Morgunblaðið - 24.08.1961, Page 11

Fimmtudagur 24. Sgúst 1961
MORGVTSBLAÐIÐ
11
tJTGEFANDI: SAMBAND UNGRA SJÁL FSTÆÐISMANNA
Vestræn ríki hafa stutt
þau vanþróuðu kvaðalaust
Þórður Guðjohnsen stud. jur. segir
frá norsku námskeiði um samskiptin
v/ð vanþróuðu þjóðirnar
DAGANA 4. til 11. júlí sl.
var haldið á vegum Æsku-
lýðssambands Noregs og
norska Natovinafélagsins
námskeið fyrir stúdenta og
æskulýðsleiðtoga í Jessheim
í Noregi, en Jessheim liggur
skammt frá Osló. Mér veitt-
ist sú ánægja að sækja mót
þetta á vegum Æskulýðs-
sambands íslands. Vorum
við tveir íslendingarnir er
tókum þátt í mótinu, hinn
var Dagur Þorleifsson, en
hann var fulltrúi Samtaka
um vestræna samvinnu.
Námskeið þetta fjallaði um
samskipti Atlantshafsbandalags-
ríkjanna annars vegar og hinna
vanþróuðu ríkja hins vegar. —
Mættust þarna fulltrúar frá öll-
um Atlantshafsbandalagsríkjun-
um að undanteknum Italíu og
Luxembourg, sem höfðu ekki
tök á að senda fulltrúa í þetta
skiptið.
, Varnir áfram nauðsynlegar
' Mótið var sett þann 4. júlí
með stuttri ræðu, er Hans Eng-
en, aðstoðarutanríkisráðherra
Noregs fluttii Síðan flutti Per
Gustavsen, deildarstjóri í Norska
Eíkisbankanum erindi, er fjall-
aði um efnahagslega endurreisn
Atlantshafsbandalagsríkjanna frá
stríðslokum til dagsins í dag.
Drap hann meðal annars á það,
að þótt dregið hefði úr stríðs-
hættunni í Evrópu þá væri langt
frá því, að Atlantshafsbanda-
lagsríkin mættu nokkuð draga
úr vömum sínum. I>egar Krús-
jeff talar um friðsamlega sam-
búð, þá hugsar hann um stríð á
efnahagssvæðinu. Eftir þetta
fróðlega erindi svaraði fyrirles-
arinn spurningum frá þátttak-
endum og urðu miklar umræð-
ur um erindi þetta.
Um kvöldið kom þjóðdansa-
flokkur frá Osló og sýndi þjóð-
dansa.
Aðstoð við vanþróuð lönd
Næsti dagur hófst með því að
prófessor G. M. Gerhardsen
flutti erindi er fjallaði um hið
mikla bil sem er á milli hinna
vanþróuðu rikja og þeirra vest-
rænu. Ræddi hann nokkuð um
þá efnahagslegu aðstoð, er hin
vestrænu ríki hefðu látið van-
þróuðu ríkjunum í té, hvernig
sú aðstoð hefði verið notuð og
árangur af henni. Að endingu
sagði prófessor Gerhardsen, að
hin vestraenu ríki yrðu stórlega
að auka efnahagsaðstoðina og þó
sérstaklega til hinna nýju ríkja
í Afríku. Eftir erindið urðu
fjörugar umræður.
Eftir hádegið flutti -dr. Lewis
Coser, prófessor Brandeis há-
skólans í Bandaríkjunum, er-
indi, sem hann nefndi „Vestræn
aðsloð og pólitísk uppbygging
hinna vanþróuðu ríkja“. Var
erindið hið athyglisverðasta í
alla staði. Minntist hann m. a.
á það, að efnahagsaðstoð sú,
sem hin vestrænu ríki hafa veitt
vanþróuðu löndunum, hefur öll
verið úthlutað á vegum hinna
ýmsu alþjóðastofnanna, en þessu
væri á allt annan veg háttað
með kommúnistaríkin; þau út-
hlutuðu sinni aðstoð í eigin nafni
og með tilheyrandi áróðri.
Útþensla koinmúnismans
stöðvuð
Næsta dag, þann 6. júní, flutti
Finn Moe, formaður utanríkis-
máladeildar norska stórþingsins
erindi, * * sem hann nefndi „At-
l&ntshafsbandalagið á krossgöt-
um“. Rakti hann aðdragandann
að stofnun bandalagsins og
vandamál þau, er það á við að
Ferð FUS
í Skagafirði
UM NÆSTU helgi efnir Félag
ungra Sjálfstæðismanna í
Skagafirði til skemmtiferðar.
Lagt verður af stað í býti á
sunnudagsmorgun og fyrst
haldið til Sigluf jarðar; þaðan
verður förinni svo haldið á-
fram síðdegis til Ólafsfjarðar
og verið á héraðsmóti Sjálf-
stæðismanna sem þar fer
fram um kvöldið. Að þvi
loknu verður haldið heimleið-
is aftur.
glíma i dag. Sagði hann m. a.,
að síðan bandalagið var stofn-
að, hefði ekki einn einasti fer-
þumlungur landa í V.-Evrópu
orðið kommúnistum að bráð. —
Síðar þennan sama dag var þátt
takendum boðið að skoða ráðhús
ið í Osló, en að þvi loknu hafði
borgarstjórinn boð inni fyrir
þátttakendur.
Hinn 7. júní var farið að Eiðs
velli og staðurinn skoðaður
og rakin sjálfstæðisbarátta Norð
manna.
Daginn eftir flutti aðstoðar-
framkvæmdastjóri Atlantshafs-
bandalagsins, Francois-Didier
Gregh, erindi, sem fjallaði um
undirróðursstarfsemi kommún-
ista í hinum vanþróuðu ríkjum
með sérstöku tilliti til efnahags-
mála. Drap hann meðal annars
á það, að kommúnistaríkin veittu
vinveittum ríkjum í Asíu, Af-
ríku og Ameríku (Kúbu) lán
með vöxtum og lánstíma, sem
væru ákveðin án nokkurs tillits
til sams konar lána, er Alþjóða
bankinn veitir. Síðast en ekki
sízt veita kommúnistaríkin lán
þessi eingöngu til að afla sér
pólitískra ítaka í viðkomandi
löndum. Eftir þetta stórfróðlega
erindi svaraði fyrirlesari spum-
ingum frá þátttakendum, og
urðu umræður mjög fjörugar.
Umræður fram á nótt
Föstudaginn 9. júlí hélt pró-
fessor G. M. Gerhardsen aftur
erindi. Fjallaði það um árangur
þann,* sem Norðmenn hafa öðl-
azt í tilraunum sínum í Kerala
á Indlandi, en eins og menn ef
til vill muna veittu Norðmenn
Indverjum mikla tæknilega að-
stoð bæði á sviði fiskveiða og
iðnaðar. Prófessor Gerhardsen
sýndi kvikmyndir til skýringar
erindi sínu og vöktu þær verð-
skuldaða athygli.
í byrjun námskeiðsins höfðu
verið kosnar fjórar nefndir til að
fjalla um vandamál vanþróuðu
Þórður Guðjohnsen sést hér (á dökkri skyrtu) við störf
einni af nefndum námskeiðsins.
landanna. 1. nefnd fjallaði um
málefni Afríku. 2. nefnd fjallaði
um málefni Asíu, sérstaklega
Indlands. 3. nefnd fjall-
aði um mólefni Mið-Ameríku.
4. nefnd fjallaði um málefni
landanna fyrir botni Miðjarðar-
hafs og átti undirritaður sæti í
hennL Um kvöldið skiluðu nefnd
ir þessar áliti og hófust strax
umræður um þau, er stóðu langt
fram á nótt.
Gott tækifæri smærri ríkja
Laugardagsmorgun flutti Mr.
Robin Hóoper, aðstoðarfram-
kvæmdastjóri Atlantshafsbanda-
lagsins fyrir pólitísk málefni, er
indL Lagði hann áherzlu á það,
að Atlantshafsbandalagsríkin
yrðu ávallt að vera reiðubúin
að mæta árásum kommúnista á
hvaða sviði sem er, pólitísku
sem efnahagslegu. Sagði hann
ennfremur, að innan bandalags-
ins gæfist smærri ríkjunum gott
tækifæri til að hafa áhrif á þá
stefnu, sem mörkuð væri í al-
þjóðamálunum, í stað þess að
stórveldin mörkuðu stefnuna ein.
Nils Langhelle, forseti norska
Stórþingsins, sleit síðan nám-
skeiði þessu með stuttri ræðu.
Freistari Gagarins
ÞJÓÐVILJINN birti nýlega sögu
af amerískum rithandasafnara á
Keflavíkurflugvelli, sem blaðið
hermir að árangurslaust hafi
reynt að fá sýnishorn af rithönd
geimfarans Gagarins, þegar hann
var hér á ferð fyrir skömmu.
Þjóðviljinn segir svo frá: „Hon-
um (þ. e.- rithandasafnaranum)
lá ekki annað á hjarta en að fá
Gagarín til að skrifa nafn sitt
á sa-nanvafða peningaseðla, sem
hann hafði safnað saman nöfnum
á í gegnum árin. M. a. höfðu

Klaufaskrif ungkommúnista
Á ÆSKULÝDSSÍÐU „Þjóðvilj
ans“ birtist stundum þáttur,
sem nefndur er „Við braut-
ina“. Ekki verður betur séð
en nafnið eigi að vera tákn
þess, að ungkommúnistar telji
sig keppai.t við að detta aldrei
langt út af línunni. Það sé
svo aftur einskær hógværð, að
þátturinn heitir ekki fullum
fetum „Á línunni". — En lót-
um nafngiftina vera; hún er
sjálfságt ekki eins „út í blá-
inn“ og sumt annað hjá ung-
kommúnistum.
* * *
Það sem ritriddurum um-
ræddrar æskulýðssíðu lá hvað
þyngst á hjarta nú fyrir
skömmu var koma austur-
þýzka skemmtiferðaskipsins
„Fritz Heckert". Engan undr-
ar þótt svo hafi verið, eftir
þær móttökur, sem kommún-
istar, ungir jafnt sem gamlir,
fengu þar um borð. Það eru
þó ekki kræsingarnar, sem
gerðar eru að umtalsefni í
skrifunum, heldur það — að
enginn skyldi hafa flúið af
skipinu. Skin skært í gegn, að
ungkommúnistar — og þá að
líkindum ekki síður hinir, sem
meira vita — hafa verið með
lífið í lúkunum um að þeir,
sem á skipinu voru, allt frá
hvítklæddum yfirmönnum nið
ur í jafnvel sótsvartar skips-
rotturnar, hlypu í land, jafn-
skjótt og festar yrðu bundnar.
Þessi ótti hefur vissulega ekki
verið ástæðulaus — eins og
flóttamannastraumurinn aust-
án að á undanförnum mánuð-
um er gleggstur vottur um.
Það er hins vegar æði broslegt,
þegar ungkommúnistar ætla
sér nú — eftir að þeim er runn
inn mesti skjálftinn — að
benda á þessi óvæntu tíðindi
Og láta með þeim í veðri vaka,
að það sé nú aldeilis ekki
áhugi fyrir því í austri, að
flýja „sæluna". En þetta sýn-
ist einmitt vera tilgangurinn
með umræddum skrifum. Þeir
mega svei mér vera svangari
en íslendingar almennt, sem
gleypa þessa snöggsoðnu fæðu
umhugsunarlaust.
* * *
Einhver „s. q.“ — ess kú
— skrifar undir þessa þraut-
hugsuðu speki, sem ekki þarf
að efa að sé „á línunni" eða
a m. k. við hana. En það verð-
ur að segjast, þó að sjálfsagt sé
að virða viljann fyrir verkið,
að nóg eru skrifin klaufaleg,
til að undirskriftin hæfi.

rússneskir verkfræðingar skrifað
nöfn sín á dollaraseðil hjá hon-
um, er hann hitti þá í Alaska
í stríðslokin. Ameríkaninn komst
í veg fyrir Gagarin, er hann gekk
af fundi fréttamanna, en Gagarin
misskildi Ameríkanann auðsjáan
lega, því er hann rétti fram pen-
inginn hristi Gagarin höfuðið
ákveðinn á svip. Fréttamaður
Þjóðviljans ætlaði að koma
Ameríkananum til hjálpar, en
ringulreiðin og troðningurinn var
svo mikill, að Ameríkaninn fékk
ekki færi á að hitta Gagarin aft-
ur“.
Þjóðviljanum, sem er ákaflega
stoltur yfir viljafestu geimfarans
virðist þó sjást yfir aðalatriði
málsins og kann auðsjáanlega
ekki að draga réttar ályktanir áf
atviki þessu.
Auðvitað var þetta einn af
þessum slæmu Ameríkönum, sem
allsstaðar vilja vera til bölvunar.
Hann hefur greinilega verið bú-
inn að frétta af hinni nýju lög-
gjöf í Sovétríkjunum, sem leggur
dauðarefsingu við misferli með er
lendan gjaldeyri. Freistarinn kom
svo fram fyrir Gagarin í gervi
nthandasafnara, stakk að hon-
um dollaraseðli og ætlaði með
því að koma geimfaranum í gapa
stokkinn. En Gagarin hefur senni
lega vitað um hverjar hættur
biðu hans og snerti ekki á seðl-
inum, heldur „hristi höfuðið
ákveðinn á svip“.
En hver gat líka ímyndað sér
að Gagarin færi að líta við nokkr
um dollaraseðlum eftir allt það
veraldargengi, sem honum hefur
hlotnazt að undanförnu. Hann,
sem er nýbúinn að fá til umráða
fjögurra herbergja íbúð fyrir sig,
konu sína og börnin sín.