Morgunblaðið - 09.11.1960, Blaðsíða 13

Miðvikudagur 9. nóv. 1960
MORGVWBLAÐ1Ð
13
— Gunnar Sigur&sson
Framh. af bls. 6.
læknar reyna að láta meðul til
að flýta fyrir bata gripanna, en
mjög virðist mér að menn séu
á einu máli um bað, að lítt hafi
það stoðað hér að þessu sinni.
Veikin læðist enn hér um. en
fer eitthvað hægara yfir síðan
ikýr voru bundnar inn. Ekki er
hún heldur allsstaðar jafn heift.
ug, en þó alls staðar hinn versti
vágestur og til fjártjóns fyrir
gripaeigendur. Ekki er það ein-
göngu vegna tilvistar þessarar
veiki, sem menn komast ekki
hjá því að hugleiða það hversu
stutt dýralæknavíst idin ru
komin, því árlega fjölgur alla
vega kvillum, sem herja bústofn
bænda og undir algerri slembi-
lukku er komið hvort nokkuð
er hægt að lækna þennan eða
hinn kvillann. Það er því sann-
arlega íhugunarefni allra þeirra,
er skepnur hafa undir sinni um
sjá, ' í fyrsta lagi, hvers venga
aukast svo sjúkdómar graspen-
ings. og í öðru lagi, hver er tækn
in til að fyrirbyggja sjúkdóm-
ana eða lækna þá? Auðvitað varð
ar hér mestu svo sem í mögru
öðru, að farsælast er að íinna
orsök vandans og þá fremur von
um að úr yrði bætt, ef menn
kæmust lengra í að vita um upp
hafið en nú er. Væri ekki hægt
í þessum efnum að beita
meir er. gert er starfi Atvinnu-
cVildar Háskólans í því að tá
henni það verkefni að grafast
fyrir um orsakir um aukna veiiu
f búpeningnum? Spyr sá, sem
ekki veit. Hitt ber jafnframt að
hafa í huga að slíkt starf þyrfti
að vera þannig raunhæft að séð
væri örugglega um að rannsókn-
ir þær, er fram færu, yrðu skýrð
ar fyrir viðkomandi og þ’au ráð
gefin er teldust til bóta, en ekki
yrði látið það eitt nægja að taka
við rannsóknarefni en síðan
væri þögnin og aðgerðaleysið
látið geyma niðurstöður. •
Geitfé í Flóann.
Það bar til tíðinda hér fvrir
stuttu síðan að fluttar voru hing
að norðan frá Húsavík þrjár geit
ur og einn hafur Eigandi þess-
ara sjaldséðu gripa hér, er Mark
úr Þorkelsson bóndi í Gerðum.
Hann keypti fyrir milligöngu
Gisla Kristjánssonar, ritstjóra,
geitumar á Husavík, en þær voru
fluttar ásamt fleiri geitum. er
fóru hingað á Suðurland. Kaup
verð þeirra var 300 kr. st. Ekki
þekki ég arðsemi geitanna, en
vafalaust er að fólk, sem yndi
★
í síðustu grein var að þvi
vikið, hve fróðlegt gæti ver-
ið að gera sér einhverja grem
fyrir vináttu hinna raunveru-
legu haglenda eða beitarlanda
sauðfjárins. En jafnframt er
fróðlegt að gera sér emhverja
grein fyrir, hve mikla beit
gróður þeirra mundi þola án
þess, að um misnotkun eða
BJarni HeBgason
Haglendi sauöfjárins
eyðileggingu yrði að ræða. En
þetta er ekki aðeins fróðlegt,
heldur og mjög nauðsynlegt,
því að' þannig myndum við
fá. hugmynd um, hve mikið,
hvenær og hvernig nota skuli
beitarlöndin, svo að þau gefi
eftirtekju í hlutfalli við raun-
verulegt beitarþol og frjó-
semi. Við mundum fá hug-
mynd um hvort hægt væri að
fjölga sauðfé með viðunandi
holdafari, hvort hægt væri að
afla meiri tekna án þess, að
til tjóns yrði fyrir pá. sem
á eftir koma.
Haglendi, eða einhver til-
tekinn afréttur getur verið
víðáttuniikill eða lítill eftir
atvikum, en ekki er þar með
sagt, að allt sé það gagnlegt
sem beitiland. Því fer víðs-
fjarri. Það er vitað mál og
raunar augljóst, hverjum sem
á leið um, að sauðféð dreifir
sér alls ekki jafnt um landið,
jafnvel ekki þótt á tiltölulega
samfelldu gróðursvæði sé og
kallað væri „sæmilegt“ eða
„gott“ haglendi.
Það er najóg ótrúlegt, að
áauðfé vilji éta, hvað sem
er, nema um algeran sult sé
að ræða. Að vísu eru engar
innlendar athuganir til á því
sviði frekar en á svo mörgu
öðru, svo að við verðum að
treysta á athyglisgáfu fróð-
leiksmanna, er fengizt hafa við
fjármennsku. Theódór Gunn
laugsson skrifaði mjög fróð-
lega og athyglisverða grein
um þetta efm í „Frey“ á sið-
astliðnu sumri þar sem naun
greinir frá því, sem honum
hefur helzt virzt, að féð sæk-
ist eftir. Virðist honum auð.
sætt, að fé yfirleitt líti ekki
við mörgum juftum, t. d. forð
ist þær þursaskeggið, sem
stundum er samt aðaljurtin á
óræktarmóum og harðbala-
flesjum. En i Flóru Islands
er þó talið, að þursaskegg sé
„góð beitijurt bæði sumar og
vetur fyrir sauðfé og hesta“.
En fleira fróðlegt er að
finna í þessari ágætu
greúi, svo sem að kindur
líti ekki við fjalldrapa
fremur en skógviði (birki),
á hvaða tíma árs sem er. Hins
vegar geta þær verið svo
sólgnar í einirunna, að í hart
lendir milli þeirra. Loks er
tekið fram, að þessar athug-
anir eigi við fé, sem er í
sæmilegum holdum en ekki
soltið.
Nokkrar athugann- á Mos-
fellsheiði 4 síðastliðnu sumri
sýndu, að gróðurhulan þar er
tiltölulega samfelld, ef allur
mosi er talinn með, þótt stór-
grýtt sé hún víða. einkum að
sunnan og vestan, en moldar
börð og uppblástursflög á-
berandi austan til. Þarna eru
sem sé hin greinilegustu
merki árauga og aldalangrar
misnotkunar, svo að ekki verð
ur um villzt.
Það kom í ljós, að aðeins
á þremur stöðum á heiðinni
allri fyrirfannst sæmilegur
grasgróður, að vísu geysilega
blandaður grámosa. Þesúr
staðir eru fyrst og fremst
skammt frá Kolviðarhóli, rétt
utan við Sandskeiðið og loks
inni á miðri heiðinni í nánd
við sæluhúsið. sem einu sinni
var. Þá kom í ljós, að næst-
Þótt víðáttan sé mikil, getur
haglendið verið takmarkað.
Margir melarnir og holtin
voru áður góð beitiönd, þótt
nú sé þar minna að hafa, en
þetta er haegt að bæta á ný
með tækni nútímans. Myndin
er úr Landssveit.
um allt sauðfé, sem á heið-
inni var, hélt sig á þessum
þremur grasflákum, en í lyng
brekkunum vestan til á heið-
inni og á sjálfri mosþemb-
unni, sem er iangvíðáttumest,
var áðeins sárafátt fé. — En
þegar haustar og allur þurr-
lendisgróður er löngu söln-
aður, leitar eitthvert slangur
af fé af heiðinnj að votlend-
inu, sem er víða meðfram
veginum frá Reykiavík til
Þingvalla.
Hvers vegna var nú féð
ekki dreifðara en raun var á’
Því ér erfitt að svara með
vissu, enn sem komið er.
Óneitanlega bendir þetta þó
til, að stór hluti heiðarinnar,
jafnvel stærsti hlutinn, sé
lítils virði að mati sauðfjár-
ins sem haglendi, að öðrum
kosti mundi féð varla ein-
skorða sig við þrjá takmark-
aða bletti. En svona er þetta,
þótt víðáttan sé mikil, geta
hin raunverulegu haglendi
verið lítil. Þess vegna má ekki
einblína á víðáttuna, heldur
verður líka að líta á gæði þess
lands sem nota skal. Hið
fyrra er hjarðmenska, en hitt
má kalla fyrsta stigið í nú-
tímaræktun, — framfaraspor.
hefur af skepnum, hefur gaman hafa spilakeppni í samstarfi við
af að umgangast þær.
Félagsmál.
Barnaskóli Gaulverja var
settur 3. okt. sl. I skólanum eru
í vetur alls 32 börn og er þeim
skipt í eldri og yngri deild. Eru
18 börn í yngri deild en 14 í
eldri. Kennt er sinn hvorn dag
í deildunum og er börnunum
ekið fram og til baka. Skóla-
stjóri er Þórður Gíslason. , ... , , ,
| mennafelaganna og hafa það
Ungmennafélagið heldur uppi ætíð verið hinar beztu samkom-
nokkurri starfsemi, þó sífellt' Ur. Almenna félagsfundi heldur
virðist erfiðara fyrir það að ungmennafélagið alltaf öðru
vinna að málum sínum sökum hvoru og þó að þeir séu að sjálf
fólksfæðar yfir veturinn. Það sögðu misjafnlega vel sóttir, eru
hefur þó efnt til á nýbyrjuðum þeir þó undirstaða þess að fé-
vetri, samkomu, þar sem fólkið lagarnir komizt í snertingu við
i sveitinni og næsta nágrenni það, sem á prjónunum er haft
hreppi hefur komið saman og hverju sinni. Ef maður svo
skemmt sér við spil. Er í ráði að skyggnjpt út fyrir eigin sveit um
Uhngmennafél. í Villingaholts-
hreppi og verður að þeirri keppni
lokinni veitt verðlaun þeim sem
bezt standa sig í þeim leik.
Síðar á vetrinum er svo ráð-
gert tómstundakvöld, en þann
þátt í starfi sínu tók félagið upp
á sl. vetri og mæltist vel fyrxr.
Oft hefur félagið á liðnum vetr-
um eflt kynni milli ungmenna-
félaga með því að bjóða til sín
eina kveldstund einhverju ung-

Magnea V. ^uðjónsdóttir
Kvebja trá börnum
Fædd 6. okt. 1903, dáin 2. nóv
í hjarta mínu hljómar heilagt Ijób,
sem helgast þér um eilífö móöir gób.
Er blítt mig svœfðir við þitt vöggulaa
og vafðir kærleiksörmum nótt og dag.
Ó, móöurást, ó, móöurgleði og hryggö,
ég mœlt ei get né vegiö þtna tryggð.
Þú gafst mér lífið, gafst mér sjálfa þig
og geymdir allt það besta fyrir mig.
Ó, móðurhjarta tryggt í bæn og trú,
svo tállaust Guðs um eilífö bœrist þú.
Við góða móður mæla Drottinn skalt.
Ó, mamma mín, ég þakka — þákka állt.
K. Ó.
félagslíf í sýslunni, ber mest á
fundahöldum Framsóknarmanna
sem varla verður sagt að linni
á fundahöldum og sínu trúboða
starfi. -Það er beldur ekki að
undra, því varla reka þeir óheið
arlega stjórnarandstöðui!!
En látum það vera; framund-
an er vetur konungur, sem eng-
inn okkar veit á þessari stundu
hvort verða muni mildur og var
færinn gagnvart okkur eða að
hann beiti þrælatökum. sem við
stynjum undan. Hvort heldur
verður, er hitt vist, að við höf-
um við þessi árstíðaskipti óvenju
margt að þakka fyrir það góða,
sem liðið er. Vafalaust er það
gott nasti í fei'ðina móti því
ókomna.
Seljatungu 4. nóv. 1960.
— Sjómannaheimili
Framh'. af bls. 11.
um um stuðning við rekstur sem
þennan, minnsta kosti meðan ver
ið væri að yfirstíga byrjunar-
örðugleikana. Þessi samtök eru
öll auðug af því sem mest er um
vert í þessu sambandi, en það er
fórnfýsi og dugnaður.
Að síðustu þetta. Það skiptir
ekki mestu máli hve fljótt svona
máli er hrundið í framkvæmd.
Aðalatriðið er að hornsteinn sé
traustur og eigi á sandi byggt.
Þá mun Sjómannaheimili Reykja
víkur verða byggendum sínum
veglegur bautasteinn.
— Skógarnir
Framh. af bls. 8
manns og við flugfélag mitt
vinna þar að auki 100 manns.
Þetta verkstæði er nú hið full-
komnasta í Noregi. Það sést bezt
á því, að norski flugherinn hefur
farið fram á tæknileg ráð hjá
okkur vegna þess, að hann er að
endurbæta sína aðstöðu á þessu
sviði.
— Annars hefur mitt verk-
stæði annazt viðhald fjölda flug-
véla norska hersins svo og Loft
leiðavéla og fjölda annarra. Við
munum sjá um Loftleiðavélarn-
ar framvegis — um óákveðinn
tíma.
— Ég hef á undanförnum árum
kappkostað að efla flugvélaflota
minn, á nú allmargar vélar, DC-
3, DC-4 ,Flying Boxcar og Fokk
er Friendship og nú er ég að
fá eina DC-6 frá Bandaríkjun-
um. Flugfélag mitt flýgur á sex
flugleiðum í Noregi, en auk þess
förum við leiguferðir um allan
heim. DC-6 vélina ætla ég að
nota í ferðir til Austurlanda.
— Ég fer. rólega í sakirnar
miðað við stóru flugfélögin. Sam
keppnin er orðin svo hörð, að
það er ekki nóg að kaupa flug-
vélarnar. Vandamál flugfélag-
anna eru nú miklu fremur stjórn
málalegs eðlis en tæknileg. Fyrst
er að tryggja flutningana, þá
finna menn alltaf einhver ráð til
að ná sér í flugvélar.