Morgunblaðið - 18.08.1961, Page 14

14
MORCVNBL4Ð1Ð
Föstudagur 18. ágúst 1961
aaæææs g \ % wmmum/

:
~
ii"
Umfangsmeira skipuiags-
starf en nokkru sinni fyrr
Framkvæmdir eru nú þeg- að er að grafa fyrir eystri
Á síðustu árum hefur verið
unnið mjög mikið að skipu-
lagsmálum Reykjavíkur. Hafa
stórir hlutar bæjarlands-
ins vestan Elliðaáa verið skipu
lagðir að undanförnu. Nú er
svo komið, að- farið er að und-
irbúa heildarskipulag á upp-
landi Reykjavíkur og þarf þá
að hafa nána sam.vinnu við
bæi og hreppa í nágrenninu.
Víðtækar rannsóknir þurfa
að fara fram áður en hægt er
að hefja hið eiginlega skipu-
lagsstarf, þótt skipulagt sé í
grófum dráttum í fyrstu. Er
mest vinnan fólgin í ná-
kvæmri kortlagningu og jarð-
vegsrannsóknum.
Heildarskipulagsmálin verða
unnin beint á vegum bæjar-
ins og hefur kunnur arkitekt,
próf. Bredsdorff frá Kaup-
mannahöfn verið fenginn til
ráðuneytis um þau mál. Að
lokinni heildarskipulagningu
tekur svo við nákvæm skipu-
lagning einstakra hverfa.
Fössvogssvæðið er gott dæmi
um þetta, en samkeppni um
skipulag þess er nú nýlokið.
Hefur hér verið farið inn á
nýja braut í skipulagsmálum
Reykjavíkur og er þess að
vænta að hún gefi svo góða
raun, að síðar verði fleiri
svæði skipulögð með sama
hætti.
Samhliða þessu hefur að
undanfömu verið unnið að
endanlegri skipulagningu ým-
issa hverfa á vegum skipulags
bæjarins. Má þar fyrst nefna
hverfið kringum Safaanýri og
Álftamýri, sem er norðan
Miklubrautar og austan
Kringlumýrarbrautar. Hér á
síðunni er birt mynd af því
skipulagi og by.ggingafram-
kvæmdir eru þegar hafnar á

ar hafnar við félagsheimili
Stórstúku íslands, sem á
að rísa á hórni Barónsstígs
og Eiríksgötu. Teikningin,
sem hér er sýnd, er af
suðurhlið hússins, er mun
snúa að Eiríksgötu. Byrj-
þessu svæði. l»á er búið að
ganga frá svæðum við Ból-
staðarhlíð og Hamrahlíð, sem
bæði eru vestan Kringlumýr-
arbrautar, en sitt hvoru meg-
in Miklubrautar.
Margt annað er í deiglunni.
Þannig hafa farið fram víð-
■ J* * ' *
* *■* »
M’
plfiflg

♦ ♦: #. ..." ’•••'
* * ♦ -

* %■ ♦
♦ ♦
Endanlega hefur verið
gengið frá skipulagi
hverfinu kringum Safa-
mýri og Álftamýri og er
þegar byrjað að byggja
þar. Kringlumýrarbraut er
til vinstri á myndinni og
gengur hornrétt á Hiklu-
braut, sem er neðst.
álmunni (til hægri), en
þar verða skrifstofur stór-
stúkunnar, fundaherbergi
og aðsetur unglingastarfs-
ins. í vestari álmunni, sem
er allmiklu stærri, verður
m.a. stór fundarsalur — en
hún verður byggð síðar,
tækar rannsóknir í sambandi
við hafnargerð og skipulagn-
ingu nýrra hafnarhverfa.
Benda líkur til að aðalhöfn
Reykjavíkur í framtíðinni
mun verða með allri strand-
lengjunni frá Laugarnesi og
inn í Elliðaárvog og Grafar-
vog.
Þá fer nú fram víðtæk end-
urskoðun á skipulagi Mið-
bæjarins með aðstoð próf.
Bredsdorffs, sem áður er
nefndur. Að henni lokinni
ætti uppbygging Miðbæjarins
að geta hafist að fullum
krafti.
Að framansögðu sézt að
mjög mikil gróska er nú í
skipulagsmálum höfuðborgar-
innar, enda mun þau réða
meira um það en flest annað,
að í framtíðinni verði Reykja-
vík fögur, hagkvæm og
glæsileg borg.
Likan af umferðarmiffstöð-
inni, sem nú er veriff aff
byggja í Aldamótagörðun-
um. Þar verffur endastöff
allra langferffabifreiffa, sem
aka til og frá Reykjavík,
og ferffamenn munu geta
notiff þar margvíslegrar
fyrirgreiffslu og þjónustu.
— Lögsagnarum-
dæmið
Framhald af bls. 7.
er nú bætt við. Reykvíkingar
voru þó ekki neitt hrifnir af
þessu, þeir óttuðust að ógurleg
sveitarþyngsli myndi fylgja í
kjölfar þessarar útþenslu.
Verður nú um 60 ára hlé á að
Reykjavík stækki, en 1894 voru
sett lög um að jarðirnar Laugar-
nes og Kleppur skyldi lagðar und
ir lögsagnarumdæmi Reykjavík-
ur. Þá er Reykjavík aítur komin
inn að Elliðaárvogi. Þrjátíu ár-
um seinna voru sett lög um, að
jarðirnar Breiðholt, Bústaðir og
Eiði skyldi lagðar undir lögsagn-
ardæmi og bæjarfélag Reykjar-
víkur, og enn fremur rafmagns-
stöðin hjá Elliðaánum, svo og
Elliðaárnar með árhólmum öll-
um og nægilegu landi austan
ánna vegna hagnýtingar vatns-
orkunnar og vegna laxveiðinnar.
Og sex árum síðar voru svo jarð-
imar Ártún og Árbær lagðar
undir lögsagnarumdæmi Reykja-
víkur.
Nú var kominn skriður á að
Reykjavík endurheimti þær jarð-
ir, er byggðar höfðu verið í því
landi, er höfuðbólinu hafði fylgt
í öndverðu.
En hér var ekki staðar numið.
Næst voru jarðirnar Þormóðs-
staðir og Skildinganes „ásamt
öllum lóðum og löndum, sem
seldar hafa verið frá þeim, svo
og verzlunarstaðurinn Skildinga
nes við Skerjafjörð" lagt undir
lögsagnarumdæmi Reykjavíkur.
En hér við er bkki látið sitja.
í einum áfanga er nú lagt undir
lögsagnarumdæmi Reykjavíkur
hálfu stærra land en komið var.
Þá eru lagðar undir hana jarð-
irnar Elliðavatn og Hólmur
„ásamt lóðum og löndum, er úr
þeim hafa verið seldar“, svo og
eignarnámsland úr Vatnsenda í
Heiðmörk. Ennfremur jarðirnar
Grafarholt (að svo miklu leyti
sem eignarnámsheimild nær til),
Gufunes, Keldur, Eiði, Knúts-
kot, Korpúlfsstaðir, Lambhagi,
Engi, Reynisvatn og Hólmsheiði
í Mosfellssveit, „ásamt öllum
lóðum og löndum, sem seldar
hafa verið úr þeim“. Með þess-
ari breytingu nær land Reykja-
víkur alla leið upp að Bláfjöll-
um.
Reykjavík er höfuðborg lands
síns og hlutfallslega mannmörg
höfuðborg. Og hún hefir risið og
þróast á þeim stað, er fyrsti bær
á íslandi var reistur. Ingólfur
Arnarson trúði því, að heillir
mundu fylgja þeim stað, er guð-
irnir vísuðu sér á. Getur nokkur
efast um að sú trú hafi verið
rétt? Og getur þá nokkur efast
um, að helgasti staðurinn í borg-
inni sé einmitt þar sem bær hans
stóð og að hann eigi enn eftir að
verða merkasti staðurinn á ís-
landi, eins og Reykjavík er
merkasta landnámsjörðin?
Á miðöldum mundi það ekki
Hafa þótt trúlegt, þegar hag
Reykjavíkur hnignaði stöðugt og
hún komst seinast í eigu konungs,
að hér mundi rísa upp höfuð-
borg. Og ekki mundi mönnum
hafa þótt það líklegt á þeim dög-
um, er danska kaupmannavaldið
réði hér lögum og lofum, að
Reykjavík myndi nokkru sinni
verða íslenzk menningarborg.
Kvörn guðanna malar hægt,
en hún malar örugglega. Land-
nám Ingólfs á enn sín fyrirheit.
Árni Óla,
Sýnlngargestir
VERIÐ VELKOMNIK
I SYNINGASAL
HATIÐASVÆÐISINS
Tryggvi Þorfinsson
Lúðvík Hjálmtýsson