Morgunblaðið - 15.07.1961, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 15. júlí 1961
f
Æ
vJTGEFANDI: SAMBAND UNGRA SJÁLFSTÆÐISMANNA
Stutt frásögn af sumarferð í
Landmannalaugar
með Ferðadeild Heimdallar
FERÐAÐEILD Heimdallar hefur
fyrir nokkru sent frá sér áætlun
um sumarferðir sínar, en þær
verða bæði óvenju margar og
fjölbreyttar.
Fyrsta ferð sumarsins var far-
in um helgina 24.—25. júní Var
henni þannig hagað, að fyrst var
ekið að Gullfossi, síðan að Geysi
og hann skoðaður í glampandi
sólskini. Eftir það var ekið að
Laugarvatni og gist þar í tjöld-
um yfir nóttina. Daginn eftir var
svo staðurinn og næsta nágrenni
skoðað. Frá Laugarvatni var ek-
ið síðar um daginn, sem leið ligg-
ur til Raufarhólshellis, gengið í
hellinn og hann kannaður. Að
því búnu var loks haldið heim
aftur.
Ferð þessi var öll frábærilega
vel heppnuð og skemmti hópur-
inn sér sérstaklega vel. Kom
þar þrennt til, yndislegt veður,
góð fararstjórn og heiibrigð ung-
menni.
Frásagnir af þessari velheppn-
uðu ferð, varð til þess, að tíðinda-
maður síðunnar ákvað að bregða
sér með í þó næstu, og samkvæmt
ferðaáætlun Heimdallar skyldi
nú farið í Landmannalaugar.
— ★ —
Við lögðum af stað frá Valhöll
um kl. 2 sl. laugardag, öll í ein-
um langferðabíl. Þegar komið
var inn fyrir Elliðaár var byrjað
að syngja og var sungið síðan
viðstöðulaust alla leið að Tröll-
konuhlaupi. Þegar staðurinn og
umhverfið hafði verið gaumgæfi-
lega skoðað, var aftur lagt af
stað Og nú haldið til Landmanna-
lauga. Þar var slegið upp tjöld-
um, en þar sem áliðið var kvölds,
ráðlagði fararstjórinn mönnum
að hvílast og safna orku til næsta
dags. En þrátt fyrir það, hófst
kaffidrykkja, samræður og frá-
sögur, sem stóðu fram á nótt.
★
Árla næsta morguns ræsti
Æararstjórinn okhur ferðalang-
ana, og skömmu síðar var lagt
stað í gönguferð. Veður var
fremur þungbúið og hættu því
sumir við að sigra Bláhnjúk,
en skoðuðu þess í stað brenni-
steinsnámurnar og hverina þarna
um slóðir, með viðkomu í
Brandsgili. Á þeirri leið er nátt
úrufegurðin mikil og litatil-
brigðin stórkostleg. Há fjöll með
djúpum giljum mörkuðu sjón-
deildarhringinn, en snjóhvítir
skikar í fjallahliðunum minntu
á mátt vetrarins. Heilnæmt fjalla
loftið hreinsaði burt allar áhyggj
ur og við nutum tilverunnar í
ríkum mæli. Nokkrir erfiðleik-
ar urðu þó á leið okkar í gerfi
kletta og djúpra gilja, sem voru
ógreiðfær yfirferðar. En það jók
aðeins á ánægjuna að þurfa að
sigrast á torfærum náttúrunn-
ar.
Veður hélzt fremur þimgbúið
fyrri hluta sunnudags, en þegar
kom fram yfir hádegi tók sólin
að gægjast niður á milli skýj-
anna og síðan að hella geislum
sínum yfir okkur. Öll þessi feg-
urð dagsins varð til þess, að við
gleymdum tímanum og klukkan
var orðin þrjú er við komum of-
an af ijjöllum og heimsóttum
sæluhús Ferðafélags íslands. Þar
reyndust vera fyrir nokkrir
Nokkrir þátttakenda fyrir utan tjöld sín.
gestrisnir ferðalagar, sem buðu
svöngum hópnum upp á kaffi
og kökur. Vil ég nota tækifærið
og þakka veitingarnar fyrir hönd
okkar allra. Við fórum því næst
í bað í lauginni, röltum svo til
tjaldbúðanna, gengum þar frá
farangri okkar með hjólp félaga
ökkar, garpanna, sem ekki vildu
láta veðurguðina hamla fjall-
gönguþrá sinni. Þessir miklu
fjallgöngumenn höfðu sigrað
Bláhnjúk, umvafinn skýjum
miðja vegu milli himins og
jarðar. En heldur voru þeir þrek
aðir er niður kom.
★
Lagt var af stað til Reykjavík
ur um klukkan fjögur, en komið
við í Landmannahelli á heim-
leiðinni. Og eins og vera ber í
Frarnh. á bls. 13.

Fangelsanir og flótti stúdenta og
háskólakennarafráA-Þýzkalandi

bei dtakanlegan vott um það ógnarástand
sem ríkir undir jámhæl kommunismanns
-
i
BERLÍNARVANDAMÁLIÐ
hefur síðustu vikurnar orðið æ
tíðara umræðuefni manna um
heim allan og er sízt ofmælt,
að ýmsar blikur séu nú á lofti
varðandi lausn þess. Ekki ber
mál þetta svo á góma, að hug-
anum verði ekki hvarflað til
þess ógnarástands, sem ríkt
hefur í Austur-Berlín og Aust-
ur-Þýzkalandi allt frá stríðs-
lokum. Sovétveldið, sem þá
öðlaðist yfirráð yfir þessum
landshlutum hefur haldið íbú
um þeirra undir járnhæl
kommúnískrar kúgunar og ó-
frelsis — með þeim afleiðing-
um að tugþúsundir manna
hafa ekki talið sig eiga ann-
ar úrkosta en flýgja.
Það eru þó síður en svo all-
ir, sem hafa haft tækifæri eða
svigrúm til að forða sér frá
böli kommúnismans með þess
um hætti. Áður en slíkt gæti
orðið, hafa þúsundir manna
verið hnepptar í fangelsi fyrir
það eitt, að una ekki glaðir við
þá stjórnarhætti, sem eystra
ríkja — Og lífskjörin í landi
þar. Ekki þarf að hafa mörg
orð um, hvað beðið hefur
þessa fólks innan fangelsis-
múranna.
— ★ —
Meðal þeirra, sem títt er að
teknir hafi verið höndum fyr-
ir stjórnmálaskoðanir sínar,
eru stúdentar ög háskólakenn-
arar. Er þessi staðreynd þeim
mun athyglisverðari, sem al-
kunna er, að lagt hefur verið
mikið kapp á að koma í veg
fyrir, að þeir, sem ekki væru
„rétt“ þenkjandi að dómi vald
hafanna, fengju yfirhöfuð að
njóta æðri menntunar.
Áreiðanlegar upplýsingar
herma, að frá árinu 1945 fram
í ársbyrjun 1960 hafi alls 1021
stúdent og háskólakennari ver
ið teknir höndum, þ. e.:
24 prófessorar
36 dósentar
33 aðstoðarkennarar
5 stúdentar
76 umsækjendur um
námsvist í háskólum.
Þrjátíu og níu hafa verið
teknir af lífi eða dáið í fanga-
búðum. f janúarlok 1960 voru
297 stúdentar og háskólakenn-
arar í hegningarhúsum; 206
þeirra voru í Austur-Þýzka-
landi, 21 í Sovétríkjunum, en
um dvalarstað 70 var ekki
kunnugt.
— ★ —
Stúdentum og háskólakenn-
Uíum, sem flúið hafa land,1
hefur farið fjölgandi með
hverju ári. — Samkvæmt
skýrslum útgefnum í ársbyrj-j
un 1960 höfðu þá á tólf mán-
uðum verið skráðir alls 315
háskólakennarar í vestur-i
þýzkum flóttamannabúðumJ
Voru þetta: 21 prófessor, 32
dósentar, 6 lektorar, 53 leið-|
beinendur, 44 yfiraðstoðar-'
kennarar, 7 bókaverðir Og 8
aðrir vísinda- og fræðimenn.
Stúdentar frá Austur-Þýzka
landi hafa streymt vestur yfir
landamærin síðustu árin og
þeim lengst af farið f jölgandL
í október 1959 var birt yfirlit
um fjölda þeirra stúdenta, sem
flúið hefðu Austur-Þýzkaland
á árunum 1953 til 1958, og
reyndust þeir vera 8893 tals-
ins. — Einstök ár á þessu tíma
bili svo og 1959 var stúdenta-
fjöldin þessi:
1952 332 flóttastúdentar
1954 879 — —
1955 1835 — —
1956 1431 — —
1957 1894 — —
ö
MAIVINASIÐIR
ÞESSA dagana þyrpast eriendir
ferðamenn til íslands. Segja má,
að ferðam'annastraumurinn í sum
ar hafi komið í kjölfar nokkurra
erlendra boðsgesta, sem sótfcu
landið heim á öndverðu sumri.
Þær heimsóknir eru mönnum ail
ar í fersku minni.
Meðai hinnia erlendu gesta,
sem hingað hafa komið má nefna
tvo, sem sérstaklega skulu gerð-
ir hér að umtalsefni og þá ekki
sízt það, hverjar móttökur þeir
fengu.
í síðari hluta maí-mánaðar
kom hingað til lands fulltrúi al-
þjóðasamtaka, sem íslendingar
eru aðilar að, Robert A. Button
frá Atliantshafsbandalaginu. —
Hann flutti meðal annars erindi
á fundi Stúdentafélags Reykja-
yíkur um markmið og störf sam-
takanna. Sá fundur varð eftir-
minnilegur þeim, sem hann sátu.
Hópur sá, er kennir sig við her-
námsandstæðinga hafði auðsjáan
lega smalað saman á fundinn
allskyns fólki, sem aldrei áður
hefur sézt á fundum stúdentafé-
lagsins. Mönnum er í fersku
minni, þegar Jónas Árnason,
sem annars kvað vera dagfars-
prúður maður, skálmaði rauður
í andliti fram fundarsalinn og
hellti sér yfir hinn erlenda gest
og beitti þar fremur persónuleg-
um svívirðingum en málefnaleg-
um rökum. Hinn erlendi gestur
sat stilltur undir lestrinum og er
fundarstjóri gerði tilraun tiil að
þagga niður í Jónasi hækkaði
hann sig enn meira og furðuðu
menn sig á þeim ildyrðaforða,
sem Jónas bjó yfir á enskri
tungu. En fleiri áttu eftir að
1958 2522 — —
1959 um 3000 — —
— ★ —
Þess má að lokum geta, að
meðal stúdenta í Austur-
Þýzkalandi er aðeins leyfður
einn félagsskapur og er sá
nefndur Freie Deutsche
Jugend (Frjáls þýzk æska). Er
honum fyrst og fremst ætlað
að gæta hagsmuna kömmún-
istaflokksins. Ekki verður ann
að sagt, en nafngiftin sé við-
eigandi á samtök, sem sett eru
til höfuðs frelsinu öllu öðru
fremur.

verða sér til skammair þetta
kvöld en Jónas. — Auð-
vitað Þorvaldur Þórarinsson.
'hugsa menji vafalaust. Jú, rétt er
það. Hann var að vísu ekki eina
illyrtur, en miklu langorðari ea
Jónas. Þorvaldi tókst að teygja
stutta fyrirspurn, sem leyfð var.
upp í tuttugu mínútna ræðu.
Þannig leið al'lur þessi fundur.
Þeir stóðu upp hver á fætur
öðrum, kommarnir, og hið að«
fengna fólk, sem sumt Skildi auð.
sjáanlega ekki nema lítið af þvi,
sem fram fór, kiappaði þó og
hló á réttum stöðum, þegar
merki var gefið og púuðu, þegar
gesturinn tók til máls. Flest virt*
ist þessu fólki betur gefið en al*
menn kurteisL
Stuttu síðar kom hér annar
gestur, menntamáiaráðherra Sov
étríkjanna, Furtseva að nafnL
Enda þótt kona þessi væri aðlað.
andi, duldist engum, að hún var
hér fyrst og fremst sem fulltrúi
kommúnistastjómarinnar í Ráð.
stjórnarríkj'unum. Hún var full*
trúi þeirrar stjómar, sem lét
rússneska skriðdreka böðlast á
saklausu fólki í Ungveirjalandi,
hún var fulltrúi þeirrar stjórnar.
sem kúgaði skáldið Pastemak og
hetldur stöðugt uppi mesta of.
beldis- og lögregluríki, sem mann
kynssagan greinir frá.
fslenz'kur almenningur gerði
sér allar þessar staðreyndir ljós*
ar. Þrátt fyrir það varð þesa
hvergi vart, að menn sýndu
Furtsevu annað en fyllstu kurt.
eisi. í opinberum veizlum, á
blaðamannafundum, allsstaðar,
þar sem frúin fór um mætti hún
hvarvetna alúðlegu viðmóti. Þar
var enginn Jónas og enginn Þor.
valdur til að ata hana auri og
ekkert aðfengið fól'k, sem púaðL
Hver er nú meginástæðan fyr-
ir því, að svo mikill muour vair
á móttökum þeim, sem þessar
tvær manneskjur fengu? Engum
dylst ástæðan fyrir því. Þeir
menn, sem fylla flokk þann, er
stóð fyrir óspektunum, eru allir
fylgismenn öfga og ofbeldis-
stefnu, sem nú tröllríður húsum
hér á landi. Þessir menn eru
reiðubúnir til að grípa til hvers
konar örþrifaráða til að koma
stefnu sinni í framkvæmd. Um-
gengnisreglur eru setfcar til hlið-
ar, saklaust fólk er atað auri og
ofbeldi beitt, ef ekki vill betur.
Slík ofbeldisöfl þarf ungt fólk
á íslandi að varast.