Morgunblaðið - 02.08.1961, Qupperneq 6

6
MORCUlVTiL 4 ÐIÐ
Miðvikudagur 2. ágúst 196'
Rússneskir borgarar lesa fagnaðarboðskap „Pravda“ — án
greinilegra gleðimerkja ....
Skortur á lýsisgeymum

BLAÐINU hefur borizt eftirfar-
ondi grein frá Braga Eiríkssyni
framkvæmdastj. Samlags Skreið-
arframleiðenda:
Komið hefur í ljós, að lýsis-
tankar síldarverksmiðjanna á
Norð-Austurlandi hafa fyllzt af
lýsi og að móttöku síldar hefur
orðið að fresta vegna þess að ekki
er búið að afskipa.
Víst er gott til þess að vita,
að svo mikil síld hefur veiðzt, að
lýsistankar verksmiðjanna hafa
fyllzt, en illt er að frétta, að
framleiðslan skuli þurfa að stöðv
ast þó ekki sé nokkra daga vegna
þess að lýsisgeymslur vantar.
Mig minnir, að það hafi verið
á síldarvertíðinni 1941, þegar Ás-
geir heitinn Torfason frá Flat-um hólkum, t. d. frá olíusvæð-
,Allt ókeypis-nema frelsið6
Ein ummæli af mörgum hina nýju
stefnuskrd russneskra kommunista
EINS og kunnugt er, voru
um helgina birt í Moskvu
drög að nýrri stefnuskrá rúss
neska kommúnistaflokksins,
sem síðar mun koma til um-
ræðn'a og staðfestingar á 22.
þingi flokksins í október nk.
— í stefnuskrá þessari, sem
miðuð er við næstu 20 árin,
er borgurum Sovétríkjanna
m.a. lofað því, að um 1980
muni þeir búa í friu hús-
næði og verða skattfrjálsir
— einnig, að ferðalög verði
ókeypis og máltíðir að miklu
leyti — og loks, að vinnu-
vikan verði ekki yfir 35
stundir, en kaup eigi að síð-
ur hið hæsta, sem þekkist í
heiminum. Auk þess er því
lýst yfir, að á þéssu tímabili
verði stefnt að hinum algera
kommúnisma, þ.e. fullkomnu
afnámi eignarréttarins og
því, að á komist hin algera
sameign og samstjórn fólks-
ins.
★ ÞÖGN 1 KOMMÚN-
ISTARÍKJUNUM
■Blöð og útvarp í öðrum
kommúnfstalöndum hafa birt
stefnuskrána að nokkru eða í
heild, en ekki gert neinar sjálf-
stæðar athugasemdir í því sam-
bandi. Hins vegar hafa blöð á
vesturlöndum skrifað allmikið
um þetta plagg, og er þar flest
í vantrúartón, en ummæli þó á
ýmsan veg. — „Daily Mail“ í
London hafði eftir „fyndnum
Frakka“, að Krúsjeff hefði nú
lofað Rússum því, að þeir
fengju „allt frjálst og ókeypis
— nema frelsið".
*• EINKUM ÁRÓÐURSGILDI
Segja má, að ummæli
brezku blaðanna hafi falið í
sér allt á milli þess að kalla
hina nýju stefnuskrá „skýja-
glópaímyndanir“, eins og eitt
þeirra komst að orði — og hins,
sem kemur fram hjá öðru,
að það sé „ekki rétt að vísa
henni á bug sem draumórum
óraunveruleikans“. — Annars
er megintónninn sá, að enda
þótt varla sé unnt að taka þessa
áætlun hátíðlega, sé þó ekki
hægt að ganga fram hjá áróðurs
gildi hennar, einkum gagnvart
þeim rikjum, sem nú hafi ný-
fengið sjálfstæði eða séu í þann
veginn að fá það. — Þá benda
blöð austanhafs og vestan á
það, að möguleikinn til einhverr
ar framkvæmdar þessarar
stefnuskrár hljóti að byggjast á
því að friður haldist. Ef Krús-
jeff sé einhver alvara í þessu
efni, sé því e.t.v. frekar von
en áður um, að hann reyni að
forðast að koma af stað styrj-
öld — en ekki megi þó setja
traust sitt um of á það, enda
séu nægar „smugur" í stefnu-
skrápni til þess að réttlæta, að
styrjöld verði hafin gegn „auð-
valdsríkjunum", þótt kenning-
unni um friðsamlega sambúð sé
annars haldið á loft.
Moskvuútvarpið birti á mánu
dag stefnuskrána í heild, öðru
sinni — en flutningurinn tók 5
klst. og 48 mínútur. Þá birti
Pravda öll helztu atriðin aftur
sama dag — á 5 síðum af 6. Á
sunnudag birti blaðið stefnu-
skrána í heild — á 9 síðum af
10 (!)
eyri var verksmiðjustjóri í
Krossanesi, en sú verksmiðja var
leigð Síldarverksmiðjum ríkisins,
þá vildi það til, að lýsisgeymarn-
ir fylltust Og því var úr vöndu
að ráða, en Ásgeir átti ráð undir
rifi hverju. Hann lét grafa all
stóra laut eða keilulaga dæld á
verksmiðjulóðinni og lét dæla
þar út nokkur hundruð tonnum.
Þar storknaði lýsið, og var því
síðan mokað upp og flutt í verk-
smiðjuna, hitað upp og skilið í
skilvindum, þegar búið var að
losa af lýsisgeymunum. Ekki
mun lýsismagnið hafa rýrnað að
neinu ráði, en verksmiðjan stöðv
aðist ekki vegna skorts á lýsis-
geymi.
Tækninni hefir fleygt fram og
nú er hægt að fá geymslutanka
úr gerviefnum, t.d. frá Du Pont í
Ameríku og sjálfsagt víðar. En
þeir eru þannig gerðar, að þeir
eru eins og langur hólkur mis-
jafnlega víður. Inn í þennan hólk
eru lagðar leiðslur úr sveigjan-
legu gerviefni og er hægt að
rúlla hólkunum upp og tekur
hann lítið pláss í geymslu. Inn í
þessa hólka má dæla lýsi eða olíu.
Ýmist er því hægt að geyma
hólkana á viðkomandi verk-
smiðju eða láta skip eða báta
draga þá í sjó til næstu verk-
smiðju, sem hefði geymslurúm
fyrir aukið lýsismagn, eða jafn-
vel milli landa.
Væri þarflegt, að viðkomandi
síldarverksmiðjur, sem hafa of
litla lýsistanka tækju til athug-
unar þessar ábendingar.
Ég hefi nefnt hér Du Pont
verksmiðjuna vegna þess að ég
hefi lesið um þetta atriði í frétta-
bréfi þaðan. Sjálfsagt fást þó slík
tæki annars staðar. Það hefir
verið talað um það í rBetlandi að
flytja hráolíu í stórum stíl í slík-
unum í Austurlöndum.
Þetta er hripað í flýti, en ég
vænti þess, að nokkurt gagn geti
orðið af þeSsum hugleiðingum.
Með þökk fyrir birtinguna.
Bragi Eiriksson.
Fegurstu garðarn-
ir verðlaunaðir
FEGRUN ARFÉLAG Reykjavík-
ur mun á þessu sumri, eins og
að undanfömu, veita verðlaun
fyrir fegurstan garð í Reykjavík
og viðurkenningu fyrir nokkra
garða aðra, sem að áliti dóm-
nefndar þykja til fyrirmyndar
um hirðingu, skipulag og fegurð
að öðru leyti. Verður dómnefnd.
in að þessu sinni skipuð þremur
konum, þeim frú Guðrúnu Helga
dóttur skólastjóra, frú Aðalheiði
Knudsen og frú Kristínu Steffen-
sen. Fer skoðun garða fram um
þessar mundir, en úrslit verða
að venju birt á aímælisdegi
Reykjavíkur hinn 18. ágúst n.k,
Þá verður það einnig tekið til at
húgunar, hvort efni séu til þess
að veita viðurkenningu fyrir
snyrtilegustu götuna í bænum
og jafnframt mun litið til þess,
hversu ástatt er um frágang lóða
og umhirðu við fjölbýlishús, iðn
aðar og verzlunarhús.
Fegrunarfélagið væntir þess,
að baejarbúar allir kosti kappa
um, að höfuðborgin beri allan
ársins hring glögg merki snyrti-
legra umgengni og hreinlætis, og
færi vel á því að sá gæti orðið
dómur manna nú á 175 ára af-
mæli Reykjavíkur, að umgengnl
borgarbúa væri betri en nokkri*
sinni fyrr og hirðing garða og
lóða almennt og útlit bygginga
á þá lund, sem sæmir fagurri
legu borgarinnar.
(Frá Fegrunarfélagi Rvíkur)
* Eldreykjarmóðan
eða mæðraplága
Karl sunnlendingur skrif-
ar:
Þú sem kannt með kurt og
pí að leysa hvers manns
vandræði, segðu mér nú, hvað
móð-ur-harðindi eru, sem þið
eruð svo oft að tala um í
blöðunum. Stundum hefur
mér nærri því skilizt, að þetta
væri sam^ og eldreykjarmóð-
an, sem lagðist yfir landið í
Skaftáreldum 1783 og drap
fólk og fé í þúsundatali. Hún
amma mín sagði mér ýmis-
legt af þeim ósköpum og hafði
það eftir afa sínum, sem þá
var að alast upp. — En þess
á milli skilst mér, að Karl
nokkur Þingeyingur hafi
skrökvað þessari plágu upp
og kalli hana móðurharðindi
til aðgreiningar frá gömlu eld
móðuplágunni — og þá þrýtur
minn skilning með öllu. Sjálf
sagt eiga margar mæður við
harðindi að búa, en þá lægi
verið talað um það í rBetlandi að
ar mæðraplágu eða þess hátt-
ar.
Mér þy-kir ósennilegt, að
blaðamenn rugli þessu saman
í skrifum sínum og fráleitt að
nokkur prentari, útlærður
í sínu móðurmáli frá Sigurði
Skúlasyni ljúgi því í sinn blý-
hólk — eða prófarkalesari láti
það óhaggað standa. Ég man,
að Alþýðublaðið talar iðulega
um þessi móð-ur-harðindi og
Morgunblaðið stundum, en
Tímann og Þjóðviljann les
ég ekki, ekkert að marka þá
félaga. Svo orðlengi ég þetta
ekki meira, en treysti þér til
að vaka yfir þessu vandamáli
— eins og svo mörgu öðru í
daglega lífinu.
• Tillitsleysi við
sjúkrabíla
Og hér er bréf frá ,,Veg-
faranda“:
Ég vil skýra þér frá smá
atviki er átti sér stað fyrir
stuttu.
Kvöld eitt í miðjum júlí s.
1., varð ég vitni að því hve
margir bifreiðastjórar taka
lítið tillit til ferða sjúkrabif-
reiðanna um götur borgarinn
ar. Ég beið eftir strætisvagni
á Hringbrautinni (neðan við
Kennaraskólann) Sjúkrabif-
reið kom á nokkurri ferð nið
ur Barónsstíginn, en varð að
nema staðar við Hringbraut-
ina, þar sem hver bíllinn aí
öðrum (bæði leigu- og einka-
bílar) runnu framhjá án þess
að taka hið minnsta tillit til
bílsins með Rauðakrossinum,
sem sýnilega sætti færis að
aka yfir Hringbrautina.
Mér gramdist svo þetta
skeytingarleysi bílstjóranna,
að við lá ég tæki mér það
vald að stöðva bílaum-
ferðina, svo sjúkrabifreiðin
kæmist óhindruð ferða sinna.
Það var sem bifreiðastjórarn.
ir hefðu enga hugmynd um
þann óskoraða rétt sem lækna
— og sjúkrabílar hafa, hvort
heldur það er á götum bæj-
arins eða á vegum úti.
• Notaði ekki „réttinn**
Loks kom þar lítill Wolks-
vagen bíll, sem ekki notaði
sér „aðalbrautarréttinn", held
ur snarstansaði. Bifreiðarstjór
inn kveikti á „parkljósunum'*
og gaf sjúkrabílnum merki að
aka af stað. Báðir mennimir
í sjúkrabílnum lyftu hönd að
húfuderinu, þeir höfðu skilið
merkið. ,,Krossinn“ skaust yf«
ir götuna og ég horfði á eftir
honum aka hratt í áttina vest
ur í bæ.
Mig langaði til að þakka
stjórnanda Wolksvagen bíls-
ins — persónulega, en varð of
seinn, hann var kominn svo
langt frá mér. En skrásetn.
ingarnúmer hans skrifaði ég
í vasabók mína. Nú veit ég
hver eigandinn er, hann heit-
ir G......... J.......er vél.
stjóri og býr vestur á ... .mel,
hér í bæ.
Það spillir ekki að geta þess
sem gott er, sama á hvaða
sviði sem það er, því skrifa
ég þér þessar fáu línur, kæri
„Velvakandi", ef það mætti
verða til þess að greiða götur
þeirra er að líknarstörfum
vinna.