Morgunblaðið - 24.02.1960, Page 9

Miðvíkudagur 24. febrúar 19C0
MORCl’lV»M f>»Ð
9
Agnar Þórðarson, rithöfundur, í bókageymslu Landsbóka-
safnsíns i gær. (Ljósm. MbL Ól. K. M.)
„Ekið fyrir síapann''
nýja útvarpsleikritið
Stutt rabb við hoí. Agnar Þórðarson
ar“. sem kom út fyrir rúmum 10
— Viðreisnin
Framh. af bls. 1.
ir hvert barn, kr. 2600 á ári,
hvar sem er á landinu. I gild-
andi lögum eru greiddar 1165.50
kr. með þriðja barni og 2331.00
með hverju barni umfram þrjú
á 1. verðlagssvæði en 874.13 og
1748.25 á 2. verðlagssvæðL
Barnalífeyrir
2) Arlegur barnalífeyrir skal
vera 7200 kr. á 1. verðlagssvæði
og kr. 5400 á 2. verðlagssvæði.
Heimilt er að hækka barnalíf-
eyri vegna munaðarlausra barna
urn allt að 100%. í gíldandi lög-
um er bamalífeyrir 5.104.89 kr.
á 1. verðlagssvæði og 3828.67 kr.
á 2. verðlagssvæði, en heimilt að
hækka hann um 50% vegna
munaöarlausra barna.
Elli- og crorkiilífeyrir
3) Árlegur elli- og örorkulif-
eyrir verður skv. frumvarpinu
sem hér segir: Fyrir hjón, sem
bæði fá lífeyri 25,920,00 kr. á 1.
verðlagssvæði og 19,440,00 kr. á
2. verðlagssvæði, en er 15,927,26
og 11,945,45. Fyrir einstaklinga
14,400,00 á 1. verðlagssvæði og
10,800,00 á 2. verðlagssvæði, en
er í gildandi lögum 9,954,54 og
7,465,90.
Mæðralaun
4) Mæðralaun skulu greidd
ekkjum, ógíftum mæðrum og
fráskildum konum, sem hafa eitt
eða fleiri böm undir 16 ára
aldri á framfæri sínu. Með einu
barni 1400,00 kr. á 1. verðlags-
svæði, 1050 kr. á 2. verðlags-
svæðL Mæðralaun eru nú ekki
greidd með einu barnL Með
tveimur börnum verða greiddar
7200,00 kr. og 5400,00, er nú 3318,
18 kr. og 2488,63 kr. Með þrem-
ur börnum o. fi. skal greiða
14,400,00 kr. á 1. verðlagssvæði,
og 10,800,00 kr. á 2. verðlags-
svæði.
F æðingarsty rkur
5) Fæðingarstyrkur skal vera
2160 kr. við hverja fæðingu en
er nú 1748,25 kr.
VERKAMANNAFÉL. Dagsbrún
hélt aðalfund sinn í Iðnó 22.
þ. m. Form. félagsins, Hannes
M. Stephensen, flutti skýrslu
stjórnarinnar. Lesnir voru reikn-
ingar sL árs, en samkvæmt þeim
námu heildartekjur félagsins kr.
758.370.51, en útgjöld samtals kr.
482.535.76 og sjóðsaukning er því
kr. 275.834.75. Skuldlaus eign fé-
lagsins í árslok var kr. 1.800.401.
17. Samþykkt var að félagsgjöld
skyidu vera óbreytt, 250 kr.
— ★ —
Hér fer á eftir úrdráttur úr
ræðu, sem Jóhann Sigurðsson
flutti á fundinum:
t skýrslu formanns örlaði
hvergi á starfi félags- og menn-
ingarmála. Tvisvar hefir Dags-
brún verið gefin lóð á Skóla-
vörðuholti. Stjómin aðeins sýnt
þau afrek, að láta fyrir nokkra
tugi þúsunda úr félagssjóði
teikna hús, sem engan vegmn
komst fyrir á lóðinni. Síðan
úthlutaðí bæjarstjóm Dagsbrún
lóð við Skúlatorg, nánar tiltekið
í Rauðarárvíkinni, að vísu
skammt frá landi út í Faxaflóa.
Framkvæmdir: fleiri þúsund i
teikningar, — en engar fram-
kvæmdir.
Ekkjubætur
6) Ekkjubætur vegna dauðs-
falls maka: Ef ekkja hefur ekki
börn innan 16 ára aldurs á fram-
færi, fær hún 3ja mánaða bæt-
ur, 1440,00 kr. á mánuði, fær nú
1165,50 kr. Ef ekkja hefur barn
á framfæri, greiðast jafnháar
bætur fyrir 3 mánuði og að auki
1080,00 kr. á mánuði í 9 mánuði,
en sú upphæð er nú greiðist er
874,13 kr.
Slysabætur
7) Slysabætur er lagt til í frv.
að verði sem hér segir: Dagpen-
ingar fyrir kvænta karla og gift-
ar konur 68 kx. á dag, nú 47.80.
Fyrir börn á framfæri allt að
þremur greiðast 8 kr. fyrir hvert
barn á dag, nú 6,45. Eingreiðsl-
ur vegna dauðaslysa: Ekkja eða
ekkill, sem var samvistum við
hið látna, skal hljóta 90,000,00
kr. Nú eru greiddar 19,143,34 kr.
Barn eða systkim, eldri en 16
ára á framfæri hins látna, vegna
örorku, þegar slysið bar að
höndum fær bætur eigi minni en
20 þús. kr. og allt að 60 þús. kr.,
eftir því að hve miklu leyti það
naut stuðnings hins látna við
fráfall hans. í gildandi lögum
eru greiddar 6,381,11 kr. til
19,143,34. kr.
Kostnaðurinn við slysabætur
er eingöngu greiddur af vínnu-
veitendum.
Útgjaldaaukning
greidd úr ríkissjóði
8) Útgjöld vegna greiðslu fjöl-
skyldubóta greiðast að fullu úr
ríkissjóði. Önnur útgjöld lífeyr-
isfrygginganna skulu eftirtaldir
aðilar bera og skulu framlög og
iðgjöld þeirra ákveðin með það
fyrir augum, að kostnaðurinn
skiptist í þeím hlutföllum, er
hér greinir:
Ríkissjóður 36%. Hinir tryggðu
32%. Sveitarsjóðir 18%. Atvinnu-
rekendur 14%.
Gert er ráð fyrir því, að sú
útgjaldaaukning lífeyristrygg-
inganna, sem leiðir af efnahags-
ráðstöfunum, verði að fullu borin
uppi af ríkissjóðL
Sumardvalarheimili Dagsbrún
ar að StórafljótL sem á sinum
tíma var eytt tugum þúsundum
í, er nú eins og áður aðeins ryð-
hrúga ónýtra Breta-bragga, sem
áður stóðu á Kambahrún. Þá
bendir allt til þess, að við sem
hér erum fáum að kemba okk-
ar hvítu hærur, áður en vitneskja
fæst um hvar dyr bókasafnsins
eru og hvernig þær opnast, þrátt
fyrir 14 þús. kr. gjöf ekkju Héð-
ins Valdimarssonar og 30 þús. kr.
framlags Reykjav íkurbæjar.
Efnahagsmál
Þá talaði ræðumaður um við-
reisnaráform ríkisstjórnarinnar
almemit, tók síðan fyrir einstök
atriði, sem stjórnarandstaðan
hefir talið sitt traustasta hald-
reipi í sinni andstöðu. Jóhann
gerði samanburð á vinnubrögð-
unum nú og 1958 í tíð vinstri
stjórnarinnar. Nú er gengið
hreint að verkL fólkinu sagt eins
og er. 1958 var sá háttur hafður
að leyna sannleikanum en reynt
að telja okkkur trú um að með
þeim ráðstöfunum værum við
komnir í gózenlandið. En reynsl-
an sannaði okkur annað og þarf
ekki að eyða fleiri orðum að
FYRSTI þáttur leiksögnnnar
„Ekið fyrír stapann“, eftir Agn-
ar Þórðarson, verður frumflutt í
útvarpinu í kvöld klukkan 21,30.
Sögumaður er Helgi Skúlason
leikari, en aðalhlutverkin eru í
hbndum Herdísar Þorvaldsdóttur
cg Ævars R. Kvaran. Leikritið er
frá líðandi stund — gerist í
Reykjavík, eins og höfundur
komst að orði við Mbl. i gær, er
blaðið náði tali af honum í gær
á Landsbókasafninu þar sem
hann er bókavörður.
Þetta er sjötta verkið úr
Reykjavíkurlifinu, sem Agnar
heíur samið, auk þriggja stuttra
útvarpsleikrita Það fyrsta var
skáldsagan; „Haninn galar tvisv
þvL Þá ræddi Jóhann þau atriði
sem stjórnarandstaðan telur lik-
legust að skapi nýorðnum lög-
um í efnahagsmálum óvinsæld-
ir. —
í sambandi við hjal stjórnar-
andstöðunnar um minni fram-
kvæmdir og atvinnuleysi, benti
Jóbann á að hér væri aðeins um
vísvitandi blekkingu að ræða,
þegar á það væri litið, að á und-
anförnum árum hefðu íslend-
ingar flutt inn erlent vinnuafl
svo þúsundum skiptir.
Jóhann rakti síðan lið fyrir lið
tillögur kommúnista í ríkisstjórn
1958. Benti meðal annars á, að
þar væri lagt til að fjárfesting
minnkaði um 20—30% og ríkið
drægi úr framkvæmdum sinum
um 20 milljónir króna. Hins
vegar þegðu þessir menn vand-
lega yfir þvi, að nú væri í fyrsta
skipti komið raunhæft til móts
við þá sem minnst hafa burðar-
þoiið, á ég þar við bamafjöl-
skyldur, öryrkja og aldrað fólk.
Til þessa aðilja stórhækka bæt-
ur frá Ahnannatryggingum,
þannig að með niðurfellingu
tekjuskatts á 60 þús. kr. árstekj-
ur fær 3 barna fjölskylda á 9.
þús. kr. og er áætlað að þetta
vegi upp á móti verðhækkunum
þannig, að þessi fjölskylda sé
með sömu kjör eftir gildistöku
frumvarpsins eins og hún hefir
í dag.
Það verður ekki um það deilt
nú, að það efnahagskerfi, sem við
höfum búið við, var í alla staði
ónothæft, enda hefir núverandi
stjórnarandstaða marglýst þvi
með sterkustu lýsingarorðum ís-
lenzkrar tungu, svo sem Hanni-
bal Valdimarsson gerði í „Vinn-
unni“ 1958, Hermann Jónasson,
þegar v-stjórnin hraktist frá
arum.
— Hefjrðu ekki skrifað neitt,
sem gerist cían Reykjavíkur?
— Jú ieikritið „Þeir koma í
haust“ sem gerist í Eystri byggð
á Grænlandi og svo einhverjar
smásögur.
— Hvernig finnst þér að skrifa
uwi Reykvikinga?
Sögusviðið
Ja, ég býst við að það sé kostur
að þekkja sögusvið sitt og ég
þekki Miðbæinn nokkuð vel.
Annars eru Reykvíkingar að
mestu leyti aðkomufólk, sitt úr
hverri áttinni og lítt mótað eins
og fólk i borgum Evrópu af at-
völdum og fleiri og fleiri. Það
er eftirtektarvert, að eins og þið
munið, að kommúnistar sögðu á
meðan þeir voru í rikisstjórn:
við samþykkjum aldrei gengis-
lækkun. En í útvarpsumræðun-
um frá Alþingi viðurkenndi Ey-
steinn Jónsson, fjármálaráð-
herra v-stjórnarinnar ,að aðgerð-
irnar 1958 hefðu v erið hrein
gengislækkun.
Slikur var og er grímudans-
leikur þessara manna. Mér vit-
anlega hefir enginn haldið því
fram, að þær aðgerðir, sem nú er
verið að gera, komi ekki við
neinn og rýri einskis kjör. Þó
hefir verið reynt að koma til
móts við þá, sem verst eru settir
og minnsta getuna hafa. Við vit-
um af reynslunni að það sem var,'
gat ekki gengið lengur. íhugið
því vandlega og berið saman,
þar sem verðandi aðgerðir bera
í skauti sínu og hitt, sem öllum
ber saman um að liggi ofan í
gljúfrið. Eftir þann samanburð
trúi ég því að raunveruleg kjara-
bót okkur til handa sé á næsta
leiti.
vinnu og stétt. — Þess vegna et
aríiðara að tefla því saman á
sviði, þegar aðstæðurnar byggj-
ast fyrst bg fremst á sálfræðileg-
um en ekki þjóðfélagslegum við-
horfum. Samt sem áður eigum
við þar gamla tradisjón þar sem
íornsógurnar eru.
Hlustendor dæmi
— Vildurðu segja nokkuð unt
leikritið sjálft, Agnar?
— Nei, það er ekki mitt, það
er hlustendanna. Höfur dur veit
ekxi almennilega hvað hann heí-
ur skrifað fyrr en það er komið
á opinberan vettvang, sagði
Agnar. ■
Að lokum skal þess getið að
„Ekið fyrir stapann“ verður í 14
þáttum. Höfundur sjálfur annast
stjóxnina á flutningi verksins.
■— Landhelgin
Fram. at t>ls. 1.
Talsmaður flotamálaráðuneyt-
isins greindi þá frá því, að ekkert
tjón hefði hlotizt á togaranum
og Albert hefði því sennilega
skotið púðurskotum.
Flestir ntan landhelgínnar
Blaðinu barst í gær eftírfar-
andi frá Landhelgisgæzlunni:
„Af gefnu tilefni skal það tek-
ið fram, að undanfarna mánuði
hafa brezkír togarar stundað ó-
löglegar veiðar hér við land ein-
göngu á svæðinu frá Ingólfs-
höfða austur að Langanesi og
notið til þess verndar 2—3
brezkra herskipa auk birgða-
skips Hafa gæzlusvæðin alltaf
verið tvö, annað norðarlega en
hitt sunnarlega, en sjaldan hafa
þó verið fleiri togarar þar að
veiðum en 2—3 í einu, stundum
enginn dögum saman, nema þá að
nafninu til.
Síðustu viku hefir brezku tog-
urunum farið fjölgandi og jafn-
framt hafa bæði svæði þeirra
verið flutt að suðausturlandi,
annað að Ingólfshöfða og hitt að
Stokksnesi. Þau haf a þó ekki ver-
ið stöðug á sama stað, heldur
verið færð fram og til baka. í
morgun var Ld. annað svæðið út
af Meðallandsbugt og þar 6 tog-
arar að veiðum innan takmark-
anna, en í kvöld var það aftur
komið að Ingólfshöfða og þá 4
þar fyrir innan og 6 fyrir utan.
Svæðið við Stokksnes hefir hins
vegar verið lokað síðustu daga,
þar sem enginn togari virtist
vilja vera þar, enda enginn fisk-
ur. —
Annarsstaðar við landið v«r
ekki vitað um neina útlenda tog-
ara í dag innan eða nálægt fisk-
veiðitakmörkunum. Hins vegar
voru 21 togari á Selvogsbanka
langt utan takmarkanna, þar af
11 þýzkir, 9 belgískir og einn
brezkur.
Siðastliðinn sunnudag kom
varðskipið Albert að brezka tog-
aranum James Barrie, H 15, þar
sem hann var að ólöglegum veið-
um 8,7 sjóm. innan fiskveíðitak-
markanna við Ingólfshöfða, varð-
skipið reyndi þegar að stöðva
togarann sem tókst eftir að það
hafði beint að honum nokkrum
skotum, en þá kom brezka her-
skipið Palliser á vettvang og
kom í veg fyrír frekari aðgerðir
þrátt fyrir mótmæli varðskips-
ins“.
Hefi opnað
lækningastofu
í Pósthússtræti 7 (Rejkjavíkurai»'ö<4().
Viðtalstími: Miðvikmlaga og íosv..v.„,Ha kl. 4,30—5.
e.h. og eftir samkomuIagL
Stofusími: 12636. — Heimasími 36123.
Ólafnr JoTt'j'ío-n. læknir
Stefni að raunveru
legri kjarabót
Frá aðalfundi Dagsbrúnar