Morgunblaðið - 14.10.1962, Qupperneq 12

MORCVNBLAÐIÐ

Sunnudagur 14. október 1962
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og atgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 65.00 á mánuði innanlands.
f lausasölu kr. 4.00 eintakið.
ÁRASIN A SPARI-
FJÁREIGEND UR
UTAN ÚR HEIMI '
J
Hásætisræöa
Ólafs Noregskonungs
¥ ÖLLUM löndum hafa pen-
ingavextir verið notaðir
sem vopn í baráttu gegn verð
þenslu. Hefur það einnig ver-
ið gert hér á landi, nú síðast
hefur viðreisnarstjómin
hækkað bæði innláns- og út-
lánsvexti í þeim tvíþætta til-
gangi að draga úr eftirspurn
eftir lánsfé og örfa almenn-
ing í landinu til sparnaðar.
Með takmörkun útlána og
aukinni sparifjármyndun var
stefnt að sköpun jafnvægis í
efnahagsmálum landsmanna.
Viðreisnarstjórninni hefur
orðið mikið ágengt í þessum
efnum. Hinir hækkuðu inn-
lánsvextir hafa haft í för með
sér stórfellda aukningu spari
fjármyndunar í bönkum og
sparisjóðum. Þjóðin hefur
fengið aukna trú á krónuna og
þýðingu almenns spamaðar í
senn fyrir einstalclingana og
þjóðarheildina. Hækkun út-
lánsvaxtanna hefur að vísu
valdið atvinnuvegunum
kostnaðarauka, en ríkisstjórn
in hefur reynt að koma til
móts við óskir þeirra með
nokkurri lælckun þeirra.
Óhætt er að fullyrða að yf-
irgnæfandi meiri hluti þjóð-
arinnar hafi gert sér Ijósan
tilgang vaxtahækkunarinnar.
Sparifjáreigendur höfðu á
undanförnum ámm verið
hörmulega leiknir. Sívaxandi
dýrtíð og verðbólga gerðu
hinar samanspöruðu krónur
stöðugt verðminni. Viðreisn-
arstjórnin snerist hins vegar
hart g egn verðbólgustefn-
unni, treysti grundvöll krón-
unnar og bætti sparifjáreig-
endum að nokkru það rang-
læti, sem þeir höfðu orðið
fyrir.
★
En þrátt fyrir skilning al-
mennings á nauðsyn vaxta-
hækkunarinnar hafa Fram-
sóknarmenn og kommúnistar
hamast gegn henni frá upp-
hafi. Þeir hafa í raun og vem
sagt hinum stóra hópi spari-
fjáreigenda stríð á hendur.
Nú hafa Framsóknarmenn
á Alþingi enn einu sinni girt
sig í brók og flutt frumvarp
tun lækkun vaxta. Enn einu
sinni ráðast þessir skamm-
sýnu menn gegn fólkinu, sem
sparar og leggur þjóðfélag-
inu og bjargræðisvegum
þjóðarinnar til rekstrarfé og
fjármagn til margvíslegra
framkvæmda og umbóta í
landinu. Vitanlega styðja
kommúnistar þetta heimsku-
lega frumvarp Framsóknar-
manna. Kommúnistar draga
enga dul á fyrirlitningu sína
fyrir sparifjáreigendum. —
Fólkið sem á ríkastan þátt í
því með fyrirhyggju og fram
sýni að efla ísl. lánastofnan-
ir og stuðla að möguleikum
þeirra til þess að lána til
margs konar þjóðþrifafyrir-
tækja er að áliti lcommúnista
engra góðra gjalda vert. Því
ber þvert á móti að refsa. '
í stríðinu gegn sparifjár-
eigendum standa kommúnist-
ar og Framsóknarmenn sam-
an hlið við hlið. Þar gengur
ekki hnífurinn á milli þeirra.
Hinn stóri hópur sparifjár-
eigenda verður að átta sig á
þessu. Fylking niðurrifsafl-
anna er þess alráðin að
hleypa nýju verðbólguflóði
yfir þjóðina, höggva ný skörð
í ísl. krónu, eyðileggja spari-
fé fólksins, sem það hefur
safnað ýmist til nauðsyn-
legra framkvæmda eða fram-
færslu á efri árum. Gegn
þessum áformum niðurrifs-
aflanna verða ekki aðeins
sparifjáreigendur, heldur og
allir hugsandi menn í land-
inu að snúast.
ÍSLENZKAR
KVIKMYNDIR
F'RUMSÝNING kvikmynd-
* arinnar „79 af stöðinni“
eftir skáldsögu Indriða G.
Þorsteinssonar er merkur
menningarviðburður. Þetta
er fyrsta alíslenzka kvik-
myndin, sem gerð hefur ver-
ið. Hún er tekin eftir íslenzku
skáldverlci, leikin af íslenzk-
um leikurum í íslenzku um-
hverfi og hún er frumsýnd á
íslandi.
Kvikmyndirnar eru ríkur
þáttur í skemmtanalífi þjóð-
ar okkar eins og annara. —
Hingað til hafa íslenzkir kvik
myndahúsgestir orðið að
horfa eingöngu á kvikmynd-
ir á erlendum málum'. Nú
hefur ísl. leikurum í fyrsta
skipti verið fengið það verk-
efni að flytja og túlka ís-
lenzkt skáldverk á hinu
hvíta tjaldi.
Ýmsa galla má vafalaust
finna á þessari kvikmynd, en
í stórum dráttum má segja,
að hún sé vel heppnuð. Að
henni er mikill fengur. Þeir
sem höfðu forgöngu um töku
hennar og þá fyrst og fremst
Guðlaugur Rósinkranz þjóð-
leikhússtjóri, sem einnig
samdi kvikmyndahandritið,
eiga miklar þakkir skildar
fyrir framtak sitt.
íslenzkur kvikmyndaiðnað
ur er í deiglunni. Fyllsta á-
VIÐ setningu norska Stór-
þingsins fyrir nokkru flutti
Ólafur Noregskonungur há-
sætisræðu, þar sem hann
skýrði frá fyrirætlunum
norsku stjórnarinnar, og
helztu málunum, sem lögð
verða fyrir yfirstandandi
þing. Fer hásætisræðan hér
á eftir í lauslegri þýðin^u og
nokkuð stytt:
Herra forseti,
fulltrúar þjóðarinnar.
Ég býð Stóriþingið velkomið til
ábyrgðarmikilla starfa, og vona
að þau verði föðurlandinu til
gagns. Noregur vill vinna að efl-
ingu Sameinuðu þjóðanna. Þýð-
ingarmesta verkefnið í alþjóða-
málum er að tryggja friðinn,
koma á afvöpnun með eftirliti,
og banna tilraunir með kjarn-
orkusprengjur. Ríkisstjórnin vill
af beztu getu stuðla að því að
þessi vandamál verði leyst.
Ríkisstjórnin mun ávalt skýra
Stórþinginu frá samningaviðræð-
um við Efnahagsbandalag
Evrópu.
Ríkisstjórnin lítur á bað sem
sérstaklega áríðandi verkefni að
halda áfram samvinnunná við
vanþróuðu löndin og mun leggja
til að fjárframlög til þeirrar sam
vinnu verði aukin. Ríkisstjórn-
in. telur að öll þjóðin eigi að vera
með og leggja sitt af mörkum
til hjálparstarfseminnar, og legg
ur því til við Stórþingið að þetta
gerist með því að lagður verði
á sérsta/kur skattur, er nemi 1/4
prósent af áætluðum tekjum.
Noregur telur samvinnuna í
NATO nauðsynlega til að tryggja
frið og öryggi landsins. Ríkis-
stjórnin mun vinna að eflingu
hersins og að bæta aðbúnað her-
mannanna.
Ríkisstjórnin mun leggja fram
frumvarp um fjárframlög til
hernaðarþarfa á næstu árum. í
því frumvarpi verður einnig tek
in ákvörðun um lengd herskyld-
unnar. Eru stjórnmálaflokkarnir
í Stórþinginu beðnir að vinna
saman að þessu frumvarpi.
HÆFILEG
AUKNING UAUNA.
Fjármálastefna ríkisstjórnar-
innar miðar að mikilli fjárhags-
legri uppbyggingu með atvinnu-
öryggi og réttlátri skiptingu
stæða er til að örva hann og
listafólkið, sem vinnur braut
ryðjendastarfið. Hin íslenzka
kvikmynd mun í framtíðinni
gegna mikilsverðu menning-
arhlutverki.
TVEIR ÞING-
BÆNDUR ÚR
ÞINGEYJARSÝSLU
Í ALÞINGI íslendinga sitja
nú tveir ágætir bændur
úr Þingeyjarsýslu, þeir
Bjartmar Guðmundsson frá
Sandi og Björn Þórarinsson
frá Kílakoti í Kelduhverfi.
Báðir eru þessir merku bænd
úr þingmenn Sjálfstæðis-
launa En með tilliti til útflutn-
ingsverzlunar Noregs, getur
þessu takmarki stafað hætta af
því að eftirspurnin innanlands
verði of mikil og útgjöldin vaxi
of ört. Það er því nauðsynlegt
að sjá um að lawnaaukningin
verði ekki méiri en fjárhagur-
inn leyfir. Með þessu er einnig
trygSt meira jafnvægi í verðlagi.
Mikil áherzla verður lögð á upp-
byggingu orkuvera og samgöngu
leiða.
Ríkisstjórnin mun leggja fyrir
þingið frumvarp um breytingar
á sérleyfislögunum, sem miða að
því að ríkið fái einkarétt á að
nýta vatnsorkuna og að reka
orkuverin. Þá mun ríkisstjórnin
halda áfram að vinna að bættri
afkomu fiskiðnaðarins og gera
ráðstafanir til að tryggja upp-
byggingu og endurnýjun fiski-
flotans.
í skólamálum verður skipuð
nefnd til að undirbúa lög um 9
ára skólaskyldu um land allt,
Lagt verður fram nýtt lagafrum-
varp varðandi menntaskóla, og
lögð verður áherzla á að auka
möguleika fullorðinna til að öðl-
ast menntun.
flokksins og glæsilegir og
dugandi fulltrúar héraða
sinna.
Seta þessara tveggja þing-
eysku bænda á Alþingi er að
vissu leyti táknræn fyrir
hinn nýja tíma í íslenzkum
stjórnmálum. í Þingeyjar-
sýslu stendur vagga Fram-
sóknarflokksins. í áratugi
hefur hann átt þar yfirgnæf-
andi fylgi að fagna meðal
bænda héraðsins. En um
langt skeið hefur enginn
Framsóknarbóndi komið úr
röðum Þingeyinga til Alþing
is. Fulltrúar Framsóknar-
manna úr Þingeyjarsýslu á
Alþingi eru að vísu greindir
og glöggir menn, þótt öðrum
þeirra hafi orðið á skyssa.
BÚNAÐARBANKI
Ríkisstjórnin mun leggja til að
öll lánastarfsemi landibúnaðarins
verði sameinuð í einni stofnun,
búnaðarbanka ríkisins. Þá mun
stjórnin leggja fram frumvarp til
laga um sérmenntun í landlbún-
aði og annað frumvarp varðandi
dýraveiðar og fiskveiðar í vötn-
um. Mun ríkisstjórnin hafa náið
samstarf við félagssamtök at-
vinnulífsins og landibúnaðarins.
Ríkisstjórnin mun kanna á
hvern hátt unnt er að tryggja
það að fjalllendi og önnur lands-
svæði verði opin almenningi til
afnota, og mun láta gera áætlan- I
ir um byggingu frístundaheimila,
gisti og vega, svo svæði þessi
verði áfram þjóðgarðar.
„Ég bið Guð að blessa gjörðir
Stórþingsins,“ sagði Ólafur koiu-
ungur að lokum, og lýsti 107.
þingið sett.
Varðarfélagar
MUNIÐ að happdrætti Sjálf-
stæðisflokksins er skyndi-
happdrætti.
Tíminn styttist óðum. —
Dregið verður 26. þ. m. —
Vinnum einhuga að settu
marki, það er, að allir mið-
arnir verði seldir, þegar dreg:
ið verður. Gerið vinsamleg-
ast skil strax í dag.
Skrifstofan í Sjálfstæðis-
húsinu er opin allan daginn.
sem lengi verður í minnum
höfð og mun verða honum og
flokki hans til áfellis og háð-
ungar. Það er „móðuharð-
indakenning“ Karls Kristjáns
sonar.
Þingbændumir úr Þing-
eyjarsýslu eru fulltrúar við-
reisnaraflanna í hinu ís-
lenzka þjóðfélagi og hinnar
bjartsýnu trúar á uppbygg-
ingu og framför á íslandi. —
Þeir em fulltrúar gróandans
í þjóðlífinu. „Móðuharðinda-
mennirnir“ eru fulltrúar hins
bölsýna afturhalds, sem ekki
hikar við að tengjast hinum
alþjóðlega kommúnisma
try ggðaböndum til þess að
fullnægja pólitísku ofstæki í
ófrjórri stjórnarandstöðu.
Ólafur konungur flytur hásætlsræðu sína i Stórblnglnu. Við
hlið hams er Haraldur krónprins.