Morgunblaðið - 15.07.1961, Blaðsíða 3

Laugardagur 15. júli 1961
MORGVNBLAÐ1Ð
o
ÚTFÖR Nóbelsskáldsins
Ernest Hemingway var
gerð fimmtudaginn 6. þ.m.
Viðstaddir voru aðeins
nánustu vinir og ættingj-
ar hins látna.
Þrem dögum seinna átti
ekkja skáldsins, Mary
Welsh, fund með nokkr-
um fréttamönnum til að
„leiðrétta ýms ranghermi“
um Hemingway, eins og
hún komst að orði.
Um 50 vinir og ættingjar
Hemingways höfðu safnazt
saman í kirkjugarðinum í
Ketchum, Idaho til að kveðja
skáldið. Séra Robert Waldman
prestur við rómversk kaþólsku
kirkjurnar í Kettíhum og
Hailey hóf prédikun sína með
tilvitnun í Prédikarann 1:4:
„Ein kynslóðin fer og önn-
ur kemur, en jörðin stendur
að eilífu“. (Frh.: Og sólin renn
ur upp og sólin gengur undir
og hraðar sér til samastaðar
1» ^ <*• ■
af voðaskoti sunnudaginn 2.
þ.m. Hún sagði að Heming-
way hafi ekki verið að hreinsa
byssuna, sem varð honum að
bana — engin hreingerningar
tæki hafi verið sjáanleg í her-
berginu — en hafi aðeins ver-
ið að skoða hana er skotin
hlupu úr henni.
Allt, sem gerzt hafði rétt
fyrir lát Hemingways, sagði
frúin að sannfærði sig um að
hann hafi ekki verið hugsjúk-
ur. Fyrst var það ánægjuleg
heimferð frá Mayo sjúkráhús>
inu í Minnesota, þar sem Hem
ingway hafði verið undir lækn
ishendi. Á laugardagskvöldið
snæddu þau saman kvöldverð
uppáhaldsveitingahusinu
r VoIIdv át.tu I
þeirra í San Valley og áttu
saman skemtilegar viðræður
á eftir. Meðan Hemingway
var svo að bursta tennurnar
fyrir svefninn, fór hún til hans
og sagðist hafa gjöf handa
honum. Þetta var gamalt
ítalskt Þjóðlag, sem henni
hafði komið í hug, og söng
hún það fyrir hann og tók
hann undir síðustu laglínurn-
ar.
Allt þetta, segir hún, sann-
færir mig um að a einhvern
óskiljanlegan hátt var hér um
slys að ræða.
Frú Hemingway kvaðst vilja
leiðrétta n o k k r a r sögur,
Tvær óprenta
skáldsögur
eftir Hemingway
Ekkjan segir á blaðamannafundi:
„Óskiljanlegt slys66
síns, þar sem hún rennur
upp). Ekki var flutt nein lof-
/ ræða um Hemingway og eina
y skiptið, sem hann var nefndur
t með nafni var þegar prestur-
t inn flutti bæn og sagði:
/ „Ó, Dröttinn, veittu þjóni
þínum, Ernest, fyrirgefningu
synda sinna. Eilífa hvíld veit
þú honum, ó, Drottinn".
Tvær skáldsögur
Þrem dögum eftir útförina
féllst ekkja Hemingways á að
taka á móti fjórum fréttamönn
um og svara spurningum, sem
þeir höfðu sent á undan sér.
Skýrði hún frá því að Hem-
ingway hefði látið eftir sig a.
m. k. tvær skáldsögur og eitt-
hvað af kvæðum. Hún hélt
því eindregið fram að lífsgleði
skáldsins hefði verið það mik-
il að óhugsandi væri að hann
hefði framið sjálfsmorð. Hafði
hann einmitt ráðgert að hefja
að nýju vinnu við handrit að
bók, sem geymt væri í banka
í Idaho.
Frú Hemingway staðfesti
fyrri fregnir af annari óprent-
aðri skáldsögu, sem geymd
væri í banka á Kúbu. Um þá
bók sagði Hemingway eitt
sinn við kunningja sinn að
hún væri mikið verk um land
ið, sjóinn og loftið.
Frúin sagði að Hemingway
hafi látið mikið eftir sig af
hálfunnum og ófullgerðum
verkum. „Við vitum ekki einu
sinni hvar sum þeirra eru nið
urkomin sem stendur".
„Hann var aldrei áfjáður í
að fá verk sín birt. Til hvers
að vera að hækka skattana úr
75 í 95% ? í rauninni voru
þessi handrit bankainnstæða
hans“.
Mary Hemingway sagði að
maður sinn hafi verið að vinna
að ritsafni í þrem köflum og
að „Gamli maðurinn og hafið“
hafi verið fyrsti kaflinn. En
sú bók var sérstaklega til-
greind er Hemingway voru
veitt Nobelsverðlaunin 1954.
„Hann var fenginn til að
gafa þá bok út serstaklega ,
sagði hún.
Handritið, sem geymt er í
banka í Idaho er „nokkuð
langt“ sagði hún, en sagði ekk
ert um hvað það fjallaði.
Skáldsagan, sem geymd er á
Kúbu, hélt hún að fjallaði um
bernskuminningar Hemings-
ways frá Bahamaeyjum.
Ranghermi
Mary Hemingway, sem var
fjórða eiginkona skáldsins,
kvaðst hafa fallizt á að hitta
fréttamennina með það fyrir
augum að þá gæfist kostur á
að leiðrétta ýms söguleg rang
hermi um það hvernig dauða
Hemingsways bar að höndum.
En hann lézt sem kunnugt er
sem gengið höfðu um mann
hennar. Hún sagði það ekki
rétt að Hemingway hafi eitt
sinn unnið 25.000 dollara í
pókerspili á eina drottninga-
tvennu. Ekki væri heldur rétt
að hann hafi farið í fússi frá
kvikmyndun á „The Killer"
og sagt að myndin væri illa
unnin. Þegar flugvél, sem
hann var með, fórst í Afríku
kom hann ekki út úr frum-
skógunum leiðandi konu sína
með annarri hendi með flösku
af Gin í hinni og sagði „Mér
líður prýðilega".
Frúin sagði að þetta væru
smáatriði, en hún vildi að þau
kæmu fram.
★
„Leiðréttingarnar" draga lít
ið úr ljómanum af þessu
sterka skáldi, sem skrifaði svo
glæsilega um dauða og ofbeldi
og' var jafn lifandi og hetjurn
ar í skáldsögum hans, segir
New York Times.
En Mary Hemingway minnt
ist á aðra hlið á skáldinu:
„Fólk vissi ekki hvað hann
var í rauninni rólegur og blíð-
ur . . . .“
Hún gat ekki háldið áfram
og flýtti sér út úr herberginu.
Mlettunen myndar
stjórn í Finnlandi
Alíir ráðherrar úr Bændaflokknum
nema einn sem telst utanflokka
HELSINGFORS, 14. júlí. —
NTB. — Kekkonen forseti
skipaði í kvöld nýja ríkis-
stjórn undir forsæti Bænda-
flokksmannsins Martti Miett-
unen. Fimmtán ráðherrar eru
í hinni nýju stjórn, og eru
14 þeirra úr Bændaflokknum
— en einn ráðherranna, pró-
fessor Ilmari Hustich, sem fer
með viðskiptamál, telst utan-
flokka, þótt hann hafi áður
verið meðlimur í Sænska
þjóðarflokknum. — í nökkr-
um hinna mikilvægustu ráð-
herraembætta eru s ö m u
menn og í stjórn Sukselain-
ens — svo sem Ahti Karjala-
inen, utanríkisráðherra, Pauli
Lehtosalo, dómsmálaráðherra,
minnihíuta-
Viljam Sarjala, fjármálaráðh.
og frú Vieno Simonen, félags-
málaráðherra.
Þetta er 46. ríkisstjórn Finn-
lands, og minnihlutastjórn eins
og Sukselainen-stjórnin, — „þar
sem tiiraunir mínar til að ná
breiðari samstarfsgrundvelli fóru
út um þúfur“, eins og hinn nýi
forsætisráðherra komst m.a. að
í útvarpsræðu í kvöld.
-fc- Ráðherrarnir
Ráðherralistinn lítur þannig
út: —
Forsætisráðherra: Martti Miett
unen, utanríkisráðh.: Ahti Karja-
lainen, dómsmálaráðh.: Pauli Leh
tosalo, innanríkisráðh.: Eemil
Luukka, varnarmálaráðh.: Lars
Björkenheim, fjármálaráðh.: Vil-
jam Sarjala, varafjármálaráðh.:
J. E. Neemi, menntamálaráðh.:
Heikki Hosia, landbúnaðarráðh.:
Johannes ViMainen, varaland-
búnaðarráðh.: Tahvo Rönkkö,
samgöngumálaráðh.: Kauno Klee
mola, varasamgöngumálaráðh.:
Eeli Erkkila, viðskiptamálaráð-
herra: Ilmari Hustich, félags-
málaráðherra: Vieno Simonen,
varafélagsmálaráðh.: Mauno
Jussila.
Sjö þessara manna eru nýir í
ráðherrastóli eða fá önnur em-
bætti en áður. Þar á meðal er
forsætisráðherrann, Miettunen,
en auk hans þeir Björkenheim,
Virolainen og Rönkkö, Hustich,
Erkkila og Jussila. — Fimm ráð-
herrar úr fráfarandi stjórn eíga
ekki sæti í hinni nýju, auk Suk-
selainens. Þeir eru: Happöla,
varnarmálaráðherra, landbúnað-
arráðherrarnir Jaakkola og Ant-
ila, Björn Westerlund, viðskipta-
málaráðherra, og Arvo Korsimo,
varasamgöngumálaráðherra.
Framh. á bls. 19
STAKSIEIKAR
Verðhækkanir og
verðbólga
Þjóðviljinn heldur því fram á
forsíðu sinni í gær, að bæjar-
stjórnarmeirihlutinn í Reykjavík
hafi „hleypt verðbólguskriðunni
af stað“ með samþykkt sinni um
hækkun á útsvörum og gjald-
skrám strætisvagnanna, hitaveit-
unnar og rafmagnsveitunnar. Fer
blaðið hörðum orðum um þcssar
hækkanir og þátt Geir Hallgríms
sonar borgarstjóra, í þeim og
segir m.a.:
„Launþegar í bænum geta
markað heilindi manns þessa og
sannleiksást á því, að eftir að
hann hafði lagt til að Ieggja 22—
23 millj. kr. álögur á almenning
í bænum — og hleypa þar með
af stað nýrri verðbólguskriðu —
mælti hann: „Við skulum vona,
að það takist að koma í veg fyrir
þá verðbólgu, sem verkföllin og
kauphækkanirnar geta haft í för
með sér . .
Kommúnistar rugla þannig
saman hugtökunum verðbólga og
verðhækkanir, sem aiuðvitað eru
sitt hvað.
Hufftakaruglinjjur
Á bæjarstjórnarfundinum i
fyrradag ræddi Þorvaldur Garð-
ar Kristjánsson þennan málflutn
ing nokkuð, og er sagt svo frá
ræðu hans hér í blaðinu í gær:
„Kommúnistar hafa í umræð-
um þessum mikið talað um verð-
bólgu. En málflutningur þeirra
byggist á hugtakarugli. Verðbólg
an er hástig þenslu. Hún mynd-
ast, þegar eftirspurn er meiri en
framboð. Ef kaupgjald hækkar
meira en framleiðslan stendur
undir, verður verðbólguþróun.
Hins vegar getur verðlag hækk-
að, þó ekki sé um verðbólgu að
ræða. Óbeinir skattar hækka t.d.
verð, en geta dregið úr verð-
bólgu, þar sem þeir draga úr eft-
irspurn. Fölsk kaupgeta leiðir
hins vegar til verðbólgiu. Komm-
únistar segja nú, að 13—14%
kauphækkun hafi ekki verðbólgu
áhrif. Þetta er auðvitað fráleitt,
þegar haft er í huga, að þjóðar-
framleiðslan hefur aðeins aukizt
um 2% árlega“.
Nazismi og
kommúnismi
Prófessor Jóhann Hannesson
ritaði grein hér í blaðið í gær,
sem hann nefnir „Hugsjónasagan
og hið nýja siðgæði“. Þar ræðir
hann m.a. nokkuð kenningar naz-
ista og gerir samanburð á sið-
gæðishugmyndum þeirra og
kommúnista, og segir:
„önmir meginuppistaðan i Naz
ismanum er þróunarkenningin,
regla Darwins um lífs sigur
hinna hæfustu — survival of the
fittest — með þeirri viðbót að
hinn norræni kynstofn sé hinn
hæfasti til að lifa. Nietzsche tel-
ur, að með. bræðralagshugsjón
sinni og verndunar-skyldu gagn-
vart þeim, sem voru minni mátt-
ar, háfi kristindómurinn brotið
sjálft þróoinarlögmálið og því
beri að útrýma honum. Af óvopn
uðum andstæðingum Nazistanna
kvað mest að kirkjunni einkum
hinum díalektisku guðfræðingum
og hinum rómversk-kaþólsku.
Muniurinn á siðgæði Kommúnista
og Nazista er einkum sá að liinir
fyrrnefndu telja að ákveðinn
stjórnmálaflokkur, kommúnista-
flokkurinn, sé verkfæri þróunar-
innar meðal mannkynsins, en
hinir síðarnefndu telja þetta
verkfæri vera hinn germanska
kynstofn. Eg nefni þessar hug-
sjónastefnur vegna þess að báðar
hafa þær fullan hug á því að
kúga mikinn hluta mannkynsins
og hafa sýnt viljann í verkinu“.