Morgunblaðið - 14.05.1960, Qupperneq 19

Laugardagur 14. maí 1960
MORr.TJNJtT. 4Ð1Ð
19
íslandsklukkan
á Akureyri
Vinnuveitendasam-
band ísl. stofnar qerð-
ardóm
LEIKFÉLAG Akureyrar hefir
haft 12 sýningar á íslandsklukk-
unni. Hefir leikurinn verið vel
sóttur og var fullt hús á 12. sýn-
ingu.
Ég vil byrja á því að þakka
gömlu-m félögum og vinum að
tjaldabaki fyrir þá gestrisni að
bjóða mér á þessa sérstæðu sýn-
ing og gera þannig hlut minn
ekki minni en annara blaða-
manna hér í bænum, þótt stjórn
leikfélagsins sæi ekki ástæðu til
þess.
Það hefir jafnan verið metn-
aður Leikfélags Akureyrar að
leggja í stórar og vandaðar sýn-
ingar, þótt nokkur áraskipti hafi
verið að því. Þessi sýning félags-
ins er því vissulega til sóma og
sýrir, að félagið vill enn sem
fyrr halda merkinu hátt á lofti.
Sýning þessi er ekki sízt hinum
unga leikstjóra frk, Ragnhildi
Steingrímsdóttur , til verðugs
sóma og sýnir skýrar en nokkru
sinni fyrr, að hún býr yfir mikl-
um og góðum leikstjórnarhæfi-
leikum. Aferð og heildarsvipur
sýningarinnar er góður, og má
furðulegt telja, hve vel hefir tek-
izt að ganga frá hinum mörgu
sýningum leiksins á hinu litla
sviði og halda „tempóinu“ þann-
ig, að heildarsvipurinn raskist
ekki.
Um -meðferð einstakra hlut
verka mun ég verða fáorður. Eg
vil þó taka fram, að leikur
Júlíusar Oddssonar í hlutverki
Jóns HreggviðsSonar var einkar
góður, hressilegur og í góðu sam
ræmi við anda þessa rustalega
en hreinskiptna alþýðumanns.
Brynhildur Steingrímsdóttir sýn-
ir víða ágætan og góðan leik í
hlutverki Snæfríðar, þótt mér
finnist á köflum mætti þar betur
gera. Finnst mér einkum skorta
á í hlað-atriðinu í Skálholti og
fyrsta Þingvalla-atriðinu. Aftur
á móti er Brynhildur bezt í sterk
ustu atriðunum. Guðmundur
Magnússon leikur Arnas Arnæus
milt og fágað en vart með nægum
tilþrifum. Ekki kann ég við
gremju hans í viðskiptum sínum
við „diplomatana" í Kaupmanna
höfn. Þar finnst mér að kenna
mætti meira háðs en illsku. Það
ber að harma, að minnsta kosti
tvö sterkustu atriði leiksins eru
leikin á framsviði. Uppgjör Jóns
Hreggviðssonar við frú Arnæus
og uppgjör Arnæusar við van
Uffeien. Þar finnst mér einkum
kenna hins þrönga sviðs. Jón
Kristinsson leikur ágætlega hlut-
verk séra Sigurðar, sýnir vel
þessa raunsæu en margslungnu
manngerð. Lætur honum vel hóg-
látur persónuleiki. Ekki kunni ég
við, að Jóhann Ögmundsson
skyldi leika bæði júngkærann og
van Úffelen. Gervin voru of lík
eins og júngkærinn kemur fyrst
fram. Hins vegar skilar Jóhann
báðum hlutverkunum vel. Þá er
athyglisverður ,hve heilsteyptur
er leikur Sæmundar Anlersen í
hlutverki Grindvíkingsir.s, ekki
hvað sízt vegna þess, að í því
hlutverki munu margir hafa séð
Lárus Pálsáon, sem einn.g komu
a sýningarnar hér, en Lárus leysti
það hlutverk af hendi af ein-
stæðri snilld. Jón Þorsteinsson
sýnir af reisn lögmann Eydalin,
en veldur ver fyrra atriðinu móti
dóttur sinni á Þingvöllum.
jón Ingimarsson leikur
skúrkinn Jón Marteinssón ágæt-
lega, og er þó vissulega vandi að
fara í töt Haraldar Björnssonar
í því hlutverki. Þá er ágætur
leikur Sigurðar Kristjánssonar í
hlutverki mannsins, sem missti
glæpinn, hins vegar gefur hlut-
verk séra Þorsteins minna tilefni
til umsagnar. Kristján Kristjáns
son var einkar skemmtilegur
bæði í hlutverki varðmannsins og
etasráðsins. Mætti vissulega sjá
Kristján oftar í veigamiklum
hlutverkum.
Margs er enn ógetið af því, er
vel var gert á sviði leikhúss Ak-
ureyringa, en nú mun látið stað-
ar numið. Margt var þarna ný-
liða og lítt reyndra leikara, en
sem spá góðu. Ég kunni vel við
dans unga fólksins, og hefir Þór-
ey Guðmundsdóttir æft það atr-
iði vel. Hitt má ef til vill deila
um hvort sviðið rúmar slík atr-
iði. Starfsfólkið, sem séð hefir
um sviðsskiptingu og sviðsbygg-
ingu hefir unnið mjög g-ott starf,
og vel fer á að leika margt af
atriðunum í „drapperingum" og
er raunar eina lausnin í þrengsl
unum hér. Aðalsteinn Vestmann
hefir málað leiktjöld og gert vel,
nema Skál-holtssviðið. Leiksviðs
stjóri var Oddur Kristjánsson.
Vandasama hárgreiðslu annaðist
Ásta Kröyer. Búningar voru
glæsilegir, sumpart fengnir að
láni frá Þjóðleikhúsinu en sum-
part saumaðir á Saumastofu Mar
grétar Steingrímsdóttur.
Hafi Leikfélag Akureyrar þakk
ir fyrir nýtt leikafrek.
Leiksýningum L. A. á íslands-
klúkkunni er nú að ljúka, en nú
á sunnudaginn mun félagið hafa
hátíðasýningu, og mun höfundur
inn, Halldór Kiljan Laxness,
koma og sjá þá sýningu.
Vignir Guðmundsson.
- VJ. mílur wð Noreg
Framh. af bls. 1.
Lange sagði í framhaldi af
þessu, að of snemmt væri að
segja nokkuð um möguleika á sér
stökum samningum um þessi
mál milli þeirra 54 ríkja, sem
studdu tillögu Bandaríkjanna og
Kanada í Genf. Grundvallar-
skoðun Norðmanna á vandamál-
inu um fiskveiðitakmörkin væri
sem fyrr sú, að það bæri að leysa
með alþjóðasamningi — því
hefðu fiskimennirnir, sem veiðar
stunda á grunnmiðum, verið
beðnir að sýna þolinmæði, er
þeir hefðu borið fram kröfuna
um 12 mílur. Nú hefði hins veg-
ar verið óhjákvæmilegt að hefj-
ast handa, þar sem ekki virtist
von neinna alþjóðasamninga á
næstunni. — Lange kvað stjórn-
ina ekki hafa tekið ákvörðun um,
hvort samningar um undanþágur
í norsku landhelginni yrðu mið-
aðar við einstök ríki eða stærri
svæði.
* GEGN TILLÖGU ÍSLANDS
„Noregur greiddi atkvæð'i
gegn breytingartillögu Islands
(á Genfarráðstefnunni) vegna
þess, að hún hefði komið í
veg fyrir stuðning margra
ríkja við bandarísk-kandísku
tillöguna“, sagði Lange. Hann
tók það fram, að íslenzka til-
lagan hefði ekki skaðað hags-
muni Norðmanna.
Yfirlýsingu Langes hefur ver-
ið vel fagnað meðal útgerðar-
manna í Noregi og þó sérstak-
lega hjá fiskimönnunum við
ströndina. — Engin mótmæli
gegn fyrirhuguðum ráðstöfunum
hafa borizt frá öðrum ríkjum.
★ BRETAR ÁHYGGJU-
FULLIR
Formælandi samb. brezkra
togaraeigenda lýsti því yfir í dag,
að brezkir togaramenn Iitru þessa
brezkir togaramenn litu þessa
ákvörðun norsku stjórnarinnar
mjög alvarlegum augum. Hann
sagði, að þessi breyting mundi
koma hart niður á hundruðum
brezkra togara, sem veiða á fjar-
lægum miðum. — „Sambandið
teiur, að brezk stjórnvöld eigi að
taka þetta mál upp við norsku
stjórnina þegar í stað“, sagði
talsmaðurinn. Hann sagði, að
togarar veiddu yfirleitt mest á
landgrunnssvæði meginlandsins,
og að því er Noreg snerti næði
landgrunnið víða ekki lengra út
en 12 mílur. Með þeim ráðstöf-
unum, sem norska stjórnin hefði
nú boðað, væri hún því að taka
öll helztu fiskimiðin fyrir Norð-
menn sjálfa.
Talsmaður brezka utanríkis-
UNDANFARNA tvo daga
hefur staðið yfir umfangs-
mikið uppboð í tollskýlinu
á hafnarfyllingunni Þar
hefur verið seldur alskonar
varningur, matvörur, hús-
gögn, skrifstofuáhöld, ýmis-
konar smávarningur, svo
sem tvinnakefli og fleira.
— Hér er einn viðskipta-
vinanna að stínga niður í
tösku hjá sér vænni kippu
af plastikskóhornum.
ráðuneytisins vildi ekkert um
málið segja, enda hefði brezka
stjórnin ekki fengið formlega til-
kynningu um það. Góðar heim-
ildir í London segja hins vegar,
að stjórr.in sé áhyggjufull vegna
ákvörðunar Norðmanna.
— Njósnavélin
Framh. af bls. 1.
Sovétstjórnin sendi samsvar-
andi mótmælaorðsendingar einn-
ig til Tyrklands og Pakistan í dag
út af þessu sama máli. Þykja orð
sendingarnar fremur hófsamleg-
ar orðaðar, miðað við „tóninn'*
í sovétleiðtogunum undanfarna
daga. — Þess má geta, að Ayub
Khan, forseti Pakistan, sagði í
London í dag, að stjórn hans
myndi mótmæla því harðlega við
Bandaríkin, ef í ljós kæmi, að
flugstöðvar þeirra í Pakistan
væru notaðar til njósnaflugs.
9 Gerhardsen
Gerhardsen forsætisráðherra
Noregs, hélt ræðu í veizlu, sem
haldin var sendinefnd Æðsta
ráðsins rússneska í kvöld í Osló,
og drap þá m. a. á þetta marg-
umtalaða flug. Fullvissaði hann
hina rússnesku gesti um, að séð
yrði um það, að norskt land yrði
aldrei notað til árásar a Sovét-
ríkin. — Kvað hann norsk yfir-
völd ekkert hafa um það vitað,
að U-2 ílugvélin hefði verið ætl-
að að lenda á Borö.
- íþróttir
Framhald af bls. 18
mínútunum, en ekki tókst
Reykvíkingum að skora fleiri
mörk.
Lið Skagamanna lofar góðu,
þó ekki sé hægt að dæma hinn
raunverulega styrkleika þeirra
eftir þessum leik, því hinn rétti
styrkur Reykjavíkurliðsins kom
aldrei fram í leiknum. Mest kom
á óvart Ingvar Elísson, en hann
var eftirtektarverður í stöðu mið
framherja. Svipur liðsins er fjör-
legur, en landsliðsmarkmaðurinn
mætti athuga betur stöður sínar,
er horn eru tekin og einnig að
góð „úthlaup" eru einn sterkasti
og bezti eiginleiki góðs mark-
manns.
Leikur Reykjavíkurliðsins
var mikil vonbrigði öllum, sem
til þekkja um hina réttu getu
leikmanna Reykjavíkur. Skipan
liðsins veldur þar nokkru, en
þessi leikur sýnir að athuga verð
ur betur hverjir eiga bezt sam-
an. — Á.Á.
AÐALFUNDUR Vinnuveit-
endasambands íslands hélt
áfram í gær. Ræddar voru til-
lögur nefnda og gerðar ýms-
ar ályktanir. M. a. var sam-
þykkt að setja á stofn gerðar-
dóm, sem hægt verði að
skjóta til ágreiningi viðskipta
legs cðhs. Kl. 10.30 í dag hefst
fundur aftur með ræðu Emils
Jónssonar, félagsmálaráð-
herra, og lýkur honum með
hádegisverðarboði í Lídó,
sem hetst kl. 13.30.
★ Fljótvirkan;
Samþykktin um gerðadóm er
svohljóðandi: „Aðalfundur Vinnu
veitendasambands íslands, hald-
inn í Kaupþingssalnum í Reykja-
vík dagana 12.—14. maí 1960,
samþykkir að Vinnuveitendasam
bandið setji á fót gerðardóm ,sem
félagsmenn og aðrir geti með
samkomulagi skotið til réttar-
ágreiningi viðskiptalegs eðlis, til
endanlegs úrskurðar Felur fund
urinn framkvæmdanefnd að láta
semja starfsreglur fyrir gerðar-
dóminn, sem stjórn Vinnuveit-
endasambandsips síðan staðfesti
endanlega“.
Er talið að slíkur gerðardómur
sé bæði ódýrari og fljótvirkari en
aðrar lieiðir, og tíðkast slíkir
gerðardómar t. d. í Danmörku.
Verkfræðingafélagið hefur einn-
ig haft slíkan gerðardóm starf-
andi.
A Áskornn
Þá skoraði fundurinn á ríkis-
stjórn og Alþingi að nema úr
gildi verðlagséftirliti á seldri
vinnu og þjónustu og efnivör-
um.
Ályktana fundarins verður
nánar getið síðar.
— Svar til Rússa
Framh. af bls. 1.
fyrir árangri af fundi leiðtoga
stórveldanna í París, eða að
herða á kalda stríðinu á nýjan
leik — hins vegar hefði sovét-
stjórnin komið þannig fram í
málinu, að spurningar vöknuðu
um fyrirætlanir hennar í þess-
um efnum.
ir 10 njósnaflugvélai
Þessu neitaði Moskvuútvarpið
og taldi fjarstæðu. — Viðvíkj-
andi ummælum Herters, að flug
þetta kynni jafnvel að stuðla að
því, að ákvarðanir yrðu teknar
á Parísarfundinum, sagði fyrir-
lesari útvarpsins, að samkvæmt
slíkri röksemdafærslu ættu
Sovétríkin líklega að senda ein-
ar 10 njósnaflugvélar til Banda-
ríkjanna „til þess að tryggja ár-
angur viðræðnanna“!
Moskvuútvarpið sendi út beint
frá einum áðurgreindra mót-
mælafunda. Einn ræðumanna
sagði, að „hin hrokafulla, blygð-
unarlausa og sjóræningjalega'
yfirlýsing Herters, um að Banda-
ríkjamenn hefðu stundað njósna
flug yfir sovézku landi „og
mundu halda áfram að njósna
hafi vakið reiði sovézku þjóð-
arinnar" — í útvarpssendingu
til N-Ameríku sagði Moskvuút-
varpið, að hin „klunnalega til-
raun til þess að réttlæta" njósna-
flugið væri jafnhættuleg og
flugið sjálft. — Þá sagði í út-
varpssendingu til Japans í gær-
kvöldi, að gerð mundi árás með
kjarnorkueldflaugum á allar
stöðvar Bandaríkjamanna í Jap-
an, Tyrklandi, Pakistan eða ír-
an, ef send yrði frá einhverri
þeirra flugvél, búin kjarnorku-
sprengjum, yfir Rússland.
Lokað í dag
vegna jarðarfarar.
Verzlunarfélagið Festi
Lokað ■ dag
vegna jarðarfarar.
Verzlunin Hallveig
*
Hjartkær móðir okkar og fósturmóðir
guðrUn egilsdóttir
andaðist 12 þ. m. að Álfhólsvegi 61 — Kópavogi.
Jarðarförin ákvéðin síðar.
Hermanníus M. Jónsson, Jón G. Hermanníusson,
Ásta E. Jónsdóttir, Sigurður G. Jónsson,
Hjartans þakkir viljum við hér með flytja öllum þeim
mörgu vinum, sem sýndu okkur ríkulega hluttekningu
við sviplegan missi sonar okkar, unnusta, bróður og
mágs,
GUNNAR MARZ SIGURGEIRSSONAR
Einnig viljum við þakka útgerðarfélaginu Fylkir h.f.
fyrir fjárhagslega aðstoð, svo og skipstjóra og skips-
höfn, sem heiðruðu minningu hans.
Drottinn blessi ykkur öll.
Aðstandendur