Morgunblaðið - 23.08.1961, Blaðsíða 11

Miðvikudagur 23. ágúst 1961
1UORCVNBL AÐIÐ
11
Fjárhús tilraunabúsins
í sauöijárrækí.
á Skriðuklaustri er myndarleg bygging og vei hæí tii reksturs tilrauna
(Ljósm. vig.)'
ennfremur gerður samanburður
á fjárstofnum víðsvegar á
Austurlandi. Engum þessara til-
rauna er lokið enn, en Jónas
segir um samanburð fjárstofn-
anna að allt virðist benda til
þess að munurinn verði ekki
ýkja mikill að lokum. Á Klaustri
var 730 fjár framgengið í vor
og þar eru nú rúm 900 lömb á
fjalli. Geta má nærri að ýmsir
snúningar eru við allan þennan
fjárhóp. Þrjár vikur eru nú liðn
ar frá rúningi en hann fer fram
í svonefndum Rana, sem er
gegnt Eiríksstöðum á Jökuldal,
en Skriðuklaustur á land allt
vestur yfir Fljótsdalsheiði. — í
þessum Rana, sem er milli Ey-
vindarár og Jökulsár, eru ærnar
á haustin í 6—7 vikur eða fram
í síðari hluta nóvembermánaðar.
írZJrtutftj%Uif> »
lagstund með tilraunastjdranum oi
insfismanninum á Skriöuklaustri
ÞAÐ var tekið að halla degi,
þegar við ókum inn Fljóts-
dalinn hinn 8. ágúst sl. Sólin
hellti geislum sínum vestan
yfir Fljótsdalsheiðina og hér-
aðið var búið sínu fegursta
skarti. Ferðinni var heitið að
Skriðuklaustri og ætlunin að
tefja þar nokkra stund fyrir
tilraunastjóranum og alþingis
manninum Jónasi Péturssyni.
Við hin stóru og myndarlegu
fjárhús nyrzt í túninu stóð
jeppabifreið, sem við gerðum
ráð fyrir að væri eign tilrauna-
búsins. Við hlöðugatið stóð
dráttarvél og við hana tengdur
heyblásari og bentu því allar
líkur til að verið væri að hirða
í hlöðuna. Við námum því stað-
ar og örkuðum heim að fjár-
húsunum, litum inn um hlöðu-
gatið og sáum ekkert nema hey
allt upp í rjáfur. Af rælni köll-
uðum við þó, hvort nokkurn
mann væri þar að finna. Ofan
úr rjáfrinu var svarað játandi
og skriðum við nú inn á hey-
stabbann til þess að heilsa
heimamönnum. Þar var Jónas
fyrir, ásamt drenghnokka, og
voru þeir að jafna til síðustu
tuggunum, sem blásið hafði
verið inn í hlöðuna. Heldur
þótti okkur linþurrt heyið og
tók Jónas undir það, en það á
ekki að koma svo mjög að sök,
því súgþurrkun er í hlöðunni.
Lélegur heyskapur
Þar sem dagsverkinu var
lokið, gátum við Jónas setzt
niður og með góðri samvizku
tekið rabb saman um daginn
og veginn. Annars kvað Jónas
hafa verið gestkvæmt hjá sér
þennan dag og því heldur úr-
tökusamt fyrir sig til verka.
Það vill verða svo hjá þeim
sem fleiru þurfa að sinna en
bústörfunum einum.
Fyrst spyrjum við almennra
spurninga um búsafkomu og
heyskap á Héraði.
— Júlímánuður hefur verið
með þeim lakari sem hér koma,
segir Jónas, — og heyskapur
með allra versta móti til þessa.
Rigningar hafa þó ekki verið
mjög miklar, en þokur og sól-
6kinsleysi með fádæmum. En ég
held að þetta sé nú að breytast
með deginum í dag, segir Jónas
og lítur til lofts. Hann verður
kímileitur á svipinn, er hann
eegir: — Það var líka einhver
að segja að ef ekki breyttist til
batnaðar um þessa helgi, þá
fengjum við ekkert sumar á
Héraði.
— Eru hey þau, sem hirt hafa
verið, ekki mikið hrakin? spyrj
um við.
, Það er ekki hægt að segja að
Tilraunastjórinn og
við fjárhúshlöðuna.
alþingismaðurinn á Skriðuklaustri
mikill hrakningur sé á heyjum,
m.a. vegna þess hve tíðarfar
hefur verið kalt.
— En grasspretta?
—• Spretta var fremur sein,
byrjaði að vísu snemma og leit
vel út 1 fyrstu eða fyrri hluta
júnímánaðar, en síðan dró mjög
úr henni. Seint í júlímánuði
komu nokkrir hlýindadagar og
spratt þá vel. Má því segja að
nú sé spretta orðin ágæt. Hirð-
ingu fyrri sláttar á túnum er
yfirleitt ekki lokið enn, víðast
þó langt komið. Fyrri sláttur
hefur staðið yfir óvenju lengi,
því hann byrjaði fremur
snemma.
Tilraunabú í sauðfjárrækt
Á Skriðuklaustri er sem fyrr
segir tilraunabú og þá fyrst og
fremst í sauðfjárrækt. Þar eru
stundaðar afkvæmarannsóknir
og fóðurtilraunir, sem þó að
vísu voru ekki sl* vetur. Þá er
— Hvað færðu svo stóran
hluta ánna tvílembdan?
— í vor var það nær % hlut-
um.
— Og hvað er helzt gert til að
viðhalda þessari frjósemi?
— Ég legg mesta rækt við að
láta ærnar ekki missa hold
framan af vetri, auk þess að
taka tillit til frjósemi í stofnin-
um við val líffjár.
— Og heyskapurinn, hann er
sjálfsagt talsverður?
— Heyskapur hefur verið hér
árlega 1500—2000 hestar. Ég
áætla að til hafi verið af heyj-
um í vor um 1000 hestar og í
fyrrahaust höfum við átt hér
2500 hesta, voru þar í nokkrar
fyrningar frá árinu áður. Á
fóðrinu eru auk fjárins 7 naut-
gripir og 7—10 hestar.
— Úr því við fórum að minn-
ast á heyskapinn, segir Jónas,
— þá vil ég gjarna geta þess,
að við. höfijm haft hér til nota
sláttutætara við verkun í vot-
hey. Tel ég þetta eitthvert allra
bezta heyskapartæki, sem ég
hef kynnzt til þessa.
Samspil milli sauðkindar
og smára
Þegar við erum að ræða þetta,
erum við á rölti í kringum fjár-
húsin. Jónas bendir mér á
smárabreiðurnar, sem þar eru
allt um kring. Hann telur að
það sé einskonar samspil milli
sauðkindarinnar og smárans. —
Jónas telur, að gefa ætti smár-
anum í túnum meiri gaum en
gert er, enda ekkert heyfóður
sem jafnast á við smárahey,
sem næst vel verkað. Hinsvegar
má ekki gera jafnmiklar kröfur
um uppskeru þar sem smári er.
Smárabreiðurnar í kringum
fjárhúsin á Skriðuklaustri benda
eindregið til þess, að gott sé að
ruHCMVlNt*!
sauðbeita og beita hart það
land, sem menn vilja rækta
smárann á.
Annir mestar við búið
En nú vendum við okkar
kvæði í kross og tökum upp
annað tal. Við höfum orð á því
við Jónas, að um þessar mund-
ir séu þingmenn í fríi frá þing-
störfum og verji þá tíma sínum
ýmislega. En okkur sýnist Jón-
as hafa ærið að starfa, þótt í
þingfríi sé, enda segir hann að
fremur megi telja að hann fari
í frí, þegar hann heldur á
þing, heldur en af þingi, því
annatími sinn sé langmestur við
búið. Um næstliðna helgi hafði
Jónas verið við vígslu hinnar
miklu og veglegu brúar yfir
Hornafjarðarfljót. Þá vígslu
sótti hann fyrst og fremst sem
einn af þingmönnum Austur-
lands. Var þar mikill og vegleg-
ur fagnaður. Jónas telur, að
aldrei hafi verið í neinu héraði
þessa lands nokkurn tíma jafn-
rík ástæða til að fagna sam-
göngubót sem þarna.
Blómlegt atvinnulíf
Um atvinnuástandið á Austur-
landi segir Jónas:
— Þótt dauft hafi verið yfir
heyskapnum hér austanlands í
sumar, verður ekki annað sagt,
en mjög blómlegt sé yfir at-
vinnulífinu hér, ef litið er á það
í heild. Hin miklu aflabrögð og
sú góða atvinna, sem þeim hef-
ur fylgt, hefur haft áhrif langt
inn í land, enda fjöldi fólks
sótt vinnu niður á firðina í sam-
bandi við síldveiðarnar. Vissu-
lega er æskilegt að hér á Aust-
urlandi hefðu verið meiri mögu-
leikar til að taka við þessum
mikla afla og er vonandi, að
bót ráðist á því í náinni fram-
tíð. Hitt er þó gleðilegra að öll
aðstaða til atvinnurekstrar er
yfirnýtt, heldur en að þurfa að
horfa á auðn og dauða á at-
vinnustöðunum vegna aflaleysis
eins og ósjaldan hefur skeð að
undanförnu.
— En svo við snúum okkur
að vandamálum þíns heimahér-
aðs og því sem næst blasir við
sjónum og bæta þarf? spyrjum
við.
— Það er þá tvennt, sem
næst blasir við, í fyrsta lagi að
fullgera góðan veg yfir þann
stutta kafla í Ásnum, sem enn
er ógreiðfær yfirferðar og hitt
er að fá raflínu áframhaldandi
frá Hallormsstað og hingað í
Fljótsdalinn. Það verður kannski
ekki sagt, að hér sé um stór-
vægileg mál að ræða, þegar lit-
Framhald á bls. 19.
Smárabreiðurnar kringum fjárhúsin vitna um samspil milli sauðkindarinnar og smárans. — I
forgrunninum sjást smáratoppar en á flötinni t.v. við fjárhúsin eru breiðurnar samfelldar. Ein-
mitt þar rennur féð að og frá húsunum á vetrum.