Morgunblaðið - 06.10.1962, Blaðsíða 2

2
MORCUNBL 4 ÐIÐ
Laugardagur 6. okt. 1962
Góður árangur efnahags-
málastefnunnar
Full aðild að Efuahagsbanda-
bginu kemur ekki til greina
Ummæli Gylfa Þ, Gíslasonar, viðskipta-
málaráðherra á aðalfundi Verzlunar-
*
ráðs Islands
AÐALFUNDUR Verzlunarráðs ís
lands hélt éíram í gær. Flutti
Gylfi I>. Gísiason viðskiptamála-
ráðherra þar ræðu um efnahags
þróunina og afstöðu íslands til
Efnahagsbandalags Evrópu.
Ráðherrann skýrði frá því að
á s.l. ári hefði gjaldeyrisstaða
bankanna t atuað um nær 400
millj. kr. aðallega vegna þess
að greiðslujöfnuðurinn var hag-
stæður um 258 millj. kr. og auk
þess naut ísland 85 millj. kr.
efnahagsaðstoðar frá Bandaríkj-
unum. Fyrra helming yfirstand-
andi árs hélt gjaldeyrisstaðan
áfram að batna, gjaldeyriseign
bankanna nam 912 millj. kr. í
lok júnímánaðar, en var 527 millj.
í árslok 1961. Átti lækkun birgða
útflutningsafurða verulegan þátt
í þeirri aukningu. Hinsvegar
jókst innflutningur verulega
fyrri hluta ársins samanborið við
sama tíma í fyrra og gera mætti
ráð fyrir því að á árinu 1962 verði
ekki eins mikill greiðsluafgangur
og var 1961. Þá sagði viðskipta-
málaráðherra að eins og nústæðu
sakir væri 63% af heildarinn-
flutningi landsins frjáls frá öll-
um löndum.
Hagstæð þróun peningamála
Árið 1961 jukust útlán banka
um 647 millj. kr., en innstæðu-
aukning í bönkum og sparisjóð-
um jókst sama ár um 786 millj.
kr. Síðan núverandi stjórn tók
við völdum hefur greiðsluaf-
gangur verið hjá ríkissjóði og
unnt hefur reynzt að greiðá allar
lausaskuldir ríkissjóðs. Jafnvægi
yrði einnig milli gjalda og tekna
í fjárlagafrumvarpi því, sem lagt
yrði fyrir Alþingi innan fárra
daga.
Ráðherrann taldi hiklaust mega
fullyrða að ástandið í gjaldeyris-
málum, peningamálum og fjár-
málum þjóðarinnar hefði batnað
og væri komið í gott horf. Hins
vegar hefði þróunin í kaupgjalds
og verðlagsmálum að ýmsu leyti
verið uggvænleg. Mikil breyting
hefði orðið 4 þessu sviði 1961 og
þróunin síð.in orðið önnur en
ríkisstjórnin stefndi að í upphafi.
— Kommúnisfar
Framfh. af bl. 1.
Hin skefjalausa áróðursherferð
kommúnista sem stjórnað er frá
höfuðstöðvura þeirra að Tjarnar-
götu 20 beinist fyrst og fremst
að fulltrúum þessum persónu-
lega. Meginkjarni Sjómanna-
bandsins er Sjómannafélag
Reykjavíkur, þaðan hefur alltaf
komið harðasta andstaðan gegn
kommúnistum á A.S.Í. þingum.
Nú eins og ofT áður eru það fylgj
endur allra lýðræðisflokkanna,
sem standa að A-listanum í Sjó-
mannasambandinu.
Það er engin tilviljun að komm
únistar leggja slíka höfuðáherzlu
á að fella frambjóðendur á list-
anum, því meðal þeirra eru Pétur
Sigurðsson ritari Sjómannafé-
lags Reykjavikur og Jón Sigurðs
son form. Sjómannasambandsins,
höfuðandstæði ngar kommúnista
á Alþýðusambandsþingum að
undanförnu.
Sjómenn! Svarið árás kommún-
ista og hrindið þeim af höndum
ykkar. Fyikið ykkur um A-lista
lýðræðissip-- » Slómannasam-
tökununr
Raunveruleg laun hefðu aðeins
hækkað 1961 um 3—4% að meðal
talL
12% kauphækkun að meðaltali
Viðræður rikisstjórnarinnar og
fulltrúa Alþýðusambandsins í
ársbyrjun hefðu því miður ekki
leitt til neinnar niðurstöðu. Ríkis
stjórnin hefði þó talið kauphækk
un til hinna lægstlaunuðu verka
manna geta komið til greina þar
eð þeir hefðu fengið minnsta
hækkun á kaupi sínu á síðasta
ári, ef aðrir iaunþegar gerðu ekki
kröfur til kauphækkana. Útkom-
an hefði orðið að vinnuveitendur
og verkamenn hefðu samið um
5% hækkun launa í vor til við-
bótar 4% ka uphækkuninni, sem
kom til framkvæmda 1. júní og
faglærðir verkamenn hefðu
síðan fengið 7—16% — Kaup-
gjald á þessu ári hefði
hækkað um 12% að meðal-
tali, eða nálægt því eins mikið
og leiddi til gengisfellingarinnar
á sl. ári. Nú ættu þó að vera tök
á að varðveita hagstætt jafn-
vægi á grundvelli þessa kaup-
gjalds, sem greitt væri í dag sök
um þess að greiðslugeta útflutn-
ingsatvinnuveganna væri mun
meiri en í fyrra vegna góðs afla
og vonir stæðu til að aukning
þjóðarframleiðslunnar yrði ekki
minni í ár en í fyrra, en þá varð
hún samkvæmt bráðabirgðatölum
5%, eða me;ri en nokkru sinni
áður síðan J955. En til þess að
svo mætti verða þyrfti að stjórna
peninga- og fjármálum landsins
með festu og launþegar og at-
vinnurekendur að sýna fullan
skilning á því að frekari launa-
hækkanir xnættu ekki eiga sér
stað nú um sinn.
Raunveruleg kauphækkun 4—5%
Framfærsluvísitalan mundi
verða 26% hærri í lok þessa árs
en þegar framkv. hinnar nýju
efnahagsstefnu var hafin. Á sama
tíma myndi meðalkauphækkun
hafa orðið eitthvað yfir 30%,
þannig að raunveruleg laun væru
nú 4—-5% hærri en í ársbyrjun
1960. Taldi ráðherrann það
góðan árangur af efnahagsmála-
stefnunni, þegar jafnframt væri
haft í huga að á sama tíma hefði
þjóðinni tekizt að koma sér upp
879 millj. kr. gjaldeyrisforða mið
að við ágústmán. í fyrra og auka
sparifé sitt innanlands um 1300
millj. kr.
5 ára framkvæmdaáætlun
Ráðherrann skýrði frá því að
ríkisstjórnin væri nú að vinna að
5 ára framkvæmdaáætlun og
á sérstök efnahagsstofnun að
hafa samningu hennar með hönd
um. Jafnframt á þessi stofnun að
semja árlega þjóðhagsreikninga,
sem leiði í jjós hvað þjóðin raun-
verulega framleiðir og hvernig
hún ver tekjum sínum.
Efnahagsbandalagið
Að síðustu ræddi ráðherrann
um Efnahagsbandlag Evrópu og
þau miklu áhrif sem sú stofnun
hefði óumflýjanlega á viðskipta-
hagsmuni íslands, þar sem flest-
ar þjóðir, er gengu í það eða
bindust því væru viðskiptaþjóðir
okkar. Sagði ráðherrann að hann
teldi að íslendingar gætu ekki
fyllt fordæmi Dana og Norð-
manna og sótt um fulla aðild
að Efnahagsbandalaginu vegna
smæðar sinnar og margskonar
sérstöðu annars vegar og sumra
ákvæða Rómarsamningsins hins
vegar. Engum blöðum væri þó
um það að fletta að það væri
íslenzkum viðskiptahagsmunum
mjög andscætt að íslendingar
stæðu algeriega utan bandalags-
ins. Það hlyti því að teljast hir
eina rétta stefna í þessu máli at
leita eftir ejjihverskonar tengsl-
um í þessu máli við Efnahags-
bandalagið, sem opnuðu fslend-
ingum markað þess að svo miklu
leyti, sem mögulegt væri án þess
að íslendingar þyrftu að tengj-
ast hinni stóru efnahagsheild
nánar en svo að þeir héldu óskor-
uðum yfirráðum sínum yfir auð
lindum lands og sjávar. Enginr
vissi þó hvoi't íslendingar ættu
kost á því að gera slíka samn-
inga og ríkisstjórnin hefði ekki
sett fram neinar tillögur um
það á hvern hátt hún teldi bezt
að tryggja þessa viðskiptahags-
muni, þ.e.a.s. hvort hún teldi
að það ætti að gerast á grund
velli aukaaðildar eða tollasamn
inga. Ríkisstjórnin hefði aðein?
talið sér skyit að kynna banda
lagsríkjunum og stjórn þeirra
hina ótvíræðu hagsmuni íslands
í þessu samb-’ndi, en síðan hefði
hún ákveðið að bíða átekta um
sinn og sjá hverjar yrðu niður-
stöður þeirra samninga, sem nú
ættu sér stað í Brussel.
Kona slasast í
gassprengingu
Ólafsfirði 5. okt.
LAUST fyrir kl. fimm í gærdag
várð það slys í matsal starfs-
manna við Norðurlandsborinn,
sem notaður er hér til leitar að
heitu vatni,. að Kosangastæki
sprakk, er ráðskona starfsmanna
var að kveikja á því og brendist
hún talsvert.
Nánari atvik voru bau, að
leki mun hafa komizt að gas-
tækinu og var því gas í herberg
inu. Er ráðskona kveikti á tæfk
inu varð sprenging í skúrnum
og hlaut hún fyrsta og amnars
stigs bruna á andliti, höndum og
fótum. Tryggvi Helgason sótti
konuna í sjúkraflugvél sinni
eftir að Stefán Jónsson héraðs
læknir hafði búið um brunasár
in til bráðabirgða og flutti hana
í Fjórðungssjúkrahúsið á Akur-
eyri. — Fréttaritari.
Barnasamkomur
Dómkirkjunnar
BARNASAMKOMUR Dómkirkj-
unnar hefjast á morgun (sunnud.
7. okt.) kl. 11 f.h. í Tjarnarbæ
og verða með svipuðum hætti og
venjulegar barnaguðsþjónustur,
en auk þess verða sýndar fræðslu
myndir og biblíumyndir, eftir
því sem tekst að útvega slíkar
myndir.
Barnasamkomur. þessar hafa
verið mjög vel sóttar, og svo
mun væntanlega enn verða í hinu
nýja æskulýðsheimili Tjarnarbæ.
Vekja má athygli á því að
yngri börn en 4 ára eiga ekki
erindi á samkomur þessar, þar
sem þau hafa ekki skilyrði til
þess að fylgjast með.
SIÐDEGIS í gær varð það
slys í Kjörgarði á Laugavtgi
að 12 ára telpa, Guðrún Magn
úsdóttir, Sólvallagötu 9, gekk
í gegnum glerhurð og skarst
illa. Sjúkrabifreið flutti hana
á slysavarðstofuna og þaðan
á Landakotsspítala. Myndin
sýnir brotnu glerhurðina i
Kjörgarði nokkrum mínútum
eftir slysið. LögregLumaður-
inn er Grétar Norðfjörð.
(Ljósm. Sv. Þormóðssom)
Norrænn búsýslu-
háskóli stofnaður
ÁÆTLANIR um norrænan bú-
sýsluháskóla munu koma til
framkvæmda áður en langt um
líður. Stjórn skólans skipa tveir
fulltrúar frá hVerju Norðurland
anna fjögurra, Danmörku, Finn-
landi, Noregi og Svíþjóð og einn
frá íslandi. Er það Vigdís Jóns-
dóttir, skólastjóri Húsmæðra-
kennaraskóla íslands. Mennta-
málaráðuneyti landanna til-
nefna stjórnarmeðlimi. Formað-
ur stjórnarinnar er prófessor
Birgir Bergersen frá Noregi, og
boðaði hann til fundarins dag-
ana 25. og 26. september. —
Stjórnin gekk þar frá reglugerð,
sem lögð verður fyrir ráðuneyti
'andanna.
í stórum dráttum hefur stjórn
in byggt á nefndaráliti um sam-
norrænan búsýsluháskóla, sem
gefið var út 31. des. 1959 um
tilhögun og uppbyggingu skól-
ans. Á fundinum var gerð grein
fyrir undirbúningi að stofnun
hinna þriggja deilda, sem áform
að er að taki til starfa á næst-
unni — tekstil-deild við Shalm-
ers tekniske högskula í Gauta-
borg árið 1963, heimilishagfræði
deild við Árósarháskóla 1964 og
næringarefnafræðideild við Osló
arháskóla 1965. Einnig var skip-
uð nefnd til undirbúnings verk-
fræðideildar í búsýslu. Stjórnin
samþykkti að skora á ráðuneyti
landanna að vinna að framgangi
þessara mála. Inntökuskilyrði í
allar deildirnar er húsmæðra-
kennaramenntun auk stúdents-
prófs. Stúdentar úr máladeild-
um þurfa auk þess sérstakan
undirbúning í stærðfræði og eðl-
isfræði. Áformað er, að nemend-
ur ljúki kandidatsprófi á tveim-
ur og hálfu til þrem árum. Ekki
er ákveðið hvaða titil þeir bera
að prófi loknu.
Finnar taka þátt í þessu sam-
starfi þótt þeir haf-i sérstöðu
með því að þeir hafa þegar kom
ið upp í landi sínu háskóladeild
í búsýslu. Búizt er við, að eftir-
spurn verði mikil eftir nýju sér-
fræðingunum, þegar þeir hafa
lokið námi, einkum til kennslu
í húsmæðrakennaraskólum, við
rannsóknarstörf í þágu iðnaðar
og til ráðuneytisstarfa.
(Frá undirbúningsdeild Nor-
ræna búsýsluiháskólans)
ENN var lægðarsvæði fyrir an lands var rigning, einkum
SV lar." i gær, en regnsvæð vestan til, eins og verið hef-
is þess var þó ekki farið að ur unc .nfarið. Hitinn var 4—
gæta á landinu kl. 16. Norð 9 stig kl. 16.