Morgunblaðið - 05.12.1961, Blaðsíða 12

12
MORGVISBL 4ÐIÐ
Þriðjudagur 5. des. 1961

Otgefandi: H.f Arvakur. Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (át>m.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: íVðalstræti 6.
Auglýsingar og avgreiðsla: A-ðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
ALDARMINNING
HANNESAR HAFSTEINS
að var vel til fallið, aðf
stúdentar ásamt Almenna
bókafélaginu, minntust þess,
að 100 ár voru liðin frá fæð-
ingu Hannesar Hafsteins. —
Yfir fáum nöfnum er
meiri ljómi í hugum hinna
yngri manna en Hannésar
Hafsteins, og kynnu þó sum-
ir hinna kappsfyllri að hafa
verið honum andstæðir 1908,
ef þeir þá hefðu verið á stúd
entsárum sínum.
Hannes Hafstein heillaði
samtímamenn sína með hinni
einstöku glæsimennsku. Pét-
ur Ottesen lýsir því í sam-
tali í Mbl. sl. sunnudag, að
fy-lgismenn Hannesar hafi
beinlínis litið á hann sem
forsjón og mjög litið upp til
hans, en andstæðingar Hann
esar gátu ekki annað en
dáðst að glæsimennsku hans
og mælskusnilld.
Almenna bókafélagið hef-
ur gefið út ævisögu Hann-
esar Hafsteins eftir Kristján
Albertsson í tilefni af ald-
arafmælinu. 1 formálsorðum
kemst höfundur m. a. svo að
orði:
„Kvæði hans komu sem
heilnæmur, vermandi vor-
þeyr í erfiðri tíð, forboði
gróðrar og vaxtar. Hann var
af þeirri skáldafylking, sem
hófst rr\eð Jónasi Hallgríms-
syni, einn karlmannlegasti
andi af skáldum hins langa,
kalda þjóðarvors. Með hon-
um kom ný gleði og hreysti
inn í hug þjóðarinnar,
Nafn stjórnmálamannsins
er tengt við þrjá af mestu
sigrunum í frelsisbaráttu ís-
lendinga. Það var hann sem
1901 fékk loforð útlenda
valdsins fyrir því að æðsta
stjórn Islands skyldi flytjast
frá Kaupmannahöfn til
Reykjavíkur. Sambandslaga-
frumvarpið 1908 var hans
sigur fremur en nokkurs
annars, en með því hafði ís-
land komizt meiri áfanga í
átt til fulls frelsis en nokkru
sinni áður. Hafði engum ís-
lendingi eftir Jón Sigurðs-
son tekizt að þoka dönskum
stjórnmálamönnum viðlíka
langt til skilnings á rétti og
nauðsyn íslendinga til auk-
ins sjálfstæðis.“
Með útkomu ævisögu Hann
esar Hafsteins gefst mönnum
betra færi en áður til að
öðlast þekkingu á þessum
stórbrotna persónuleika, og
er þess að vænta að sem
flestir, ekki áízt hinna yngri,
noti nú tækifærið til að kynn
ast Hannesi Hafstein.
UGGVÆNLEG
ÞRÖUN
A llt frá því að íslendingar
'*■ undirbjuggu þátttöku sína
í Atlantshafsbandalaginu
1949, hefur verið lögð rík
áherzla á að reyna að sam-
eina lýðræðissinna um á-
kveðna utanríkisstefnu, hvað
sem ágreiningi liði um inn-
anlandsmál. Tilraunir þessar
hafa að vísu gengið misjafn-
lega, en þó náðist full sam-
staða allra þingmanna lýð-
ræðisflokkanna 1951, þegar
óskað var eftir hervernd
Bandaríkj amanna.
Aftur á móti rofnaði þessi
samstaða árið 1956, þegar
samþykkt var þingsláyktun-
artillaga um uppsögn varn-
arsamningsins, með atkvæð-
um þeirra flokka, sem síð-
ar stóðu að myndun vinstri
stjórnarinnar, en í fullri and
stöðu við Sjálfstæðisflokk-
inn. Lýðræðissinnar í vinstri
stjórninni sáu þó að sér og
óskuðu áframhaldandi dval-
ar varnarliðsins hér, enda
var ástandið í alþjóðamálum
mjög uggvænlegt.
Að undanförnu hafa frið-
arhorfurnar sízt verið betri
en um það leyti, sem Fram-
sóknarflokkurinn féll frá
kröfu um að varnarliðið
hyrfi af landinu. Engu að
síður virðist sá flokkur nú
vel geta hugsað sér að reka
liðið í burtu. Það er þvímið-
ur opinbert leyndarmál, að
Framsóknarmenn hafa víða
léð kommúnistum nöfn sín,
er þeir þeystu um landið og
söfnuðu undirskriftum undir
siðferðisvottorð ’fyrir Krús-
jeff og menn > hans. Og sér-
staka athygli vekur riú sú
áherzla, sem Framsóknar-
menn leggja á það að skilja
að dvöl varnarliðsins hér og
þátttöku okkar í NATO. Fer
ekki á milli mála, að með
þessum öfluga áróðri eru
Framsóknarmenn að undir-
búa jarðveginn til að koma
á nýrri vinstri stjórn hér-
lendis.
HVERS ÞARFN-
AST NATO?
F'RAMSÓKNARFORINGJ-
-*• ARNIR segja um þess-
ar mundir, að þeir séu ein-
lægir stuðningsmenn Atlants
hafsbandalagsins. Með þeim
fullyrðingum ætla þeir að
friða þá ábyrgu lýðræðis-
>að gengur oft illa að halda uppi röð og reglu í fióttamannabúðum SÞ við Elisabethville,
þegar hinum nauma fæðuskammti er úthlutað. Á þessari mynd, sem. tekin var fyrir
nokkru við slíkt tækifæri, sjást sænskir hermenn SÞ í brynvarinni bifreið halda vörð, er <S>
hundruð Baluba-flóttamanna bíða matarskammts síns í búðunum.
|
,Loftbrú“
Katanga-flóttamanna
AÐALSTÖÐVAR Sameinuðu
þjóðanna í Leopoldville
skýrðu frá því fyrir nokkru,
að sett hefði verið upp „mat-
væla-loftbrú“ til Katanga. A
hún að flytja þeim flóttamönn
úm hjálp, sem nú eru undir
vernd S. Þ. í búðum fyrir utan
Elisabethville. Flóttamennirn-
ir, sem eru kringum 45.000
talsins, eru flestir af Baluba-
ættflokknum. Um 30.000
þeirra eru konur og börn.
Starfsmenn Sameinuðu þjóð
anna hafa þriðja hvern dag
gefið flóttafólkinu matar-
skammt, sem nemur 500
grömmum af hinum allra
brýnustu nauðþurftum á
hvern einstakling.
Fram að 21. nóvember munu
hafa verið flutt til búðanna
um 400 tonn af kjöti, hris-
grjónum, grænmetisolíu og
mjólkurdufti handa börnum
og mæðrum. A það að nægja
til nánaðarneyzlu, eða fram
til jóla. Matvælaskömmtunin
til flóttafólksins er byggð á
vísindalegum útreikningum,
sem Alþjoðaheilbrigðisstofn-
unin (WHO) og Matvæla- og
landbúnaðarstofnunin (FAO)
hafa látið gera.
Oll matvæli, sem búðunum
berast, koma frá neyðarbirgða
stöðvum, sem Sameinuðu þjóð
irnar hafa í Leopoldville í
þessu skyni. Nokkuð af birgð-
unum er beinar gjafir frá að-
I
V
ildarnikjum S.Þ., en hitt er
keypt á staðnum fyrir fé, sem X
S.Þ. leggja fram. '
Fréttir fra SÞ
í stuttu múli
JAPANIR, sem verið hafa ’í*
helzta fiskveiðaþjóð heims •:•
síðan 1948. voru fyrsta þjóð *t*
veraldarinnar. sem landaði
6 milljónum lesta af fiski úr £
heimshöfunum á einu ári •:•
(1960), segir í skýrslu Mat- %
væla- og landbúnaðarstofnun- •:•
Frh. á bls. 23 X
s
x
sinna, sem í flokknum eru.
Á hinn bóginn sést því aldrei
haldið fram í málgagni
þeirra nú orðið, að nauðsyn
sé öflugra varna á íslandi.
Þvert á móti eru flest tæki-
færi notuð til að áfellast þá,
sem gera sér grein fyrir
nauðsyn varnanna. Enda þótt
heimsástandið sé nú ískyggi-
legra en nokkru sinni fyrr,
er algjörlega horfið af síð-
um Tímans það sjónarmið,
að brýn nauðsyn sé til að
hafa hér öruggar varnir.
Sérhver sá, sem á annað
borð er einlægur stuðnings-
maður Atlantshafsbandalags-
ins, hlýtur að játa, að því
beri að veita þá aðstöðu hér
á landi, sem því hverju sinni
er nauðsynlegt. Yfirlýsingar
okkar um það, að við stæð-
um með Atlantshafsbanda-
laginu á sama tíma, sem við
krefðumst þess, að heildar-
varnirnar væru minnkaðar
með brottflutningi varnar-
liðsins af íslandi, væru auð-
vitað haldlitlar fyrir NATO.
Aðeins með því að styrkja
þessi mikilvægu samtök get-
um við í verkinu sýnt, að
við séum stuðningsmenn
þess.
Framsóknarmenn virðast
hins vegar hugsa á þessa
leið: Við erum samnings-
bundnir til að vera í At-
lantshafsbandalaginu til 1969.
Þess vegna er það meina-
laust fyrir nýja vinstri sam-
fylkingu að við þykjumst
stuðningsmenn Atlantshafs-
bandalagsins. Hins vegar get-
um við sagt varnarsamningn
um upp með íVz árs fyrir.
vara og veikt þannig varnir
NATO á þann veg, sem
kommúnistar krefjast. Þeir
munu þess vegna fúslega
taka upp samstarfið við okk-
ur, þótt við segjumst áfram
styðja. NATO. Þar að auki
er hægt að halda því fram,
að við viljum ekki rifta al.
þjóðlegum samningum og
hljótum þar af leiðancji að
vera í NATO til loka samn-
ingstímabilsins.
Þessi nýja stefna Fram-
sóknarflokksins er sannar-
lega uggvekjandi og brýn
nauðsyn, að menn veiti þess
um fyrirætlunum glögga at-
hygli.