Morgunblaðið - 06.04.1960, Blaðsíða 20

20
MORGVNBLAÐIÐ
Miðvik'udagur 6. aprfl 1960
Gamlar endurminningar liðu
lyrir hugsskotssjónir hennar,
hún minntist siglingarinnar með
Julien í bát Lastique gamla, sam
tals þeirra við það tækifæri,
fyrstu vottar ástar hans, bátsvígsl
unnar.
Síðan hvarflaði hugur henn-
ar enn lengra aftur í tímann, til
þess dags, er hún kom heim að
Espilundi með hugann þrunginn
björtum framtíðardraumum. En
núna! Núna var öllu lokið! Hún
hafði beðið skipbrot, allri gleði
var lokið, einskis var framar að
vænta. Hræðileg framtíð, full af
harmkvælum, svikum og örvænt
ingu blasti við henni. Nei, þá var
nú betra að deyja, þá væri þessu
lokið fyrir fullt og allt.
Rödd heyrðist hrópa í fjarska.
„Hérna er það, þetta eru sporin
hennar. Flýtið ykkur þessa leið!
!Það var Julien, sem var að leita
hennar.
Nei, hún vildi ekki sjá hann
framar. Dauft öldugjálfur barst
henni til eyrna frá fjöruborðinu,
langt fyrir neðan hengiflugið. —
Hún stóð upp í því skyni sð
fleygja sér fram af bjarginu og
kveðja lífið hinztu kveðju. Hún
stundi upp síðasta orði hins deyj
andi manns, síðasta orði ungs
hermanns, sem lætur lífið í bar-
daga: „Mamma!“ sagði hún.
Allt í einu skaut mynd móður
hennar upp í huga hennar. Hún
sá hana gráta, sá föður sinn
liggja á hnjánum hjá sködduðu
líki hennar; á einu augabragði
skynjaði hún sársauka þeirrar
sorgar, sem hún myndi baka
þeim.
Hún hneig niður í snjóinn aft-
ur, og hún veitti enga mót-
spyrnu, er þeir Julien og Simon
gamli tóku um handleggi henn-
ar og toguðu hana frá bjargbrún
inni. Maríus var á hælum þeirra
með Ijósker í höndunum.
Hún lét þá fara með sig eins
og þeim sýndist, þar sem henni
var um megn að hreyfa sig. Hún
skynjaði, að þeir báru hana á
milli sín, og síðar varð hún þess
vör, að hún var lögð í rúmið og
nudduð með heitum klút. Eftir
það missti hún meðvitund.
Siðar fékk hún martröð, eða
var það ef til vill ekki martröð?
Hún var í rúminu. Það var há-
bjartur dagur, en hún gat ekki
risið upp. Hvers vegna? Hún
vissi það ekki. Þá heyrði hún
lágt þrusk á gólfinu, eins konar
klór, og allt í einu hljóp mús,
lítil grá mús, hratt yfir sæng-
ina. Önnur kom á eftir henni, >g
síðar sú þriðja, sem hljóp hratt
í áttina að bringu hennar. Je-
anne var ekki hrædd, og hún
rétti út hendina eftir dýrinu, en
náði því ekki. Síðan komu aðr-
ar mýs, tugir, hundruð, þúsund-
ir og klifruðu yfir hana úr öllum
áttum. Þær klifruðu upp rúm-
gaflana, hlupu eftir veggtjöld-
unum, þöktu rúmið algerlega.
Brátt voru þær einnig komnar
undir rúmfötin. Jeanne fann
þær skríða eftir hörundinu,
hlaupa eftir líkamanum frá
hvirfli til ilja. Hún sá þær
hlaupa undan rúminu og kom-
ást undir ábreiðuna að hálsin-
um, og hún reyndi að berja þær
frá sér eða ná til þeirra, en hend
ur hennar gripu alltaf í tómt.
Hún var skelfingu lostin, vildi
komast undan og æpti hástöfum,
en svo virtist se meinhver héldi
henni fastri með sterkum hand-
leggjum, svo að hún gat enga
björg sér veitt. En hún sá eng-
an.
Hún hafði enga tímaskynjun.
En þetta hlaut að vera langur,
mjög langur tími.
Loks vaknaði hún, þreytt og
aum um líkamann, en róleg. Hún
fann, að hún var mjög máttfar-
in. Hún opnaði augun, og var
ekkert undrandi, þótt hún sæi
móður sína sitja í herberginu
. . , og hér lýkur útvarpsþættinum „Stutt heimsókn til
Mannætúeyjarinnar“.
ásamt manni, sem hún ekki
þekkti.
Hve gömul var hún? Hún
vissi það ekki og hélt að hún
væri enn lítil telpa. Hún mundi
ekki eftir neinu.
Stóri maðurinn sagði: „Hún er
komin til meðvitundar". Móðir
hennar fór að gráta. Stóri mað-
urinn hélt áfram: „Takið þessu
með stillingu, barónsfrú, ég full
vissa yður, að henni batnar. Tal-
ið ekki við hana núna. Lofið
henni að sofa“.
Jeanne þóttist skynja, að hún
væri lengi í þessu magnleysis-
móki. í hvert skipti sem hún
rumskaði og reyndi að hugsa,
sigraði svefninn hana á ný. Hún
forðaðist ósjálfrátt að muna
nokkurn hlut, eins og hún væri
haldin óljósum ótta Við raunveru
leikann.
Eitt sinn er hún vaknaði, sá
hún Julien standa yfir sér, og
allt í einu rifjaðist allt upp fyrir
henni, eins og tjald hefði verið
dregið frá.
Hún kenndi hræðilegs sárs-
auka í hjartastað, og varð aft-
ur gripin löngun til að flýja.
Hún fleygði ofan af sér ábreið-
unni, stökk fram úr rúminu en
hné um leið niður, þar sem fæt-
iur hennar voru of máttfarnir til
að geta borið hana.
Julien flýtti sér til hennar, en
hún æpti að hann mætti ekki
snerta hana. Hún engdist um á
gólfinu. Dyrnar opnuðust. Lison
frænka kom hlaupandi inn og á
hæla henni hjúkrunarkonan og
baróninn, og síðust kom möðir
hennar, másandi og blásandi,
skelfd á svip.
Þau komu henni í rúmið aft-
ur, og hún lokaði samstundis
augunum, til þess að komast hjá
því að tala og geta hugsað ró-
lega.
Móðir hennar og frænka gættu
hennar vandlega. „Heyrirðu til
okkar núna, Jeanne, litla stúlk-
an mín?“ heyrði hún þær segja.
Hún lét sem hún heyrði ekki
til þeirra og svaraði ekki. Nóttin
skall á, og hjúkrunarkonan tók
sér stöðu við rúmið. Jeanne gai
ekki sofið; hún var að rifja upp
fyrir sér ýmislegt, sem henni
hafði enn ekki tekizt að muna.
Það var eins og það væru stórar
eyður í endurminningum henn-
ar. —
Smátt og smátt mundi hún all
ar staðreyndir, og hún hugleiddi
þær af festu.
Mamma, Lison frænka og bar-
óninn höfðu öll komið, svo að hún
hlaut að hafa verið mjög veik.
Eh Julien? Hvað hafði hann
sagt? Vissu foreldrar hennar
sannleikann? Og Rosalie, hvar
var hún? Hvað átti hún til bragðs
að taka? Hvað gat hún gert? —
AUt í einu fékk hún hugmynd
— hún gæti farið aftur til Rouen
og átt heima hjá pabba og
mömmu eins og áður. Hún mundi
vera eins konar ekkja — það var
allt og sumt.
Hún beið átekta, hlustaði á
allt, sem sagt var kringum
hana, skildi allt, en lét engan
verða þess áskynja. Hún ætlaði
að biða eftir hentugu tækifæri.
Seint um kvöldið var baróns-
frúin orðin ein eftir hjá henni.
Hún kallaði lágt til hennar:
„Mamrna!" Hún undraðist, þeg-
ar hún heyrði rödd sína, svo
ókunnuglega lét hún í eyrum.
Barónsfrúin greip um báðar
hendur hennar: „Dóttir mín,
kæra litla Jeanne! Barnið mitt,
þekkirðu mig loks?“
„Já, mamma mín, en þú mátt
ekki gráta; það er margt sem
við þurfum að tala um. Sagði
Julien þér, hvers vegna ég hljóp
út í snjóinn?“
„Já, elsku barnið mitt, þú varst
með hættulega hitasótt og óráð“.
„Það var ekki orsökin,
mamma. Ég fékk hitann á eftir.
Sagði hann þér þá ekki, hver var
orsök þess að ég fór út?“
„Nei, elskan mín“.
„Það var vegna þess, að ég
kom að honum með Rosalie í
svefnherbergi sínu“.
Móðir hennar hélt, að hún
væri komin með óráð aftur og
vildi reyna að sefa hana. „Farðu
að sofa, elskan mín, vertu nú ró-
leg og reyndu að sofna“,
En Jeanne sat fast við sinn
keip: „Ég veit fullkomlega, hvað
ég er að segja, mamma. Ég er
ekki að tala í óráði, eins og ég
hef eflaust gert undanfarna
daga. Ég fann til lasleika úm
kvöldið, og ég fór til Juliens. —
Rosalie var þá inni hjá honum.
Örvæntingin náði þeim tökum á
mér, að ég vissi ekki hvað ég
gerði, og þess vegna hljóp ég út
í snjóinn og ætlaði að fleygja
mér fram af bjarginu".
Barónsfrúin edurtók: „Já, elsk
an mín, þú hefur verið mjög
veik“.
„Það er ekki orsökin, mamma.
Ég kom að þeim Rosalie og
Julien og ég vil ekki búa með
honum lengur. Þið getið lofað
mér með ykkur til Rouen, og ég
get átt heima þar hjá ykkur eins
og áður“.
„Já, elskan mín“, sagði baróns
frúin, þar sem læknirinn hafði
gefið strangar fyrirskipanir um,
að Jeanne yrði ekki andmælt.
En sjúklingurinn missti þolin-
mæðina: „Ég heyri, að þú trúir
mér ekki. Farðu og sæktu pabba,
hann mun brátt skilja mig“.
Barónsfrúin yfirgaf herbergið,
en kom von bráðar aftur og
studdist við handlegg manns síns.
Þau settust niður við rúmið, og
Jeanne tók aftur til máls. Hún
sagði þeim allt, skýrt og rólega
en veikum rómi. Hún sagði þeim
frá einkennilegu lundarfari
Juliens, hrottaskap hans og
nízku og að síðustu frá tryggð-
rofum hans.
Þegar hún hafði lokið máli
sínu, var baróninum fyllilega
Ijóst, að hún mundi ekki vera með
óráði, en hann vissi ekki, hvað
hann átti að hugsa eða halda,
hvaða afstöðu honum bar að
taka, né hverju hann ætti að
svara. Hann tók blíðlega um
hönd hennar, eins og hann hafði
verið vanur að gera, þegar hann
sagði henni ævintýri eftir hátta-
tíma: „Hlustaðu nú á mig, vina
mín, við verðum að hegða okk-
ur skynsamlega“, sagði hann.
„Við megum ekki rasa um ráð
fram. Reyndu að sætta þig við
eiginmann þinn, þangað til við
erum tilbúin til að taka ein-
hverja ákvörðun — villtu lofa
mér því?“
„Ég get reynt það, en ég mun
ekki vera hér, eftir að mér er
batnað“, svaraði hún.
TO BE FRANK, PHIL,
IM NOT ON
-« VOURS / C
1 DON’T LIKE THE IPEA
OF THIS HUNTINS TRIIJ »JAN
,.jt THINK VOUR MRS BLIT4
■v ANP MARK TRAIL ARE
\WCOOKINS UP A SMALL X
PLOT... J
V OF TALL TIMBER RANGE
[ ...NOT ONLY THAT, 1 DON*T
CARE FOR THE WAY THAT
VOU’RE ACTINS.. .WHOSE
SIDE ARE YOU ON, ANYHOW?
Mér líkar ekki tilhugsunin um séu með eitthvað ráðabrugg til I það, heldur líkar mér ekki hvern I Ef ég á að vera hreinskilin
þessa veiðiferð Jóna. Ég held að að koma í veg fyrir að Háu skóg- ig þú lætur. Á hvers máli ert þú | Finnur, þá er ég ekki á þínu máli.
hún Anna þín Blitz og Markús ar verði seldir. Og ekki nóg með eiginlega?
Síðan bætti hún við, lægra
rómi. „Hvar er Rosalie núna?"
„Þú munt ekki sjá hana fram-
ar“, svaraði baróninn. Hún hélt
áfram: „Hvar er hún? Ég vil fá
að vita það. „Hann játaði fyrir
henni, að Rosalie væri enn í hús
inu, en sagði jafnframt, að hún
væri á förum.
Þegar baróninn fór út úr her-
berginu, hélt hann rakleitt á
fund Juliens, reiður og særður
vegna dóttur sinnar, „Ég vildi
gjarnan fá skýringu á þessari
framkomu gagnvart dóttur minni
Þú hefur verið hénni ótrúr með
þjónustustúlku hennar, og slíkt
er tvöföld móðgun“.
Julien þóttist alsaklaus, neit-
aði öllu, sór eið og tók guð til
vitnis. Hvaða sannanir höfðu
þau? spurði hann. Var Jeanne
ekki með óráð? Hafði hún ekki
haft heilabólgu? Hafði hún ekki
hlaupið út í snjóinn með óráði
í byrjun veikinda sinna? Og
einmitt þá, er hún hljóp hálfnak
in um allt hús, þóttist hún hafa
séð þjónustustúlku sína hjá eig-
inmanninum.
Hann reiddist, hótaði lögsókn
og fylltist bræði. Það kom fát á
baróninn, hann baðst afsökunar
og rétti Julien hendina, en hann
lézt ekki sjá það.
Þegar Jeanne heyrði, hvað
maður henriar hafði sagt, sá eng
inn henni bregða, en hún svaraði
rólega: „Hann lýgur, pabbi, og
okkur mun takast að sanna sök
hans“.
Hún var þögul og fáskiptin í
nokkra daga, meðan hún hugs-
aði málið. Að morgni þriðja
dagsins bað hún um að fá að
SUÍItvarpiö
Miðvikudagur 6. apríl
8.00—10.00 Morgunútvarp (Bæn. — 8.03
Morgunleikfimi. — 8.15 Tónleik-
ar. — 8.30 Fréttir. — 8.40 Tónleik
ar. — 9.10 Veðurfregnir. — 9.20
Tónleikar).
12.00 Hádegisútvarp.
12.50—14.00 „Við vinnuna": Tónleikar
af plötum.
13.30 („Um fiskinn").
15.00—16.30 Miðdegisútvarp.
18.25 Veðurfregnir.
18.30 Utvarpssaga barnanna: „Gestir á
Hamri“ eftir Sigurð Helgason;
III. (Höfundur les). Sögulok.
18.55 Framburðarkennsla í ensku.
19.00 Þingfréttir. — Tónleikar.
19.40 Tilkynningar.
20.00 Fréttir.
20.30 Föstumessa í Dómkirkjunni
(Prestur: Séra Oskar J. Þorláks-
son. Organleikari: Dr. Páll Isólfs-
son.).
21.30 „Ekið fyrir stapann“ — leiksaga
eftir Agnar Þórðarson; VII. kafli
Sögumaður Helgi Skúlason. Leik
endur: Ævar H. Kvaran, Herdís
Þorvaldsdóttir, Halldór Karlsson,
Valur Gíslason, Nína Sveins-
dóttir, Brynja Benediktsdóttir,
Jónas Jónasson og Jóhanna Norð
fjörð. Höfundurinn stjórnar flutn
ingnum.
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.20 Leikhúspistill (Sveinn Einarsson)
22.40 Djassþáttur á vegum Jazzklúbbs
Reykjavíkur.
23.30 Dagskrárlok.
Fimmtudagur 7. apríl.
8.00—10.00 Morgunútvarp (Bæn. — 8.05
Morgunleikfimi. — 8.15 Tónleik-
ar. — 8.30 Fréttir. — 8.40 Tón-
leikar. — 9.10 Veðurfregnir. —
9.20 Tónleikar).
12.00 Hádegisútvarp. — (12.25
Fréttir og tilkynningar).
12.50—14.00 „A frívaktinni", sjómanna-
þáttur (Guðrún Erlendsdóttir).
15.00—16.30 Miðdegisútvarp.
18.30 Fyrir yngstu hlustendurna (Mar-
grét Gunnarsdóttir).
18.50 Framburðarkennsla í frönsku.
19.00 Þingfréttir. — Tónleikar.
19.25 Veðurfregnir.
19.40 Tilkynningar.
20.00 Fréttir.
20.30 Eru starfsaðferðir kirkjunnar úr
eltar á atómöld?
Erindi (Sr. Lárus Arnórsson prest
ur á Miklabæ).
21.05 Píanótónleikar: Rögnvaldur Sig-
urjónsson leikur sónötu í h-moll
op. 58 eftir Chopin.
21.25 Upplestur: Magnús A. Arnason
listmálari les eigin þýðingar á
Jjóðum eftir Tagore.
21.40 Islenzk tónlist: Verk eftir Þórar-
in Jónsson.
22.00 Fréttir og veðurfregnir. — 22.10
Passíusálmur (44).
22.20 Smásaga vikunnar: „Saga sögð
úr dimmunni" eftir Rainer Mar-
ia Rilke, þýdd af Hannesi Pét-
urssyni (Sigríður Hagalín leik-
kona.).
22.40 Frá þriðju afmælistónleikum Sin
fóníuhlómsveitar Islands í Þjóð-
leikhúsinu 1. þ.m. Stjórnandi:
Olav Kielland. Sinfónía nr. 4 1
e-moll eftir Brahms. — Skýring-
ar með verkinu flytur dr. Hall-
grímur Helgason.
23.25 Dagskrárlok.