Morgunblaðið - 29.03.1961, Qupperneq 17

Miðvikudagur 29. marz 1961
MORGVNBLAfílÐ
17
— Útvarpsumræður
/ Framhald af bls. 1.
/ 4. spurningunni væri bezt svar
að með samanburði á afrekum
vinstri stjórnarinnar og viðreisn-
arstjórnarinnar, sem á öllum svið
um væri hinni síðarnefndu hag-
stæður.
Félagslegt öryggi vaxið
Ragnhildur Helgadóttir gat
tveggja mála, sem sérstaklega
snertu konur og núverandi stjórn
arflokkar hefðu beitt sér fyrir.
I'yrir forgöngu Auðar Auðuns
ihefði lögunum um fjármál hjóna
vSrið breytt þannig, að nú giltu
aðeins ein lög um þessi mál, en
gömul og ranglát lög verið úr
gildi felld.
Þá hefðu nýleg-a verið sam-
iþykkt lög um 1-aunajöfnuð
íkvenna og karla, en það frv, var
flutt af nokkrum þingmönnum
'Alþýðuflokksins í efri deild. Sam
Ikvæmt þeim skal á árunum 1962'
—1967 hækka laun kvenn-a til
samræmis við laun k-arla í al-
mennri verkakvennavinnu, verk-
smiðjuvinnu og verzlunar- og
skrifstofuvinnu.
í sambandi við þetta mál
minnti Ragn-heildur Helgadóttir
á, að þeir sem mest hefðu sig nú
í frammi af hálfu stjórnarand-
stæðing-a í þessu máli, hefðu haft
svo góða aðstöðu til þess að koma
rnálinu fram sem hugsazt gæti
án þess að aðhafast nokkuð.
Þá minnti Ragnhildur á, að
fyrir tilstuðlan ríkisstjórnarinn-
ar hefði félagslegt öryggi borgar-
anna vaxið stórleg-a með auknum
almannatryggingum. Vegna um
mæl-a stjórnarandstæðinga í fyrra
Ikvöld um aðgerðir ríkisstjórnar-
Snnar í húsnæðismálum, sagði
-hún, að ríkisstjómin leitaðist
við að leysa vanda þeirra á
-grundvelli stefnu Sjálfstæðis-
flokksins, þ.e.a.s. með því að
stuðla að því, að fólk geti eign-
azt sínar eigin íbúðir.
Eina leiðin til fulls bata
Magnús Jónsson ben-ti Karli
Guðjónssyni, sem óskapazt hefði
yfir því, að ríkisstjórnin stofnaði
Rússl-andsviðskiptunum í hættu,
á að ganga inn með Suðurlands-
íbraut og virð-a fyrir sér alla rúss
nesku bíl-ana, sem ekki gengju
út, þrátt fyrir fríðindi kaupend-
um til handa.
Þá sagði Magnús, að aldrei
befði stjórnarandstaða verið eins
hóflaus og ábyrgðarlaus og nú-
verandi stjórnarandstaða, enda
ofbyði mörgum óbreyttum fylg-
ismönnum henn-ar málflutningur
henn-ar og hátterni.
Magnús vék nokkuð að ferli
vinstri stjórnarinnar. Kvað hann
sögu hennar samfellda rauna-
sögu að meginefni, þótt því
væri auðvitað ekki að neita, að
hún hefði látið nokkuð gott af
sér leiða.
Um efnahagsráðstafanir ríkis-
stjórnarinnar á sl. ári sagði
hann, að fylgismönnum stjórn-
arinnar hefði vissulega verið
-ljóst, að með þeim var Verið
að marka stefnu, sem ekki
væri líkleg til þess að
vekja ánægju hjá neinum í
fyrstu. En þeim fjölgaði nú óð-
um, sem viðurkenni, að þótt
skurðaðgerðin hefði verið sárs-
aukafull, þá hefði hún verið
eina leiðin til þess að ná full-
um bata. Æ fleiri skildu nú,
að ekki hefði verið um aðra
leið að ræða.
Næstu verbefni
Ingólfur Jónsson landbúnaðar-
ráóherra kvað þessar útvarpsum-
ræður hafa orðið ríkisstjórninni
og stuðningsflokkum hennar hag
stæð-ar, því að þjóðin hefði átt
þess kost að kynnast betur stefnu
leysi stjójrnarandstöðunnar. Ljóst
væri, að stjórnarandstað-an hefði
engin úrræði tiltæk og hefði því
te’.:ið þann kost að vera á móti
öhu, sem ríkisstjórnin hefði fra.-n
aC 'æia.
Þf vék ráðherrann að þvi
á'iaridi, sem hér ríkti, þeg-ar nú-
verandi ríkisstjorn tók við vö'd-
um öllum s-anngjörnum mönn-
um væri nú lj Sst, að eins og koíii 1
Málþóf á Alþingi
Stjórnarandstæingar héldu
uppi miklu málþófi á þingi
í allan gærdag, bæði í sam-
einuðu þingi og neðri deild,
bersýnilega annað hvort í
þeim tilgangi að koma í veg
fyrir, að þingið geti lokið
störfum sínum fyrir páska
eða þeim að knýja ríkis-
stjórnina til að draga til baka
mál, sem afgreiðslu þurfa að
ná.
f neðri deild var frv. til laga
um síldarúúvegsnefnd til 2.
umræðu. í efri deild urðu til-
tölulega litlar umræður um
frv., og engar við 1. umræðu
í neðri deild. Báru málþófs-
mennirnir það fyrir sig, að þá
hefði ekki órað fyrr því, að af-
greiða ætti frv. og þess vegna
naumast rætt það. Og einn
þeiira, Gunnar Jóhannsson,
gekk meira að seg.ia svo langt
að játa, að hann vissi í raun
og veru ekki, hvort það horfði
til bóta eða ekki, því að hann
hefði elaki kynnt sér efni þess
nægilega vel, en auðvitað var
liann samt á móti því! — Áttu
umræður um frv. að halda
áfram að loknum útvarpsum-
ræðum í nótt.
í sameinuðu þingi var þings
ályktunartillaga Benedikts
Gröndal um úthlutun lista-
mannalauna 1961 ásteitingar-
steinn þeirra. Efni tillögunn-
ar var það, að kosin skyldj 5
manna nefnd ti! að skipta f jár
veitingu í f járlögum fyrir árið
1961 til skájda, rithöfunda og
listamanna. Báru stjórnarand-
stæðingar fram f jölda af breyt
ingartillögum v*ð tillögu Bene
dikts, en þó tókst að koma
afgreiðslu hennar svo langt á-
leiðis, að aðeins er eftir að
greiða atkvæði um tillöguna
og breytingartillö-gurnar.
ið var, hefði aðeins verið um
tvei.-nt að vei.a. Annars vegar
það að láta hiiir.it koma og hios
vegar það að tika upp nýja
sfcinu, sem skapaði grundvöll að
r.ý'i’m kjara j*’i’i-n þott hún yili
ni'rkrum sársauka i fyrstu.
I lok rœðu sinnar vék landbún-
aðarráðherra að nokkrum naestu
verkefnum stjórnarinnar. Sagði
hann, að stjórnin mundi láta gera
framkvæmdaáætlun fyrir næstu
ár, í undirbúningi væri heildar-
endurskoðun á vegalögum, unnið
væri að heildaráætlun um sjálf-
virk símakerfi um land allt,
fram mundi fara athugun á hafn
armálum með það fyrir augum
að bæta hafnarskilyrði. Þá
mundu verða gerðar ráðstafanir
til aukinnár ræktunar og fram-
fara í landbúnaðarmálum, lei-tast
við að koma stoðum undir lána-
sjóði land-búnaðarins og athugun
færi fram á því, hvernig mætti
auka tekjur af erlendum ferða-
mönnum. Þá mundi athugað
hvernig bezt mætti nýta sjávar-
aflann og hvernig skipastóllinn
verði bezt hagnýttur. Þá mundu
flugmál íslands verða tekin til
athugunar, enn fremur húsnæðis-
mál og athugun mundi fara fram
á því, hverig jarðhitinn yrði bezt
hagnýttur,
Ekki lifað um efni fram
Helgi Bergs sagði, að efnahags-
ráðstafanir ríkisstjórnarinnar
hefðu leitt til þess, að framleiðsla
þjóðarinnar hefði dregizt saman.
Aðalviðbára stjórnarinnar fyrir
viðreisninni hefði verið sú, að
þjóðin hefði lifað um efni fram.
Þetta væri ekki rétt, heldur hefði
þjóðin þvert á móti lagt meira
fyrir en flestar aðrar þjóðir.
Sigurvin - Einarsson spurði,
vegna hugleiðinga Birgis Finns-
sonar í fyrrakvöld um málþóf
stjórnarandstæðinga að undan-
förnu, hvort hrein einræðis-
stefna væri að rísa upp innan
ríkisstjórnarinnar?
Síðan gerði Sigurvin nokkurn
samanburð á fyrirheitum stjórn-
arflokkanna fyrir kosningar og
efndum þeirra eftir kosningar.
Taldi hann, að þar væri allt á
sömu bókina lært, eintóm svik.
Dýrtíðarflóðið, vaxtabyrðin og
lánsfjárkreppan útilokar allar
framkvæmdir hjá þeim, sem eiga
að lifa af launatekjum, sagði Sig-
urvin.
Samvinna um utanríkismál
Ólafur Jóhannesson lýsti því
yfir, að þáttaka Isldnds í Atlants
hafsbandalaginu væri engan veg
inn samrýmanleg hlutleysis-
stefnu. En af þátttöku í banda-
laginu leiði þó ekki, að hér
þurfi ævinlega að vera her. Það
hefði þvert á móti verið gengið
út frá því, þegar íslendingar
gerðust aðilar að bandalaginu,
að hér þyrfti ekki að vera her
á friðartímum. Afstaða fram-
sóknarmanna til varnarsamnings
ins hefði ætíð verið í samræmi
við þessa yfirlýsingu. Fram-
sóknarflokkurinn vildi ekki
hafa hér her á friðartímum og
ekki degi lengur en þörf væri
á. Stefna hans væri því ó-
breytt og fastmótuð.
Þá lagði Ólafur Jóhannesson
áherzlu á, að þrátt fyrir á-
greining í innanlandsmálum
þyrftu þeir stjórnmálaflokkar,
sem aðhylltust sömu grundvall-
arsjónarmið, að standa saman í
utanríkismálum. — Ræðu sinni
lauk hann með því að lýsa yf-
ir, að hér þyrfti að mynda rík-
isstjórn á breiðum grundvelli.
Sigurður Ingimundarson gerði
samanburð á efnahagsmálastefnu
vinstri stjórn-arinnar og uppgjöf
— Ræða Bjarna
Framhald af bls. 13.
úrræði til lausnar vandanum,
sem yrði óviðráðanlegur, ef
ekki yrði að gert. Háttvirtur
þingmaður, Hermann Jónasson,
lét og að því sinni ekki sitja
við orðin ein. Hann fór úr for-
sætisráðherrasessi, sem hann
hafði að sögn síns gamla læri-
meistara, Jónasar Jónssonar,
talið sér áskapað að sitja og
mikið á sig lagt til að öðlast á
ný eftir fjórtán ára fjarveru.
Hver trúir því, að Hermann
Jónasson hafi gert það að
gamni sínu að hverfa frá þeim
völdum og vanda, sem hann
þangað til taldi sig manna bezt
færan til að fást við?
Nei, það voru hvorki ofsjón-
ir né ímyndanir hjá Hermanni
Jónassyni, þegar hann hinn 4.
des. 1958 sá hina nýju verð-
bólguöldu rísa svo hátt, að
hann kaus að hleypa stjórn-
málafleyi sínu í strand, heldur
en að sigla þann ógnarsjó. —
Aldan grandaði vinstri stjórn-
inni af því, að þar var hver
höndin uppi á móti annarri og
ekki samkonaulag um neitt. Og
það bætir sízt hlut þeirra fé-
lagsbræðra, þótt þeir lóti svo
sem vandinn hafi enginn verið,
þegar þeir sjá, að aðrir eru
komnir vel á veg með að leysa
það, sem þeir sjálfir töldu ó-
viðráðanlegt.
Hrakspár orðið sér
til skammar
Eða hvað segja menn um
fullyrðingar Alþýðbandalags-
manna þess efnis, að ekkert
hafi þurft að gera, þegar þeir
sjálfir í hinu orðinu færa rök
að því, að þrátt fyrir ótal verk-
föll, kauphækkanir, óhemju
fjárfestingu og aukningu þjóð-
artekna, þá hafi kjör launþega
raunverulega stórversnað frá
styrjaldarlokum? Að svo miklu
leyti, sem þessi rökfærsla er
rétt, hlýtur hún að leiða til
hennar annars vegar og núver-
andi stjórnarstefnu hins vegar.
Hann gat um tillögur kommún-
ista í vinstri stjórninni til að
reyna að stemma stigu við hinni
háskalegu þróun. Mundu komm-
únistar ekki hafa fögur orð um
allar þær ráðstafanir, ef andstæð
ingar þeirra framkvæmdu þær.
í lok máls síns gerði Sigurður
ýtarlega grein fyrir skqðunum
hagfræðings norska Alþýðusam-
bandsins, Draglands, sem hér
var í sumar á vegum launþega-
samtakanna og lýsti stuðningi við
viðreisnina.
Alltaf við hlið kommúnista
Friðjón Skarphéðinsson ræddi
nokkuð um ábyrgðarlausa stjórn
arandstöðu framsóknarmanna og
kommúnista, og benti á, að þau
undur hefðu nú gerzt, að fram-
sóknarmenn legðu ítrustu stund
á að standa við hlið kommún-
ista í hverju einasta máli og létu
áttavita þeirra algerlega ráða
ferðinni.
Þá ræddi Friðjón nokkuð um
launajafnaðarlögin nýju. Lagði
hann áherzlu á, að með þeim
væri samningsréttur kvenna til
þess að ná fullu jafnrétti á
skemmri tíma en 6 árum, eins
og lögin gera ráð fyrir, í engu
skertur. Ákvæði þeirra tryggðu
aðeins, að fullu jafnrétti yrði
nóð eftir 6 ár.
Emil Jónsson, sjávarútvegs-
málaráðherra, lýsti því yfir, að
stefna ríkisstjórnarinnar í vam-
armálunum markaðist af því,
hvað hverju sinni væri nauð-
synlegt öryggi landsins og
bandalagsþjóða okkar.
Þá benti hann á, að stjórnar-
andstæðingar reyndu að mikla
mjög þá kjaraskerðingu, sem
orðið hefur, en gleymdu hins
vegar alveg að geta þess, að um
áramótin 1958—59 voru þeir
reiðubúnir til að lækka allt
kaupgjald um 5—6%, aðeins ef
þeir fengju að sitja áfram í
ríkisstjórn. Þá gleymdu þeir í
gagnrýni sinni á viðreisninni að
geta þeirra hliðarráðstafana,
sem gerðar hefðu verið og mið-
uðu að því að draga úr sárasta
broddi þeirra.
Alfreð Gíslason kvað stjórnina
ekki geta þrætt fyrir, að hún
hefði þrengt kost bænda og
annarrar alþýðu, lagt nýjan
söluskatt á brýnustu nauðsynjar
fólksins og hleypt erlendum
fiskiskipum upp að landsteinun-
um. En það vantaði svo sem ekki,
að ríkisstjórnin hefði nóg af af-
sökunum á takteinum, og væri
það í samræmi við hið gamal-
kunna, að árinni kennir illur
ræðari.
Órofa samstaða verka-
manna nauðsynleg
Lúðvík Jósefsson sagði, að
sannarlega væri ekkert bata-
merki í peningamálum þjóðar-
innar, sem auðvitað væri ekki
von, þar sem þjóðarframleiðsl-
an ykist ekkert. Viðreisnin sæi
fyrir því, að svo gæti ekki orð-
ið. —
Þá sagði Lúðvík, að búast
mætti við því, að vinnustöðv-
anir séu framundan, þar sem
ríkisstjórnin skyti sér þar und-
an öllum vanda.
Hannibal Valdimarsson kvaðst
frá öndverðu hafa litið á launa-
jafnrétti kvenna sem mannrétt-
indamál, eins og allir sæmilegir
jafnaðarmenn hlytu að gera. Hin
nýju lög, sem nú hefðu verið sefct
um þessi efni, væru hreinasta
smán. Stjórnarflokkarnir hefðu
fellt allar tillögur stjórnarand-
stæðinga, sem miðuðu að fullu
launajafnrétti kvenna og karla,
en í þess stað lamið þessa ómynd
í gegnum þingið á seinustu dög-
um þess.
í lok ræðu sinnar hét Hannibal
á alla verkamenn að sýna órofa
samstöðu frá þessari stundu og
vera við því búnir að knýja kröf-
ur sínar fram með samtakamætt’
sínum.
þess, að eyða verði þeirri mein-
semd, sem hindraði kjarabætur.
Sú meinsemd er verðbólgan,
sem núverandi ríkisstjórn hefur
markvisst ráðist gegn og reynir
að eyða með sömu ráðum og
ein hafa reynzt áhrifarík ann-
arsstaðar.
Fjarri fer, að því verki sé enn
lokið. En hálfnað er verk þá
hafið er, og mjög góður árang-
ur er nú þegar kominn í ljós
eftir rúmlega eins árs viður-
eign.
Hrakspár stjórnarandstæðinga
hafa orðið sér til skammar. Á
miðju síðastliðnu ári létu for-
ystumenn stjórnarandstæðinga
það hiklaust uppi, að stjórnin
mundi hrökklast frá fyrir eða
í síðasta lagi um áramót vegna
þess, að viðreisnarkerfið mundi
hrynja saman. Til frekari
áhe^zlu þessu spjalli var í
blöðum og á mannafundum hót-
að með „Alþingi götunnar“ og
„japönsku ástandi“. ef ríkis-
stjórnin semdi við Breta um
landhelgismálið.
Stjórnin í sókn
Margt hefur síðan verið
spjallað innan þingsala og utan.
En allir sjá, að stjórnin er nú
í sókn en andstæðingar hennar
fara hverja hrakförina eftir
aðra. Sú útreið er sannarlega
ekki því að kenna, að stjórnar-
andstæðingar hafi verið orð-
lausir. Nei, þeir hafa talað og
talað, nótt sem nýtan dag. Þeg-
ar ég hef hlustað á sumt af
því, sem þeir hafa sagt, hefur
mér komið til hugar það, sem
haft er eftir kerlingunni:
„Hvernig á ég að vita hvað
ég hugsa fyrr en ég heyri hvað
ég segi“.
Hinir hreinskilnari stjómar-
andstæðinga játa nú, að þeir
sjái mikið eftir að hafa ekki
hugsað sitt ráð áður en þeir
töluðu. Á sínum tíma gáfust þeir
upp fyrir þeim vanda, sem þeir
sjálfir segja nú, að ekki hafi
verið til. Síðan hafa þeir látið
sér nægja að vera á móti því,
sem aðrir hafa gert.
Mér dettur ekki í hug, að nú-
verandi ríkisstjórn sé gallalaus.
En hún hefur reynt að gera sér
grein fyrir þeim vandamálum,
sem að steðjuðu. Síðan hefur
hún íhugað með beztu manna
ráði, hver úrræði væru fyrir
hendi og ekki hikað við að taka
þær ákvarðanir, sem hún var
sannfærð um, að þjóðinni væru
fyrir beztu.
Launþegar eiga mest
í húfi
Reynslan hefur þegar sannað,
að vandinn verður ekki leystur
með því að þykjast ekki sjá
hann né með úrræðum eða rétt-
ara sagt úrræðaleysi stjórnar-
andstæðinga. Hún á eftir að
skera úr um, hvort okkur tekst
svo sem hugur okkar stendur
til. Vist er, að allir landsmenn
eiga mikið undir því að tilraun
okkar takist og engir þó meira
en verkalýður og launþegar. Ef
sæmilegt jafnvægi í efnahags-
málum næst til frambúðar, skap
ast þar með mestar líkur fyrir
því, að almenningur verði, svo
sem efni standa til, aðnjótandi
hækkunar þjóðartekna.
Viðleitni ríkisstjórnarinnar
stefnir að því, að svo megi
verða, jafnframt því sem hún
miðar að því að tryggja grund-
vöir núverandi atvinnuvega og
fjölga þeim með hagnýtingu
þeirrar orku, sem í landinu býr.
Þar eygjum við nú meiri og
framkvæmanlegri möguleika en
nokkru sinni fyrr. Ef þá tekst
að nýta, fást nýjar og traust-
ari stoðir undir afkomu þjóðar-
heildarinnar, svo að hún verður
ekki eins háð veðurfari, sjávar-
afla og verðlagi á einhæfri
framleiðslu og verið hefur. Ég
fullyrði, að þessir möguleikar
eru fyrir hendi, um leið og ég
játa, að ný verðbólga getur eytt
þeim og enn ýtt okkur aftur á
bak.
En við skulum hvorki láta
hrekjast aftur á bak né af leið,
því að ef við höldum svo fram
sem nú horfir, þá erum við
vissuléga á leiðinni til bættra
lífskjara.