Morgunblaðið - 01.08.1961, Blaðsíða 11

áj Þriðjudagur 1. Sgúst 1961
MORCVTSBIAÐIÐ
11
iNIKITA Krúsjeff, sem sííellt
eykur á styrjaldarhættuna, virð-
ist í augum almennings óbifandi
KXg áihyggjulaus.
fej Er hann það?
PP Þessi spurning vefst fyrir valda
mönnum heimsins í dag. Hversu
öflugur er Krúsjeff? Getur hann
hætt sér út í styrjöld?
" í Evrópu, Asíu, Norður- og
S-Ameríku, jafnvel í Moskvu
leita menn svars. Niðurstöður
iþeirra birtast í þessari grein.
(, Krúsjeff er í miklum vanda
staddur, veikleikar hanS eru
augljósir — og einmitt vegna
þessara veikleika er heimdnum
mikil hætta búin.
Frá London, Berlín, Vín, Tokyo
!og Washington
Nikita Krúsjeff, sem sffátar sig
mikið af unnum sigrum og verð-
andi landvinningum, er í miklum
vanda staddur og áhyggjum hlað
inn.
íí Gagarín ogKrúsjeff.
Af hverju grét Krúsjeff þeg-
ar hann faömaöi Gagarín
Einvaldurinn er i vanda sfaddur
r Þetta segja okkur fróðir menn
hvaðanæva að úr heiminum.
Sumir segja, að Krúsjeff sé
svo mikill vandi á höndum, að
heiminum sé meiri hætta búin
af hinum sovéaka einræðisherra
en ella.
Aðrir halda því fram, að sá
vandi, sem Rússum er á hönd-
um, sé svo bugandi, að styrjöld sé
óhugsandi. Það væri óðs manns
eeði að hætta á algera heimseyði-
leggingu.
■ En í Berlín sjáum við, að Krús
jeff lætur engan bilbug á sér
finna. Hótanir hans og ógnanir
geta leitt af sér styrjöld.
Þessar hótanir eiga hins vegar
rætur sínar að rekja til hins
mikla vanda, sem hann er stadd-
ur í, og óhætt er að segja, að
enginn valdamaður um heim alt-
an hafi fremur tilefni til kvíða.
Kommúnistaríkin sjá þegnum
sínum hvergi fyrir nægilegum
matvælum. Nýlendurnar í Aust-
ur-Evrópu eru vílandi og hvergi
traustar. Flóttamannastraumur-
inn eykst jafnt og þétt. Þjóðern-
ishreyfingin vinnur á í öllum
Ikommúnistalöndunum.
Fjárkúgun er beinlínis orðin
þjóðarvandamál. Stjórnin sjálf
kvartar undan skýrslufölsunu.n,.
'Fölsun er svo algeng, að þráfald-
lega verður að grípa til dauða-
refsingar. í fangabúðunum ríkir
óvallt ókyrrð, og pólitískir fang-
ar eru skotnir, ef þeir ráðast
á varðmenn.
Krúsjeff lætur mikið yfir því
að hafa ræktað upp lönd sín.
Þessar aðgerðir hans hafa hins
vegar verið svo dýrar, að þær
hafa síður en svo aukið veldi
hans. Matvæli eru af skornum
íkammti í sjálfu Rússiandi.
Og Krúsjeff hefur enn ástæðu
til kvíða.
Rauða-Kína, sem einnig er í
miklum vanda statt, hefur brugð
izt Krúsjeff, svo að herlið hans
hefur verið sent austur á bóginn.
600 milljónir hungraðra manna
dveljast við landamæri Rúss-
lands. Auk þess njóta hlutlaus-
•r þjóðir hjálpar Krúsjeffs, en
iáta hins vegar síður en svo að
•tjórn. Ekki er furða, þótt ein-
ræðisherranum gremjist.
•. Krúsjeff virðist hafa misst
Afríku út úr höndunum á sér.
Hann ræður reyndar yfir Kúbu,
en nú er hann að missa Albaníu.
f Rússlandi kvarta menn sáran
yfir því, að matvæli séu send
öðrum þjóðum, meðan innfæddir
svelta heilu hungri.
Og engu að síður þykist ein-
valdurinn þess megnugur að
leggja út í styrjöld.
í eftirfarandi skýrslu, gefa sér
fræðingar okkur skíra mynd af
vandamálum Krúsjeffs.
Óseðjandi metnaður
Krúsjeff er 67 ára og allt ann-
að en hraustur. Hann hefur stjórn
að Sovétríkjunum í sex ár, én
nokkurra landvinninga — geim-
vinninga, reyndar — sem jafnast
á við landvinninga Stalíns.
Vestur-Evrópa sýnir kommún-
ismanum augljósa andstöðu, sem
einn maður. Rauða-Kína lætur
ekki lengur að stjórn. Svarta
Afríka hefur ekki látið ginnast
af kommúnismanum. Þeir, sem
kallast hlutlausir, hallast síður
en svo að kommúnisma.
Krúsjeff finnur, að um nafn
hans verður aldrei neinn ljómi
í veraldarsögunni. Beriín virðist
hans síðasta hálmsírá. Har.a þyk-
ist ætla að ná Vestur-Evrópu á
sitt band, með því að ná sínu
fram í Berlín.
Hvernig má þá Berlínarvanda-
málið Jeysast? Áhyggjur Krús-
jeffs aukast jafnt og þétt, og
hvorki gengur né rexur.
Þjóðernisstefna
Krúsjeff ræður yfir 100 miilj.
manna á svæðinu frá Rússlandi
að Berlín — en ekki nema að
nafninu til. Það er sovézki her-
inn, sem ræður þar ríkjum.
Þetta skýrir bandarískur sér-
fræðingur fyrir okltur á þessa
leið:
„Þjóðir Austur-Evrópu vinna
stöðugt að því að heimta þjóð-
erni sitt úr heljargreipum komm
únismans. Sama má einnig segja
um Suður-Asíu, þar sem þjóðirn-
ar vinna gegn Kínverjum — ekki
nauðsynlega gegn kommúnisma,
heldur gegn Kínverjum, sem slik
um.
Þetta verða kommúnistaleið-
togar að horfast í augu við. Menn
vilja gleyma því, að þjóðernis-
hreyfingin getur verið jafnöflug
í löndum, sem kúguð eru af
kommúnisma og í umheiminum*’.
Þessi sérfræðingur segir enn-
fremur, að áhyggjur þær, sem
Bandaríkin kunna að hafa vegna
kulda þess, sem sumar vestræn-
ar þjóðir sýna þeim, séu hverf-
andi í samanburði við áhyggjur
Krúsjeffs vegna nýléndanna í
Austur-Evrópu.
Sérfræðingur um sovézk mál,
í Vestur-Þýzkalandi segir:
„Það vogar sér enginn að spá
því, hvernig fara muni fyrir lepp
ríkjum Sovétríkjanna. Það er
tízka í Vesturveldunum að segja,
að óhugsandi sé, að ríkin sýni
Sovétrkjunum andstöðu, svo telj-
andi sé. Mehn vilja jafnvel halda
því fram, að ekki geti komið til
uppreisnar. Hins vegar áttu þess-
ir menn enga von á uppreisninni
í Austur-Þýzkalandi 1953 og at-
burðunum í Póllandi Og Ung-
verjalandi 1956“.
Krúsjeff getur ekki varizt
þeirri hugsun, að þessar 100
milljónir manna í leppríkjunum
eigi eftir að valda honum áhyggj
um sakir síaukinnar þjóðernis-.
hreyfingar. Þessar þjóðir þarfn-
ast í rauninni ekki kommúnisma.
Þegar Sovétríkin hyggja á
styrjöld, verða þau að muna eft-
ir því, að leppríkin gætu orðið
þeim erfið vandræðabörn og sízt
af öllu til að reiða sig á.
Rauða-Kina
Síðustu vikur hefur enn meir
borið á óvild Kínverja i garð
Sovétríkjanna.
6. júlí skrifaði Krúsjeff undir
hervarnarsamning við Norður-
Kóreu í trássi við Rauða-Kína.
Krúsjeff hefur sént heri sína tii
Laos og Norður-Vietnam, svo að
Kínverjar eru að fá inniiokunar-
kennd. Krúsjeff berst nú við
Kína um yfirráðin yfir Ytri-
Mongólíu.
Þetta er sambærilegt við það,
að í Kanada byggju 600 millj.
manna, sem sífellt sýndu Banda-
ríkjunum meiri óvild og ykju her
styrk sinn jafnt og þétt. Hungurs
neyðin gæti orðið til þess að
þessar milljónir réðust suður til
Bandaríkj anna.
Nú berjast tveir menn um titil-
inn leiðtogi hins kommúnistiska
heims, annar í Rússlandi, hinn í
Kína. Þegar Krúsjeff hyggur á
heimsyfirráð, getur hann ekki
varizt hugsuninni um Kína, því
að þetta kommúnistaríki er í-
skyggilega nálægt löndum hans.
Oveðurshlikur
Það er orðið ljóst, að leiðtogar
Kína og Rússlands eru allt ann-
að en vinir — og enn eykst vandi
sá, sem Krúsjeff er á höndum.
Samkvæmt skýrslu frá Moskvu
4. júlí, hefur Kína alls ekki stað-
ið í skilum við Sovétrítkin með
borgun fyrir innfluttar vörur —
og nemur það sem svarar um
300 milljón dollurum. Margt
bendir til þess, að kommúmsta-
leiðtogarnir tveir berjist hvor á
sinn hátt um æðstu völd innan
hins kommúnistíska heims.
Annar sérfræðingur um sovét-
málefni í London segir:
• „f leyniskýrslu, sem send var
kommúnistalöndunum, er Krús-
jeff sagður saka Kína-kommún-
ista um and-rússneskar aðgerðir
víða um heim og Mao talinn and-
vígur stefnu Krúsjeffs. Krúsjeff
sakar Mao um að reyna að skipta
kommúnistaheiminum í tvennt
— vesturhlutann undir stjórn
Sovétríkjanna og austurhlutann
undir stjórn Kína.
• Margt bendir til þess að
Rauða-Kína ógni Sovétríkjunum.
Albanía er ljósasta dæmið. En-
ver Hoxha, kommúnistaleiðtogi
Albaníu, sannur Stalínisti, vill
ekki láta að stjórn Krúsjeffs.
Þegar Krúsjeff reyndi að koma
honum á kné, sneri Hoxha sér
til Rauða Kína með góðum ár-
angri — hann fékk matvæli og
tæknilega og fjárhagslega að-
stoð. Þetta litla Íand, Albanía
— sem óttast Titó í Júgóslavíu
— gat storkað Sovétríkjunum,
án þess að hljóta verra af.
• f Ytri-Mongólíu berjast
Sovétríkin og Kína um yfirráðin.
• Síðustu fimm ár hefur Rauða
Kína boðið Mongólíu 115 milljón
dollara styrk, en Rússar buðu
betur — 350 milljón dollara. En
verkamenn frá Rauða-Kína þyrp
ast nú til Mongólíu.
• Sovétríkin hafa nú veitt Norð
ur-Kóreu 325 milljón dollara lán,
og nú lýtur Norður-Kórea Rúss-
um. Áður var þetta land nánast
úthérað Rauða-Kína.
• f Indlandi, Japan, Ástralíu
— jafnvel á Kúbu — skiptast
kommúnistar í tvo hópa. Eru sum
ir hliðhollir Rússum, aðrir Kín-
verjum. Krúsjeff er enginn Stalín
Og getur ekki með einu svipu-
höggi komið reiðu á fylkingar
kommúnista um heim allan”.
Árangurinn: Enn syrtir í álinn
fyrir Krúsjeff.
Matvæli
Kommúnistalöndin hafa í nær
45 ár reynt að leysa matvæla-
vandamálið. Enn gengur hvorki
né rekur.
í Rauða-Kína eiga menn sífellt
hungursneyð yfir höfði sér. Rúss
ar geta heldur ekki séð vina-
ríkjum sinum fyrir matvælum,
vegna skorts heima við.
Austur-Evrópa, sem einu sinni
flutti út matvörur, flytur nú inn
matvæli í stórum stíl. Matvæla-
skömmtun, sem opinberlega var
afnumin í Austur-Þýzkalandi fyr
ir þremur árum, er síðasta ör-
þrifanáð kommúnista. Brauð,
smjör og kartöflur eru matvæli,
sem íbúarnir fá aðeins af skorn-
um skammti. Kjötskortur er mi'k
ill. í Tékkóslóvakíu er landbún-
aðurinn orðinn mikið vandamál.
Verkamenn í hafnarborg einni
í Rússlandi fóru í verkfall, þeg-
ar þeim var falið að ferma smjör
farm í skip, sem átti að fara til
Kúbu. Þeir héldu því fram, að
stjórnin gæfi öðrum smjör, en
sjálfir fengu þeir ekkert. Kjöt-
framleiðsla í Sovétríkjunum
minnkaði um 13% fyrstu
þrjá mánuði þessa árs. Krúsjeff
hefur lýst því yfir, að hrossakjöt
sé herramannsmatur, og stafar
það af kjötskortinum í Rússlandi.
Er sömu sögu að segja úr öll-
um kommúnistalöndunum? Sú
er raunin — en hvers vegna?
Vegna þess, að kommúnisminn
reynir að fastmóta bændurna og
arðræna þá, þannig að enginn
bóndi sýnir neitt einkaframtak,
heldur er þræll kerfisins.
Nýrækt
Krúsjeff reyndi að bæta úr
landbúnaðarvandamálinu árið
1954. Hann ætlaði að hefja mikla
nýræ'kt í Austur-Rússlandi. Þetta
átti að verða til þess, að Sovét-
ríkin skytu Bandaríkjamönnum
ref fyrir rass á örskömmum tíma.
Frá því árið 1954 hefur Krús-
jeff sent eina milljón „sjálfboða-
liða“ til nýræktarlandsvæðanna.
Þeim hafa fylgt 200.000 dráttar-
vélar og 75.000 stórar landbún-
aðarvinnuvélar til kornuppskeru.
Þrjú síðustu ár hefur uppskeru-
brestur orðið tvisvar. Rykstorm-
ar virðast vera að leggja gróður-
sæl landssvæði í eyði.
Sjálfboðaliðarnir hafa borfið
frá býlum sínum í hrönnum,
vegna óviðunandi húsakosts og
almennrar eklu. Rúmlega þrjár
milljónir kvikfjár drápust síðast-
liðið ár sakir fóðurskorts.
Þess vegna verða þessi ný-
ræktarlandsvæði einungis til
þess að auka á áhyggjur Krús-
jeffs.
Járntjaldið
Einvaldur Sovétríkjanna stær-
ir sig af auknum iðnaði. Það er
herinn, sem stjórnar þessu harðri
hendi, svo að einstaklingurinn
getur ekkert aðhafzt.
Krúsjeff er sagður þess full-
Framhald á bLs. 12.