Morgunblaðið - 09.03.1960, Blaðsíða 10

10
MORCVNBIJ ÐJÐ
Mifivik’udagur 9. marz 1960
Y/FJ
sem vmiium
At 5
þjóð-
\ernum
Hús Byggingarsamvinnufélags prentara við Sólheima. Myndin
er tekin af líkani af húsinu.
189 íhúðir á 15 árum
Ftá starfsem! Byggingarsamvinnufélags
prentara
UM þessar mundir er Bygg-
ingarsamvinnut'élag prentara
1S ára. Það var stofnað í apríl
1944 af 43 prenturum, en
byggingarframkvæmdir hóf-
ust árið 1945.
Byggingarsamvinnufélagið
hefur látið hendur standa
fram úr ermum á þessum 15
árum. Það hefur hyggt alls
189 íbúðir en auk þess veitt
14 einstaklingum, sem byggt
hafa sér íbúð sjálfir, ýmiss
konar aðstoð.
Byrjuðu smátt
Fyrstu húsin, sem prentarar
byggðu eru þrjú tveggja hæða
tvístæð hús við Hagamel nr. 14—
24 með alls 18 íbúðum, 4ra og 2ja
herbergja auk eldhúsa og bað-
herbergja.
Næsti áfangi var bygging fjöl-
býlishúss að Nesvegi 5, 7 og 9.
Er þar alls 21 íbúð, tveggja,
þriggja og fjögurra herbergja,
þar af er herbergi í risi í fjögurra
herbergja íbúðunum og er eldun-
arrými fyrir hvert þeirra.
Þá var byggt fjölbýlishúsið nr.
54—58 við Hjarðarhaga. í rishæð
þess eru nú 7 einbýlisherbergi,
sem breyta má í íbúðir og verða
þá í húsinu 29 íbúðir. í þessu húsi
er vélaþvottahús sameiginlegt
fyrir alla íbúa og fær hver fjöl-
skylda afnot af því tvisvar í mán-
uði, hálfan dag í einu. Eru þar
allar þær vélar, sem nota þarf
við þvott: Stór þvottavél, mið-
flóttaaflsvinda, loftþurrkari, stór
strauvél og pressa.
Bygging háhúsa hefst
Árið 1957—58 byggði félagið
stórhýsi á horni Laugarness og
Kleppsvegar. Er það hús í tveim
álmum, Laugarnesvegur 116—118
er 4 hæðir, en Kleppsvegur 2—6
er 9 hæðir (hvorttveggja með
kjallara). Er Kleppsvegarálman
fyrsta íbúðarhúsið, sem byggt var
hér á landi með skriðmótum og
má segja að með tilkomu þessa
húss hafi skapazt skilyrði fyrir
notkun slíkra móta hér á landi.
í þessu húsi eru 59 íbúðir 2—6
herbergja, auk verzlunarhúsnæð-
is fyrir 2 verzlanir og samkomu-
salar. í háhúsinu eru lyftur, véla
þvottahús, sem enn er eftir að
ganga frá og fleiri nýtízku þæg-
indi.
14 hæða fjölbýlishús
við Sólheima
Síðustu framkvæmdir félags-
ins til þessa eru bygging 14. hæða
fjölbýlishúss við Sólheima. f hús-
inu eru 62 íbúðir, 2, 3, 4 og 5 her-
bergja auk baðs, eldhúss og smá-
geymslu, en auk þess verður
geymsla í kjallaranum fyrir
hverja íbúð. Húsið er stjörnulaga
og 5 íbúðir á hæð. í kjallara
verða auk geymslna: Kyndistöð
(í húsinu er geislahitun), 2 véla-
þvottahús, frystiklefar og
geymsla fyrir barnavagna og reið
hjól. f þakhæð, sem er inndregin.
eru 2 íbúðir og samkomusaiur
með tilheyrandi eldhúsi, fata-
geymslum og snyrtiherbergi. Á
hverri hæð verður sorpbrennslu-
ofn auk niðurfalls og í hverri
íbúð er dyrasími, sjálfvirkt loft-
net fyrir stutt-, mið-, lang- og
ultrabylgjur auk sjónvarps. Þeg-
ar er lokið við að einangra hús-
ið, leggja vatns-, skolp- og hita-
lagnir og múrhúðun þess hafin.
Lyftur hafa verið pantaðar, verða
þær tvær, önnur hraðgeng f’óks
lyfta og önnur stór til sjúkra- og
húsgagnaflutninga.
Ef framkvæmdir stranda ekki á
fjárskorti, er miðað að því, að
unnt verði að flytja inn í íbúðirn
ar síðari- hluta sumars. Ennþá eru
óseldar 7 íbúðir í húsinu og eru
þær í öllum stærðarflokkum.
Virðast íþúðir þessar svara m;ög
vel kröfum tímans um öll þæg-
indi og óhætt er að taka fram, að
útsýni þaðan er afar fagurt.
Æskulýðsguðs-
þjónustur
vel sóttar
MESSAÐ var í flestum kirkjum
kirkjum landsins og víða í skóla
húsum á hinum almenna æsku-
lýðsdegi sl . sunnudag. Veður var
víðast hvar gott og þátttaka
mjög góð. í Reykjavík voru
haldnar æskulýðsguðsþjónustur
í öllum kirkjum og fjölmenn
æskulýðssamkoma í Fríkirkj-
unni á sunnudagskvöldið.
Úr kaupstöðum berast þær
fréttir, að þar hafi hvarvetna ver
ið messað og skátar og annar
æskulýður hafi tekið virkan þátt
í guðsþjónustuhaldinu. Virðist
mikil ánægja ríkjandi hvarvetna
yfir vaxandi æskulýðsstarfi inn-
jan kirkjunnar.
1 Byggingarsamvinnufélagi
prentara eru nú 400 fullgildir
félagsmenn af öllum stéttum, svo
sem sjá má af því að stjórn þess
skipa nú: Guðbjörn Guðmunds-
son, prentari, formaður frá upp-
hafi; Kjartan Júlíusson, skrif-
stofumaður, ritari og meðstjórn-
endur Kristján Kr. Skagfjörð,
múrarameistari; Einar Hagalíns-
son, húsasmiður og Magnús Odds
son, bifreiðastjóri. Varaformað-
ur er Björn Sigurðsson, bygginga
meistari. Félagið hefur skrifstofu
að Hagamel 18, en upplýsinga-
stofu um íbúðir að Sólheimum
23, sími 35080.
VERTÍÐIN í Eyjum stendur
nú yfir. Þangað hefur fólk
flykkzt í tugatali, nóg að
starfa fyrir alla, sem. vettlingi
Ígeta valdið. Og ungu stúlkurn-
ar láta ekki sitt eftir liggja,
vinnan er skemmtileg, kaupið
aátt, einhver spenningur ligg-
ur í loftinu. Gömlu konurnar
keppast við. — Mikill er nú
munurinn á vinnuskilyrðum
nú og í þá gömlu, góðu daga,
segja þær, þegar við stóðum
hvernig sem viðraði í vask-
inu, krókloppnar og vöskuðum
í akkorði, þetta 400 á dag af
^ ^ ^ ^ m* .m' .
málfiski og upp í 800 þær dug-
legustu og ekki borgað nema
tvær krónur á nundraðið —
Og börnin skoppa í kring,
horfa á fólkið vinna, bíða eft-
ir því að stækka og verða virk
ir þátttakendur.
Og mitt í þessari hringiðu
vertíðarinnar íslenzku lifa og
hrærast nokkur erlend blóm.
t hraðfrystistöðinni í Vest-
mannaeyjum starfa nú stulkur
frá fimm löndum. Grænlandi,
Færeyjum, Danmorku, Noregi
og Austurríki. Auk þess starf-
ar þar einn júgóslavneskur
karlmaður.
Allt þetta fólk kann l;óm-
andi vel við sig, og ein þeirra,
sú færeyska hefur unmð í hrað
frystistöðinni þrjár vertíðar.
Þykja hinar erlendu meyjar
hinir beztu starfskraftar.
Hér sjáum við fjórar þeirra
ásamt verkstjóranum, Stefáni
Runólfssyni. Er hann að sýna
stúlkunum réttu handbrögðin
við snyrtingu á flökun og með-
höndlun fiskjar. Stúlkurnar
eru talið frá vinstri: Boletta
(Grænlandi), Gunnvör (Fær-
eyjar), Kirsten (Danmörk) og
Annita (Noregi).
Eldhúsið
NÝLEGA er komin út bók,
sem Búnaðarfélag íslands hef-
ur gefið út, og nefnist „Eld-
húsið“. Sigríður Kristjánsdótt-
ir, húsmæðrakennari hefur séð
um útgáfu bókarinnar, og í
formála hennar segir:
„í þessari bók verður aðal-
lega fjallað um hentug eldhús,
þar sem vinna má heimilis-
störfin létt og auðveldlega.
Húsmæður vilja oft hafa hver
sína skoðun á því, hvernig
eldhúsin eigi að vera. Rann-
sóknir hafa þó sýnt, að þrátt
fyrir ólíkar venjur í lifnaðar-
háttum og mataræði, munu
sömu grundvallaratriði í skipu
lagi eldhússins henta flestum
heimilum bezt“.
I bókinni er m.a. drepið á
skipulag eldhússins, niðurröð-
un vinnusviða í eldhúsinu, góð
ar vinnustöður, skápa og
geymslu, lýsingu, loftræstingu,
búr, þvottahús o. m. fl. Fjöldi
mynda prýðir bókina, ennfrem
ur teikningar af eldhúsum.
Eyjarnar verði eign þeirra
staðurinn á landinu, sem þannig
er settur, að þar er ekki um ann-
að neyzluvatn að ræða en regn-
vatn.
Um byggingu fjölbýlishúsa get-
ur því ekki verið að ræða meðan
þannig er ástatt þar sem hætta
er á að vatnsspursmálið verði til
trafala, ef margar fjölskyidur eru
um sama húsþak. Þetta einka-
vandamál Vestmanneying hefur
verið leyst með því móti, að
þenja byggðina óeðlilega mikið
út.
— Ég held, aff af því sem
fram kemur í frv. og grg. þess
og því sem ég hef hér sagt,
verffi þaff talið augljóst og
efflilegt, aff Vestmannaeyja-
kaupstaður eignist kaupstaffar
landið eins og aðiir kaupstaff-
ir og bæjarstjórn fái á því full
an ráðstöfunarrétt.
Húsfyllir
á Frelsi
AFRÍKU-KVIKMYNDIN
Frelsi var frumsýnd í Austur-
bæjarbíói við mjög mikla aðsókn
í gærkvöldi. Var hvert sæti skip-
að í húsinu og þröng í göngum.
Áður en sýning hófst gengu
erlendu gestirnir fram á sviðið
og kynnti prófessor Jóhann
Hannesson þá og túlkaði orð
þeirra, sem tóku til máls.
Sýningargestir klöppuðu mynd
inni lof í lófa og að sýningu lok-
inni mælti Mr. Moerane hvatn-
ingarorð til kvikmyndahúsgesta
um ágæti siðvæðingarhreyfingar-
innar.
Úr ræðu Guðlaugs Gíslasonar
sem hefðu ábúðarrétt á jörðum,
eða leigusamning fyrir ræktuð-
um löndum, gætu neitað að láía
af hendi hluta af landi sínu og
því gæti svo farið innan tíðar,
að byggingarnefnd og bæjar-
stjórn Vestmannaeyja hefðu eng
ar lóðir að úthluta. Því væri
nauðsynlegt fyrir bæjarstjórn-
ina, að fá óskoraðan eignarrétt á
landinu, sem fyrirsjáanlegt væri.
að í náinni framtíð yrði tekið til
skipulagningar og bygginga í
Vestmannaeyjum.
Njóti leigunnar
Ræðumaður skýrði frá því, að
bæjarsjóður Vestmannaeyja yrði
árlega að leggja út verulegt fjár-
magn til að gera lóðir byggingar-
hæfar og hefði það í för með sér,
að lóðaleiga hækkaði mjög. Yrði
því að teljast eðlilegt og sjálf-
sagt, að þeir áðilar, sem létu fjár
magnið af hendi, nytu einnig
hinnar hækkuðu lóðaleigu. Al-
þingi hefði að vísu mætt þessu á
undanförnum árum með því að
heimila, að varið væri ailt að
hálfri lóðaleigu úr Vestmanna-
eyjum til varnar landbroti þar.
Byggðin dreifð vegna
vatnsskortsins
— í Vestmannaeyjum þarf
meira land undir byggingar en í
öðrum kaupstöðum, hélt Guð-
laugur Gíslason áfram máli sínu.
Þar hafa á undanförnum árum
einkum verið byggð einbýlishús.
Stafar það af því, að Vestmanna
eyjakaupstaður er víst eini kaup-
FRUMVARP til laga um sölu
lands í Vestmannaeyjum og
eignarnámsheimild á lóðar-
og erfðafesturéttindum var
til fyrstu umræðu í neðri
deild Alþingis nú um daginn.
Fyrsti flutningsmaður frum-
varpsins, Guðlaugur Gíslason,
Guðlaugur Gíslason
3. þm. Suðurlands, fylgdi
frumvarpinú úr hlaði með
ræðu.
Erfitt að fá lóðir
f upphafi máls síns tók þing-
maðurinn fram. að byggingar-
lóðir væru nú exiti iengur fáan-
legar í Vestmannaeyjum, nema
þær, sem teki.ar væru úr ábúð
jarða eða af ræktunarlandi. Þeir,