Morgunblaðið - 12.10.1960, Blaðsíða 6

6
MORVUiyBLAÐIÐ
Miðvilíudagur 12. okt. 1960
★
Moli
lere
//
//
S.L föstudag var byrjað að
æfa leikritið „Georg Dandin“
eftir Moliére í Þjóðleikhúsinu
Leikstjóri er Hans Dahlin frá
Svíþjóð. Þjóðleikhússtjóri
bauð leikstjórann velkominn
til starfa hjá Þjóðleikhúsinu
og sagði, að það væri gleðiefni
að fá jafn færan mann og
hann er ti] að sviðsetja
Moliére-leikrit hér.
Hans Dahlin er einn þekkt-
asti af yngri leikstjórum Svía
um þessar mundir. Hann hefur
að undanförnu verið aðal leik-
stjóri við Sænska sjónvarpið,
en sagði upp starfi þar í haust
vegna þess, að hann taldi að
sjónvarpið gæfi listamönnum
ekki nægan tíma til að vinna
við leiksýningamar og yrðu
Dilkar þyngri
en Ifyrra
ÞÚFUM, 7. október: — Slátrun
sauðfjár lýkur í dag í sláturhús-
inu í Vatnsfirði. Slátrað var um
1600 fjár. Meðalþungi dilka er
heldur meiri en i fyrra.
Slátrun er nú að verða lokið
hvarvetna í héraðinu og allir
fjárflutningar frá. Hrú^asýning
stendur nú yfir. A sýningu í
Vatnsfirði fengu 27 hrútar af 62
fyrstu verðlaun. Sýningar eru
haldnar í hverjum hreppi og
stjórnar Hjalti Gestsson, ráðu-
nautur, þeim.
Þótti Hjalta fé vænt hér og
nokkur fjárrækt og kynbætur
auðsæar víða. I fylgd með ráðu-
nautnum voru tveir fjárræktar
bændur úr Hrunamannahreppi,
Helgi á Hrafnkelsstöðum og Guð-
mundur í Núpstúni. Þóttu þeir
einnig góðir gestir. Höfðu þeir
Helgi og Guðmundur við orð, að
hér vestra væru góð skilyrði til
sauðfjárbúskapar.
Hér er sama góða veðrið og
verið hefur. — P. P.
Umferðarskaðar
í Vestmannaeyjum
VESTMANNAEYJUM, 10. okt. —
Óvenjumikið hefur verið um um
ferðarskaða hér í Vestmanna-
eyjum að undanförnu, svo sem á-
rekstra. T.d. fór fólksbíll á hvolf
hér úti við flugvöll um næstsíð
ustu helgi og skemmdist talsvert.
Engin siys urðu á mönnum, þótt
fiurðuiegt megi heita. Á laugar-
daginn var rákust fólksbíll og
vörubíll á. Báðir skemmdust,
einkum sá fyrrnefndi. —S.J.
Frá æfingu á sjónleiknum „Georg Dandin“ eftir Moliere.
Þjóðleikhúsinu
þær þar af leiðandi miklu lak-
ari en þörf væri á. Sænsku
dagblöðin skrifuðu mikið um
þetta mál og sögðu að Hans
Dahlin væri sá leikstjóri, sem
hefði sett upp beztu sýningar
fyrir sænska sjónvarpið og
væri illt til afspurnar að skapa
honum ekki nægilega góð skil-
yrði til listrænna vinnubragða.
Guðlaugur Rósinkranz var
staddur í Svíþjóð, þegar þess-
ar blaðadeilur fóru fram og
tókst honum að ráða Hans
Dahlin hingað sem leikstjóra.
Dahlin hefur sett mörg af leik
ritum Moliérs á svið í Svíþjóð
og er þaulkunnugur verkum
þessa meistara. Uppsetning
hans á „George Dandin“ verð-
ur örugglega mjög nýstárleg
og frábrugðin öðru, sem hér
hefur sézt. T. d. má geta þess,
að léttum skemmtilegum döns-
um verður fléttað inn í sýn-
inguna og eru það nemendur
úr Listdansskó'la Þjóðleikhúss-
ins, sem dansa undir stjórn
Bryndísar Sohram, danskenn-
ara. Aðalhlutverkið í leiknum,
Georg Dandin er leikið af
Lárusi Pálssyni, en auk hans
leika Haraldur Björnsson, Her
dís Þorvaldsdóttir, Bessi
Bjarnason, Rúrik Haraldsson,
Arndís Björnsdóttir, Erlingur
Gíslason og Rósa Sigurðar-
dóttir.
Þetta er annað leikritið
eftir Moliére, sem Þjóðleik-
húsið tekur til sýningar.
„ímyndunarveikin“ var sýnd
hér á öðru starfsári stofnun-
arinnar og lék þá Anna Borg
aðalhlutverkið sem gestur. Sá
leikur var sýndur 33 sinnum
og ávalt við ágæta aðsókn og
sýnir það bezt, að gamanleik-
ir Moliéres eru ennþá mjög
vinsælir meðal leikhúsgesta.
Emil Eyjólfsson hefur þýtt
leikrit Moliéres „George Dand
in“, en leiktjöld eru gerð af
Lárusi Ingólfssyni. Leikurinn
verður frumsýndur í byrjun
nóvember.
* Allir vilja borða hana
Það er bágt með okkar
ágætu kartöflu. Allir vilja
borða hana, en að öðru leyti
virðist hún vera öllum til
ama. Það er erfitt að rækta
hana, hvergi hægt að geyma
hana, enginn vill pakka henni
og nú loks er varla hægt að
fá hana keypta.
Þó flestir lýsi því yfir, að
þeir geti ekki hugsað sé- að
borða fisk með bræddu smjöri
án þess að hafa kartöflur með
og að kartöflur séu allra
matartegunda oftast á borðum
þeirra, vilja sárafáir við-
urkenna að það borgi sig að
rækta kartöflur. f því sam-
bandi er gjarnan talað um
geymsluleysi. Og í haust
stóðu þeir Reykvíkingar, sem
ræktuðu kartöflur í sumar,
raunverulega andspænis því
vandamáli, að ekki var hægt
að fá leigt geymslurými í kart
öflugeymslum Grænmetis-
verzlunarinnar við Elliðaár,
eins og undanfarin ár. Þarna
stóðu þeir uppi með sinar
kartöflur, og eins og oft vill
verða, þá byrjuðu menn að
hringja til starfsmanna bæj-
arins og fara fram á að bær-
inn sæi um að geyma kartöfl-
urnar. Þar var brugðið snar-
lega við, og útbúin kartöflu-
geymsla í einum af nýju
barnaskólunum, kælikerfi
komið þar fyrir og tekið við
kartöflum til geymslu.
• Vandræði að fá hana
Þannig leystist vandamál
þeirra bæjarbúa, er ræktuðu
sínar kartöflur, og nættan á
að þeir verði að borða sinn
fisk kartöflulausan er liðin
hjá. En hvað um hina, sem
kaupa sínar kartöflur? Nú
eru þeirra vandræði hafin.
Enginn vill pakka fyrir þá
inn kartöflunum og þar af
leiðandi ekki hafa þær til
sölu. Umbúðirnar ku vera of
dýrar.
Þá er ekki nema um tvennt
að velja, annað hvort að fólk
borgi fyrir umbúðirnar eða
fái kartöflurnar umbúða-
lausar. f ýmsum löndum, d.
Frakklandi, hafa konurnar
alltaf með sér í búðirnar
tösku eða net, sem kartöílum

og ýmsu öðru grænmeti er
helt beint í af vogarskálinni,
til að spara pökkunina. Mér
hefur alltaf þótt hitt mik’u
hreinlegra, ekki sízt þar sem
ryk fylgir oft kartöflum. ef
þeim er hellt á milli íláta. En
ef enginn treystir sér til að
borga pökkunarkostnað þá er
þetta þó alltaf leið til að
bjarga bæjaibúum frá að
borða fiskinn sinn kartöfiu-
lausan.
• Kuldapollar^og
kartöflugarða^
En fyrst við erum farin að
tala um kartöflur, minnist ég
fróðlegs greinarkorns um
kuldapolla og kartöflugarða,
sem Ingólfur Davíðsson hefur
skrifað í tímaritið Veðrið. —
Hann skrifar:
„í veðursælustu héruðum, t.
d. lágsveitum Suðurlands,
fæst oft góð uppskera úr görð
um á bersvæði. Menn setja
þar kartöflur niður í nýrækt-
arflög eða sá í þau rófnafræi
eða höfrum. En alkunnugt er,
að betri og jafnari uppskera
FERDIIMAIMD
Magnús
Magnússon
skipaður
próiessor
Á FUNDI ríkisráðs í Reykjavik
í gær var Magnús Magnússon,
eðlisfræðingur, skipaður prófes-
sor í eðlisfræði í verkfræðideild
háskólans frá 15. f. m. og jafn-
framt leystur frá kennaraem-
bætti við Menntaskólann í
Reykjavík.
Þá var Ófeigur Eiríksson, full-
trúi, skipaður bæjarfógeti í Nes-
kaupstað frá 1. nóvember nk. og
Eiríkur Haraldsson, Hörður Lár-
usson og Valdimar örnólfsson
skipaðir kennarar við Mennta-
skólann í Reykjavík frá 1. f. m-
að telja.
Skemmtiferð
þökkuð
FYRIR nokkru, sunnudaginn 25.
september, bauð Félag íslenzkra
bifreiðaeigenda vistmönnum á
Grund í skemmtiferð að vanda.
f þetta sinn var förinni heitið til
Keflavíkurflugvallar en þar
voru skoðuð maonvirki og ágæt-
ar veitingar þegnar af varnar-
liðsmönnum.
Ferðin tókst ágætlega og var
vistmönnum til gleði og ánægiu.
Vegna fjarveru hefur dregizt a3
þakka fyrir þessa ferð, sem sýn-
ir velvild og hugujsemi í garð
vistfólksins.
Reykjavik 10.10. 1960.
Gísli Sigurbjörnsson.
fæst að öðru jöfnu þar, sem
skjóls nýtur, og á norðan-
verðu landinu ræður lega
garðanna oft úrslitum um upp
skeruna. Flestir „gæðagarðar“
hallast móti sól og njóta skjó1^
af landslagi eða girðingum.
Jarðvegshitinn er vitanlega
mestur í skjóli móti sól. Þar
sem matjurtir eru aðeins rækt
aðar til heimilisnota, er víða
hægt að velja sæmílégt garð-
stæði. — Næturfrost gera oft
mikinn skaða. einkum norðan
lands og inn til dala. Talsvert
er hægt að draga úr frost-
hættunni með hagkvæmu vali
garðstæðis. Görðum, sem
snúa móti austri ,er nokkuð
frostskemmdahætt, vegna
þess að morgunsólin þíðir
stundum jarðveginn of ört.
Svo er annað atriði. Kalt loft
er þyngra en heitt og rennur
undan halla líkt og vatn, t. d.
á svölum nóttum, og heldur
sig niður við jörðina í lautum
og lægðum. Þess vegna er
miklu hættara við nætur-
frosti niðri i lægðum og á
sléttlendi heldur en upp I
brekkum og neðanverðum
hlíðum. Getur lítill hæðar-
munur ráðið úrslitum. Sann-
ast þetta iðulega í kartöflu-
görðum. Verstar eru mýra-
lægðir; þær geta verið reglu
legir „kuldapollar“, t. d. Laug
ardalurinn í Reykjavík. Garð
ar uppi í brekkum og giljum
verjast oft furðuvel nætur-
frostum. Kalda loftið þarf að
eiga greiða framrás frá og nið
ur úr görðunum og lægðun-
um. Þéttur veggur ofan við
garð í brekku getur veitt
köldu lofti, sem ofan hallann.
kemur, frá honum. Séu þétt-
ir veggir ofan við garð í halla,
þarf að hafa rauf á veggnum
að neðan, til þess að kalda
loftið get runnið niður úr hon-
um líkt og vatn. — f nýlegri
enskri bók, sem fjallar um
veðurfar og garðyrkju (S. A.
Searle og L. P. Smith:
Weatherwise Gardering) er
þetta mál rætt og birtar'
teikningar til skýringa '