Morgunblaðið - 17.09.1960, Blaðsíða 16

16
MoncrnxTti 4f)io
Laugardagur 17. sept. 1960
virtist ætla að slíta öll króka-
pör, þá og þegar.
— Ætlið þér í kirkju? spurði
hann, er hann varð þess var, að
hún kom sér ekki að því að
segja það að fyrra bragði.
— Þér viljið víst ekki koma
með mér? spurði hún hikandi.
Sjálfum sér til mestu furðu,
svaraði hann hiklaust játandi, en
stríddi henni þó um leið dálítið
á því, að eiginlega væri hann
heiðingi, og að hún fengi nóg að
gera að ýta við honum í hvert
sinn, sem hann ætti að standa
upp, .krjúpa á kné, eða setjast
aftur.
— Við erum nú ekki mikið
með þessháttar, svaraði frú
Brock. — Við stöndum meðan
sálmarnir eru sungnir, en sitj-
um annars. En þér fáið að heyra
til Elísu. Hún á að syngja ein-
söng — og það verður ánægju-
legt að heyra! Ég vil gjarna, að
þér hlustið á hana, hvort sem
þér eruð söngvinn eða ekki. Hafið
þér gaman af tónlist?
.— Já, einusinni spilaði ég ofur
lítið á fiðlu, svaraði hann, um
leið og þau lögðu af stað til
kirkjunnar, — en það var ann-
ars ekki teljandL
— Þegar ókunnugir taia þann
ig, veit maður aidrei, hverju trúa
skal, svaraði frú Brock, hugs-
andi. Sjáið þér, þetta er Elísa,
sem er að fara inn núna. Ungi
maðurinn, sem kemur L eftir
henni, er Randy Vaughn. Faðir
hans á Landbúnaðarvéla- og járn
vöruverzlunina, sem við hann er
kennd. Þeir eru vanir að borða
hjá okkur á sunnudögum.
Litla kirkjan var ljót utan og
dimm, er inn var komið, og auk
þess var þar mikill fernisþefur,
enda þótt ekki væri sýnilegt, að
henni hefði verið gert neitt til
góða. Kirkjubekkirnir voru ó-
venjulega bakbeinir og óþægileg
ir og hallaði auk þess fram. Þetta
varð til þess, að söfnuðurinn varð
að sitja á alveg sérstakan hátt
undir messunni, en hélzt líka
betur vakandi fyrir bragðið. Það
hefði verið alveg fráleitt að
segja kirkjuna heppilegan hvild
arstað.
Nú var gengið um dyrnar, sem
lágu inn í kórinn og að predik-
unarstólnum. Sex ungar stúlkur
og fjórir karlmenn renndu sér á
j rönd inn í stólana andspænis
J litla orgelinu, en presturinn sett
ist á háan stól. Svipur hans lýsti
innilegri vanþóknun og var í
góðu samræmi við stirðlega hátíð
leikann, er hafði verið yfir hin-
um hópnum.
Orgelleikarinn — gildvaxin
kona með stóran hatt á höfði —
byrjaði fálmandi á einhverjum
forleik, sem að minnsta kosti
einn af áheyrendunum kannaðist
við, og það með sting í hjarta og
sjúklegri heimþrá, því að þetta
var lagið, sem hann hafði lært
fyrst þegar hann var að byrja
á píanó. Það var „Kvöld“. Elísa
hlustaði ekki á það.
Lagið endaði með einskonar
andköfum, því að konan lét belg
inn tæmast áður en hún sleppti
fingrunum af nótunum. Prestur
og söfnuður stóðu upp. Hann lok
aði augum og sagði. „Látum oss
biðja“.
Parker fannst þetta seinheppi-
leg áskorun. Ef aðrir væru jafn
ósnortnir af guðsþjónustunni og
hann sjálfur var, þurfti að upp
örva þá til þess arna, ef ekki
skipa þeim með hörðu. Hann hélt
áfram að hugsa um þetta, meðan
hann hélt á gömlu og slitnu
sálmabókinni, sem frú Brock
söng úr, af miklum ákafa. Guð-
spjall dagsins, sem var layst við
að vera upplífgandi, var borið
fram með viðeigandi grafaral-
vöru — og lok„ stóð Elísa upp til
að syngja.
Þetta var einfalt og vanda-
laust lag, sennilega valið með
fullu tilliti til vankunnáttu organ
leikarans, en stúlkan gat sungið!
Þetta var greinileg altrödd, breið
á iægri tónunum, en þegar undir-
leikurinn beindi henni upp^
mundi áheyrandinn, hve djúpt
hún hafði áður farið og var á
glóðum um, hvort hún kæmist
alla leið upp, slysalaust. En það
var engin ástæða til ótta; þetta
gekk eins og leikur. Parker varð
hissa og feginn.
Meðan Elísa var að syngja fór
hann að hugsa sér hana í hvítum
kjól á hljómleikahússpalli, þar
sem fámennur hópur kunnáttu-
fólks hlustaði á — fólk, sem kann
að meta hæfileika þegar það sér
þá og heyrir.
Um þetta var hann líka að
hugsa undir ræðunni, sem fjall
aði um eitthvað, sem Móses hafði
sagt við Faraó, endur fyrir löngu.
Líklega hefur Móses verið í þann
veginn að hefja byltingu, því að
hann hellti út úr sér heilli romsu
af ógnunum um flugur, froska
og húsdýrasjúkdóma. — Slepptu
þjóð. minni! endurtók Móses, æ
ofan í æ. — Slepptu þjóð minni!
— Amen! var svarað með
skjálfandi rödd úr einum fremsta
bekknum. Enginn brosti. Park
er leit á Elísu og varð fyrir von-
brigðum þegar hún virtist held
ur ekki hafa kýmnigáfu til að
bera. Kannski hafði hún alls
ekki heyrt þetta ástríðufulla
svar. Augu hennar voru dauf og
munnsvipurinn dreymandi, rétt
eins og hún væri langt í burtu.
Um hvað gat hún verið að hugsa?
— Elísa lítur kannski inn til
okkar í kvöld, sagði frú Brock,
er þau gengu hægum skrefum
heimleiðis í gistihúsið, eftir að
Parker hafði látið í Ijós aðdáun
sína á þessari gullfallegu rödd.
— Viljið þér líta inn til okkar,
ef hún kemur?
VII.
Randy hafði sagzt geta hleypt
sér út sjálfur og hún hafði ekki
maldað neitt í móinn, en kvatt
hann, eins og hálfviðutan, án
þess að standa upp af bekknum
við hljóðfærið.
í meira en klukkustund hafði
Randy streitzt við að halda sam
tali í gangi, og þegar Elísa heyrði
klukkuna frammi í ganginum
slá tíu og spurði, hvort hún væri
ellefu, hafði hann ásett sér að
láta heimsókninni lokið.
Síðustu klukkustundina var
tilbreytingarlaust eintal Randys
orðið að einskonar svæfandi
söngli, rétt eins og hann tautaði
sama erindið aftur og aftur með
nýju viðkvæði í hvert sinn.
Vaugn-feðgarnir höfðu að öllu
samanlögðu hreint ekki verið
svo óheppnir með kauptiðina,
sem var að ljúka. Níu snúnings-
vélar, fjórir áburðardreifarar,
Snúningsvélar, dreifarar, snún-
ingsvélar, dreifarar. Þeir höfðu
auk þess selt talsvert af bindi-
garni og sprengiefni, og gengið
vel með áburð, haka og arfajárn
og öll þessi vörunöfn gengu aftur
og aftur í viðkvæðinu undir
sönglinu. Andlitið á Randy var
loks orðið að þoku fyrir augum
Elísu; þó gat hún séð, að munn
urinn var í gangi.
Aðeins einu sinni hafði hann
þagnað og þá til þess að spyrja
hana, hvort ekki færi illa um
hana á píanóbekknum, og leit um
leið á legubekkinn, en hún hristi
bara höfuðið og hélt áfram að
sitja í þessu óþægilega sæti, ef
ske kynni, að það gæti haldið
henni vakandi. Henni fannst líka
sjálfri, að sér ætti að hefnast
fyrir hugsanirnar sem hringsner
ust í höfðinu á henni.
Þegar hurðinni hafði verið
skellt aftur og flest ljósin slokkn
uð, blaðaði Elísa gegn um for-
leiki Chopins, þangað til hún
fann Opus 20. Hún lyfti höfði,
lokaði augunum og sló á píanó
ið fegurstu tónana, sem hún
þekkti. Síðan stóð hún upp, bar
háa krystalvasann út í eldhúsið,
skipti um vatnið, sem hún hafði
hellt í hann fyrir einni klukku-
stund, kreisti ofurlítið af stöngl
inum á hávaxna blóminu, og
setti síðan vasann upp á píanóið
aftur. Hún hallaði sér að blóm
inu, snerti snjóhvítt höfuð þess
með báðum höndum og andaði
að sér ilminum, sem var sterkur
og hressandi.
Þá heyrði hún fótatak og fann
meðalalyktina, sem hún kannað-
ist svo vel við, og það var eins
og hún vaknaði af dvala. —
Ertu búinn í dag, afi? sagði hún
blíðlega.
Elísa hafði ekki litið við, en
hún vissi, að myndin, sem hún
hafði í huga sér áf gamla mann-
inum var rétt. Mikið, snjóhvítt
hárið var úfið og bros lék um
gráskeggjaðar varirnar, og
greindarlegu augun voru svo
svört, að varla varð greind lit-
himnan frá sjáaldrinu. Hann var
í slitna, útsaumaða, rauðbrúna
sloppnum, ssem amma hafði
saumað handa honum, endur fyr
ir löngu — það var síðasta verk
ið, sem iðnar hendur hennar
höfðu afkastað. Elísa fann gróft
efnið við handlegg sinn, um leið
og hann togaði í eyrnasnepilinn
á henni, en þannig voru venju-
legustu blíðuatlot hans, allt frá
barnæsku hennar. Hún lyfti
hendi og strauk honum um
hrukkótta höndina.
— Ertu viss um, að þú viljir
ekki neitt að borða?
— Alveg ákveðinn! Ég fékk
hjá Piper allt, sem heimilið hafði
upp á að bjóða, — þar með tal-
inn gamlan seigan gæsarstegg.
Ég barðist við hann eins og hetja.
Skáldið og
nramma litla
Þetta var seinlegt verk, sem ég
hafði þarna með höndum.
— Var þetta slæmt brot? Elísa
var búin að heyra þessu lýst
hvað eftir annað, en vissi, að
gamli maðurinn var ætíð til í að
tala um það.
— Já, versta brot, sem ég hef
haft af að segja lengi. Ég var
kannski búinn að segja þér, að
hann Jud hafði verið að klifra
upp í valhnotutré, til að hrista
grein, sern svo brotnaði undan
honum og hann datt úr þriggja
faðma hæð. Já, þetta var ljótt
beinbrot — svokallað Potts-fót-
brot — það er hérna. Gamli mað
urinn lagði fótinn upp á píanó-
bekkinn fletti niður sokknum og
benti á staðinn. Elísa komst
| við er hún sá, hve hörund hans
j var gagnsætt og þunnt. — Já,
j það var verulega ljótt, endurtók
hann og lét fótinn cíga aftur.
Elísa sagði eitthvað á þá leið,
að þetta væri slæmt áfall fyrir
Piper-fólkið.
— Já, svaraði gamli maðurinn
og lét fallast í stólinn, sem var
enn volgur eftir Vaughn, — en
við því er ekkert að gera. Hvern
ig skemmtirðu þér hjá Klöru?
Elísa ljómaði, og síðan minnt
I ist hún nokkrum orðum á fjöl-
I skylduna, en bætti svo við. —-
j Ég hitti þar mann, sem heitir
j hr. Parker. Hann er kominn hing
að til að vera í næði . . . já, lík
J lega við nám sitt, eða hvort hann
I er að skrifa bók; ég veit það
j ekki almennilega, enda minntist
hann ekkert á það. Og það getur
j líka verið sama. Hann er mjög
! kurteis maður.
| — Já, það mun vera þessi stóri
náungi x peysunni og með veiði
hundinn með sér. Hvaðan ber
hann að?
— Ég spurði hann ekki um það
. . . en hann er víst einhversstað
ar að norðan. Elísa gaf í slcyn
með þessu fljóta svari, að hún
hefði engan frekari áhuga á
þessu. — En hann er áreiðanlega
fínn maður. Hefur mjög viðkunn
anlega framkomu. Ég er viss um,
að þú kynnir vel við hann, afi.
Hann er einmitt maður eins og
þú vilt, að menn séu.
Afi Elísu strauk stuttklippt,
hvitt skeggið og hló hátt. Það
kom glettnisglampi í svörtu aug
un og hann bandaði hendi þann
ig að ekki varð misskilið.
— Nei, það er ekkert þesshátt
ar, svaraði Elísa, og varði sig,
en kafroðnaði um leið, óg fann
það sjálf, sér til mikillar gremju-
— Hr. Parker er menntamaður
og fróður um tónlist, og við
höfum mörg sömu áhugamálin.
Og þá er ekki nema eðlilegt, að
ég kunni vel við hann. Það mikil
guðsblessun er það að finna ein
hvern í þessari eyðimörk, sem
getur talað um eitthvað annað
en . . .
— Þú hefur alveg á réttu að
standa, væna mín, hélt afi henn
ar áfram, er hann varð var við
þetta hik hjá henni, — en Þú
verður bara að fara varlega gagn
vart Parker þessum, þangað til
við þekkjum eitthvað meira til
hans. Og svo er heldur ekki
heppilegt að Randolph verði af-
brýðissamur. Hann hefur farið
snemma í kvöld.
1) Já, ég íékk fyrst kvæðabókina þína
lánaða í bókasafninu. En það var alls
ekki svo auðvelt að ná í bókina!
2) — Auðvitað hafa öll eintökin ver-
ið í útláni og margir verið á biðlista.
3) — Nei, ég skal segja þér. Þau voru
nefnilega öll læst niður í kassa í kjall-
aranum.
a
r
í
p
u
á
— Ég
áður en
verð að aðvara MarkúsjÞað er rétt svo gð vírinn er nóguj — Ef ég er ekki að sjá of-
hann stigur hér á land! J langur. |sjónir í þessu hálfrökkri. hreyf-
ist dindillinn á
þarna .... þarna
afturi
einni h iðinni
hreyíist hann
ajtltvarpiö
8.00
12.00
12.50
14.00
16.30
19.00
19.25
19.30
20.00
20.30
20.45
21.05
21.30
22.00
22.10
24.00
Laugardagiir 17. september
•—10.20 Morgunútvarp (Bæn. —
8.15 Tónleikar. — 8.30 Fréttir. —
8.40 Tónleikar. — 10.10 Veðurfr.)
Hádegisútvarp.
Oskalög sjúklinga (Bryndís Sig-
urjónsdóttir).
Laugardagslögin.
(Fréttir kl. 15.00 og 16.00).
Veðurfregnir.
Tómstundaþáttur barna og ung-
linga (Jón Pálsson).
Veðurfregnir.
Tilkynningar.
Fréttir.
Einsöngur: Paul Robeson syngur.
Smásaga vikunnar: ,,A fornum
slóðum" eftir Nils Johan Rud, i
þýðingu Jóns R. Hjálmarssonar
(Gestur Pálsson leikari).
Tívolí-kvöld: Tippe Lumbye
hljómsveitarstjóri stjórnar flutn
ingi laga eftir afa sinn, Hans
Christian Lumbye.
Leikrit: „Mauðurinn, sem átti
hjarta sitt í Hálöndunum“ eftir
William Saroyan, í þýðingu Hall-
dórs Stefánssonar. — Leikstjóri;
Lárus Pálsson.
Fréttir og veðurfregnir.
Dansiög.
Dagskrárlok.