Morgunblaðið - 30.05.1961, Blaðsíða 8

8
MORCUNBL AÐIÐ
Þriðjudagur 30. maí 1561
borg varð það ljóst, að
raunverulega öll franska
þjóðin styður de Gaulle í
viðleitni hans til heiðar-
legrar lausnar Alsír-vanda
málsins. Það er eitt af því
allra þýðingarmesta sem
gerzt hefur í þessum mál-
um, því að Alsír er mjög
hættulegt árekstrasvæði
Afríkfu og Evrópumanna.
— Haldið þér að þessi ný-
lendumál séu þýðingarmesta
viðfangsefnið í dag?
— Það er ekki hægt að segja
að þau hafi nein úrslitaáhrif
þegar í stað, en þegar litið er
lengra fram í tímann hafa
þau úrslitaþýðingu fyrir hinn
vestræna heim um það hvort
hann getur varðveitt áhrif sín
og aðstöðu í heiminum.
ÞEGAR fréttamaður Mbl.
hitti Halvard Lange utan-
ríkisráðherra Noregs í
gærdag að heimili norska
sendiherrans Bjarne Börde
og spurði hann, hvað hann
hefði nú oft komið til ís-
lands, sagðist hann ekki
vera alveg viss um þaS,
líklega væri þetta sjöundr
ferðin.
ákveöin,
Lange hefur verið utan-
ríkisráðherra Noregs síðan
1946 eða í fimmtán ár. —
Mun aðeins Östén Undén
Hallvard Lange t.h. og Bjarne Börde sendiherra norðmanna hér.
Vestræn ríki þurfa að vera sterk
og
en reiðubúin að semja
Samtal við Halvard Lange um
alþjóðamálin
í Svíþjóð vera húinn að
sitja lengur í sínu embætti.
Kveðst Lange hafa komið
til íslands að jafnaði ann-
að hvert ár til ýmis kon-
ar fundahalda hér hæði í
norrænni samvinnu og
vegna samstarfs jafnaðar-
mannaflokkanna.
íslenzku blöðunum hefur
jafnan þótt mikill fengur að
því að fá tækifæri til að tala
við Halvard Lange þegar
hann hefur heimsótt landið,
því að hér er á ferðinni einn
af mikilsvirtustu stjórnmála-
mönnum heimsins, maður sem
hefur haldið á lofti fána
frjálslyndis og lýðræðis hvar
vetna á alþjóða vettvangi, —
og lengst af öllu verður mun
að eftir því þýðingarmikla
hlutverki sem hann hafði að
gegna í sambandi við stofnun
Atlantshafsbandalagsins. —
Hann kemur nú hingað sem
fylgdarmaður Ólafs konungs
í hinni opinberu heimsókn
hans. Ekki mun hann hafa
tíma til að dveljast hér leng
ur að þessu sinni, en fram á
laugardaginn þegar heimsókn
inni lýkur, því að strax á
mánudaginn þarf hann að
vera viðstaddur mikilvægar
umræður í Stórþinginu um
þátttöku Norðmanna í Frí-
verzlunarsvæðinu.
Ljósasti punkturinn —
ekkert kjarnorkustríð
Utanríkisráðherrann tók
fréttamanni Mbl. alúðlega,
bauð honum sæti og spurði
hvað hann vildi spyrja um.
— Alþjóðamálin. Mörgum
finnst útlitið svart í þeim. —
Hvað finnst yður Ijósasti
punkturinn í þeim?
— Ég held að þýðingar-
mesta atriðið í heimsátökun-
um sé að báðir aðilar eru
komnir á þá skoðun að kjarn
orkustríð sé útilokað og að
styrjöld sé ekki rétta leiðin
til að leysa vandamál. Báðir
aðilar, Austrið og Vestrið
vilja leysa deilurnar með sam
komulagi. Að þessu leyti
virðist vera raunhæfur grund
völlur fyrir friðsamlegri sam
búð.
Þó verður að gæta þess að
kommúnistaforingjarnir hafa
lýst því yfir að þeir hyggjast
halda áfram úttfreiðslu síns
þjóðfélagskerfis með öllum
öðrum ráðum en kjarnorku-
styrjöld.
Fagnar fundi Kennedys
og Krúsjeffs
Það er sérstaklega nauð
synlegt á þessu stigi máls
ins að vestrænu ríkin
standi sterk og ákveðin
gegn hverskonar útþenslu
kommúnistaríkjanna, en
séu um leið reiðubúin að
gera raunhæfa samninga
um lausn heimsvandamál-
anna. Þessvegna fögnum
við því í Noregi eins og
flestar aðrar þjóðir, að
Kennedy forseti mun hitta
Krúsjeff og þeir fá tæki-
færi til að kynnast persónu
lega og kanna sameigin-
lega hvort möguleikar séiu
á einhverjum sviðum. Og
við munum væntanlega fá
að fylgjast vel með slíkum
viðræðum í fastaráði
NATO.
Nauðsyn á samstarfi
— Haldið þér að það sé
hætta á því að hinar álfurnar
Asía, Afríka og Suður-Amer
íka snúist á næstu árum í lið
með kommúnistum gegn hin
um vestræna heimi?
— Það er undir því komið
hve fljót hin gömlu ríki
sem áttu nýlendur í Evrópu
eru að skilja það að tími ný
lenduveldisins er liðinn undir
lok.
Bretar hafa skilið þetta og
Frakkar eru að komast í skiln
ing um það.
— Þér trúið þá á samstarf
vestrænu ríkjanna og hinna
nýju ríkja, sem áður voru ný
lendur?
— Já, það sem hefur verið að
gerast frá lokum seinni heims
styrjaldarinnar er að þjóðirn
ar sem byggðu öll hin háðu og
ósjálfstæðu svæði sækja mjög
ákveðið fram til þjóðernis-
legs sjálfstæðis og eru stað-
ráðnar í að njóta þeirrar þró
unar sem nútíma tækni gerir
mögulega. En það er mjög þýð
ingarmikið fyrir máða aðila
að þessi þróun verði með sam
starfi þeirra.
Afturhvarf óhaigsanlegt
— Er nokkur hætta á því,
að afturhvarf verði frá þeim
skilningi vestrænna þjóða að
það beri að veita nýlendunum
sjálfstæði. — Ég spyr um
þetta, vegna þess að stundum
er talað um að Macmillan sé
talsvert varkárari síðan Suð
ur-Afríka gekk úr samveld-
inu?
— Nei, ég get ekki hugsað
mér það. Macmillan mun var
kárari í orðum sínum vegna
mótspyrnu lítils hluta íhalds-
flokksins, en það er fráleitt
að hann snúi við á sinni braut.
Einstök lönd sem áður voru
nýlenduveldi hafa enn ekki
séð nauðsyn og óhjákvæmi-
leika þessarar þróunar.
Alsír-málið er eitt Ijós-
asta dæmið um þessa þró
un til sjálfsstjórnar, og
þótt það geti enn haft
slæm áhrif sem er að ger-
ast t.d. í Angóla, þá hefur
t.d. verið náð mikilvægum
áfanga í Alsír. Eftir siðustu
uppreisnartilraun í Algeirs
Lítil von fyrir austan
— En hvað segið þér um
rússnesku leppríkin. Er nokk
ur von til hins sama þar,
að þessar þjóðir öðlist smám-
saman sjálfstæði á ný.
— Það er mjög athyglisvert
að á sama tíma og kommún-
istarnar hafa haldið uppi stöð
ugum áróðri gegn vestrænni
heimsveldastefnu hafa þeir
sjálfir komið á fót miskunnar
lausri ofbeldisstjórn.
Að vísu vitum við að löng
un þjóðanna til frelsis verður
alltaf til og aldrei hægt að
bæla hana algerlega niður.
Þessvegna trúum við því að
þessar undirokuðu þjóðir
muni öðlast frelsi, en ég er
hræddur um að það verði ekki
í bráð. En einhverntíma í
framtíðinni verður það. Og
það er ekki hægt að neita því,
að þarna hefur verið nokkur
þróun í rétta átt. Ástandið í
kommúnistaríkjunum er
minnsta kosti nokkuð annað
nú en það var á dögum
Stalíns.
Ákveðnir í markaSsmálunum
— Þér þurfið að fara fljótt
aftur heim végna umræðna í
þinginu. — Hvað er til um-
ræðu þar?
— Á mánudaginn verða um
ræður um Evrópumarkáðs-
vandamálin.
— Já, ætlið þið Norðmenn
að fylgja Dönum inn í Mark
aðsbandalagið?
— Málið stendur þannig, að
Danir hafa lýst því ákveðið
ið yfir að þeir muni fylgja
Bretum ef þeir gera samninga
um tengsl við Markaðsbanda
lagið. Við Norðmenn höfum
hinsvegar enn ekki tekið á-
kveðna afstöðu, en teljum það
mjög mikilvægt, að EFTA-
löndin, þ.e. Fríverzlunarsvæð
ið standi saman og geri sam-
eiginlegt samkomulag um af-
stöðuna til Markaðsbandalags-
ins. Við erum undir það búnir,
að Bretar óski eftir tengslum
við Markaðsbandalagið en
höfum sjálfir ekki enn gert
okkur fyllilega grein fyrir
hvaða afstöðu við tökum. En
um það á að ræða í þinginu.
Þ. Th.
Rúmar 3 millj. komnar
í Langholtskirkju
Frá aðalfundi Langholtssafnaðar
í UPPHAFI aðalfundar Lang-
holtssafnaðar, sem haldinn var
sunnudaginn 14. maí í félags-
heimili safnaðarins við Sól-
heima, hvatti sóknarpresturinn,
síra Árelíus Níelsson, söfnuðinn
í upphafi fundar til áframhald-
andi átaka í kirkjubyggingar-
framkvæmdum og safnaðarstarfi
almennt. 1 skýrslu gjaldkera,
Örnólfs Valdimarssonar, kom m.
a. fram að í fyrri hluta kirkju-
byggingarinnar eru komnar 3
millj. og 91 þús. krónur, og í
ræðu sagði formaður byggingar-
nefndar, Vilhjálmur Bjarnason,
að hver rúmmeter byggingarinn-
ar myndi kosta um 700 kr. Á
fundinum var gerð samþykkt,
þar sem bæjaryfirvöldum Reykja
víkur er þakkað fyrir fjárfram-
lög þau, sem veitt eru til
kirkjubygginga í Reykjavíkur-
prófastsdæmi.
A fundinum voru 3 menn
endurkosnir í safnaðarstjórn og
kjörnir tveir varamenn. Stjórn-
ina skipa Helgi Þorláksson for-
maður, gjaldkeri Örnólfur Valdi-
marsson, ritari Helgi Elíasson,
Vilhjálmur Bjamason og Bárð-
ur Sveinsson. Varamenn eru
Bergþór Magnússon, Hafsteinn
Guðmundsson og Kjartan Gísla-
son. Safnaðarfulltrúi er Magnús
Jónsson, bankastjóri.
í fundarlok voru eftirfarandi
tillögur samþykktar:
Sóknargjöld: Aðalfundur Lang
holtssaínaðar, haldinn 14. maí
1961, fer þess á leit, að sóknar-
gjöld í Reykjavíkurprófasts-
dæmi verði ákveðin og innheimt
samkvæmt því hámarki, sem
ákveðið er í lögum.
Bindindissamtök kristinna safn
aða: Aðalfundur Langholtssafn-
aðar, haldinn 14. maí 1961, sam-
þykkir að eiga þátt í stofnun
bindindissamtaka kristinna safn-
aða hér á landi. Felur fundurinn
safnaðarnefnd að tilnefna þrjá
menn í nefnd, sem vinni að
undirbúningi og stofnun slíkra
samtaka í samvinnu við aðra
söfnuði og undir forustu Lands-
sambandsins gegn áfengisbölinu.
I. O. G. T.
Bazarinn
verður fimmtudaginn 1. júní I
Gt.-húsinu. Góðfúslega komið
munum í Gt.-húsið milli kl. 10
og 12 á fimmtudag eða látið vita
í síma 36465.
Nefndin.
Bílasa’a Guðmundar
selur í dag úrvalsgóðan einkavagn Ford Consul
árgangur 1958.
Til sýnis eftir hádegi í dag.
BlLASALA GUÐMUNDAR
Bergþórugötu 3 — Símar 19032 og 36870.