 Tónleik-
ar. — 8.30 Fréttir. — 8.40 Tón-
leikar. — 9.10 Veðurfregnir. —
9.20 Tónleikar).
12.00—13.15 HádegisútVarp. — (12.25
Fréttir og veðurfregnir).
15.00—16.30 Midegisútvarp. — (16.00
Fréttir og veðurfregnir).
18.25 Veðurfregnir.
18.30 Amma segir börnunum sögu.
18.50 Framburðarkennsla í þýzku.
19.00 Tónleikar: Harmonikulög.
19.35 Tilkynningar.
20.00 Fréttir.
20.30 Daglegt mál (Arni Böðvarsson
kand. mag.)
20.35 Utvarpssagan: „Alexis Zorba'*
eftir Nikos Kasantzakis 1 þýðingú
Porgeirs Þorgeirssonar; I. lestur
(Erlingur Gíslason leikari les).
21.00 Tónleikar: Þjóðlög frá Israel.
21.30 Erindi: Vormerki andlegs þroska
(Grétar Fells rithöfundur).
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.10 Hæstaréttarmál (Hákon Guð-
mundsson hæstaréttarritari).
22.30 Lög unga fólksins (Kristrún Ey-
mundsdóttir og Guðrún Svafars-
dóttir).
23.25 Dagskrárlok.