Morgunblaðið - 05.01.1961, Blaðsíða 10

10
MORGIJTSBLAÐIÐ
Fimmtudagur 5. janúar 1961
JDropistMttMfr
Utg.: H.f Arvakur. Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Öla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgieiðsla: Aðalstræti 6 Sím: 22480
Askriftargjald Kr. 45.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
ÁFÖLL VEGNA VERÐFALLS
| ÁRAMÖTARÆÐU sinni á'
gamlárskvöld, minntist
Ólafur Thors, forsætisráð-
herra m. a. á það, að íslend-
ingar hefðu orðið fyrir
miklum áföllum á árinu
1960 vegna verðfalls afurða
á erlendum mörkuðum, afla-
brests hjá togaraflotanum og
á síldveiðum, bæði norðan-
lands og sunnan. Hann benti
á, að ef uppbótakerfið hefði
verið framlengt, hefði vafa-
laust þurft nú við þessi ára-
mót að leggja stórfelldar á-
lögur á þjóðina. En þrátt
fyrir þessi áföll, hefði ríkis-
stjórnin nú engra nýrra
fórna þurft að krefjast. Hins
vegar hefði tekjutap þjóðar-
búsins vegna aflabrestsins
og verðfallsins, sem áætla
mætti að næmi a.m.k. 500
millj. kr., eða nærfellt 3000
kr. á hvert mannsbarn í
landinu, orðið til þess að
ekki hefði verið hægt um
þessi áramót að létta byrð-
um af almenningi eins og
ríkisstjórnin hefði óskað og
vonað.
Þessi ummæli forsætisráð-
herra um tekjutap þjóðar-
búsins vegna aflabrests og
verðfalls styðjast ekki að-
eins við mat hans sjálfs,
heldur álit annarra fróðra
manna, sem gleggst kunna
skil á hagsmunum og verð-
mæti útflutningsframleiðsl-
unnar, og efnahagsmálum
þjóðarinnar yfirleitt. Megin-
hluta þjóðarinnar er það
einnig Ijóst, að þjóðfélagið
hefur beðið stórfellt tjón
vegna aflabrestsins og verð-
fallsíns. Það ber því vott
miklu þekkingarleysi, þegar
Tíminn hamrar á því dag
eftir dag, að forsætisráð-
herra hafi farið með falsað-
ar tölur í fyrrgreindri ræðu
sinni. Jafnheimskulegt er
það, þegar málgagn Fram-
sóknarflokksins deilir harð-
lega á Ólaf Thors fyrir að
hafa rætt stjórnmál í ára-
mótaávarpi sínu. Um hvað
á forsætisráðherra landsins
að tala á slíkum tímamót-
um, annað en þau mál, sem
þjóðina varðar mestu, og
sem hún hugsar mest um?
TORVELDA
SAMKOMULAG
ÍZOMMÚNISTAR og fylgi-
■"■*■ lið þeirra reyna nú eftir
fremsta megni að torvelda
samkomulag milli sjómanna
og útvegsmanna. Áform
þeirra er að hindra að
vetrarvertíð geti hafizt. í
öllum verstöðvum hefur verið
unnið að því af kappi und-
anfarið að búa bátaflotann
á veiðar. í mörgum verstöðv
um eru róðrar hafnir. Er
óhætt að fullyrða að sjó-
menn og útvegsmenn hafi
mikinn áhuga fjtrir að ná
sem allra fyrst samkomulagi
um kaup og kjör á bátaflot-
anum. Ef veður er sæmilegt
er hver sá dagur dýr, sem
líður án þess að vertíð geti
hafizt.
En kommúnista varðar
ekkert um það. Aðalatriðið
er í þeirra augum að tor-
velda framieiðslustörfin,
draga úr sköpun verðmæta í
þjóðfélaginu.
UPPREISN
MINNIHLUTANS
¥ ÞINGKOSNINGUNUM,
■*■ sem fóru fram í Belgíu
árið 1958, fékk hinn Kaþólski
flokkur Eyskens forsætisráð-
herra 47% greiddra atkvæði
og Frjálslyndi flokkurinn,
sem síðan myndaði stjórn
með Kaþólska flokknum
11% atkvæða. Þessir tveir
stjórnarflokkar, sem standa
að núverandi samsteypu-
stjórn í Belgíu höfðu þann-
ig 58% atkvæða bak við sig
í kosningunum. Jafnaðar-
mannaflokkurinn hlaut hins
vegar í síðustu kosningum
35% atkvæða.
Enginn dómur skal hér
lagður á deiluatriðin milli
stjórnmálaflokkanna í
Belgíu. Hitt er augljóst, að
stjómmálaflokkur, sem er í
miklum minnihluta meðal
þjóðarinnar hefur gert hreína
uppreisn og gripið til of-
beldisaðgerða til þess að
knýja ríkisstjórn, sem styðst
við mikinn meirihluta þjóð-
arinnar, frá völdum. Slíkar
aðfarir eru ekki í samræmi
við lýðræðisvenjur og þing-
ræðislega stjórnarhætti.
KÚBA - NÝR
STÖKKPALLUR
T a.m.k. 10 höfuðborgum
*■ Mið- og Suður-Ameríku
við karabíska hafið óttast
almenningur styrjöld og
byltingu á árin.u 1961. Hver
er ástæða þessa uggvænlega
ástands í þessum heimshluta?
Óvissa og upplausn hefur að
vísu oft áður ríkt í stjórn-
málum þessara landa, og vit-
að er að þjóðir þeirra eru
skammt á veg komnar í lýð-
ræðislegum þroska. En nú
eru það fyrst og fremst auk-
Hér er snyrtilega raðað upp á spjald þeim 258 hlutum, sem fundust í maga geðveikisjúklings-
ins í Brooklyn.
T||ATARLYSTIN getur far-
ið út í öfgar eins og
hvað annað — og beinzt inn
á hinar furðulegustu villi-
götur. Eða hvað segja menn
um þá „lyst“ hjá einum dauð
legum manni að gleypa 258
hluti af ýmsu tagi, sem eng-
inn gæti talið til matar eða
neins konar fæðu — en þetta
fannst í maga manns nokk-
urs í Brooklyn í Bandaríkj-
unum, er uppskurður var
gerður á honum fyrir tæpu
ári. Það ber raunar að taka
fram í þessu sambandi, að
maðurinn, sem nú er 56 ára
in áhrif Rússa og kommún-
ista á Kúbu, sem styrjaldar-
óttanum valda. Fidel Castro
hefur gerzt þar einræðis-
herra og tekið upp kommún-
iska stjórnarháttu. Rússar,
Kínverjar og Tékkar hafa
undanfarna mánuði flutt ó-
grynni vopna til Kúbu. Það
er einmitt sú staðreynd, sem
vakið hefur ótta nágranna
Castros.
Bandaríkjastjórn hefur nú
neyðst til þess að slíta stjórn
málasambandi við Kúbu
vegna stöðugra ofbeldisað-
gerða og hatursáróðurs
Castros og kommúnistastjórn
ar hans. Eru horfur því mjög
uggvænlegar við Karíbahaf
um þessar mundir. Sovét-
stjórnin hefur fengið þar
stökkpall, sem hún hefur
fullan hug á að hagnýta sér.
Fer þróun mála á þessum
slóðum nú mjög eftir afstöðu
hinnar nýju ríkisstjórnar
Kennedys.
gamall, er geðveikisjúkling-
ur — og hefir verið í geð-
sjúkrahúsi í Brooklyn í 24
ár. Sjúklingurinn náði sér
fljótt eftir uppskurðinn — en
nú hefir læknir hans komizt
að því, að hann er byrjaður
sama „mataræðið“ á nýjan
leik. —
★
— Við skoðuðum hann fyrir
skömmu og tókum röntgen-
myndir, sagði skurðlæknirinn
dr. Alan A. Kane á dögunum,
— og það er eitthvað í maga
hans, sem líkist plastpípu, eins
og þeim, sem notaðar eru til
að koma næringarefnum inn í
æðar eftir uppskurði. Við mun-
um þó ekki skera hann upp,
nema hann veikist af þessu.
Það er óvíst, að honum verði
meint af — nema hann haldi
áfram eins og síðast. — Og
eftir fyrri reynslu að dæma,
virðist ekki ástæða til að ætla,
að svo meinlaus hlutur sem
smá-plastpípa geri mikinn usla
í maga hans.
★ LÍKAMLEGA HRAUSTUR
Umræddur maður hafði
verið stálhraustur líkamlega,
allt frá því að hann fyrst kom
í ríkisspítalann í Brooklyn ár-
ið 1936 — þar til hinn 29. jan.
1960, að hann varð skyndilega
mjög aumur í fótum, og kom
í ljós, að öklar hans höfðu
bólgnað hastarlega. — Læknar,
sem skoðuðu hann, fundu und-
arlegan, harðan „hnút“ í maga
hans, vinstra megin. — Ég gerði
mér þegar ljóst, við það eitt
að þreifa á kviðnum, að hér
var ekki um að ræða neins kon
ar bólgu eða æxli — hnúturinn
var miklu harðari en svo, sagði
dr. Kane. Við gegnlýsingu og
frekari rannsókn kom í ljós, að
mikill fjöldi harðra hluta af
ýmsum stærðum var saman-
safnaður í maga mannsins.
* MARGT í „SARPNUM"
Hinn 17. febrúar var svo
sjúklingurinn skorinn upp —
og kom þá í ljós, að út úr
maga hans hafði myndazt poki,
eða „sarpur“, eins og dr. Kane
lýsti fyrirbærinú, — og í þess-
um sarpi kenndi æði margra
grasa, svo sem:
Yfir tuttugu lausir lyklar
af ýmsum stærðum, en auk
þess þrjár lyklafestar með á-
föstum lyklum — og þrír lykla-
hringir. Þá gat þarna einnig að
líta einn skrúfblýant, sem sjúkl-
ingurinn hafði tekið sundur áð-
ur en hann gleypti hann, sex
litla málmkrossa, eitt fingur-
gull, þrjá eyrnalokka, eina opna
öryggisnælu, þrjár málmkeðj-
ur, einn 5 þumlunga skrúflykil,
einn tappatogara, einn dósa-
opnara, eitt hnífsblað og einn
heilan sjálfskeiðing, auk margs
konar skartgripa og — síðast,
en ekki sízt — 19 dollara og
19 cent í skiptimynt, samtals
88 peninga. — Er langt frá
því, að hér sé allt upp talið,
sem fannst í magasarpi sjúkl-
ingsins — og vó það allt sam-
anlagt rétt tæplega 1,4 kg., að
sögn dr. Kane.
A- HEIMSMET
Læknirinn kvaðst hafa
rannsakað skýrslur um svipuð
fyrirbæri og þetta. Það væri
engan veginn óalgengt, að menn
tækju upp á því að gleypa hina
og þessa ólíklegustu hluti (veld
ur venjulegast magabólgu) —
en engin dæmi hefðu fundizt
Framhald á bls. 19.
- í meira lagi