Morgunblaðið - 28.06.1961, Blaðsíða 10

Miðvik'udagur 28. júní 1961
10
MORCVNTtT AÐ1Ð

Utg.: H.l. Arvakur Reykjavík. ^
í'ranikvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannesser.
Eyjólfur Konráð Jónsson
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgieiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
EFLUM KRABBAMEINSVARNIRNAR
CAMTÖK þau, sem læknar^
^ og leikmenn hafa stofnað
til sóknar gegn krabbamein-
inu eru ekki gömul hér á
landi. — Krabbameinsfélag
Reykjavíkur var stofnað árið
1949 og Krabbameinsfélag ís-
lands tveimur árum síðar.
Minnist hið síðarnefnda því
10 ára afmælis síns um þess-
ar mundir. Þessi félagssam-
tök hafa á sínum skamma
starfstíma unnið mikið og
þjóðnýtt starf í þágu heil-
brigðismála þjóðarinnar. Þau
hafa haft forystu um að
skipuleggja baráttuna gegn
krabbameininu, sem í dag er
algengasta dauðaorsök ís-
lendinga. Þjóðin stendur í
mikilli þakkarskuld við þessi
samtök og forystumenn
þeirra.
En betur má ef duga skal.
Til þess ber brýna nauðsyn
að íslendingar efli að mikl-
um mun varnimar gegn
þessum skæða sjúkdómi.
Stórkostlegar framfarir á
Sviði læknavísindanna gefa
von um það að unnt verði að
ráða niðurlögum hans í fram
tíðúnni. Þegar hefur tekizt að
finna aðferðir og jafnvel lyf
til þess að lækna þennan
sjúkdóm í einstökum hlut-
um mannslíkamans. Tii dæm
is er lækning krabbameins í
legi nú orðin mjög algeng.
1 samtali sem prófessor
Niels Dungal, einn dugmesti
brautryðjandinn á sviði
krabbameinsvarnanna hér á
landi, átti við Morgunblaðið í
gær, telur hann að góðar
horfur séu á því að menn
finni meðul gegn krabba-
meini. Hann bendir einnig á
að mjög mikilvægt sé að
koma hér á landi upp krabba
meinsmiðstöð, þar sem fylgzt
yrði með öllum krabbameins
sjúklingum og séð um að
þeir fengju ávallt þá að-
hlynningu og meðferð, sem
þeir hefðu þörf fyrir. Pró-
fessorinn skýrir frá því að
nú séu sjúklingar stundum
sendir af spítulunum án þess
að nokkur aðstaða sé til þess
að fylgjast með því, hvernig
þeim reiði af. Leggur hann
áherzlu á að brýna nauðsyn
beri til þess að afla fullkom-
inna tækja til þess að skoða
fólk og rannsaka. Ennfrem-
ur þyrfti að kaupa hingað
Kobalt-bombu, sem er mjög
dýrt tæki til geislalækninga
og nær til meinsemda er
liggja djúpt í líkamanum og
ekki verður unninn bugur á
með öðru móti. Með þeim
hefur t. d. tekizt að lækna
lungnakrabba, sem ekki er
hægt að beita skurðaðgerð
við.
STÓRÁTAK
NAUÐSYNLEGT
ÍSLENZKA þjóðin má ekki
láta aðvörunarorð for-
ystumanna krabbameinsvarn
anna eins og vind um eyrun
þjóta. Allur almenningur,
þing og stjórn, verða að
bregðast vel og drengilega
við óskum þessara mannúð-
arsamtaka. Þjóðin má minn-
ast þess að sullaveikinni,
holdsveikinni og nú síðast
berklaveikinni hefur nær
verið útrýmt með sameigin-
legu átaki almennings, lækna
vísinda og forystumanna á
sviði stjórnmála og félags-
mála. Vitanlega herja fleiri
sjúkdómar en krabbameinið
á íslenzkt fólk. En það er
óhugnanlegast og erfiðast
viðureignar þeirra allra. Þess
vegna verður nú að gera
stórátak til þess að ráða nið-
urlögum þess. Með því er
hægt að spara hundruð
mannslífa, koma í veg fyrir
mikla óhamingju og auka
hreysti og heilbrigði íslenzku
þjóðarinnar.
Fyllsta ástæða er einnig til
þess að íslendingar gefi gaum
aðvörunum prófessors Niels-
ar Dungals gegn reykingun-
um. Hann hefur í áratugi
bent á samhengið milli þeirra
og lungnakrabbans. Engum
heilvita manni getur komið
til hugar að hollusta stafi af
reykingum. Þær hljóta þvert
á móti að vera skaðleg og
hættuleg nautn, auk þess sem
þær eru stórkostlegur pen-
ingaþjófur.
Það er ekki nóg að eign-
ast fulkomin og dýr tæki til
þess að heyja með þeim bar-
áttuna gegn krabbameininu.
Fólkið sjálft verður að venja
sig af þeim lífsvenjum, eins
og t. d. reykingum, sem vís-
indamennirnir telja að greiði
götu krabbameinsins eða
skapi það.
Kjarni málsins er að þjóð-
in hlýti leiðsögn vísinda-
manna sinna í baráttunni við
krabbameinið, styðji hvers
konar viðleitni þeirra til þess
að sigrast á þessum óhugn-
anlega bölvaldi.
BJARGRÆÐISTÍMI
OG VERKFÖLL
T Tábj argræðistíminn stendur
yfir. Síldveiðar fyrir
Norðurlandi eru hafnar, mik-
ill fjöldi smábáta í kringum
allt land stundar fiskveiðar
mun varpa skugga
Loilo og Ldren
segja þeir sem Kafa séð Claudiu
Cardinale á hvita tjaldinu
GINA Lollobrigida er flutt
frá ítalíu og deilir nú
tíma sínum milli Holly-
wood og Kanada, þar sem
hún telst heimilisföst. —
Sofia Loren sést ekki held
ur mikið heima á ítalíu
upp á síðkastið — dvelst
nú ýmist í lúxus-íbúð sinni
í Kaliforníu eða í alpakof-
anum sínum í Sviss. — Og
hvað taka ítölsku kvik-
myndamennirnirtil bragðs,
þegar þeir missa slíka
spóna úr aski sínum? Hið
eina rétta: Þeir hafa leitað
með línu og handfæri og í
sveitum landsins er sláttur
að hefjast. Það er vissulega
hörmuleg staðreynd að ein-
mitt á þessum tíma skuli
stærsta verkalýðsfélag lands- ,
ins og nokkur félög iðnaðar-
manna í höfuðborginni standa
í verkfalli. VerkfölLhafa æv-
inlega í för með sér mikið
tjón, ekki aðeins fyrir það
fólk, sem verður fyrir vinnu
tapi og tekjumissi, heldur
fyrir þjóðina í heild. Það er
eitt brýnasta viðfangsefni
hins íslenzka þjóðfélags að
finna á næstunni nýjar leið-
ir til þess að koma í veg
fyrir slík átök milli vinnu
og fjármagns, vinnuveitenda
og verkalýðs. Þessir tveir að-
ilar verða að geta komið sér
saman. Þeir eiga sameigin-
legra hagsmuna að gæta. —
Verkföllin valda báðam tjóni.
Engum hugsandi manni get
ur dulizt að það eru yfir-
ráð kommúnista í nokkrum
stórum verkalýðsfélögum,
sem valda því að til stór-
átaka dregur öðru hverjuum
kaup og kjör. Kommúnistar
líta fyrst og fremst á verka-
lýðsfélögin sem pólitískt bar-
áttutæki, sem sjálfsagt sé að
nota til að lyfta þeim sjálf-
um til valda og áhrifa í þjóð-
félaginu. Þeir láta sig þess
vegna hagsmuni verkalýðs-
ins litlu skipta en leggja höf-
uðáherzlu á pólitíska mis-
notkun samtaka þeirra.
Þetta er ástæða þess, að
verkamannafélagið Dagsbrún
hefur nú einangrazt og reyk-
vískir verkamenn heyja nú
langt verkfall, sem bakað
hefur þeim mikið tjón og
óhagræði.
að og fundið hina réttu
„uppbót“ — nýja stjörnu,
sem mun á skömmum tíma
setja bæði Lollu og Loren
í skuggann (um það virð-
ast allir sammála, sem séð
hafa fyrstu myndir döm-
unnar).
★ Fögur — og vel gefin
Þessi dæmalausa, nýja
„uppgötvun" heitir Claudia
Cardinale og er aðeins tví-
tug að aldri. Hún lék í
tveim ítölskum kvikmyndum,
sem sýndar voru á kvik-
myndahátíðinni í Cannes. —
Þessar myndir fengu reynd-
ar ekki neitt sérstakt hrós,
en allir, sem sáu þær, dá-
sömuðu hástöfum hana Clau-.
diu. Menn segja, að hún sé
„virkilega eitthvað nýtt“ á
hinúm ítalska stjörnuhimni:
Ekki sé aðeins hver lína
hennar fagurskapaða líkama
hlaðin óvenjulegum þokka,
heldur virðist hún hafa til
að bera ágætar gáfur — og
meðfædda leikhæfileika. Það
er víst meira en unnt hefir
verið að segja um sumar
kynsystur hennar, sem hvað
frægastar hafa orðið á hvíta
tjaldiiiu.
★ Sigraði í fegurðarsam-
keppni
Claudia Cardinale er
fædd í Túnis, en foreldrar
hennar eru ítalskir. •— Fyrir
þrem árum gekkst ítalskt
kvikmyndafélag fyrir fegurð-
arsamkeppni meðal ungra,
ítalsk-ættaðra stúlkna í Tún-
is — og Claudia litla sigr-
aði þar með glæsibrag. Hún
kom til kvikmyndahátíðar-
innar í Feneyjum, ásamt
mörgum öðrum ungum stúlk
um, sem gerðu sér háar von-
ir um glæsilega framtíð sem
kvikmyndastjörnur. Flestar
þeirra urðu að vonum að
láta sér nægja að vera til
augnayndis fyrir Ijósmynd-
ara, án þess að vekja nokkra
sérstaka eftirtekt. Sumar
slíkar „vonarstjörnur“ taka
það til bragðs til þess að
vekja á sér eftirtekt að stofna
til rækilegs hneykslis. Stund-
um hrífur það — en stund-
um ekki, svo sem þarna varð
raunin á.
•fc Les og málar í
frístundum
En hún Claudia gekk í
augun á kvikmyndasérfræð-
ingunum — og fékk góðan
samning við eitt félagið. Eft-
ir að hún hafði leikið í
þrem myndum, var samning-
urinn við hana framlengdur
til 1968 — og launin hækka
og fríðindin aukast. Hún
hefir nú komið sér þægilega
fyrir í lítilli lúxus-íbúð í út-
jaðri Rómaborgar, en hún er
ekki mikið gefin fyrir hið
fyrirferðarmikla og innihalds
litla samkvæmislíf, sem
Framh. á bls. 19
CLAUDIA CARDINALE — kynbomba, með kollinn í lagi...