Morgunblaðið - 18.10.1962, Blaðsíða 6

6
MORGVTSBLAÐIÐ
Fimmtudagur 18. október 1962.
llnnið að umfangsmiklum
kornræktartilraunum
A FTTNDI sameinaðs þings í gær
urðu nokkrar umræður um til-
lögu til þingsályktunar varðandi
innlenda kornframleiðslu. M. a.
kom þar fram í ræðu Ingólfs
Jónssonar landbúnaðarráðherra,
að ötullega væri nú unnið á veg-
um atvinnudeildar Háskólans og
ríkisstjórnarinnar að tilraunum
við kornrækt hér á landi. Til-
raunirnar næðu til um 40 korn-
afbrigða og mætti búast við því,
að innan fárra ára verði þær
komnar svo langt, að unnt verði
að benda bændum á þaó korn-
afbrigði, sem mætti telja nokkuð
árvisst og hentaði íslenzkum stað
háttum.
Karl Guðjónsson (K) mælt
fyrir ti jg^nni, en hún er á þá
lund, að Alþingi álykti að fela
ríkisstjórninni að greiða verð-
bætur á korn, sem ræktað er
hér á landi, til jafn_ við niður-
greiðslu á innfluttu korni. Kvað
hann kornrækt nú komna á það
stig, að hún væri komin af til-
raunastiginu og orðin sérstök at-
vinnugrein. Því hlyti að teljast
eðlilegt, að hún nyti samkeppn-
isaðstöðu við erlenda kornið.
Ekki tímabært
Ingólfur Jónsson landbúnaðar-
ráðherra kvað það ekki skipta
höfuðmáli, hvort kornframleiðsl-
an væri greidd niður um þessa
hálfu milljón, sem í tillögunni
væri lagt til eða ekki. Aðalatriðið
væri, að föstum og styrkum stoð
um væri komið undir þennan
atvinnuveg, en að því væri nú
unnið með víð-
tækum tilraun-
um, er fram
færu á vegum
ríkisst j órnarinn-
ar og atvinnu-
deildar Háskól-
ans.
Kvað hann vís
indamenn vera
á þeirri skoðun,
að rækta bæri sérstakt korn-
afbrigði fyrir íslenzka staðhætti,
svo að framleiðslan geti orðið
nokkuð örugg og árviss. 1 því
skyni hafi atvinnudeildin gert til
raunir með 40 kornafbrigði á s.l.
sumri. Ástæða væri til að ætla,
að þessar rannsóknir muni inn-
an fárra ára vera komnar á það
stig, að hægt verður að benda
á sérstakt afbrigði, er vel hentar
íslenzkum staðháttum, enda
ástæða til að ætla, að íslendingar
komist langt með að rækta allt
sitt fóðurkorn í framtíðinni.
Þá vakti ráðherrann athygli á
því, að fram hefði komið hjá
stjórnarandstöðunni, að innflutt
korn nyti óeðlilegra fríðinda,
bæði hvað snerti frákt, niður-
greiðslur og tolla. Vitað væri þó,
að bændur legðu megináherzlu á
að fá fóðurkornið við sem allra
lægstu verði.
En rétt væri þó að vekja at-
hygli á, að vafasamt væri, hvort
ástæða væri til að ýta undir
bændur að leggja í þá áhættu,
sem því fylgir að rækta korn,
meðan þessi atvinnugrein er enn
á tilraunastigi hér á landi. Enda
gæti það orðið til að spilla fyrir
því, að bændur tækju almennt
upp kornrækt, þegar það má telj-
ast tímabært, ef þeir hefðu áður
orðið fyrir tjóni af kornrækt,
sem ekki væri nógu vel undir-
búin.
Karl Guðjónsson (K) ítrekaði
fyrri skoðun sína og hvað það
út í hött að hefja almennar um-
ræður um kornrækt. Þó þakkaði
hann núverandi ríkisstjórn fyrir
að hafa veitt kornræktarbænd-
um jarðræktarstyrk, sem ekki
hefði verið gert áður.
Niðurgreitt hey
Eysteinn Jónsson (F) tók mjög
í sama streng. Þá taldi hann
kornrækt og grasrækt sambæri-
lega að því leyti, að tilraunir
væru gerðar með hvorttveggja
og bændur gætu orðið fyrir
sköðum við grasrækt, t. d. vegna
kals í túnum. Spurði hann hvort
ráðherrann teldi það ekki nægi-
lega ástæðu til að flytja inn nið-
urgreitt hey.
Af þekkingu og kunnáttu
Ingólfur Jónsson landbúnaðar-
ráðherra ítrekaði þá skoðun sína,
að innlend kornframleiðsla stæði
og félli með því, að unnt yrði
að finna það afbrigði, sem hent-
aði hér á landi og telja mætti
sæmilega árvisst. En það væn
ekki ráðherrans, heldur vísinda
mann.___ía að dæma um það.
Þá taldi ráðherrann fjarstæðu
að gera samanburð á heyrækt
og kornrækt. Heyræktina mætti
telja mjög árvissa, enda hefði
grasspretta ekki brugðizt í ára-
tugi. Endaði hann ræðu sína með
því að ítreka, að kornrækt í
framtíðinni væri undir því kom-
in að hún yrði undirbúin af
þekkingu og kunnáttu.
Áttræður 1 dag:
Lárus Guðnason
ÁTTRÆÐUR er í dag Lárus
Guðnason Sogavegi 36.
Lárus er Norðlendingur að upp
runa. Fæddur á Skriðuklaustri í
Skriðuhverfi í S-Þingeyjarsýslu.
Tvítugur að aldri fluttist Lárus
til Vestfjarða. Og 22. maí 1908
giftist hann Guðjónu Guðmunds-
dóttur bónda í Æðey.
í Æðey og á ísafirði var heimili
þeirra hjóna nær 30 ár. En til
Reykjavíkur fluttu þau búferli
sitt árið 1941. Stundaði hann
lengstum verzlunarstörf.
Lárus og Guðjóna eignuðust 5
börn. Son sinn, Guðmund, misstu
þau fyrir vestan, en dætur þeirra
lifa allar fjórar: Lára, símastúlka,
Guðrún, húsfreyja í Æðey og
Ragnhildur og Rannveig heima
hjá föður sínum.
Konu sína missti Lárus 21.
marz 1956.
Mbl. óskar þessum mæta
manni til hamingju með áttræðis
afmælið og mikið og langt ævi-
starf.
Hollandia, Nýju
Guineu, 17. okt. (AP)
Kólerufaraluur breiðist nú
út nálægt Merauke á suður-
strönd Nýju Guineu, og hafa
80 manns þegar látizt úr veik-
inni.

Slökkviliðsstjóri svarar
Slöldkviliðsstjórinn í Reykja-
vík sendir okkur svofellt bréf:
„í Morgunblaðinu í dag bein-
ir Kristján Júlíusson þeirri
fyrirspurn til mín, í bréfi til Vel
vakanda, hvort „flestir af bruna
bílujm borgarinnar séu um eða
yfir 20 ára gamalt bíla-kirkju-
garðarusl.“
Mér er sönn ánægja að svara
þessari fyrirspurn, þar sem mér
virðist að fyrirspyrjandinn sé
fullur velvilja til þeirrar stofn
unar, sem ég veiti forstöðu, og
grein hans skrifuð í þeim til-
gangi að fá skýringar á hlutum,
sem honum, og mörgum öðrum
eru ókunnir.
Slökkvistöðin hefur undan-
farin ár notað 6 slökkvibifreið-
ar, sem eru frá árunum 1934 til
1947, flestar þó frá 1942, eða
fjórar þeirra. Bréfritarinn fer
því með rétt mál um aldur
þeirra. Um orðatiltækið „gam-
alt bíla-kirkjugarðsrusl“ er ég
hinsvegar ekki sammála hon-
um, enda fjarri sanni. Mun ég
nú reyna að skýra málið fyrir
þicim ágæta manni, sem og
öðrum, er greinarkorn þetta
lesa. Gildi slökkvibifreiða er
ekki hægt að lesa úr aldri
þeirra eins og annara bifreiða,
þar sem notkun þeirra er allt
önnur. Slökkvibifreiðar standa
ónotaðar mestan hluta aldurs
síns í upphituðum húsum und-
ir stöðugri vörzlu og eftirliti.
Þær eiga að vera tilbúnar til
aksturs, hvenær sem er og í
eins góðu ásigkomulagi og
mögulegt er. Akstur þeirra er
venjulega ekiki meiri en á eld-
stað og heim aftur og sjaldan
fara allar bifreiðarnar í einu á
eldsstað, í flestum tilfellum 2—3
nema um meiri háttar elds-
voða sé að ræða. Ágætt dæmi
um aldur og akstur er elsta
slökkvibifreiðin, sem nú er í
notkun hér í nágrenninu, — í
Hafnarfirði. Bifreið þessi var
keypt til slökkviliðs Reykja-
víkur 1931 og seld til Hafnar-
fjarðar 1946. Hún er 31 árs og
talin ágæt til sinnar notkunar
ennþá.
-Jf 200 km aksfur á ári
Á þessu 31 ári hefur henni
verið ekið samtals 6382 km.
(206 km. á ári að jafnaði) eða
sem svarar 2—3 mánaða notk-
un venjulegarar vörubifreiðar.
Einni af dælubifreiðum borgar
innar, frá 1942, hefur á 20 ár-
um verið ekið 3467 km. (um
175 km. að jafnaði á árr) og
elstu bifreiðinni, frá 1934, ekið
4241 km. (175 km. að jafnaði á
ári). Bifreiðarnar, sem mest
eru notaðar, m.a. háþrýstibif-
reiðarnar, sýna ekki akstur ein
göngu, því hraðamælirinn snýst
við dælingu, er bifreiðin stend-
ur kyrr.
Nýjasta dælubifreiðin, frá
1947, sýnir 17.280 km. á mæli,
(1152 km. að jafnaði á ári)
bæði akstur og dæling. Til sam-
anburðar má og nefna nýjustu
bifreið slökkviliðs Hafnarfjarð-
ar frá 1955. Mælir hennar sýn-
ir 7389 km. eða 1059 km. akstur
og dælingu til jafnaðar á ári.
Þrjár bifreiðar slötkkviliðs
Reykjavíkur, frá 1942, sýna um
35.000 km. hver, eftir 20 ára
nofckun (1750 km. til jafnaðar
á ári), bæði akstur og dæling
(tölurnar miðaðar við daginn
í dag). Dælingin gerir meiri
kröfur til vélarinnar en akstur-
inn, því við dælingu eru notuð
sem næst fullkomin afköst
hennar. Því hefur verið nauð-
synlegt að skifta um aflvélar
í þessum bifreiðum og hefur
það verið gert.
'A' Geta brugðizt þá mest
á reynir
Það er augljóst mál, að ný
Vitið |
þér?
VITIÐ ÞÉR að nú fer hverí
að verða síðastur að fá miðaZi
í hinu stórglæsilega Skyndi-I
happdrætti Sjálfstæðisflokks- V
ins, sem staðið hefur yfir að í
undanförnu? Ekki er nema
rúm vika, þar til dregið verð-
ur. Þeir, sem eignast miða
í þessu einstæða happdrætti,
eiga kost á að hreppa nýjan
Volkswagen af árgerðinni
1963. Hvorki meira né minna
en þrír slíkir bilar eru vinn-
ingar í happdrættinu, en það
er tvímælalaust glæsilegasta
skyndihappdrætti, sem efnt
hefur verið til hér á landi.
Hver miði felur í sér þrjá
möguleika til að eignast
þægilegan og skemmtilegan
bíl. Látið ekki þetta einstæða
tækifæri ganga yður úr greip-
um. Miðar fáist í happdrættis-
bílunum sjálfum í Austur-
stræti (við Útvegsbankann),
og í skrifstofu happdrættisins
í Sjálfstæðishúsinu.
Hverjir sáu
slysið?
MÁNUDAGINN 8. október sL
varð umferðarslys við Melabúð-
ina, á mótum Hofsvallagötu og
Hagamels. Þarna varð lítill dreng
ur fyrir bíl og slasaðist nokkuð.
Tveir sjónarvottar munu hafa
verið að slysinu, menn sem stadd
ir voru á gatnamótunum. Eru það
vinsamleg tilmæli að þeir hafi
samband við umferðardeild rann
sóknarlögreglunnar.
tæki eru betri en gömul, en
þau tæki sem slökkvistöðin í
Reykjavík hefur notað undan-
farin ár hafa yfirleitt reynst
vel, þó aldur þeirra sé orðinn
nokkuð hár.
Bréfritarinn tekur fram, að
hann minnist ekki að hafa séð
á prenti „þegar lýst hefur ver-
ið slökkvistarfi brunaliðsins,
að starfið hafi tafist vegna bíla
kostsins.“ Sem betur fer-mun
það sjaldan hafa komáð fyrir,
en bifreiðar og dælur eru, eins
og önnur mannanna verk,
þannig gerðar, að eittbvað get-
ur færst úr lagi og þá oftast
þegar mest á reynir. Þó mun
slíkar bilanir aldrei hafa haft
áhrif á slökkvistarfið að ráðL
Erlendis er sama upp á ten-
ingnum og hér. Margar slökkvi
bifreiðar eru þar æfagamlar
miðað við aðrar bifreiðar, en
í fullkomlega nothæfu ásig-
komulagi. Viðhald slíkra bif-
reiða er að vísu erfitt, þar
sem erfiðara er að fá vara-
hluti til þeirra, en bifreiða
af nýrri árgerðum, en það rýr-
ir ekki notagildið til slökkvi-
starfa.
Stjórnendur slökkvistöðva
vilja sem lengst nota slíkar bif-
reiðar, því endurnýjun er mjög
kostnaðarsöm, og telja lítið
vit í að aka bifreiðum á skran
hauga, þótt gamlar séu að ár-
um, séu þær enn fullgóðar til
þeirra starfa, er þeim er ætlað
að inna af hendi, viðhald
þeirra mögulegt og ekki of
kostnaðarsamt, og ber sízt að
álasa þeim fyrir.
Nýi bíllinn kemur
Um nýju slökkvibifreiðina
vil óg taka það fram, að aukn-
ingar og endurnýjunar er á-
valt þörf í borg í örum vexti,
Hitt skiftir ekki öliu máli,
hvort okkur er afhent bifreið-
in mánuði fyrr tða síðar, enda
þótt maður sé ávallt áfjáður í
að fá ný tæki i hendurnar,
þegar þau éru komin til landa-
ins. Er það trú min, að ekki
líði langur tími, þar til bifreið-
in verði tekin í notkun.
Reykjavík, 16. október 1962.
Jón Sigurðsson.“