Morgunblaðið - 03.01.1961, Qupperneq 3

Þriðjudagur 3. janúar 1961
MORGUNBLAÐIÐ
3
t0t m;0' 0:0-0-0-0-0 0- 0 0 0 0 0 0 0
ÁRIÐ 1960 var brennt útmeS
miklum glæsibrag í Reykja-
vík. Um 7 leytið var byrjað
að kveikja í múmstu brennum
um, svo litlu krakkarnir
misstu ekki af gamninu. Eftir
matinn, eða um 9 leytið, var
kveikt í fleirum, og loks fóru
stærstu bálkestirnir að loga
um 11 leytið. Allt samkvæmt
fyrirframgerðri áætlun. —
Hvergi urðu krakkarnir of
bráðlátir, enda vörður við
hverja brennu. Það logaði
glatt á um 70 stöðum um all-
an bæ. —
★
Upp úr tíu voru fcrakkarn-
ir farnir að vappa óþolinmóð-
ir kringum „sérleyfisbrenn-
una“ á Ægissíðunni. Loks
kom stundin. Strákarnir
hoppuðu með logandi blys í
höndum, eins og litlir álfar,
kringum bálköstinn, og
fleygðu svo blysunum eins
langt upp í hann og fcraftarn-
Við Ásgarðsbrennuna var fjöldi áhorfenda.
(Ljósm. Sv. Þormóðsson).
ir leyfðu. Brátt tók að loga
líflega. Efcki þó stóri bátur-
inn. Skyldi hann falla óbrunn
inn? Nei, loks kviknaði í hon
um líka. Fólkið tók að
streyma að úr öllum áttum,
með dúðaða krakka. Lögregl-
an greiddi úr bílaþvögunni.
Krakkarnir horfðu hugfangn-
ir á eldinn.
Gneistaflugið steig upp i
heiðskíran og stjörnum prýdd
an himininn. Fimm bál log-
uðu á Ægissíðunni og glytti
við 70 brennur
í eitt á Álftanesinu. Uppi á
svölum húsanna höfðu hópar
fólks stúkusæti. Um miðnætti
flugu raketturnar upp, græn-
ar, rauðar og bláar. Þetta var
heilmikið sjónarspil.
Ekkert bar til tíðinda við
Stór rotta kom hlaupandi úr bálkestinum.
1í0'000'0'0,0000 0F0~0 0 0 0 0 0 0 0 * 0 0 0 0 0 0 0 0 t\.0 0 0 * 0 00 0 0 0 0 0
bálin. Óvenjulítið var um kín
verja og önnur hættuleg ára-
mótáleikföng, Þó vissum við
til að heitur járnhólkur kom
ofan úr geimnum og lenti rétt
hjá dreng í einum garðinum.
Þar hefur einhver sloppið við
að valda slysi. Útvarpað var
frá stærstu brennunum. Á
stöku stað söng svolítill hóp-
ur af fólki út árið, en við fiest
bálin stóðu menn bara og
horfðu. Þetta voru sem sagt
ákaflega ánægjuleg áramót,
og ekki þarf að eýða mörgum
orðUm í frásagnir af viðburð-
úm við áramótabrennurnar.
★
Og þó! Það færðist fjör í
áhorfendahópinn við Ásgarðs
brennuna skömímu eftir að
kveikt var í henni. Tvær helj
arstórar rottur komu hlaup-
andi út úr kestinum, þegar
hann tók að loga. Hafa sýni-
lega valið sér óheppilegan
stað til að dvelja á um ára-
mótín. Það sló felmtri á á-
horfendur. Konurnar gripu
um pilsin og hlupu æpandi
í allar áttir. Ekki leið þó á
löngu áður en strákarnir end-
urheimtu hugrekki sitt. —
Og allur skarinn snerist gegn
óvininum. Önnur rottan var
horfin, en hin var elt uppi
með mikium bægslagangi. —
Endaði eltingaléikurinn með.
ósigri rottunnar, og leifar
hennar hurfu í logana eins
og árið 1960.
0 0 00 0 0 00**0**0 00 0*0 0 *
— Laos
Framh, af bis. 1
ástandið í Laos. Engin tilkynn-
ing var gefin út að fundi lokn-
um, en fréttir herma að yfirher
stjórn Bandaríkjanna á Kyrra-
hafssvæðinu hefji nú undirbún-
ing aðgerða í Laos, m. a. að
koma upp „loftbrú“ þangað, ef
nauðsyn krefur.
Home lávarður, utanríkisráð-
herra Breta, kom til London í
dag úr jólaleyfi sínu vegna á-
standsins. Leiðtogi Verkamanna
flokksins, Hugh Gaitskell, gekk
á fund utanríkisráðherrans í
dag. Taldi Gaitskell að kalla
bæri þingið saman áður en til
mála kæmi að senda brezkt her-
lið til Laos.
I fylgd með Gaitskell var
Dennis Healey, sérfræðingur
Verkamannaflokksinis í utanrík-
ismálum. í ræðu, sem Healey
hélt um helgina, sagði hann að
Astandið í Laos væri það alvar-
'legasta, sem komið hefði sl. 10
4r og gæti hæglega leitt til nýrr
•r Kóreustyrjaldar.
RÚSSNESKAR FLUGVÉLAR
Fréttir eru nokkuð óljósar um
ástandið í Laos. Herflokkur
vinstri sinna undir stjórn Kong
Les hertók á laugardag flugvöll
á Krukkusléttunni svonefndu
og 'í gær komu þangað fimm
rússneskar flugvélar af gerðinni
Ilushin 14. Óstaðfestar fréttir
herma að vélar þessar hafi einn-
ig verið notaðar til að flytja
falihlífalið Kong Le er það her-
tók flugvöllinn frá borginni
Vangi Veng um 10 km. fyrir
norðan Vientiane. Frá flugvelli
þessum geta uppreisnarmenn
ógnað öllum samgöngum í norð-
urhluta Laos. Auk þess gerir
flugvöllurinn Rússum kleift að
flytja uppreisnarmönnum þunga
vopn og vistir.
LYKILAÐSTAÐA
Bouavan Morasingh upplýs-
ingamálaráðherra, sagði í gær að
skæruliðar Pathet Lao og her-
sveitir frá Norður Vietnam
hefðu tekið borgina Phong Saly
og svo virðist sem þeir hafi
einnig náð borginni Xieng
Khouang. En með töku borg-
anna hafa uppreisnarmenn náð
lykilaðstöðu í sókninni gegn
Luang Prabang og Vientiane.
Talsmenn stjórnarinnar í Vienti-
ane segja að konungsborgin
Luang Prabang sé ekki í yfir-
vofandi hættu. í borginni og við
hana sé öflugur her og stórskotá
lið hægri sinna, sem sé við öllu
búinn. Þó hefur verið ákveðið
að senda fjölskyldur starfs-
manna franska sendiráðsins þar
burt úr borginni.
Erlendur her
Talsmenn stjórnarinnar segja
að kommúnistastjórnin í Norður-
Vietnam hafi sent fjögur herfylki
til að berjast með Fathet Lao og
auk þess séu kínverskir hermenn
komnir til að aðstoða uppreisn-
armenn. Þessu til staðfestingar
var blaðamönnum boðið að ræða
við hermenn frá Norður-Vietn-
am, sem tekinn var höndum í
bardögum nálægt Xieng Khou-
ang.
Ágreiningur í vestri
1 fréttum frá Washington er á
það bent að ágrfeiningur ríki
milli Bandaríkjanna, Bretlands
og Frakklands um það hvernig
taka eigi á Laosmálinu. Bretar og
Frakkar eru hlynntir því að eft-
irlitsnefndin með Laos verði end
urskipuð, en Bandaríkjamenn
eru því mótfallnir og segja að
það hafi sýnt sig meðan nefndin
starfaði að hún hafi frekar starf-
að í þágu kommúnista en í þágu
hlutleysis í Laos.
Sendiherra Bandaríkjanna í
London, John Hay Whitney,
gekk í dag á fund Home lávarð-
ar. Ræddu þeir Laosmálið á 40
mín. fundi, en að honum loltn-
um tilkynnti utanríkisráðuneytið
brezka að ríkisstjórn Bretlands
muni að sjálfsögðu hafa náið
samband við ríkisstjórn Banda-
ríkjanna um þetta erfiða vanda-
mál, sem skapazt hefði vegna er-
lends stuðnings við uppreisnar-
menn.
stTksteíIar
Pólitísk efúrmæli
Synd væri að segja að margs
nýs hafi gætt í áramótahugleið-
ingum leiðtoga stjórnarandstöð-
unnar. Báðir voru þeir Einar
Olgeirsson og Hermann Jónasson
með hugann 30 ár aftur í tún-
anum þegar þeir sem ungir menn
voru að hefja innrás sína í ís-
lenzk stjórnmál. Og báðir em
þeir orðnir þreyttir og gamalleg
ir ásýndum. Hvorugur gerir sér
nokkra grein fyrir því, að þjóð-
málabaráttan þarf að vera síung
og aðalaga sig nýjum hugmynd-
um og hugsjónum. Þeir halda, að
enn í dag hæfi baráttuaðferðir,
sem þriggja áratuga gamlar eru.
Einna helst mætti líkja þessum
áramótahugfeiðSngum við póli-
tísk eftirmæli um úrelta stefnu
og uppgefna stjórnmálaleiðtoga.
Má með sannj segja, að upphaf
áramótagreinar Hermanns Jón-
assonar hafi verið táknrænt fyrir
hugleiðingar beggja leiðtoga
stjórnarandstöðunnar, en það var
á þessa leið:
„Yfirlitsgreinnar um áramótin
eru sennilega lítils virði oftast
nær“.
Bjartsýni og þróttur
Þveröfugt er varið áramóta-
skrifum og ræðum leiðtoga stjórn
arflokkanna. Þar voru rædd af
raunsæi þau vandamál, sem við
er að glíma í dag og horft til
þeirrar björtu framtíðar, sem
hin nýja og þróttmikla efnahags-
stefna mun marka. Leiðtogar
stjórnarflokkanna eru ekki ríg-
bundnir úreltri kreddutrú, sem
sungið hefur sitt síðasta vers,
heldur hafa þeir rutt nýjum og
ungum hugsjónum rúm. Þess
vegna fylgir hin yngri kynslóð
þeim af eldmóði og baráttukjarki
fram til nýrra og stórra sigra i
þágu lands og þjóðar.
Varla þarf að efa að leiðtogar
stjórnarandstöðunnar hafa húizt
við því að erfiðlegar gengi að
rétta við fjárhag þjóðarinnar, en
raun er á orðin, að sjálfsagt hafa
.þeir líka búizt við að þeim
mundi auðnast að eyðileggja við-
reisnina með verkföllum ef hún
ætlaði að heppnast. Nú sjá þeir
hins vegar fram á, að hvort
tveggja muni bregðast og af því
stafar drunginn, sem yfir þeim
er, horfnar hugsjónir og þverr-
andi traust.
Einn fjörkippur
Á einum stað í grein Einars
Olgeirssonar er þó fjörkippur.
Þegar Einar talar um Castro og
„frelsishetjur Kúbu“ er hann í
essinu sínu. Castro er sem sagt,
að reyna að búa þjóð sinni sömu
örlög og svikarar Eystrasalts-
landanna og Ungverjalands
bjuggu sínum. Og Einar gleðst í
hjarta sínu yfir eylandinu, sem
hann heldur að Krelm muni
hrerama. En auðvitað leynir sér
ekki hryggðin yfir því, að eyj-
an skyldi.ekki vera ísland.
Ekki gott að gera til hæfis
Menn minnast þess, þegar við-
reisnarlöggjöfin var sett, að
kommúnistar töldu Bandaríkja-
menn hagnast mest á gengisfell-
ingunni, vegna þess að þeir
þyrftu þá að greiða islending-
um minna fyrir þjónustustörf,
sem unnin væru á Keflavikur-
flugvelli. Minnir okkur, að Þjóð
viljinn hafi þá talið, að gengis-
fellingin væri gerð til þess að
spara Bandarikjamönnum stórfé
og ráðizt á ríkisstjórnina fyrir
þær sakir. Nú hefur Bandaríkja-
stjórn hins vegar fallizt á að
bæta íslendingum að nokkru það
tjón, sem þeir urðu fyrir af
nefndum sökum og ákveðið að
greiða íslendingum 6 millj. doll-
ara bætur. Þá er blaðinu snúið
við og nú eru það orðið betl að
taka á móti bótum fyrir það, sera
áður var sagt vera gjöf til
Ameríkumanna.