Morgunblaðið - 26.10.1961, Blaðsíða 8

Morgunblaðið - 26.10.1961, Blaðsíða 8
8 MORGVNBLAÐIÐ f’immtudagur 26. okt. 1961 ☆ New York, 22. október. — í BANDARÍKJUNUM er allt af verið að kjósa. f fyrra voru forsetakosningar og þingkosn ingar, í ár eru bæjarstjórnar- kosningar, borgarstjórakosn- ingar, ríkisstjórakosningar o. s.frv., og á næsta ári fara aft- ur fram kosningar til fulltrúa deildar Congressins í Was- hington, auk þess sem þá ber að kjósa einn þriðja hluta Oldungadeildarinnar og ríkis stjóra í mörgum ríkjum. Þann ig beitir f jölmennasta lýðræð isþjóð heimsins hinum al- menna kosningarétti til þess að velja sér forystumenn á fjölmörgum sviðum þjóðlífs síns. Þær kosningar, sem nú vekja mesta athygli eru borg arstjórakosningarnar í New York borg, stærstu borg lands ins með á 9. milljón íbúa og á Eftir Sigurð Bjarnason Haröar og tvísýnar borgar- stjórakosningar Demókratar hafa stjórnað New York s.l. 16 ár en Republikanar gera sér nú von um sigur f jórðu milljón kjósenda á kjör skrá. En þar á jafnframt að kjósa sérstaklega forseta bæj arstjórnar og bæjargjaldkera, auk bæjarstjórnarinnar sjálfi ar. Margir frambjóffendur. Þessar kosningar í New York eiga að fara fram 7. nóvember n.k. eða eftir rúman hálfan mán- «ð. Er meiri hiti í þessum kosn jngum en menn muna lengi eftir II borgarstjórakosningum. Demo- kratar hafa stjórnað borginni í 16 ár. Núverandi borgarstjóri hef ur setið við völd í 8 ár og þykir hafa staðið sig slæglega. Frambjóðendur til borgarstjóra starfsins eru 5 talsins. En að- eins tveir þeirra heyrast nefnd ir í samibandi við möguleika til þess að ná kosningu. Það eru að sjálfsögðu frambjóðendur hinna tveggja stóru flokka, Demokrata Og Republikana, þeir Robert Wagner borgarstjóri og Louis J. Lefkowitz hinn opinberi ákær- andi New York ríkis, fyrrver- andi þingmaður og dómari. Báðir eru þessir menn á miðj- um aldri, þaulreyndir stjórn- málamenn og baráttumenn. Wagn er hefur eins og áður segir verið borgarstjóri Demokrata s.l. átta ár. Hann er almennt talinn geð- þekikur og heiðarlegur maður og þótti farnast borgarstjómin vel fyrrihluta starfstímabils síns. En síðari kjörtimabilið hefur forystu hans hrakað mjög. Allskönar spill ing og spákaupmeninska er talin hafa vaðið uppi í stjórn borgarinn ar og vanræksla og áhugaleysi mótað framkvæmdir á fjölmörg- um sviðum. A s.l. sumri lenti Wagner í hörkudeilum við ýmsa aðalleið- toga flokksins, þeirra á meðal De Sapio, sem lengi hefur haft togl in og haldirnar í flokkssamtök- uan Demokrata. Vildu nú De Sapio og hans menn taka til sinna ráða og tryggja alger yfir ráð sín yfir flokknum í New York. En Wagner snerist hart gegn þeim og i prófkosningum, sem fram fóru innan flokksins vann hann mikinn sigur í flokksstjórn mni og tryggði þar með fram- boð hitt í borgarstjórakosningun um. En eftir þetta er Demokrata flokkurinn í borginni illa klof- inn og að nokkru lamaður. Þó var fyrist eftir prófkoáningarnar og sigur Wagners þar almennt gert ráð fyrir að hann myndi verða endurkjörinn borgarstjóri, enda hafa Demökratar lengi haft geysisterka aðstöðu og mikið fylgi í borginni. Lefkowitz vinnur stöffugt á. En eftir því sem liðið hefur á kosningabaráttuna hefur bilið milli Lefkowitz og Wagners stöð ugt verið talið minnka. Frambjóð andi Republikana hefur barizt af óþreytandi elju og dugnaði fyrir kosningu sinni. Fyrirfram var hann alþekktur sem dugandi þingmaður og síðan dómari og opinber ákærandi. Hann er kom- inn af efnalitlum innflytjendium frá Evrópu og á sterk ítök í fjöl- mörgum þjóðarbrotum Og ýmis- konar samtökum í borginni. Hann braust til mennta af eigin ramm leik af miklum dugnaði og lauk ungur lögfræðiprófi með hárri einkunn. Stundaði síðan lögfræði störf, en hóf fljótlega afskipti af opinberum málum og var kos- inn til ýmissa trúnaðarstarfa eins og áður segir. Undanfarnar vikur hefur Lef- kosningu sinni. Hann hefur hald- ið hundruð funda, farið fótgang andi um heil hverfi borgarinnar og heimsótt vinnustaði, talað í verksmiðjum, skrifstofum, á strætum og gatnamótum og hvar- vetna skammað Wagner blóðug- um skömmum fyrir ódugnað, linku við glæpalýð borgarinnar, vanrækslu í löggæzlu, ringulreið í skólamálum, algert athafna- leysi í húsmæðismálum, spillingu og ræfidóm. Svo ramrnt kvað að skömmum Lefkowitz um Wagn- er að ýmsum þótti nóg um er þeir áttust við í sjónvarpi. Þú hefur svi'kið alt og getur ekki gert neitt að gagni, sagði hann um Wagn- er. Wagner hefur yfirleitt ekki verið eins persónulegur í ádeil- 1 um sínum á Lefkowitz. Lét hann í þó hafa það, að hann væri „lítill maður“. Hefur Lefkowitz gert sér mikinn mat úr því og lýst því [ yfir að hann vildi með ánægju vera talinn „lítill maður“ og full trúi „litla mannsins", sem leysti störf sín af hendi með trú- mennsku og af reglusemi í þágu bæjarfélags síns. Þannig gengur hin pólitíska bar átta líka meðal hinna stóru þjóða. Hins persónulega návígis verður þar vart, rétt eins og hjá stjórnmálabaráttunnar verður þar oft vart, rétt eins og hjó okkur í litlum og fámennum þjóð félögum. bótum Og framförum í þágu menningis. Það sé ek'kert marka skrumið í Lefkowitz. Honum sé stjómað af „herrun- um í Albany" (þ.e. höfuðborg New York ríkis, sem Republik- anar náðu undir forystu Rocke- fellers rí’kisstjóra) og hann mundi ekki komast upp með moðreyk þó hann yrði kjör- inn borgarstjóri. Wagner segist muni halda áfram, að framkvæma þá uftibótastefnu, sem hann hafi jafnan fylgt og bezt tryggi hags muni almennings í borginni. Þannig etur hver sitt í hinni miklu baráttu um borarstjóraem- bættið í New York, sem nú stend ur sem hæzt. New York Times styffur Lefkowitz. Mikill fögnuður upphófst í her búðum Lefkowitz og Repubiikana þegar New York Times lýsti því yfir s.l. fimmtudag að það styddi kosningu Leifköwitz og síkoraði á borgarbúa að fylkja sér um kosn- ingu hans. Sagði blaðið í forystu grein sinni að enginn vafi vœri á því, að hann væri hæfasti mað- urinn, sem í kjöri væri. „Hann er mikill starfsmaður, gáfaður, samivizkusamur og hefur mikla reynslu sem opinber embættis- maður. Hann er maður hlýr í framkomu hefur ákveðnar skoð- anir, sem byggðar eru á póii- tísku hugrekki og langri póli- tískri reynslu. Hann hefur þrótt og getu til þess að verða góður borgarstjóri — og skapa borg- inni góða stjórn eftir óstjórn þá, sem hún hefur orðið að þola í mörg ár“. Þetta sagði New York Times. Þessmá geta að það studdi Wagn er við síðustu borgarstjórakosn- ingar og John F. Kennedy við for setakosningarnar í fyrra. Er það því mjög þýðinganmikið fyrir Lefkowitz að njóta stuðnings þessa mest virta stórblaðs New York borgar og raunar allrar Norður-Ameríku. Um Wagner segir í þessari for ystugrein blaðsins, „að þó hann sé persónulega geðþekkur maður hafi hann ekki reynzt fær um að köma í veg fyrir spillingu í stjórn sinni“. En þrátt fyrir þetta fer því víðs fjarri að kosning Lefkowitz geti talizt örugg. New York er eitt af al- | höfuðvígjum Derookrataflokks- að ins og hefur tiltölulega sjaldan brugðizt honum. Nú er flokkur- inn að vísu klofinn og stjórn hans undanfarin ár hefur reynst illa. Engu að síður gæti svo far- ið að Wagner næði fcosningu með naiimum meirihluta. Sennilega mun eitthvað á þriðju milljón kjósenda taka þátt í kosningunni. Rúmlega 300 ára gömul bæjarstjórn. Arið 1653 féklk New Yörk, sem þá hét New Amsterdam sína fyrstu bæjarstjórn. Árið 1626 hafði hollenski landsstjórinn keypt Manhattan eyju af Indíán um fyrir 24 dollara. Þykja það nú hafa verið allgóð kaup. Það eru Hollendingar, franskir Húgen ottar, Þjóðverjar og Englending- ar, sem byggja hina nýju borg Vesturheims upp. A elstu mann talslistum, sem til eru er talið að 18 tungumál og mállýzkur séu talaðar í borginni. í dag eru þær taldar 83. New York óx og dafnaði. Arið 1785 verður hún höfuðborg landsins og er það í 5 ár. Voru þá aðeins 13 ríki í ríkjasambandinu. Arið 1789 er George Washing- ton settur inn í emíbætti í New York sem forseti Bandaríkjanna. í dag er New York langsam- lega stærsta borg Bandaríkjanna með á níundu milljón íbúa og önnur eða þriðja stærsta borg i heimi. Hún er höfuðborg tækn- innar og ber hvarvetna svip hrikalegra framkvæmda og stór felldrar uppbyggingar. En þessi mifcla heimsborg og fólk hennar á sín vandamál og erfiðleika við að glíma. Þetta fólk gengur til kosninga og kýs sér bæjarstjórn, borgarstjóra og bæjargjaldkera alveg eins og vi<S heima á íslandi, sem kjósum okk- ur bæjarstjórn eða hreppsnefnd í litlum kaupstöðum, kauptúnum og sveitahreppum í stóru og strjálbýlu landi og vantair þús- und hluti til þess að geta verið ánægðir og lifað farsælu og ham ingjusömu lífi. En ef trúa má þvi, -sem hér er sagt í kosni-ngaibar- áttu þá vantar þá alveg eins margt hér í New York. og sá sem verður kjörinn borgarstjóri h-efur nóg að gera næstu fjögur ár við a-ð framkvæma loforð sín. S. Bj. Louis J. Lefkowitz frambjóffandi Republikana, t.v. og Robert Wagner frambjóffandi Demokrata t. h. — Þeir hafa háff geysiharffa kosningabaráttu. Kosningaloforðin. Lefkowitz hefur vissulega ver- ið óspar á kosningal-oforð í bar- áttu sinni. Hann hefur lagt mik-la áherzl-u á að hann myndi bæta löggæzluna. efla lögregluliðið og skapa au-kið öryggi gegn yfir- gangs- og glæpalýð. Hann hefur lofað að útrýma hinu lélega hús næði fátækrakverfanna og stuðla að stórauknum íbúðarby-gginguim. Hann hefur ennfremur heitið að bæta samgöngur borgarinnar, fjölga skólum, bæta heilbrigðis- þjónustu og efla trygginarstarf- semi. Hverskonar spillingu og spákaupmennsku í stjórn borgar innar og fyrirtækja hennar hefur hann sagt stríð á hendur. Wagner hefur hins vegar lagt megin áherzlu á að vara borg- arbúa við Republikönum, sem« hann segir að hafi ævinlega bar- izt gegn öllum félagslegum uim- VIIMIMIIMGAR merkjasöluhappdrættis Blindravinafélags íslands féllu þannig : 1. Húsgögn nr. 12964, 2. Standlampi nr. 12074 3. Armstóll — 38472 4. Kaffistell — 17306 5. Körfuborð — 27883 6. Strauborð — 16892 7. Taukarfa — 34455 8. Símaborð — 2759 9. Borðlampi — 31367 10. Blaðagrind — 38227 Vinninganna sé vitjað í skrifstofu félagsins Ingólfs- stræti 16. BIJNDRAVINAFÉLAG ÍSLANDS.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.