Morgunblaðið - 03.10.1962, Blaðsíða 13

Miðvikudagur 3. okt. 1962
MORCVNBLAÐIÐ
13
RÍKISSKATTSTJÓRI, Sig-
urbjörn Þorbjörnsson, opn-
aði skrifstofu sína í fyrra-
morgun, mánudaginn 1. okt.
Þar með komu til fram-
kvæmda ný skattalög, sem
sett voru á síðasta Alþingi,
en þau fela í sér talsverðar
breytisigar — nánast bylt-
ingu — á því fyrirkomulagi,
sem áður ríkti. Voru þær
m. a. og ekki hvað sízt á-
kveðnar með það fyrir aug-
um að draga úr kostnaði við
framkvæmd skattamála —
og eru einn liður í aðgerð-
um ríkisstjórnarinnar á því
sviði, auk þess sem ýmsir
Sigurbjörn Þorbjörnsson, ríkisskattstjóri (t. h.) ásamt Þórólfi Ólafssyni, skrifstofustjóra.
Ríkisskattstjóri seztur aö störfum
Nýskipan á framkvæmd skaftamála
tók gildi um mánaðamótin
fleiri kostir eru taldir fylgja
breytingunni.
Hin nýja skrifstofa ríkisskatt-
stjóra er til húsa við Klappar-
stíg 26, og þangað brá tíðinda-
maður Mbl. sér á mánudaginn.
Sigurbjörn Þorbjömsson var þar
þegar önnum kafinn við marg-
vísleg störf, sem- hinu nýja
embætti fylgja. Milli símhring-
inga og styttri heimsókna leysti
hann greiðlega úr spurningum
fréttamanns og greindi frá meg-
inatriðum breytingarinnar:
Miklar breytingar.
— Fram til dagsins í dag hafa
verið starfandi skattstjórar í 10
kaupstöðum og 219 skattanefndir
um landið allt — eða alls 229
aðilar. í hverri skattanefnd hafa
verið þrír menn, svo að samtals
hafa þarna unnið að framkvæmd
skattamála hátt á 7. hundrað
menn. Þar fyrir utan hafa svo
verið yfirskattanefndirnar 23 tals
ins. Þetta eru þeir aðilar, sem
haft hafa stjórn skattamála í
sínum höndum.
Nú eru allar þessar nefndir og
embætti lögð niður. Og í staðinn
koma 9 skattstjórar, sem starfa
hver í sínu umdæmi. Munu þeir
hafa sérstaka umboðsmenn í
hreppum og bæjum utan aðset-
aðsetursstaðar síns. Við umdæma
skiptinguna hefur verið fylgt
kjördæmunum nýju að því einu
undanskildu, að Vestmannaeyja-
kaupstaður verður sérstakt skatt-
umdæmi. Ennfremur er svo rík-
isskattanefnd, sem nú er orðin
hreinn úrskurðaraðili, og loks
ríkisskattstjóri, sem lögum sam-
kvæmt er formaðux nefndarinn-
ar.
Aukið samræmi
í álagningu.
— Hver eru höfuðverkefni
ríkisskattstjóra?
— Ríki'sskattstjóri er fram-
kvæmdaaðili í skattamálunum
má segja. Honum er ætlað að
fylgjast með störfum skattstjór-
anna víðsvegar um landið, sjá
um að samræmis gæti í störfum
þeirra, gefa þeim leiðbeiningar
— og getur jafnvel verið rann-
sóknaraðili, ef ástæður gefast til.
f engu tilfelli breytir hann þó
skattlagningu, heldur heyrir slíkt
undir ríkisskattanefndina. Nefnd
in er einnig úrskurðaraðili um
útsvör, en hefur ekkert fram-
kvæmdavald á því sviði. Einn er
þó sá skattur, sem gengur til
bæjar- og sveitarfélaganna, en
sem skattstjórar armast algjör-
lega álagningu á, og það er að-
stöðugjaldið.
Þeir skattar og gjöld, sem til
okkar kasta kemur að sjá um
álagningu á, eru annars tekju- og
eignaskattar, söluskattur, aðstöðu
gjald og tryggingagjöld. Aftur á
móti munu útsvör verða lögð á
af sérstökum framtalsnefndum
og aðeins úrskurðir í sambandi
við þau heyra undir ríkisskatta-
nefnd, eins og áður var nefnt.
Er gert ráð fyrir að skattstjór-
arnir eða umboðsmenn þeirra
sitji fundi framtalsnefnda.
Einn af kostum þessa fyrir-
komulags er tvímælalaust það,
að meira samræmis en áður hef-
ur verið mögulegt, mun gæta um
land allt í álagningu opinberra
gjalda.
Fyrsta verkefni
Skattstjóranna.
— Þetta nýja kerfi tekur gildi
í dag, að öllu leyti?
— Umboð allra skattanefnda,
sem fyrir voru, féll niður í dag.
Einnig yfirskattanefnda og þeirr-
ar ríkisskattanefndar, sem setið
hefur. Þó er í lögunum heimild
til að framlengja umboð þeirra
yfirskattanefnda, sem ekki hefur
unnizt tími til að ljúka störfum,
og er einmitt í athugun, hverjar
þurfi á framlengingu að halda.
Að öðru leyti taka skattstjórarn-
ir í dag við störfum og skyldum
skattanefndanna. Fyrsta verkefni
þeirra í skattálagningu verður
álagning söluskatts fyrir 3. árs-
fjórðung 1962. Framtölum fyrir
þá álagningu á að skila fyrir 15.
þ.m. og álagningunni að vera
lokið 31. október.
— Framtöl ganga þá hér eftir
öll í hendur skattstjóranna til
álagningar. Það hlýtur að vera
drjúgt verkefni eða er ekki svo?
Framteljendur
yfir 80 þúsund.
— Á síðasta ári, 1961, voru
framteljendur 81,535. Þess ber
reyndar strax að geta, að mjög
margir þeirra reyndust ekki
þurfa að greiða skatt, vegna hins
mikla persónufrádráttar, sem nú
er heimilaður. Rvík er að sjálf-
sögðu langstærsta skattumdæm-
ið. þar voru árið 1961 rúmlega
34 þúsund framteljendur. Næst
kom Reykjanes með tæp 11 þús-
und og Norðurlandeystra (þ. á
m. Akureyri) með rúmlega 9
þúsund. Hin umdæmin eru svo
öll mjög svipuð með 4,700 til
5,500 framteljendur, nema Vest-
mannaeyjakaupstaður, þar sem
voru rúmlega tvö þúsund fram-
teljendur á síðasta ári. Einhverri
aukningu má búast við á öllum
þessum stöðum á árinu 1962.
Fækkun skattgreiðenda —
vegna breytingaijna 1960.
Um álagninguna sjálfa er það
að segja, að frádráttarheimildir
og skattstigar einstaklinga eða
persónulegra aðila breyttust ekki
á síðasta þingi, þegar sú fyrir-
komulagsbreyting, sem nú kem-
ur til framkvæmda, var ákveðin.
En upp í hin nýju lög var tekin
sú mikilvæga breyting, sem gerð
var á skattlagningu einstaklinga
árið 1960, en þá var gerð mjög
veruleg breyting á skattstigun-
um og persónufrádráttur stór-
lega hækkaður þannig að skatt-
greiðendum fækkaði að miklum
mun. í framkvæmd reyndist
þetta svo árið 1961, að þótt
framteljendur væru rúmlega 81
þúsund — voru skattgreiðendur
ekki nema rúm 19,600. En við
gildistöku þessara breytinga 1960
fækkaði skattgreiðendum um u.
þ. b. 74% Á síðasta þingi var
svo aftur á móti unnið að breyt-
ingum á skattlagningu félaga, —
skattstigum, varasjóðshlunnind-
um og arðsfrádrætti, og ný
ákvæði þar að lútandi lögleidd.
Að mörgu barf að hyggja.
— Það er í mörg horn að líta,
trúi ég, þegar slíkar breytingar
eiga sér stað serri nú.
— Ég held að óhætt sé að segja
það. Auk þess, sem ég hef áður
minnzt á. verður á næstunni unn
ið að samantekt leiðbeininga fyr-“
ir skattstjórana, viðbótarskýring-
um og uppfyllingum reglugerðar
ákvæða; þar munu fylgja með
ýmsir úrskurðir ríkisskattanefnd
ar, sem leiðbeiningargildi hafa
varðandi álagningu. Er þetta einn
þátturinn í því starfi, sem ríkis-
skattstjóra er falið, samkvæmt
lögunum. Jafnframt er í athug-
un, að vissir þættir þessara leið-
beininga verði gefnir út í að-
gengilegu formi fyrir almenning,
til þess að skattborgurunum
megi vera hin ýmsu atriði eins
skýr og kostur er. Einnig hef ég
að undanförnu unnið við undir-
búning að nýrri reglugerð um
tekju- og eignaskatt, sem áform-
að er að setja.
Heiðarleiki —
og góð samvinna.
— Hver mundi nú frekast vera
boðskapur yðar til skattborgar-
anna á mörgni fyrsta dags í
þessu nýja og þýðingarmikla
starfi?
— Ég vona, að þeir verði sem
heiðarlegastir í framtölum sínum
og að samvinna milli okkar verð'
ætíð sem bezt.
— Ól. Eg.
—★—
Samkvæmt upplýsingum fjár-
málaráðuneytisins, eru hinir nýju
skattstjórar þessir: Reykjavík:
Halldór Sigfússon; Vesturland:
Jón Eiríksson, áður skattstjóri í
Vestmannaeyjum; Vestfirðir; Jón
A Jóhannsson, skattstjóri á Isa-
firði; Norðurland vestra. Ragnar
Jóhannesson, sem verið hefur
skattstjóri á ísafirði; Norðurland
eystra: Hallur Sigurbjörnsson,
skattstjóri á Akureyri; Austur-
land: Páll Halldórsson, viðskipta
fræðingur; Suðurland: Filippus
Björgvinsson, viðskiptafræðingur
— Reykjanes: Ævar ísberg, við-
skiptafræðingur. Enn hefur ekki
verið ráðið í embætti skattstjóra
í Vestmannaeyjum.
Mýbygging Spari-
sjóðs Mýrasýslu
Nýbygging Sparisjóðs Mýra-
sýslu við Borgarbraut í Borg
arnesl, er 182 ferm. kjallari og
ein hæð, alls er húsið 1200 ten.
metrar. Á hæðinni er rúmgóð-
ur afgreiðslusalur, skrifstofa
sparisjóðsstjóra, sem jafn-
framt er íundarherbergi og
tvær minni skrifstofur og auk
þess eldtraust skjalageymsla.
— I kjallara eru eldtraustar
geymslur, kaffistofa, fatahengi
og snyrtiherbergi og miðstöð.
Auk þess sem nokkur hluti
kjallarans er innréttaður sem
íbúð. Húsið er byggt úr járn-
bentri steinsteypu, þak einnig
steypt og lagt með þéttiefni.
Hitakerfi fyrir skrifstofu-
hæðina er svo nefndt FRENG-
er-geislahitunarkerfi, en í
kjallara er venjuleg geislahit-
un.
Afgreiðslusalur svo og skrif-
stofa sparisjóðsstjóra er að
mestu klædd veggþiljum úr
teak-viði, ennfremur er af-
greiðsluborð og húsgögn úr
teak. — Arkitekt hússins er
Sigvaldi Thordarson. Járna-
miðstöð varteikningu annaðist
verkfr. skrifstofa Sigurðar
Thoroddsen, en raflögn teikn-
aði Jóh. Indriðason. Yfirsmið-
ur hússins var Ásmundur Guð
laugsson.
Múrverk: Halldór Gestsson,
múrari. Raflögn: Rafblik Borg
arnesi. Miðstöðvarlögn: Jón
Kr. Guðmundsson, pípulagn-
ingameistari. Málning: Einar
Indriðason, málaram.
Byggingarframkvæmdir hóf
ust hauátið 1960 og hefir verið
unnið síðan að undanskildu
því, að fra því í ágúst 1961 og
fram í ársbyrjun 1962 lá vinna
að mestu niðri vegna þess að
beðið var eftir efni, sem pant
að var erlendis frá.
Sparisjóður Mýrasýslu flyt-
ur nú úr húsnæði, sem hann
hefir verið starfræktur í síð-
an 1920, eða um 42 ára skeið,
en Sparisjóðurinn var stofnað
ur 1913. Sparisjóðsstjóri er
Friðjón Svanbjörnsson.