Morgunblaðið - 06.02.1960, Blaðsíða 17

taugardagur 6. febrúar 1960
MORCVNTtLAÐIÐ
17
Gnoðarvogshúsin hefur Reykjavíkurbær látið byggja á árunum 1956 til 1959. — Þetta eru fimm húsasamstæður og 24 íbúðir í
hverri. Flutt var í fyrstu íbúðirnar á árinu 1958 og eru kaupendur síðustu íbúðanna nú að ljúka við þær og flytja inn þessa
dagana. (Ljósm.: P. Thomsen, kgl. hirðljósmyndari)
Byggt yfir 17,500 manns
í Reykjavík síðustu 5 ár
Frá bœjarstjórnarfundi
ÍBÚÐABYGGINGAR bæj
arsjóðs Reykjavíkur voru
teknar á dagskrá bæjar-
stjórnarfundar í fyrradag,
samkvæmt sérstakri
beiðni bæjarfulltrúa Al-
þýðubandalagsins. — Hóf
Guðmundur Vigfússon
umræður og deildi á bæj-
( arstjórnarmeirihlutann
fyrir að hafa unnið slæ-
lega að þessum málum.
Talaði hann digurbarka-
lega og sparði lítt stóryrð-
in. í lok máls síns gerði
hann að tillögum sínum að
bæjarstjórn skoraði á
borgarstjóra og fjármála-
ráðherra að stuðla að úr-
bótum í þessum efnum.
• Ræða Gísla Halldórssonar.
Gísli Halldórsson, arkitekt,
varð fyrir svörum af hálfu
bæjarstjórnarmeirihlutans. —
Fórust honum m. a. orð á
þessa leið:
— Á síðustu 5 árum hefur
verið byggt hér meira en
dæmi eru til fyrr í sögu þessa
bæjar. Lokið hefur verið við
að byggja tæpar 3900 íbúðir,
auk allmikiið af herbergjum
fyrir einhlepinga. Meðal fjöl-
skylda er hér 4—5 manns.
Byggt hefur því verið fyrir
um 17.500 manns á þessum
fáu árum.
Á sama tíma hefur fólks-
fjölgunin orðið um 9600
manns, sem er 3% aukning
að jafnaði árlega. Slík aukn-
ing er mjög há miðað við
önnur bæjarfélög, en þrátt
fyrir það hefur verið byggt
hér í Reykjavík fyrir um 7900
manns umfram fólksfjölgun.
Um 1700 íbúðir hafa því ver-
ið byggðar hér á 5 árum fyrir
þá sem bjuggu í lélegu hús-
næði eða voru í algjöru hús-
næðishraki.
• Eigið þak yfir höfuðið.
Á þennan hátt hefur sem
flestum bæjarbúum verið gef-
inn kostur á, að eignast eigið
þak yfir höfuðið, en það hef-
ur ávallt verið stefna Sjálf-
stæðisflokksins að hver og
einn yrði sjálfbjarga á þessu
sviði sem öðrum.
En ef við athugum þróun-
ina á undanförnum árum, sjá-
um við að mikið hefur áunn-
izt í þeim efnum.
Árið 1940 voru hér alls 7775
íbúðir, en þar af voru aðeins
38% eign íbúenda.
Árið 1950 er íbúðafjöldinn
orðinn 12.823, en þá eru 56%
af íbúendum orðnir eigendur
að sínum íbúðum.
Nú eru um 18000 íbúðir hér
í bænum, þar af búa um 72%
í sínum eigin íbúðum.
Þetta sýnir glögglega að
Sjálfstæðisflokkurinn stefnir
óðfluga að settu marki. — Á
hverjum tíu árum fjölgar
þeim bæjarbúum sem eiga
sínar íbúðir um 17%,
en þetta þýðir, að nú eru rösk
lega fjórfalt fleiri íbúðir í
eingaeign, en fyrir tuttugu ár-
um.
Með tilvísun til þeirra stað-
reynda um byggingarfram-
kvæmdir hér á undanförnum
árum er fróðlegt að. gera
nokkra athugun á því hvað
þarf að byggja hér árlega.
Samkvæmt þeirri fjölgun,
sem átt hefur sér stað hér á
undanförnum árum, svo og
upplýsingum Hagstofu íslands
mú gera ráð fyrir því að íbúar
bæjarins verði eftir 10 ár um
95—100 þúsund. Næmi þessi
fjölgun um 22.500 manns, eða
um 2250 árlega. Svarar það
til áframhaldandi fólksfjölg-
unar um 3%.
Fyrir þessa fjölg-
un þarf að byggja 500 íbúðir
Til útrýmingar
herskálum og öðru
heilsuspillandi hús
næði væri eðlilegt
að áætla byggingu 100 íbúða
Vegna breyttra at-
vinnuhátta, niður-
rifs og endurbygg-
ingu eldri þæjar-
hluta væri hæfi-
legt að áætla .... 50 íbúðir
Árlega þarf því að
byggja ........... 650 ibúðir.
Ef þessi tala er lögð til grund-
vallar fyrir síðustu fimm árin,
sést bezt að við höfum byggt
árlega hér í bæ um 200—300
íbúðir til endurbóta og niður-
rifs á herskálum og öðru
heilsuspillandi húsnæði.
• Stærri framkvæmdir
óæskilegar.
Það eru þessar staðreynd-
ir sem sýna að það væri óæski
legt að bæjarstjórn réðist í
stærri framkvæmdir á þessu
sviði en raun ber vitni um. —
Slíkar framkvæmdir mundu
sennilega frekar tefja fyrir
skjótri úrlausn þessara mála,
en flýta fyrir, þvi eins og ég
ég gat um áður skiptir það
miklu máli að hvtr íbúð sé
sem stytztan tíma í byggingu.
En það er því aðeins hægt að
gera ef hæfilega margar íbúð-
ir eru í smíðum miðað við
þann mannafla sem fyrir
hendi er hverju sinni. En
eins og öllum er kunnugt hef-
ur það nokkuð skort á að nauð
synlegur vinnukraftur væri
fyrir hendi til þess að leysa
öll þau margþættu verkefni,
sem biðið hafa úrlausnar.
A3 lokum vil ég gefa nokk-
urt yfirlit yfir þann árang-
ur, sem náðst hefur við út-
rýmingu herskálanna. Þegar
fyrstu ályktunartillögurnar í
byggingarmálum til útrýming
ar herskálum voru samþykkt-
ar, var talið að hér byggju
um 550 fjölskyldur í þeim. En
nú hefur nýlega verið gerð at-
hugun á því hve margar íbúð-
ir væru enn eftir, og kom þá
fram að þeim hefur fækkað
um 325 íbúðir eða sem svarar
3/5 af þeim sem voru í notk-
un í upphafi.
Þetta er hinn jákvæði árang
ur sem náðst hefur fyrir at-
beina bæjarstjórnarinnar í
þessum málum og mun eigi
staðar numið fyrr en allir her-
skálar eru úr sögunni.
Kosningar á bæjar-
stjórnarfundi
Á DAGSKRÁ bæjarstjórnar-
fundar, er haldinn var í gær,
voru kosningar í 19 liðum. —
Voru eftirtaldir menn kjörn-
ir til hinna ýmsu starfa, sem
hér segir:
Forseti bæjarstjórnar var kjör
inn Gunnar Thoroddsen, fyrri
varaforseti Guðmundur H. Guð-
mundsson, 2. varafqrseti Gísli
Halldórsson.
Skrifarar bæjarstjórnar voru
kjörnir Alfreð Gíslason og Einar
Thoroddsen. Til vara Magnús Jó-
hannesson og Guðmundur J. Guð
mundsson.
í bæjarráð úr hópi bæjarfull-
trúa voru kjörin Auður Auðuns,
Geir Hallgrímsson, Björgvin
Frederiksen, Magnús Ástmars-
son, Guðmundur Vigfússon. Til
vara Guðmundur H. Guðmunds-
son, Einar Thoroddsen, Gísli
Halldórsson, Magnús Jóhannes-
son, Guðmundur J. Guðmunds-
son.
í byggingarnefnd voru kjörn-
ir: Guðmundur H. Guðmunds-
son, Gísli Halldórsson, Sigvaldi
Thordarson. Til vara Einar
Kristjánsson, Guðmundur Hall-
dórsson, Þorvaldur Kristmunds-
son.
í heilbrigðisnefnd: Auður Auð-
uns, Ingi Ú. Magnússon, Úlfar
Þórðarson. Til vara: Björgvin
Frederikssen, Sveinn Torfi
Sveinsson, Friðrik Einarsson.
í hafnarstjóm: Einar Thorodd-
sen, Guðmundur H. Guðmunds-
son, Þórður Björnsson, Hafsteinn
Bergþórsson, Jón Sigurðsson. Til
vara: Þorvaldur Garðar Krist-
jánsson, Magnús Jóhannesson,
Guðmundur J. Guðmundsson,
Guðbjartur Ólafsson, Sigfús
Bjarnason.
í framfærslunefnd: Gróa Pét-
ursdóttir, Guðrún Guðlaugsdótt-
ir, Páll S. Pálsson Jóhanna Egils-
dóttir, Sigurður Guðgeirsson.
Til vara: María Maack, Jónína
Guðmundsdóttir, Kristín Sigurð-
ardóttir, Jónína M. Guðjóns-
dóttir, Elín Guðmundsdóttir.
í stjórn lífeyrissjóðs starfs-
manna Reykjavíkurbæjar: Björg
vin Frederiksen, Þorvaldur Garð
ar Kristjánsson, Alfreð Gíslason.
Til vara: Einar Thoroddsen,
Magnús Jóhannesson, Guðmund-
ur J. Guðmundsson.
Endurskoðandi reikninga í-
þróttavallarins: Ólafur Halldórs-
son.
í stjórn fiskimannasjóðs Kjal-
arnesþings: Guðbjartur Ólafsson.
Endurskoðandi bæjarreikn-
inga: Höskuldur Ólafsson, Ólafur
Friðriksson, Ingi R. Helgason.
Til vara: Svavar Pálsson, Kjart-
an Ólafsson, prentari, Björn
Svanbergsson.
Endurskoðandi Styrktarsjóðs
sjómanna og verkamannafélag-
anna í Reykjavík: Alfreð Guð-
mundsson.
Endurskoðendur Músíksjóðs
Guðjóns Sigurðssonar: Höskuld-
ur Ólafsson, Hallgrímur Jak-
obsson.
í veitingaleyfanefnd: Jón Sig-
urðsson borgarlæknir, Þorbjörn
Jóhannsson. Til vara: Gunnar
Helgason, Magnús Jóhannesson.
í stjórn Samvinnusparisjóðs-
ins: Björgvin Frederiksen, Magn
ús Jóhannsson.
Endurskoðendur Samvinnu-
sparisjóðsins: Hjörtur Pétursson,
Ólafur Jóhannesson.
I stjórn Verzlunarsparisjóðs-
ins: Pétur Sæmundssen.
Endurskoðendur Verzlunar-
sparisjóðsins: Guðmundur Bene-
diktsson, lögfræðingur, Böðvar
Pétursson.
Endurskoðendur sparisjóðsins
Pundsins: Ragnar Lárusson, Jón-
steinn Haraldsson.
17 bátar
GRINDAVÍK, 1. febrúar: —
Héðan stunda nú róðra 17 bátar.
Hafa bátarnir farið alls 193 sjó-
ferðir og er samanlagður afli
þeirra rúmlega 1375 tonn. Er afl-
inn því nú 7 tonn á bát til jafn-
aðar í róðri.
DALVÍK, 30. jan. — 1 gærmorg-
un lönduðu hér togbátarnir Sig-
urður Bjarnason frá Akureyri,
12 tonnum og Björgvin 22 tonn-
um, en þeir höfðu verið að veið-
um 4—5 daga. Er þetta fyrsta
veiðiför skipanna á þessu ári.
Komu þeir inn vegna brælu á
miðunum. — SPJ.
Mildur
vetur
MYKJUNESI, 31. janúar.
H É R er nú venjulegast
austan- og norðaustanátt,
nokkur snjór á jörðu, en vægt
frost venjulegast. Veturinn
hefur verið sérlega mildur til
þessa. Snjó hefur aldrei fest
til lengdar, en nokkur klaki
er í jörð hér um slóðir.
Þorrablót
Heldur er dauft yfir skemmt-
ana- og félagslífi hér um þessar
mundir. Það er þó til tilbreyt-
ingar, að í flestum sveitum eru
haldin þorrablót um þorrakom-
una. Þá er hangikjöt á borðum
að þjóðlegum sið og svo sitthvað
til skemmtunar. Þykir þetta upp-
lyfting í fásinni vetrarins, eink-
anlega hjá eldra fólkinu, sem
sjaldan hefur tækifæri til að
lyfta sér upp. Aðstaða til slíkra
skemmtana er nú miklu betri í
sveitum en áður var því við til-
komu félagsheimilanna hafa
skapazt skilyrði til fjölbreytts
félagslífs. Högum er þó þannig
háttað víða, að erfitt er að sinna
félagsmálum á þeim tíma, sem
eðlilegast væri vegna fámennis
á bæjum. Unga fólkið er margt
í skólum víðs vegar, en héðan
úr sveit fara fáir í atvinnu á ver-
tíð. En á síðari árum hefur það
farið í vöxt hér, að ungir piltar
fari í iðnnám til að afla sér rétt-
inda í faglegum greinum.
Kvikmyndavél
Nýlega fór fram kvikmynda-
sýning að Laugalandi. Var sýnd
kvikmyndin Björgunarafrekið
við Látrabjarg og fleiri myndir.
Allmargt fólk sótti sýninguna
og var hinn bezti rómur gerður
að henni. Hin bezta aðstaða hef-
ur nú skapazt til slíkra sýninga
hér því í haust keyptu barna-
skólinn að Laugalandi og ýmis
félög í þeim sveitum, er að skól-
anum standa, kvikmyndasýning-
arvél. Er hún hin vandaðasta og
ríkir almenn ánægja með kaupin.
Seinagangur
Nýlega kom það fyrir að kvðld
lagi, að rafstraumurinn rofnaði
á raflinunni, sem liggur hingað
í Holtin. Hafði hún slitnað og
tók um 20 klst. að gera við hana.
Allan þann tíma var blíðskapar-
veður og verður þetta að teljast
mikill seinagangur, hafi ekki
þurft annað að gera en tengja
saman víra, en svo var sagt.
Erfið afkoma
Talið er nú, af þeim sem bezt
vita, að illa hafi gengið fyrir
mörgum bændum að slétta við-
skiptareikninga sína um áramót-
in. Hefur óðfluga stefnt í þá átt
síðustu árin, að afkomumögu-
leikar bænda þrengdust sve
að nú virðast blasa við vandræði
hjá mörgum. Að vísu er bænd-
um reiknað nokkuð fyrir sína
framleiðslu, en rekstrarkostnað-
urinn er orðinn það mikill að í
óefni er komið.
Múgavélar
í þessum mánuði hafa allmarg-
ir bændur hér um slóðir fengið
„Viskon“-múgavélar. Hefur sú
tegund múgavéla rutt sér til
rúms síðustu misserin og eftir-
spurn hvergi nærri verið full-
nægt. Virðist hið mesta handahóf
hafa ríkt í innflutningi múga-
véla á undanfömum árum. Dýr-
ar múgavélar, sem fluttar voru
inn fyrir fáum árum þykja nú
ónothæfar og eru lagðar til hlið-
ar. Er mál til komið að Verk-
færanefnd kynni sér hvað er að
gerast í þessum málum og segi
afdráttarlaust hvað er gott og
hvað Iélegt af þessu tagi.
M. G.