Morgunblaðið - 06.04.1960, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 6. apríl 1960
MORGUNBLAÐIÐ
3
M
L
%& s. Cl II
BORGIN Genf í Svisslandi,
sem Islendingar horfa nú til
me3 eftrivæntingu og kannski
blandið nokkrum geig er
gamall staður sögu og sagna.
Með þessum myndum teknum
úr lofti af borginni vill Mbl.
bjóða lesandanum í skyndiför
þangað suður éftir. Um þessar
mundir er vorið að koma til
borgarinnar, blómin eru að
springa út í öllum skemmti-
göðrum en bæði í suðri og
norðri sjást snækrýnd fjöll, —•
í norðri eru það Júra-fjöllin
í suðri Alparnir með hinum
snækrýnda konungi sínum
Mont Blanc (sést hann þó
sjaldan gegnum meginlands-
móðuna).
Genf er borg 200 þúsund
íbúa. Hún hefur vaxið stórlega
á síðustu áratugum og eru að-
ems 65 þúsund íbúanna inn-
fæddir Genfarborgarar. Um
100 þúsund eru aðfluttir úr
öðrum héruðum Sviss, en 35
þúsund útlendingar búa í
Genf.
Stuttorðasta lýsingin á Genf
er: Hún er frönsk mótmæl-
endatrúarborg. í>að er tvennt
sem hefur skapað henni gull-
öld. Frönsku mótmælenda-
trúarmennirnir, húgenottarn-
ir, hinir iðnu og ágætu
borgarar, sem flúðu þang-
að frá Frakklandi á 17.
öld og komu með úrsmíða-
iðnaðinn. Hitt var að á síð
ustu öld fór að tíðkast
að alþjóðaráðstefnur væru
haldnar í Genf og alþjóðafé-
lagsskapir tóku sér bækistöð
þar. Samtímis hófst hinn mikli
ferðamannastraumur. Engin
borg í heimi á eins mikið af
fullkomnum gistihúsum og
hvers kyns veitingahúsum.
Genf er mesta „heimsborg"
veraldarinnar, þótt íbúatalan
sé aðeins 200 þús.
Lítum fyrst á efri myndina,
hinar mörgu brýr yfir Bhón-
fljót. Genf stendur við vest-
urenda Genfar-vatns, þar sem
Rhóne-fljót fellur úr því og
sýna örvarnar straumáttina.
I>ar sem merkt er X fund-
ust fyrir nokkrum áratugum
leifar af byggð steinaldar-
manna, sem reistu kofa sína á
staurum úti á vatninu.
Þar sem breiða brúin er
neðst á myndinni hefur verið
brú yfir Bhóne frá fornu fari
Þar stöðvaði Sesar á sínum
tíma framrás germanska þjóð-
flokksins Helveta og braut
niður brúna. Helvetar urðu
kyrrir norðan ár og eru Sjnss-
lendingar niðjar þeirra.
Rómverjar byggðu síðar
af virkisveggjum, sums staðar
10 mannhæða háum. Franska
byltingin breiddist út til Genf
og varð borgin þá loksins sjálf
krafa hluti af franska lýðveld-
inu og fór Napoleon í gegnum
hana á herferð sinni til Italíu.
Eftir fall Napoleons gekk
borgarinnar, mittámilli gömlu
og nýju borgarinnar og þegar
mannfjöldinn æðir yfir hana
gangandi og á rennandi hjól-
um blasir Rousseau styttan
við.
Nokkru fjær sést hinn frægi
gosbrunnur Genfar, öllum
nýja brú og stofnuðu verzl-
unarborg sunnan árinnar,
hægra megin á myndinni. Þar
stendur hin gamla Genf.
Á miðöldum var róstusamt
í Genf og geisuðu sífelldar
styrjaldir. Lítið á , ,Eyjuna“
neðst á myndinni. I henni var
kastali hertoga sem oft herjaði
á borgina handan 20 metra
breiðrar árkvíslar.
Genfar-búar stofnuðu sjálf-
stætt borgríki á miðöldum og
tóku upp mótmælendatrú.
Tókst þeim að standast ásókn
Frakkakonunga og Savoyen
hertoga. Ekki var það átaka-
laust, heldur geisuðu stöðugar
styrjaldir og alls staðar í
gömlu borginni að finna leifar
Genfarborg og héruðin I kring
loks í svissneska sambandið.
Einn af frægustu sonum
Genfar var byltingar-heim-
spekingurinn Jean Jacques
Rousseau. Á síðustu öld vildu
aðdáendur hans reisa honum
myndastyttu. En kirkjuvaldið
var ekki hrifið af Rousseau og
lét setja höggmyndina út í af-
skekkta smáeyju sem sést á
miðri mynd.
En síðan hafa orðið miklar
breytingar á Genf. Nýja, -al-
þjóðlega borgin hefur risið
upp á norðurbakkanum,
vinstra megin á myndinni og
hin mikla Mont Blanc brú hef-
ur verið lögð þarna. Hún er nú
hinn eiginlegi miðpunktur
☆
ógleymanlegur, sem hann sjá.
Það er 150 metra há vatns-
súla oft umvafin marglitum
regnboga.
Þá skulum vð aðeins líta á
hina myndina. Þar sést Mont
Blanc brúin líka og straumátt
Rhone-fljótsins til samanburð
ar við fyrri myndina. 1 nær-
sýn er gamla borgin með dóm
kirkjunni. Athugið Four-torg-
ið. (Nafnið er afbökun á róm-
verska Forum). 1 kringum
þetta torg eru margar elztu og
frægustu krár borgarinnar og
næturklúbbar með strípl- sýn-
ingum. Þar sem merktur er
bókstafurirm E eru skammt
frá hvort öðru húsið þar sem
trúarleiðtoginn Kalvin bjó og
þar sem trúleysinginn Rous-
saau fæddist.
Og svo skulum við horfa
hinu megin við ána. Þar eru
hinir íslenzku sögustaðir Genf
ar-borgar. Bókstafurinn A:
Hótel Beau Rivage, — þar búa
hinir illu andstæðingar vorir
John Hare ráðherra Breta og
fylgdarlið. Bókstafurinn B:
Hotel Riohmond þar býr Jón
Jónsson fiskifræðingur, Hild-
ur Kalman, ritari nefndarinn-
ar og Jón Magnússon frétta-
stjóri. Bókstafurinn C: Hotel
Bergue (Mállýzkuafbökun á
Barque sem þýðir Bátur.f Þar
býr Hermann. Aðeins vantar á
svolítinn spöl til þess að mynd
in nái Hotel Rhone, bókstafur
D:, en þar búa ráðherrarnir
Bjarni og Guðmundur, Hans
Andersen og Helgi Briem.
Uppi í nýju borginni, þar sem
merkt er F er járnbrautar-
stöðin og beint, á móti henni,
býr fréttamaður Mbl. á Hotel
Bali.
I baksýn sér svo að lokum á
hina miklu hvítu höll þjóða-
bandalagsins. Ég veit, að menn
bíða heima á íslandi, eftir því
sem þar gerist.
Þ. Th.
m' tm
STAK81 EiHAH
Þvættin^ur um
undanhald
í Reykjavíkurbréfi blaðsins sl.
sunnudag var varað við orðháks-
hætti og sleggjudómum í umræð-
um íslenzkra blaða um alþjóða-
mál. Jafnframt var á það bent,
að við yrðum að gera okkur það
ljóst, að við erum ekki einir í
heiminum og öðrum þjóðum er
farið eins og okkur sjálfum, að
þær líta á málin frá sínum eigin
sjónarhól.
Þetta telur Tíminn í forystu-
grein í gær vott um það að verið
sé að undirbúa „undanhald“ af
hálfu Islendinga í landhelgis-
máiinu. Hefur annar eins þvætt-
ingur nokkurn tíma heyrzt?
í Reykjavíkurbréfinu er þvert
á móti hvatt til órofa samheldni
íslendinga um málið.
Við, sem heima bíðum
I Reykjavíkurbréfinu er vakin
athygli á því að veður öll séu vá-
lynd á Genfarráðstefnunni og
erfitt að spá um endalokin. öll
íslenzka þjóðin fylgist með störf
um ráðstefnunnar og enginn dreg
ur í efa að íslenzka sendinefndin
muni halda eins vel á málstað
okkar og frekast er kostur. Síðan
er komizt að orði á þessa leið í
Reykjavíkiurbréfinu:
„Við sem heima bíðum getum
lítið gagn gert annað en undir-
strikað samhug okkar. En við
getum hugsanlega gert það ó-
gagn, sem riðið gæti baggamun-
inn.Vonandi er að enginn íslend
ingur vildi verða til þess vilj
andi að valda þjóðinni slíkri ó-
gæfu, þó að óneitanlega valdi
það ugg að kommúnistar virðast
enn leggja á það mikla áherzlu
að blanda kröfum okkar um fisk
veiðitakmörk inn í óskylda deilu
stórveldanna um víðáttu sjálfrar
landhelginnar, sem einkum er
hernaðarlegs eðlis“.
Á þetta ber enn að leggja meg
ináherzlu. Við, sem heima erum
verðum að sýna órofa samheldni.
Samheldnin í þessu stóra máli
hehur verið eitt okkar sterkasta
vopn. Sá ,sem rýfur hana, vinn-
ur vont verk. Það ætti sá, sem
ritað hefur forystugrein Tímans
í gær að gera sér ljóst, fyrr en
síðar.
Kommúnistablaðið ætti einnig
I að minnast þess að flokkur þess
hefur síður en svo hagnazt af til-
| raunum hans til að gera landhelg
ismálið hér heima fyrir að póli-
! tísku bitbeini.
Áróðurinn frá seinustu
kosningum
Fyrir síðutu kosningar þeystu
kommúnistar um landið og
U reyndu að telja íslendingum trú
(| um það, að allir væru reiðubún-
ir til þess að „svíkja“ í landhelg
ismálinu nema kommúnistaflokk
urinn. Á þessum svikabrigzlum
héldu kommúnistar að þeir
mundu auka fylgi sitt og traust.
En þeim skjátlaðist þar hrapal-
lega. Almenningur í landinu
hafði skömm og fyrirlitningu á
slíkum málflutningi. Fólkið vissi
að allir stjórnmálaflokkar höfðu
( einlægan áliuga fyrir sigri hins
íslenzka málstaðar. Það vissi líka
að eining þjóðarinnar í málinu
var lífsnauðsynleg, ef hún vildi
gera sér minnstu vonir um sigur.
Það er þess vegna fáheyrð
heimska og ábyrgðarleysi, sem
lýsir sér í þvi, þegar Tíminn og
Þjóðviljinn hefja nú svikabrigzl-
in að nýju, einmitt þegar Gen-
farráðstefnan er að ná hámarki
sínu. Eina afsökun þessara blaða
fyrir slíkiu framferði er sú, að
þeir geri sér ekki ljóst, hversu
, hættulega flónsku þeir eru að
n fremja.