Morgunblaðið - 11.02.1961, Blaðsíða 11

Laugardagur 11. febrúar 1961
MORGUNBLAÐIÐ
11
Árni Árnason trésmíðameist
ari Akranesi — Minning
HINN ÞRIÐJA þessa mánaðar
lést í sjúkrahúsinu á Akranesi
fjölhæfur athafnamaður hátt á
sjötta ári hins níunda tugar. Ent-
ist honum starfsgleðin, athafna-
þráin og vianuþrekið vel og
lengi. A áttugasta og þriðja ár_
inu stóð hann enn keikur við
vinnuvélar sínar og beitti þar
isög og hefli, tegldi og smíð-
aði borð og skápa og hverskon-
ar smíðavarning annan af
þeeirri gerð og í þeim stíl er
samhæfist kröfum nútímans.
Þessi maður var Arni Árnason
trésmíðameistari.
Árni var fæddur að Ósi í
Skilmannahreppi. Voru foreldr-
ar hans Árni Árnason húsmaður
þar og Sigríður Hansen. Naut
hann umsjá foreldranna skamma
hríð. Móðir hans lézt er hann var
á fjórða ári. Var móðurmissirinn
þungt áfall hinum unga syni. En
fljótt og vel rættist úr fyrir hon
um því hjónin á Efraskarði,
Magnús Magnússon bóndi þar og
■kona hans Þórunn Árnadóttir
tóku haann í fóstur og gengu
honum í foreldra stað og ólu
hann upp sem sitt eigið barn.
Var Þórunn föðursystir _Árna. Á
Efraskarði dvaldist Árni til
tvítugsaldurs. Stundaði hann, er
honum óx þroski til jöfnum hönd
um sjó_ og sveitavinnu eins og
þá var títt um unga menn í
sveitum. Réri hann á vetrar- vor-
og haustvertíðum, en vann að
heyöflun á sumrum. Þessu hélt
hann áfram fyrstu árin eftir að
hann fór frá Efraskarði. En er
halla fór undan fæti með útgerð
árabáta og skútuöldin rann upp
snérist hugur hans að þeirri út-
gerð. Hér kom til sögunnar, nýtt
verksvið sem heillaði hug
ungra manna. Við það að losna
úr þeim þröngu skorðum sem
érabátaútgerðin bjó sjómönn-
um vorum og þau höft, sem með
henni voru lögð á stórhug þeirra
í sjósúkninni, en geta í þess
stað siglt lengra og lengra út á
hið breiða og fisksæla haf til
aflafanga, óx þeim ásmegmn;
enda rann þá upp blómlegt
skeið í fiskveiðasögu þjóðar
vorrar. Árni stundaði fiskveiðar
á skútum um hríð' af miklum
dugnaði og fannst mikið til um
þá breytingu sem á var orðin.
En einhvernvegin var það þð
þannig að þótt hann gengi með
atorku að fiskveiðum og land-
búnaðarstörfum, þá voru þó
jafnan innra með honum önn-
ur hugðarefni er stóðu hug hans
nær. Árni var hagleiksmaður af
náttúru og léku þau verk, er I
hagleiks kröfðu, í höndum hans.
Sú hugsun varð því snemma á-
leitin við hann að klýfa til þess
þrítugann hamarinn að komast
í smíðanám. í því ljósi sá þessi
æskumaður framtíðina brosa
við sér. Hann venti því sínu
kvæði í kross og ákvað að ganga
út á smíðabrautina og helga því
starfi krafta sína. En áður en að
því er vikið þykir mér, sem lín-
ur þessar rita, hlýða að geta um
enkennilegt atvik sem skeði á
öndverðum sjómannsárum Árna
Árnasonar.
Þegar þetta skeði var Árni
ráðinn 1 skiprúm hjá Teiti for-
luanni Brynjólfssyni í Bakka-
gerði og voru róðrar hafnir.
Teitur var kvæntur Guðríði frá
Efraskarði Magnúsdóttur, upp-
eldissystur og frænku Árna. Um
þessar mundir flytur maður
tiokkuð við aldur, sem brugðið
hafði búi í nágrenni Akraness,
búferlum þangað. Þetta var fjöl
skyldumaður og atvinnuþurfi.
Um aðra atvinnu en sjóróðra var
þá ekki að ræða en fullráðið
var á öll skip í verstöðinni.
Aðkomumaður þessi, sem kunn-
ugur var Teiti, kom að máli við
hann um þau vandræði sem hon
um og fjölskyldu hans voru bú-
in af þessum sökum. Yarð þetta
til þess að Árni bauðst til, af
veglyndi sínu, að standa upp úr
skiprúmi fyrir aðkomumanni
svo leyst yrði atvinnuþörf hans.
Var þetta þegið. Brátt rættist
úr fyrir Áma, sem var eftir-
sóttur sjómaður, um annað
skiprúm. En nokkrum dögum
eftir þessi manna skiptj skeður
það að skip Teits fórst með aliri
áhöfn er það var að koma úr
beitifjöru í Hvalfirði. Slík fyrir-
bæri sem þessi, eru harla tor-
ræð, en að því er til þeirra tek
ur hefir það lengi verið almanna
rómur að þegar svona ber að,
þá skilja_á milli feigs og ófeigs.
Þegar Árni Árnason hafði, eins
og fyrr greinir, tekið ákvörðun
um að snúa sér að smíðanámi,
hóf hann námið hjá Guðna Odds-
syni trésmíðameistara í Reykja
vík. Að námi loknu fluttist hann
til Akraness og settist þar að
og átti þar heima æ síðaji. Vann
hann að smíðunum af miklu
kappi og lagði þar margt á
gjörfa hönd. Byggði hann fjölda
húsa, vann að skipasmíðum
þegar þess þurfti við. Um langt
skeið vann hann á sumrum a3^
vitabyggingum víðsvegar um
land. Með þátttöku sinni í vita-
byggingum hefir hann lagt fram
margt þarft handtak til þess að
lýsa upp ströndina, greiða götu
sæfarandans fram hjá boðum og
blindskerjum, sem mikil hætta
stafar af hvarvetna við strendur
lands vors. Árni var hamhleypa
til verka og skilaði miklu dags
verki. Þegar til lands vors fórn
að berast fregnir um nýýja tækni
í þessari iðngrein, vélar í stað
handverkfæra, sem gerðu hvor-
tveggja, að létta erfiði manna
og auka stórum afköstin, var
Árni mjög næmur fyrir því hvað
hér væri á seiði og brann í
skinninu af löngun til þess að
komast í kynni við þessar nýj-
ungar. Varð Árni til þess fyrst-
ur manna á Akranesi að kaupa
og taka þar í notkun trésmíða-
vélar sem hann síðar jók við
og endurbætti, því hann fylgdist
jafnan vel með þróuninni á
því sviði.
Síðari árin, er aldurinn færð-
ist yfir, vann Árni eingöngu á
verkstæði, en lagði niður úti-
vinnu við byggingar sem áður
hafði verið aðalstarf hans.
Árna Árnasonar verðu ávalt
minst sem merks brautryðjanda
á sviði byggingariðnaðarins á
landi voru. Það eftirmæli á
hann með réttu skilið.
Þeir menn, sem náð hafa háum
aldri eins og Árni Árnason, og
nú eru að kveðja, mega muna
tvenna tímana. Á uppvaxtarár-
um þeirra verður vart sagt að
sést hafi rofa fyrir þeim degi
umbóta og framfara hér á landi,
sem nú skín heiður og fagur
yfir landi voru. Og minnugir
skyldu þeir jafnan vera, sem
landið erfa úr höndum þessara
manna þess landnámsstarfs, sem
^þeir hafa aif höndum innt á
öllum sviðum þjóðlífs vors.
Árni Árnason var greindur
maður og gætinn. Á þeim grunni
reisti hann stórhug sinn og fram
faraviðleitni á atvinnusviðinu.
Hann var mikill áhugamaður
um héraðsmál. og fylgdist vel
með stjórnmálum og var eng-
inn veifisnati í skoðunum í þeim
málum. Hann var vinsæll mað
ur, hlýr og geðþekkur í um-
gengni, ræðinn og glaðsinna.
Árni var kvæntur ágætri
konu, Margréti Finsdóttur, ætt
aðri af Akranesi. Var hún manni
sínum stoð og styrkur í hví-
vetna. Umhyggjusöm húsmóðir,
sem bjó manni sínum og böm-
um gott og ánægjulegt heimili.
Einlægni, eindrægni og ástúð
ríkti í hjónabandi þeirra. Mar-
grét var mjög félagslynd kona
og tók þátt í félagsmálum byggð
arlagsins og lagði hvarvetna
gott til mála.
Margrét lifir mann sinn.
Við lát hans höfðu þau hjónin
lifað í farsælu og hamingju-
sömu hjónabandi í nærfelt sex
áratugi.
Þau hjónin eignuðust fjóra
syni, sem allir eru á lífi, búsett-
ir á Akranesi. Allir kvæntir
menn. Aðalsteinn, múrarameist
ari, Finnur, framkvæmdastjóri,
var um langt sketið verkstjóri
við hafnargerðina á Akranesi,
Jón alþingismaður og Liárus
málarameistari.
Eina stúlku Gíslínu Kristjáns-
dóttur, systurdóttur Margrétar,
ólu þau upp. Er hún á lífi og
dvelur hjá fóstru sinni og
frænku. Þessum látna hollvini
mínum færi ég skilnaðarkveðju
og þökk fyrir gott og dáðríkt
starf, löng og hugstæð kynni,
tryggð og vináttu.
Pétur Ottesen.
f
í DAG verður til moldar borinn
frá Akraneskirkju Árni Áma-
son, trésmíðameistari. — Hann
andaðist 3. febr. sl. í Sjúkrahúsi
Akraness eftir 5 mánaða legu
þar.
Árni var fæddur 15. maí 1575,
að Ósi í Skilamannate'eppí, son-
ur Sigríðar Hssísen og Árna
Árnasonar. Hefði hann því orð-
ið 85 ára 15. maí nk., ef hann
hefði lifað.
Þegar Árni var fjögurra ára
gamall missti hann móður sína.
Var honum þá komið fyrir á
Efra-Skarði« í Leirársveit, til
hjónanna Þórunnar Árnadóttur
og manns hennar, Magnúsar, en
Þórunn var föðursystir Árna.
Þar ólst hann upp og var þar
til tvítugsaldurs. Fór hann þá
út á Akranes og stundaði þar
sjóróðra, bæði á opnum bátum
og skútum, í 3—4 ár. Eitt sinn
var Árni búinn að ráða sig í
skiprúm hjá formanni, er Teitur
hét og var kenndur við Bakka-
gerði, en gekk úr skiprúmi fyr-
ir annan og réði sig til Sigurð-
ar Jðhannessonar á Sýruparti,
föður þeirra kunnu skipstjóra
Þórðar og Jóhannesar. Teitur
í Bakkagerði fórst stuttu
seinna með allri sinni áhöfn, er
hann fór til beitifjöru, sem
kallað var. Sannaðist það, eins
og svo oft áður, að enginn má
sköpum renna.
Eftir veruna til sjós liggur
leiðin til Reykjavíkur. Þó að
Ægir hafi e. t. v. heillað Árna,
var hugur hans fremur bundinn
við að læra handiðn. Lærði
hann trésmíði hjá Guðna Odds-
syni, trésmíðameistara; var
hann hjá honum í tvö ár og
lauk sveinsprófi. Árni átti í fór-
um sínum tvö sveinsbréf. Þá-
verandi sýslumaður hefur senni-
lega ekki munað eftir, að hann
Framh. á bls. 17.
Söhiskattur
Dráttarvextir falla á söluskatt og iðgjaldas. X
fyrir 4 ársfjórðung 1960, svo og vangreiddan sölu-
skatt og útflutningssjóðsgjald eldri ára, hafi gjöld
þessi ekki verið greidd í síðasta lagi hinn 15. þ.m.
Að þeim degi liðnum verður stöðvaður án frekari að-
vörunar atvinnurekstur þeirra, sem eigi hafa þá
skilað gjöldunúm.
Reykjavík, 10. janúar 1961
Tollstjóraskrií'stofan, Amarhvoli
Úthoð
Tilboð óskast í efni og smíði úti- og innihurða í
barnaskólann við Öldutún. — Útboðslýsinga og
teikninga m.á vitja á skrifstofu mína gegn kr. 200.00
skilatryggingu. — Tilboðum skal skilað á skrif-
stofu mína fyrir kl. 14, 15. febrúar 1961.
Bæjarverkfræðingurinn í Hafnarfirði
Kostakjör
Við bjóðum yður hérmeð Ferðabók Þorvaldar Thorodd-
sens, 4 bindi, með mjög hagkvæmum afborganakjörum.
Þér fáið öll bindin með aðeins kr. 182.90 útborgun. Af-
gangurinn greiðist á sex mánuðum. Þeir sem greiða öll
bindin í einu, kr. 914 65, geta fengið Jarðfræðikort Þor-
valdar Thoroddsens (kr. 150.00) ókeypis meðan birgðir
endast.
Það er rétt á benda á, að fyrsta bindi Ferðabókarinnar
er senn þrotið. Á hitt þarf ekki að banda, að Ferðabókin
er prýði í hverju bókasafni.
Kynnist landinu.
Lesið Ferðabók Þorvaldar Thoroddsens.
Sntrtö8mlíónssfra&íb.h.f
THE ENGLISH BOOKSHOP
Hafnarsiræti 9 Símar 11936 — 10103.
obbbbbbbbbbbbLbbhbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbb
El
Skrúfstykki
Þvingur
ggingavövur h.f.
Siml 35697
Laugaveg 178
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
.b