Morgunblaðið - 29.09.1960, Qupperneq 10

10
MORGVNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 29. sept. 1960
Henri Pominier hinn franski. Þaff Iék enginn vafi á þ>ú hver
vaeri beztur. —
frá þinginu og skiputagningu
þess. Það var haidið i Berlín
dagana 16.—22. ágúst sl. og
þátttakendur voru um 2000,
flestir á aldrinum 12—25 ára,
örfáir yngri og eianíg nokkr-
ir „gráskeggir" til aðstoðar
unglingunum.
Félagsskapurinn, sem stóð
að þinginu, nefnist Féderation
Internationaie des Jeunesses
Musicales, eða lausl. þýtt,
Alþjóðasamband tónelskra
ungmenna, skammstaf. FIJM.
í sambandinu eru nú um það
bil 350 þús. ungmenni frá 20
löndum í öllum heimsálfum.
Danmörk er eina norræna
þjóðin, sem aðild á að sam-
tökunum.
Upphaf samtakanna var fé-
lag belgískra ungmenna, sem
stofnað var meðan á heims-
styrjöldinni síðari stóð. Frakk
ar gerðust mjög fljótlega að-
ili að félaginu og að loknu
stríði bættist hver þjóðin vift
af annarri.
Þing sambandsins er hald-
ið á hverju ári, en sjaldan
eða aldrei hefur hæfni hinna
ungu tónlistarmanna komið
reyndum. tónlistarmönnum
svo á óvart sem í Berlín.
Ekkert hafði verið til spar-
að að þingið mætti fara sem
bezt fram. Öll fundarstarf-
Það var sem fellibylur
f ágúst sl. var haldið í V-
Berlín þing Alþjóðasambands
tónelskra ungmenna. í sani-
keppni, sem fram fór í pianc-
leik komu fram margir á.kaf-
lega efnilegir unglingar.
Danski píanóleikarinn og
læknirinn Victor Schiöler rit-
aði nýlega grein um þingið
fyrir dagblaðið Aktúelt og til
gamans þeim, sem þessum
málum sinna birtist hér laus-
lega þýddur úrdráttur úr grein
hans.
Alle Menschen Werden
brúder
Við göngum úr hijómleika-
salnum út í skin neonljós-
anna og afg umferðarinnar í
Vestur-Berlín En pað hefur
engin áhrif, því að ínnra með
okkur ómar óður Schillers
til gleðinnar og hrynjandi
hljómlistar Beethovens gætir
enn í slögum hjartans — AUe
Menschen werden Briider.
Ég hef heyrt miklu stór-
brotnari og fullkomnari flutn
ing níundu symfóníu Beet-
hovens, en aldrei fundið til
eins sterkra ahrifa og þetta
kvöld, er 2550 kornungir
hljómlistarmenn og söngvar-
ar frá 12 löndum fluttu verk-
efnið sem þeir höfðu sjálfir
valið sér — já einmitt þetta
verkefni á þessam stað þar
sem menn hafa hin tvö ríkj-
andi veraldlegu öfl í heimin-
um fyrir augum.
Hinn takmarkaiausi fagnað
ur, sem brauzt út með áheyr-
endum er síðasti hljómur stór
verksins hljóðnaði, bar ekki
aðems í sér löngu i;'ia til að
hylla ungmemiin, er höfðu
fært þeim boðskapinn, heldur
fólst í honum viðurkenning
á því, að mecn höfðu skilið
tákn þess, er þeir höfðu
heyrt. Fögnuðurinn bar fyrst
og fremst í sér brennandi ósk
um að tónlisíin, borin fram
af æsku heimsins gaiti vakið
bræðraþel manna.
Aldrei komið eins á óvart
Síðan segir Victor Schiöler
semi fór fram í þinghöllinni
í V-Berlín, sem er fögur ný-
tízkuleg bygging skammt frá
mörkum Vestur- og Austur-
Berlínar. Alls kyns lystisemd
ir voru til reiðu fyrir ungl-
ingana auk fjölmargra hijúm
sem leikin voru á hljómleik-
unum. Og það voru engin smá
verkefni, sem tekin voru til
meðferðar á þessum hijóm-
leikum. Níunda synfónía
Beethovens var flutt tvívegis,
óperur voru fluttar eftir
Wozzek og Brecht, og fjöldi
hljómsveitarverka og einleiks
verka. Einnig voru sýnciar
nokkrar góðar tónlistarkvik-
myndir. Alls komu íram á
þinginu 12 h'jómsveitir og
kórar frá ýmsum löndurn.
Merkustu atburðir á þing-
inu voru án efa flutnirigur
níundu synfóoiunnar og hin
alþjóðlega samkeppni í píanó
leik. Keppendur, sem voru
16 frá 7 löndum var skipt í
tvo hópa, 7 voru yngn en tóif
ára en hinir á aldrinum 12—
16 ára. Yngsti keppandinn
var 7 ára telpa. grísk að ætt-
erni en átti heima í 'Star.ley-
ville í Kongó. Dómnefnd var
skipuð 7 kunnum píanóleik-
urum frá Belgíu, Danmörku,
Frakklandi, ftalíu, Portúgal,
Sviss og Þýzkaiandi.
Victor Schiöler
færi um salinn
leika. Setning þir.gisins var
hátíðleg. Auk formanns sam-
bandsins héldu þeir ræður
Willy Brandt borgarstjóri og
fulltrúi menningarmálastofn-
unar Sameinuðu þjoðanna Þá
um kvöldið var haldmn mik-
ill dansleikur, þar sem hijóm
sveitir skipaðar ungu fólki
eingöngu léku jazz, rokk og
aðra dunandi dansmúsík.
Fundir voru haidnir og á-
lyktanir gerðar svo og sam-
ræðufundir þar sem rætt var
um hinar ýmsu greinar og
stefnur tónlistar og verkin,
Sá fyrsti er auðvitað bezttrr
Ef einhver okkai, segir
Schiöler, hefur hugsað sem
svo að þarna yrðum við að
sýna þolinmæði með heldur
leiðinlegu verkefni heíur það
álit horfið sem dögg fyiir
sólu, er samkeppnin hófst.
Ekki hafði fyrsti keppand-
inn í yngri flokknurii ieikið
marga takta er við risum í
sætum okkar og spsrrtum eyr
un. — Nú — jæja hugsuðum
við, hver um sig og horfðum
hver á annan — sá fyrsti er
auðvitað langbeztur En við
urðum sífellt meira undrandi
eftir því sem :eið á keppnina.
Þarna var 12 ara drengur frá
Frakklandi, sem sat svo ó-
hagganlegur og rólegur t'yrir
framan gríðarstóran flygilinn
og lék nærri óaðfinnanlega
og lítil stúlka frá Brazilíu,
sem varla náði niður á ped-
alana, en leikur hennar var
eins og ljóðrænn skáldskap-
ur. — Og þannig mætti rekja
áfram. Athugasemdir mínar
frá þesari keppni taka yfir
margar stórar arkir og þegar
ég les þæ koma fram i huga
mér myndir þessara ungl-
inga, sem vaxa upp á tímum
þota og geimferða, en sem
virðast svo ósnortin af tækn-
inni, svo alvarleg og niður-
sokkin í verkefni sín, einlæg
eins og aðeins börn geta ver-
ið þegar tónlistin gagntekur
þau.
Aðeins fyrsta viðurkenning
Þó allir kæmu okkur á ó-
vart, stóð hinn 16 ára franski
Henri Pommier langtum
fremst. Skínandi færni fyllt-
ur hljómur, þroskuð form-
skynjun og framúrskarandi
tónnæmi skipa honum þegar
á bekk með færustu pianó-
leikurum heims.
Það komst enginn efi að. er
velja skyldi sigurvegara í
keppninni, en öðrum þátttak
endum vildi ég segja, að á-
stæðan til þess, að þeir urðu
að bíða dóms okkar svo lengi,
sem raun varð á, var hin
furðulega hæfni þeirra allra,
er gerði okkur valið svo erf-
itt.
Auk góðra verðlauna í
keppninni hlutu sigurvegar-
ar þann sóma að leika á loka
tónleikunum sem fram fóru
í Hljómleikahöllinni fyrir
3000 eftirvæntingarfullum á-
heyrendum. Dómnefnd hafði
ákveðið hver verk yrðu leik-
in svo og röð þeirra og nú
skyldi koma í ljós nvort dóm
ar hennar hefðu verið rangir
að einhverju leyti.
En það kom í ljós, að áheyr
endur voru jafn undranai og
dómnefndin hafði verið. Hver
. af öðrum fengu ungu tónlist-
armennirnir frábærar viðtök
ur og þegar Henri Pommier
hafði leikið píanókoncert eft-
ir Haydn með hljómsveif var
sem fellibylur færi um sal-
inn.
Dómnefndinni var óskað til
hamingju — þótt hennar
starf hefði ekki verið annað
en að veita hina fyrstu viður
kenningu ungmennum sem
eflaust eiga mörg eftir að
hljóta heimsfrægð.
Já dugmikla alvöruþrungna
æska — það var sannailega
ómaksins vert að taka þátt í
þingi Alþjóðasambands tón-
elskra ungmenna.
Þing norðlenzkra
barnakennara
8. ÞING Sambands norðlenzkra
barnakennara var haldið á Ak-
ureyri dagana 1.—4. sept.
Sambandið var stofnað 8. okt.
1942 í sambandi við námsKeið,
sem haldið var á vegum Kenn-
arafélags Eyjafjarðar og áttu
þingeyskir kennarar frumkvæð-
ið að stófnun sambandsins. —
Stjórn sambandsins flyzt milii
sýslna og er kjörtímabilið 2 ár.
Milli 80 og 90 kennarar og
gestir sátu þingið og þau r.ám-
skeið, sem haldin voru í sam-
bandi við það.
Þingforsetar voru kjörnir
Hannes J. Magnússun, skóiastj.
og Jón Kristjánsson, Víðivöllum.
Fundarritarar voru Páll Jónsson
og Sigurður Flosason. Gestir
mótsins voru: Dr. Broddi Jó-
hannesspn. Þorsteinn Einarsson
íþróttafulltrúi, Stefán Kristjáns-
son, íþróttakennari, Gestur Þcr-
grímsson, kennari og starfsm. við
Kennslukvikmyndasafn rikis-
ins, Guðrún P Helgadcttir,
skólastjóri, Skúli Þorsteinsson
form. S.Í.B. og Snorri Sigfús-
son, fyrrv. námsstjóri, sem er
heiðursfélagi.
Dr. Broddi flutti erindi og
ræddi um hlutverk kennarans og
skólans, mönnun og mentun kenn
arastéttarinnar og stöðu manns-
ins og þarfir. Þorsteinn Einars-
son íþróttafulltrúi talaði um
leikni og ieikakennslu, og að
því loknu sýndi hann kvikmynd
gerða af búnaðarsamtökum Norð
manna um vinnutækni manns-
líkamans við hin daglegu störí.
Gestur Þorgrímsson ftutti erindi
um kennslukvikmyndir, gildi
þeirra og notkun í kennsíu. Hann
var einnig til viðtals í skólan-
um föstudag og laugardag fyrir
þá, sem óskuðu eftir upplýsing-
um um kvikmyndir og skugga-
myndir.
Frú Guðrún P. Helgadóttir
skólastjóri flutti erindi um móð-
urmálskennslu í skólum. Ræddi
hún einkum ,um ritgerðai kennslu
og gildi móðurmálsins fyrir þjóð
ina. Skúli Þorsteinssson form S.
í. B. flutti fréttir frá fulltrúa-
þingi S.Í.B. og ræddi auk þess
við norðlenzka fulltrúa um launa
mál kennara. Snorri Sigfússon
ávarpaði þingið og ræddi um
framtíðarhorfur í skólum þjóð-
arinnar og sparifjársöfnun skóla
barna. Þórarinn Guðmundsson
ræddi um byrjunarkennslu í
reikningi og studdist þar við ný-
útkomna bók: Leikið og reiknað.
Stefán Jónsson námsstjóri,
sem tók virkan þátt í störfum
og undirbúningi þingsins, flutti
erindi um athygii og g'.eymsku
og áhrif þeirra á skólastirf og
menntun. Hannes J. Magnússon
skólastjóri flutti framsöguerindi
um framtíð sambandsins, vegna
lagabreytinga, sem gerðar voru
á-síðasta þingi 'S.Í.B. uin skipt-
ingu á kjörsvæðum.
Leikanámskeið, og námskeið
í teiknun og meðferð lit.a voru
alla mótdagana. Stefán Krist-
jánsson, íþróttakennari leið-
beindi á leikanámskeiðin x og
Einar Helgason íbrótta- og teikni
kennari kenndi teiknun og með
ferð lita.
Skólavörubúðin sýndi þann
velvilja að senda sýnishorn af
bókum og áhöldum. Var sýning
þessi sölusýning og var opin þmg
gestum alla daga mótsins. Val-
garður Haraldsson sá um sýning
una.
í stjórn S.N.B. næsta kjortíma
bil eru þessir menn: Páll aóns-
son, skólastjóri. Höfðakaupstað,
Þorsteinn Matthíasson, skólastj
Blönduósi og Björn Bergmann,
kennari, Blönduósi.
Varastjórn: Lara Inga Lárus-
dóttir, kennari, Ólafur Kristjáns
son, skólastj., og Jóhann Björns-
son kennari.
Eftirfarandi ályktanir og til-
lögur voru sampykktar á þing-
inu:
1. Þrátt fyrir lagbreytmgu S.í.
B., sem felur í sér að Norður-
land verði tvö kjörsvæði með
sambandi á hvoru svæði fyrir sig
leggur þingið til að Samband
norðlenzkra barankennara starfi
áfram með sama hætti og verið
hefur, en kennarafé;ög hvors
kjörsvæðis sjái um kosningu full
trúa á þing S Í.B.
2. Aðalfundur S.N.B., haldinn
á Akureyri 1.—4. sept. 1960,
beinir þeirri ósk til stjórnar S.
í. B., að hún hlutist til um að
erindi um skóla og uppeldismál
verði flutt í Ríkisútvarpið i
byrjun þessa skólaárs.
3. Aðalfundur Sambands norð
lenzkra barnakennara, haldinn á
Akureyri 3. sept. 1960 skorar ein
dregið á hið háa Alþingi að
hækka stórlega fjárveitingu til