Morgunblaðið - 25.07.1961, Blaðsíða 17

Þriðjudagur 25. júlí 1961
JU ORGVN'tLAÐIÐ
Ferðalangarnir við Ölver.
(Ljósm.: Gunnar Rúnar).
Varbarferb
Framhaid af bls. 1.
hræddar um líf sitt og þeir, sem
(til þeirra horfðu. Áður en Hest-
!Vík var yfirgefin, flutti Höskuld
ur ÓLafsson formaður Varðar,
hokkur ávarpsörð, og Sigurður
Óli Ólafsson alþingismaður bauð
íerðalangana velkomna í Árnes-
Býslu. Þarna lýsti svo Ámi Óla
ritstjóri Grafningnum í stuttu
máli. Sveið Árna auðheyrilega
rangnefní sveitarinnar, og mun-
®ðí minnstu, að hann fengi talið
(hópinn á að breyta nafni hennar
I lí Bláskógasveit.
^ 1' Frá Hestvík lá leiðin svo suð-
«ir fyrir Nesjahraun og að Haga-
vík, sem mörgum þykir einhver
fegursti staðurinn við Þingvalla
vatn. Síðan var haldið á-
fram hringinn í kringum Þing-
ivallavatn að Þingvöllum, þaðan
ium Bolabás og Sleðaás inn á Hof
mannaflöt og upp Kluftir.
Ætlunin hafði verið að skreppa
norður á Kaldadal, að Kerlingu.
í bjartviðri er frá henni fögur
pöklasýn, en sú heiðursmatróna
var víst ekkí í skapi til að taka
é móti gestum.
Var síðan ekið um Uxahryggja
veg til norðvesturs og um 25 km
Hangt titbreytingalítið landslag
JL.undareykjadals. Var nú áð og
snæddur hádegisverður, og Jón
iÁrnason alþingismaður bauð
tferðalangana velkomna í Borgar
ffjarðarsýslu.
Sunnan Lundareykjadals er
Skorradalsháls, en að norðan
Lundarháls, fremst Varmalækjar
múli.Gengt múlanum var breytt
lum stefnu, haldið til suðvesturs
tfram hjá Hesti og yfir Andakílsá.
Hún kemur úr Skorradalsvatni,
og við hana er orkuver þeirra
Skagamanna og Borgnesinga.
„Egils saga segir frá því, að
SSkallagrímur hafi gefið Grími
ttiáleygska land fyrir sunnan
(Hvítá. Grímur fór að kanna þetta
lland og kom að vík nokkurri,
: isem margar andir voru á, og kal'l
Bðí af því Andakíl. Síðan hefur
það nafn færzt yfir á sveitina“,
isegir Árni Óla í leiðarlýsingu
Binni.
Nú var haldið vestur með Hafn
Brfjalli og staðnæmzt í námunda
við ölver. Á meðan þar var stað-
ið við, hélt Bjarni Benediktsson
idómsmálaráðherra ræðu, og fer
Btuttur útdráttur úr ræðu hans
hér á eftir:
Ræða Bjarna Benediktssonar
VIÐ HÖFUM í dag farið um fagr
ar og söguríkar byggðir. Menn
hafa í dag séð mikil mannvirki,
sem hafa ómetanlega þýðingu
fyrir líf okkar allra. Við höfum
j fi dag séð krafta, sem enn bíða
(þess að verða beizlaðir. Við höf-
um ekið um gróðursæl héruð, en
einnig héruð, sem enn eru að
miklu leyti óræktuð. Og á eftir
jnunum við aka niður á Akra-
nes einn myndarlegasta útgerðar
bæ landsins, og sjá eitt mesta
iðnfyrirtæki okkar.
Við höfum í dag litið fögur
Ibændabýli, sem mörg hver eru
»iú sögufrægir staðir. Við sjáum
þannig, hvernig sagan er alltaf
Bð gerast. Við getum haft það
í ’huga, þegar við ökum fram hjá
Ytra-Hólmi, að þessa staðar verð
ur héðan í frá minnat sem eins
af sögustöðum landsins af því að
Fétur Ottesen hefur búið þar alla
sína búskapartíð.
Ég minnist þess, að fyrir 5 ár-
um voru mörg okkar stödd uppi
í Húsafellsskógi, einmitt í slíkri
ferð á vegum Varðar. Og það
kom þá í minn hlut, eins og nú,
að segja nokkur orð.
Lengi a eftir höfðu andstæðing
ar okkar í flimtingum um
mæli, sem ég viðhafði þá, eitt-
hvað á þá leið, að vinstri stjórn
in værí líkust éli, sem aðeins
mundi standa skarnma hríð, en
, sólin mundi brátt skína á ný.
Eins og flestir muna sjálfsagt,
fóru andstæðingar okkar háðuleg
um orðum um þetta álit, og einn
ráðherra stjórnarinnar komst svo
að orði, að vinstri stjómin mundi
standa a.m.k. i 20 ár. En nu, að
5 árum liðnum, er sá tími orð-
inn lengri, sem vinstri stjórnin
hefur ekki setið, en valdatími
hennar á þessum árum.
Sömu öflin og stóðu að vinstri
stjórninni hafa nú á ný leitt nokk
urt dimmviðri yfir íslenzkan
stjómmálaheim með skemmdar-
verkum sínum í efnahagslífinu.
En það er einnig spá mín nú, að
það dimmviðri muni aðeins
standa skamma stund og verða
til þess að minna þjóðina á„ hver I
óheillaöfl hér eru að verki.
þess að almenningur gerir sér
ekki alltaf fyllilega ljóst, hvað
er að gerast. Þess vegna þarf jafn
framt að tryggja meiri þátttöku
almennings í öilu réttarfari lands
ins.
Framundan bíða mikil og erfið
verkefni, sem verður að leysa, en,
sem hægt er að leysa, með vak-
andf skilningi fólksins sjálfs.
Slík ferð sem þessi er mikil-
væg. Hún knýtir okkur fastari
böndum við landið og sögu þess,
og þar með stuðlar hún að því
að gera samtök okkar og þjóðfé
lagið í heild virkari og sterkari.
Þess vegna skulum við vona, að
við eigum eftir að hittast í mörg
um slikum ferðum.
farið að kólna í veðri, og viðstaða^
því stutt.
Að kvöldverði loknum var síð
an haldið rakleitt til Reykjavík-
ur með stuttri viðstöðu í Botns-
dal. Til Reykjavíkur var svo kom
ið um kl. 11.
Ferð þessi var öll hin ánægju-
legasta og Varðarfélaginu til mik
ils sóma. Rómuðu þátttakendur
Sigurður Óli Ólafsson
alþingismaður ávarpar ferðafólk-
ið við Hestvík.
1 framtíðinni verður m.a. að
tryggja með löggjöf, að ekki
verði hægt að beita samtökum
fólksins, hvers eðlis sem þau eru,
án þess að meirihlutinn vilji
slíka beitingu. Þessi samtök eru
nauðsynleg í nútímaþjóðfélagi, en
svo verður að búa um hnútana,
að lýðræði ríki innan þeirra. At-
burðir síðustu ára hafa sýnt okk-
ur, að mikilsvert er, að slík sam
tök séu í höndum fólksins sjálfs,
en ekki ævintýramanna. Og inn-
an íélaganna verður að tryggja
meðlimunum sjálfum fullt jafn-
rétti. Þátttaka fólksins, bæði í
þessum samtökum og þjóðfélag-
inu í heild, þarf að vera virkari.
Þessi sömu öfl hafa nú að und
anförnu reynt að gera jafnvel
dómstóla landsins tortryggilega í
augum almennings og tekst það
kannske að einhverju leyti vegna
Árni Óla
nrstjóri flytur leiðarlýsingu.
Eftir ræðu Bjarna flutti Árni
Óla ritstjóri ferðalýsingu,
skemmtilega og afar fróðlega.
Eftir nokkra viðdvöl þarna var
enn haldið af stað og ekið fyrir
Leirárvog. Á þessari leið sást
heim að Leirá, þar sem setið hafa
margir mikilsmetnir höfðingjar.
Skammt frá eru Leirárgarðar, en
þar var stofnuð prentsmiðja þeg
ar árið 1795, sem síðar var þó
flutt að Beitistöðum og þaðan til
Viðeyjar.
Lá leiðin nú niður á Akranes,
og var ekið um bæinn undir leið
sögn Jóns Árnasonar alþingis-
manns. Að því loknu var haldið
heim á leið eðtgþ meðfram
Langasandi, sjóbaóstað þeirra
Skagamanna. Sá nú heim að hinu
foma prestsetri Görðum. Engin
kirkja er þar nú, aðeins kirkju-
garður og líkhús, sem talið er
fyrsta hús byggt úr steinsteypu
á Islandi byggt á síðari hluta 19.
aldar.
Urðu nú fjölmargir bæir á leið
inni, m.a. bústaður Péturg Otte-
sen fyrrum alþingismanns, Ytri-
Hólrnur. Stóð þingskörungurinn
aldni í hlaðvarpanum, þegar bíla
lestin ók framhjá, og veifaði
ferðafólkinu. Þá má nefna bæinn
Reyni, þar sem Jón Hreggviðsson
bjó.
Næst var numið staðar við Hall
grímskirkju í Saurbæ og snædd-
ur kvöldverður. Það leyndi sér
ekki á svip ferðalanganna, að
þeir kunnu vel að meta nestis-
pakkana hans Þorbjörns í Borg.
Þegar hér var komið. var nokkuð
Jón Árnason
alþingismaður býffur hópinn vel-
kominn í Borgarf jarðarsýslu.
sérstaklega örugga fararstjórn og
var auðséð á ferðalöngunum, að
þeir vom þegar famir að bugsa
gott til næstu Varðarferðar.
— Vegaverkfallið
Framh. af bls. 8
og vön matreiðslu. Þegar þessu
verður ekki við komið, fá síma-
lagningamenn greiddan eðlileg-
an fæðis- og gistikostnað gegn
kvittun gistihússeiganda eða mat-
sala. Þegar símalagningamenn
eru sendir út til vinnu og kom-
ast ekki 1 mat eins og venjulega
og verða að .hatfa mat með sér,
en dveljast heima að nóttunni,
skulu þeir fá greidda fæðispen-
inga kr. 30,00 þegar um einn mat
málstíma er að ræða og ekki unn
ið fram yfir kvöldmatartíma, en
kr. 58,00, ef báðir matmálstímar
falla inn í vinnutímann vegna
yfirvinnu. Þó getur, þegar sérstak
lega stendur á, svo sem við fyrir
varalausa útsendingu og þegar
matsala er í rennd við vinnustað
inn, komið til mála að geiða eðli
legan matarkostnað gegn kvittun
matsala, enda hafi verkstjóri tal-
ið það réttmætt eftir kringum-
stæðum.
Ef þessu er neitað, er fullkom-
lega sannað, að hinu sama er
játað í öðru tilfellinu en neitað í
hinu.
En ef vegamálastjórnin er fús
að láta vegavinnumenn sitja við
sama borð og símalagningamenn,
höfum við fundið lausn á deil-
unni. — Það eru auðvitað engin
rök, að vegavinnumenn séu
miklu fleiri og þess vegna kosti
þessi sömu fríðindi þá ríkisstofn
un meira en hina.
En ekki væru þessi blaðaskrif
ti. einskis, ef af þeim gætr orðið
ljóst, að ekki er um meiri kröfur
að ræða til Vegagerðarinnar, en
til þeirrar ríkisstofnunar, sem
þegar hefur samið xneð fullu sam
þykki ráðherra.
Með fyrirfram þökk fyrir birt-
inguna.
Hannibal Valdimarsson.
ir Athugasemd Morgunblaðsins.
Morgunblaðið vildi verða við
þeirri ósk forseta ASÍ að birta
ofanskráða greinargerð hans, en
hjá því verður ekki komizt að
gera við hana nokkrar athuga-
semdir. Greinarhöfundur telur
mikið ósamræmi í þeirri afstöðu
Ingólfs Jónssonar, að fallast á
greiðslu fæðispeninga til síma-
manna sem póst- og símamála-
ráðherra, en hafna slíkri kröfu
vegagerðarmanna sem samgöngu
málaráðherra. Sérstaklega gerir
hann að umtalsefni eftirfarandi
orð Morgunblaðsins hinn 20. júlí
sl.:
„Sannleikurinn er hins vegar
sá, að Landssíminn hefur samið
algjörlega í samræmi við samn-
inga Vinnuveitendasambandsins
og Dagsbrúnar, en krafa ASÍ
gengur mun lengra“.
í þessúm ummælum er því
þannig í fyrsta lagi haldið fram,
að samniagur landssímans sé í
samræmi við samning Dagsbrún-
ar og Vinnuveitendasambands ís
lands, og í öðru lagi, að kröfur
ASÍ gangi lengra en sá samning-
ur.
Þar sem segja má, að Hannibal
leggi út af þessum orðum í grein
argerð sinni, er rétt að athuga
þau nokkru nánar, og þá með
hliðsjón af fæðispeningaákvæði
Dagsbrúnarsamningsins, sem er
svo hljóðandi:
„Þegar Dagsbrúnarmenn eru
sendir til vinnu utan bæjar og
þeim er ekki ekið heim á máltíð
um og (eða) að kvöldi, skulu
þeir fá frítt fæði eða dagpeninga
fyrir fæðiskostnaði, sem skal sam
ið um milli samningsaðila".
Allir starfsmenn línumannafé-
lagsins, sem fengið hafa fæðis-
peninga, eru félagar í Verka-
mannafélaginu Dagsbrún, hvar
sem þeir búa, og langflestir
þeirra eru sendir út frá Reykja-
vík. Það er því með stoð í þessu
ákvæði, sem símamenn fá
greidda fæðispeninga sína.
Krefst miðstjórn ASÍ hins
sama til handa vegavinnumönn-
um? Krefst ASÍ þess að vega-
vinnumenn fái greitt fæði, þegar
þeir eru sendir út úr bænum?
Nei. Vegavinnuflokkarnir eru
stofnaðir á vinnusvæðum úti um
land og verkamennimiæ ráða sig
þar hjá verkstjórum. Þeir eru
því ekki sendir út úr bænum í
skilningi fæðisákvæðis Dagsbrún
arsamningsins. Vegavinnumenn
fengju því ekki greidda fæðis-
peninga, þótt þeir féllust á sams
konar ákvæði. ASÍ krefst því
ekki aðeins fæðispeninga handa
vegavinnumönnum þegar þeir
eru sendir út úr bænum til
vinnu heldur alltaf. Þess vegna
gengur krafa ASÍ lengra en fæð-
isákvæði Dagsbrúnarsamningsins
Það hefur verið venja hér á
landi, að ríkisfyrirtæki gengju
ekki á undan í kauphækkunum,
heldur greiddu það kaup, sem um
hefur samizt milli verkalýðsfélag
anna og vinnuveitenda. Eftir þess
ari reglu hefur verið farið, hverj
ir sem í ríkisstjórn hafa setið, og
þessa reglu hefur núverandi rík
i. itjórn einnig talið rétt að halda
> heiðri.