Morgunblaðið - 03.05.1962, Síða 15

Fimmtudagur 3. mai 1962
MORGVISBLAÐIÐ
15
Séð eftir Hrihgbrautinni, einni fjölförnustu götu borgarinnar.
— Gatnakerfið
Framh. af bls. 1
á það bent, að mjög komi til
greina að flýta ýmsum liðum
áætlunarinnar, þegar fengnir
væru fastir tekjustofnar, sem
staðið gætu undir lántöku. Kem
ur þá til álita sparnaður við
framkvæmd- í stærri áföngum í
einu og sparnaður í viðhaldi á
þessum köflum, sem þannig
yrðu fullgerðir fyrr. Gæti svo
farið, að þessi sparnaður jafn-
gilti vaxtakostnaði af lántök-
um, auk þess sem óbeinn vinn-
ingur, svo sem hollusta og þæg-
indi verða vart metin tii fjár.
★ Núverandi ástand gatna-
kerfisins
Eins og nú er ástatt má
heita, að allur gamli bærinn,
norðan Hringbrautar og vestan
Rauðarárstígs, sé með malbikuð
um akbrautum og kantlögðum
gangstéttum. Á helztu aðalbraut
ir frá gamla bænum, svo sem
Borgartún, Suðurlandsbraut,
Miklubraut og Reykjanesbraut,
er komið malbik eða steypa að
verulegu leyti. 1 öðrum hverf-
um borgarinnar er gatnagerðin
mjög mislangt komin.
Árið 1954 var byrjað að ganga
endanlega frá götum í nýjum
hverfum hvað undirbyggingu
gatnanna snertir, en fram að
þeim tíma voru göturnar yfir-
leitt ekki settar í rétta hæð
eftir fyrirfram ákveðinni hæð-
arlegu, heldur eingöngu settur
ofaníburður ofan á landið, eins
og það kom fyrir og þær mynd
aðar þannig. Þau hverfi, sem
þannig' er ástatt um, eru: Skjól-
in, meginhluti Rauðarárholts og
Hlíða, Túnin, Teigarnir og elzti
hluti Langholtshverfis.
Þau hverfi, þar sem gengið
hefur verið frá undirbyggingu
gatnanna, eru hirts vegar: meg-
inhluti Smáíbúðahverfis, Heim-
ar, Laugarás- og Lækjarhverfi,
Múlahverfi, Leitin, Mýrar,
Busturhluti Hlíðahverfis og meg
inhluti Hagahverfis.
Samanlögð lengd malbikaðra
eg steyptra gatna vestan Elliða
áa og norðan borgarmarka í
Fossv.ogi, er um 59 kílómetrar.
— Flatarmál malbikaðra og
Bteyptra akbrauta þessara gatna
er um 493 þúsund fermetrar. —
Flatarmál hellulagðra gang-
etétta á þessu svæði er um
104.700 fermetrar.
★ Gengið verður frá 94 km
næstu 10 ár
Svo sem fyrr segir er í þess
*ri heildaráætlun gert ráð fyr-
ir, að eftir áratug verði lokið
við að fullgera aliar götur borg
•rinnar nema í þeim hverfum,
eem gerð verða byggingarhæf
•íðustu þrjú árin, þ.ea.s. 1970—
1972. Nær áætlunin yfir svæðið
vestan Elliðaáa, að borgarmörk-
um í Fossvogi og á Seltjarnar-
nesi. Er miðað við núverandi
ástand gatnanna og jafnframt
reiknað með holræsum og niður
fallaleiðslum, þar sem slíkt er
ekki fyrir hendi, en þeim göt-
um sleppt er liggja á svæðum,
sem óskipulögð eru og líklegt
þykir, að komi ekki til með að
falla inn í væntanlegt skipulag.
Áætlimin nær einnig til aðal-
umferðaræða sem ókomnar eru,
svo sem Elliðavogs, frá Klepps-
vegi, að Suðurlandsbraut og
Kringlumýrarbrautar, frá Sig-
túni, að borgarmörkum í Foss-
vogi. Jafnframt er innifalið í
áætluninni fullnaðarfrágangur á
götum og holræsum á svæðum,
er reikna má með, að gerð verði
byggingarhæf á næsta áratug.
Samkvæmt fenginni reynslu
þykir hæfilegt að reikna þessa
árlegu viðbót við gatna- og hol-
ræsakerfið um 3,5 km. að við-
bættum 0,5 km. kafla að aðal-
holræsum frá svæðunum.
Heildarlengd þeirra malar-
gatna og ógerðra gatna, sem
reiknað er með að fullgera í
áætlun þessari, er um 94 km.,
þar með eru taldar þær aðal-
umferðargötur, sem áður er get
ið. Flatarmál þessara gatna er
um 2206 þús. ferm.
ic Gangstéttir verða hellu-
lagðar
í áætluninni hefur verið
reiknað með hellulögðum gang
stéttum, þótt stofnkostnaður sé
meiri við þær en við steyptar
eða' malbikaðar gangstéttir. —
Hellulögð gangstétt hefur þann
kost fram yfir bæði steyptar og
malbikaðar stéttir, að hægt er
auðveldlega að komast að lögn-
unum í gangstéttunum til við-
gerða og síðan leggja hellurnar
að nýju með lítilli rýrnun, að
viðgerð lokinni. Auk þess eru
hellulagðar gangstéttir að jafn-
aði endingarbetri og áferðafall-
egri, en hins vegar er vinna
við hellulagninguna bæði sein-
leg og kostnaðarsöm.
★ Malbik og steinsteypa
í slitlag
í áætluninni er yfirleitt
reiknað með malbiki sem slit-
lagi, þar sem mikið er um lagn
ir í akbrautum íbúðahverfa. Á
helztu umferðaræðum hefur þó
verið reiknað með steyptum ak-
brautum.
Ef um litlar íbúðagötur er
að ræða, nægir að hafa tiltölu-
lega þunnt malbiksslitlag, en á
stærri götum, dreifigötum og að
alumferðaræðum verður það að
vera þykkra til að þola um-
ferðina, og sums staðar eru not
uð tvö eða fleiri lög, undirlag
og slitlag. Þar sem um mjög
leiðslur í sjálfri akbrautinni.
it Olíuborinn ofaniburður
óheppilegur í borgum
Olíuborinn ofaniburður, sem
er mjög ódýr í framleiðslu, hef-
ur verið notaður á vegum, en
þykir ekki heppilegur í borg-
um, þar sem af honum stafar
mikill óþrifnaður. Slitlag, sem
þannig er úr garði gert, ermjög
laust í sér, og er um töluvert
grjótkast að ræða undan farar-
tækjum. Einnig þarf lagið að
vera það feitt til þess að binda
ofanlburðinn, að það vill fest-
ast við skófatnað fólks og ber-
ast þannig inn í hífoýli manna.
if Suðurlandsbraut dýrust
Þá er í áætluninni bæði
gerð grein fyrir heildarkostnaði
við fullnaðarfrágang alls gatna-
kerfis borgarinnar og kostnaði
við fullnaðarfrágang einstakra
gatna. Þar kemur í ljós, að
kostnaður muni verða mestur
við gerð Suðurlandsbrautar, 48
millj. kr., Kringlumýrarbrautar
39,9 millj. kr., Miklubrautar 34,2
þunga umferð er að ræða, er
gjarnan notuð steypa, ýmist
jámbent, eða ójárnbent. Er hún
helzt notuð, þar sem lítið er um
millj. kr., Elliðavogs 29,8 millj.
kr. og Kleppsvegs 24,1 millj. kr.
ic Gatnagerðarverkin sjálf
kosta 641 millj. kr.
Samkvæmt yfirlitinu um
kostnað við fullnaðarfrágang
einstakra gatna í borginni er
heildarkostnaður við fullnaðar-
frágang þeirra allra 680 millj.
kr. Þar af kostar fullnaðarfrá-
gangur af því sem eftir er í
gamla bænum 42,2 millj. kr. Er
hér miðað við ástand gatnakerf
isins 1 lok marz þessa árs. Fram
til næstu áramóta er gert ráð
fyrir að vinna við gatna- og
holræsaverk kosti 39 milljónir
króna. — í þessari á-
ætlun er því reiknað með, að
á árunum 1963—1972 þurfi að
ljúka við gatnagerðai'verk fyrir
um 641 millj. kr.
ic Kostnaður við að gera ný
svæði byggingarhæf 268
millj. kr.
Ennfremur verður á þessu
tímabili að gei-a ný svæði bygg-
ingarhæf, og er heildarkostnað-
ur við þær framkvæmdir á
næsta áratug áætlaður um 268
millj. kr., þar sem kostnaður
við að gera malargötu, ásamt
tilheyrandi ræsum reynist vera
um helmingur kostnaðar við
fullgerða götu.
I
ÍC Heildarkostnaður 909
millj. kr.
Áætluð fjárþörf til gatna-
og holræsagerðar næsta áratug
reynist því vera: 641 + 268, þ.e.
909 millj. kr.
Sé reiknað með að sú fjár-
veiting, sem borgarsjóður hefur
veitt til þessara framkvæmda,
hækki úr þeim 41,5 millj. kr.,
sem nú er, upp í 45 millj. kr.
1963 og úr þvi árlega um 5
millj. kr., verður það samtals
675 millj. kr. á árunum 1963—
1972.
Er því nauðsynlegt að fá auk
ið fjármagn til þessara fram-
kvæmda, og er í áætluninni
reiknað með nýjum tekjustofni
að upphæð 17 millj. kr. til þess
ara framkvæmda árið 1963, en
síðan ykist sú upphæð um ca
7% árlega. Næmi þá heildarupp
hæð hennar 234 millj. kr. á hinu
10 ára tímabili.
ÍC Veruleg fjölgun starfs-
manna óþörf
Enda þótt reiknað sé með,
að framkvæmdir aukist frá ári
til árs mun ekki þurfa að fjölga
starfsmönnum gatnagerðarinnar
verulega, þar sem aukning fram
kvæmda stafar aðallega af betri
vélakosti með meiri afkasta-
getu. Ennfremur verður um
mjög aukna notkun á dýru efni
að ræða, svo sem malbiki og
steinsteypu.
ÍC Framkvæmdaáætlunin
Þá er í tillögu borgarverk-
fræðings yfirlit um fyrirhugaða
röð hinna einstöku fram-
kvæmda, en borgarstjórn mun
ekki að svo stöddu ákveða röð
þeirra endanlega. Má þó búast
við, að í stórum dráttum verði
framkvæmdunum hagað á þann
veg, sem borgarverkfræðingur
leggur til, eða á þessa leið:
* Árið 1963
Engihlíð, Reykjahlíð (Mikla
braut — Eskihlíð), Mjóahlíð,
Barmahlíð, Mávahlíð, Drápuhlíð,
Blönduhlíð, Eskitorg, Litlahlíð,
Hamrahlíð (Langahlíð — Stakka
hlíð), Stakkahlíð, Skaftahlíð
(Langahlíð — Stakkahlíð), Ból-
staðahlíð (Langahlíð — Stakka-
hlíð), Úthlíð, Flókagata (Langa
hlíð — Stakkahlíð), Háteigsveg
ur (Langahlíð — Stakkahlíð).
Höfðatún, Nóatún (Borgartún
— Laugavegur), Hátún, Miðtún,
Samtún, Laugarnesvegur
(Laugavegur — Sundlaugaveg-
ur), Sigtún (Nóatún — Laugar-
nesvegur).
Mikiabraut (Háaleitisbraut —
Grensásvegur).
★ Árið 1964
Sigtún (Laugarnesvegur —
Reylcjavegur), Laugateigur, Hof
teigur, Kirkjuteigur, Hraunteig
ur, Reykjavegur, Gullteigur,
Helgateigur, Silfurteigur, Hrísa-
teigur, (Kirkjuteigur — Sund-
laugavegur).
Laugarnesvegur (Sundlauga-
vegur — Kleppsvegur), Lauga- j
lækur, Hrísateigur (Sundlauga*
vegur — Laugalækur), Otrateig
ur, Kleppsvegur (Laugarnesveg
ur — Brekkulækur, lokag.),
Kleppsvegur (Laugarnesvegur
— Brekkulækur).
Hofsvallagata (Nesvegur —
Ægisíða), Ægisíða (Hofsvalla-
gata — Dunhagi), Hjarðarhagi,
Tornhagi, Dunhagi, Kvisthagi,
rómasarhagi, Fálkagata, Fjall-
iagi, Suðurgata (Melatorg —
Fálkagata).
* Árin 1965—68
Ægisíða (Dunhagi — Star-
hagi), Suðui-gata (Fálkagata —
itarhagi), Starhagi, Lynghagi,
Jrímshagi, Reykjavíkurvegur,
\ragata, Oddagata, Sturlugata
Aragata — Menntabr.), Mennta
braut.
Rauðalækur, Bugðulækur,
Brekkulækur, Dalbraut (Klepps
vegur — Sundlaugavegur),
Kleppsv. (Brekkulækur —DAS
lokalg.), Kleppsvegur (Brekku-
lækur — DAS, önnur akbraut),
Sporðagrunn, Selvogsgrunn,
Laugarásvegur, Brúnavegur,
Kleifarvegur, Vesturbrún, Aust-
urbrún.
Flókagata (Rauðarárstígur —
Langahlíð), Háteigsvegur Rauð-
arársíígur — Langahlíð), Reykja
hlíð (Háteigsvegur — Flóka-
gata), Þverholt, Einholt, Stakk-
holt, Mjölnisholt, " Meðalholt,
Stórholt, Stangarholt, Skipholt
(Stórholt — Nóatún), Brautar-
holt (Stórholt — Nóatún),
Kringlumýrarbraut (Miklabraut
— Laugavegur).
Dyngjuvegur, Hólsvegur, Ás-
vegur, Dragavegur, Kleppsvegur
(Kambsvegur — Skipasund,
lokalg.), Kambsvegur, Hjalla-
vegur, Langholtsvegur (Klepps-
vegur — Dyngjuvegur), Efsta-
sund, Skipasund, Holtavegur,
Sunnuvegur, Brákarsund, Dreka
vogur, Njörvasund, Sigluvogur,
Hlunnavogur, Skeiðarvogur
(Langholtsvegur — EUiðavog-
ur), Barðavogur.
Álfheimar (Suðurlandsbraut
| — Langholtsvegur), Sólheimar,
Glaðheimar, Goðheimar, Ljós-
heimar, Gnoðarvogur (Álfheim-
ar — Skeiðai-vogur).
Kaplaskjólsvegur, Nesvegur
(Hofsvallagata — borgarmörk),
Ægisíða (Hofsvaliagata (Grana-
skjól), Kaplaskjól, Faxaskjól,
Sörlaskjól, Granaskjól, ónefnd
gata við Sundlaug Vesturbæjar,
Hagamelur (Hofsvallagata —
Kaplaskjólsvegur); Meistaravell
ir.
Grensásvegur (Suðurlands-
braut — Miklabraut).
Hamrahlíð (Stakkahlíð —
Kringlumýrarbraut), Bogahlíð,
Stigahlíð, Grænahlíð, Háahlíð,
Hörgshlíð, Kringlumýrarbraut
(Miklabraut — Hamrahlíð).
Skipholt (Nóatún — Háteigs-
vegur), Bólstaðahlíð (Háteigs-
vegur — Stakkahlíð), Brautar-
holt (Nóatún — Skipholt), Bol-
holt, Háteigsvegur (Stakkahlíð
— Bólstaðahlíð), Vatnsholt,
Hjálmholt, Skaftahlíð (Stakka-
hlíð — Bólstaðahlíð).
Háaleitisbraut (Miklabraut —
Brekkugerði), Hvassaleiti, Stóra
gerði, Smáagerði, Brekkugerði,
Heiðargerði, Hvammsgerði,
Skálagerði, Grensásv. (Mikla-
braut — Bústaðavegur).
Sogavegur, Réttarholtsvegur.
Skeiðarvogur (Gnoðarvogur
— Langholtsvegur), Snekkju-
vogur (Ferjuvogur — Elliðavog-
ur), Gnoðarvogur (Skeiðarvogur
— Eikjuvogur), Langholtsvegur
(Drekavogur — Suðurlands-
braut), Nökkvavogur, Karfavog-
ur, Ferjuvogur.
Akurgerði, Grundargerði,
Breiðagerði, Bakkagerði, Teiga-
gerði, Steinagerði, Hlíðargerði,
Melgerði, Mosgerði, Háagerði,
Búðargerði, Hæðargarður, Hólm
garður, Bústaðavegur (Grensás-
vegur — Réttarholtsvegur).
Hamarsgerði, Langagerði, Ás-
garður, Bústaðavegur (Réttar-
holtsvegur — Tunguvegur),
Tunguvegur, Litlagerði, Skógar-
gerði, Rauðagerði, Borgargerði,
Brautargerði, Ásendi, Básendi,
Garðsendi.
Miklaforaut (Grensásvegur —
Suðurlandsbraut), Háaleitisbi-aut
Framh. á bls. 23