Morgunblaðið - 24.11.1962, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐ1Ð
Laugardagur 24. nóv. 1961
Oddur Andrésson
bóndi á Neðra -Hálsi 50 ára
ÞAÐ hefur stöku sinnum borið
við, að ég stingi niður penna til
þess að minnast sveitunga minna,
sem náð hafa 70 og 80 ára aldri.
Nú ætla ég að bregða út af vana
mínum og minnast eins nágranna
míns og kunningja, sem um þess-
ar mundir er að ná fimmtugs-
aldri. Geri ég þetta vegna þess
að Oddur hefur komið dálítið
meira við sögu þessarar sveitar,
en sumir samferðamenn hans,
að minnsta kosti á hans aldri.
Og svo geri ég ekki ráð fyrir,
að vera til staðar, þegar hann
fyllir næsta tuginn, hvað þá
heldur meira.
Oddur er fæddur í Bæ í Kjós
24. nóvember 1912. Foreldrar
hans voru Andrés ólafsson,
hreppstjóri, og Ólöf Gestsdóttir.
Hún dvelst nú hjá Gísla, syni
sínum, og Ingibjörgu, konu hans,
á Neðra-Hálsi, en Andrés lézt
1931. Þau hjónin eignuðust 14
börn. Lézt eitt þeirra í æsku, en
tvö síðar, uppkomin: Gestur,
hreppstjóri, sem fórst í Meðal-
fellsvatni, ásamt konu sinni,
Ólafíu Þorvaldsdóttur, og Guð-
björg, sem látin er fyrir stuttu.
Vel má gera sér í hugarlund,
að ekki hafi alltaf verið alls-
nægtir í búi hjá foreldrum
Odds með svo stóran barnahóp
á þeim árum er hann var að al-
ast upp á frekar ldtlu býli og
litlar umbætur á þeim árum.
Erida óhægt um vik að hefja
stórfelldar umbætur með fá-
breyttum handverkfærum.
En ekki sá það á Bæjarsyst-
kinunum að þau lifðu við skarð-
an hlut, því öll eru þau mann-
vænleg og hafa komizt til góðs
þroska, og hefur Oddur ekki orð-
ið þar afskiptur, hvorki til sálar
né líkama. Er Oddur sérstaklega
vörpulegur á velli og eftir hon-
um tekið þar sem hann fer, eins
Og reyndar fleiri þeir bræður.
Oddur og Gísli, hafa búið félags-
búi á Neðra-Hálsi síðan 1947, en
þar áður með móður sinni, eftir
að faðir þeirra féll frá. Hafa þar
verið gerðar feikimiklar um-
bætur, bæði að ræktun og húsa-
bótum. Þar eru nú stór og víð-
lend tún, sem áður voru lélegar
mýrar. Liggur Neðri-Háls við
þjóðbraut, þar sem Vestur- og
Norðurlandsvegur liggur mitt í
gegnum túnið. Er staðarlegt
London, 22. nóv. NTB-Reuter
Harold Mcmillan hafnaði í
dag tillögu þingmanns brezka
verkamannaflokksins, John Stone
house, þess efnis, að forsætis-
ráðherrann bjóði forsætisráð-
herrum aðildarríkja Fríverzlun-
arsvæðisins til fundar I London.
Stonehouse sagði, er hann gerið
grein fyrir tillögunni, að tilgang-
ur þess fundar skyldi vera sá,
að ræða aðstöðu aðildarríkjanna
gagnvart Efnahagsbandalaginu
og jafnframt styrkja aðstöðu
Breta við samningaviðræðurnar
um inngöngu í bandalagið. Mc-
millan kvaðst þeirrar skoðunar
að fundur, sem þessi væri ástæðu
laus, brezka stjórnin væri í stöð
ugu sambandi við ríkisstjórnir
aðilldarríkja Fríverzlunarsvæðis-
ins.
þangað heim að líta. Ber þar
oft gest að garði, sem að líkum
lætur og er öllum vel tekið.
Á tímabili var heilsu Gísla
þannig varið, að hann gat ekki
unnið fulla vinnu, og lá þá
stundum þungar legur. Hvíldu
þá búsforráðin meira á herðum
Odds. En nú hefur Gísli fengið
mikla heilsubót og getur því
hugsað um sitt.
En þó að Oddur hafi haft all-
mikil umsvif við búskapinn á
þessum árum hefur það ekki
hamlað honum frá þvi að taka
virkan þátt í almennum félags-
málum, bæði innan sveitar og
utan. Og skal nú fátt eitt af því
talið. Oddur hefur verið organ-
leikari við Reynivallakirkju í
hart nær 30 ár. En faðir hans
hafði verið organleikari í Reyni-
valla- og Saurbæjarsókn í 40 ár.
1 Jull 20 ár stjórnaði Oddur
karlakór í sveit sinni, Karlakór
Kjósverja. Og einnig um nokk-
urt árabil stjórnaði hann karla-
kór í Mosfellssveitinni, Karla-
kórnum Stefni. Einnig kenndi
hann um nokkurt skeið söng við
héraðsskólann á Núpi í Dýra-
firði. Formaður skólanefndar í
sveitinni, formaður dýravernd-
unarfélags í sveit sinni. For-
maður bræðrafélags, sem mun
vera annað elzta starfandi félag
í sveitinni, rúmlega 70 ára, auk
ýmissa annarra félaga, sem hann
er í stjórn eða starfandi í á annan
hátt. Skal ekki lengra út í það
farið hér. Má segja að mest af
þessu, sem hér hefur verið talið,
hefur Oddur unnið í sjálfboða-
vinnu, og þá mest innt að hendi
í kvöld- og næturvinnu. Væri
það allt metið til peninga, gæti
það orðið drjúgur skildingur.
Starfið hefur Oddi verið fyrir
öllu, en ekki launin. Ekki hefur
Oddur setið á skólabekk, utan
barnaskóla. Hefur hann því leit-
að sér fræðslu á annan hátt og
orðið þó vel hlutgengur, eins og
marka má af því, sem að framan
er sagt.
Mannsævin lengist nú óðum.
Gætum við því hugsað okkur að
Oddur hafi nú hálfnað sitt ævi-
skeið. En hvort sem svo verður
eða ekki á hann vonandi enn
mikið óstarfað, fyrst og fremst
fyrir fjölskyldu sína og þar næst
sveitina, sem hefur alið hann
fram að þessu og hann hefur
viljað vinna fyrir.
Oddur er drengur góður, ágæt-
ur nágranni, eins og það fólk
hans allt, hjálpsamur og greið-
vi’kinn í bezta lagi.
Kona Odds er Elín Jónsdóttir
frá Gemlufalli í Dýrafirði. Hefur
hún átt við nokkra vanheilsu að
búa nú um tíma. Eiga þau sex
mannvænleg börn. Að endingu
iþessa spjalls þakka ég öll okkar
góðu kynni og óska honum og
fjölskyldu hans alls hins bezta,
nú og ævinlega.
St. G.
* KVIKMYNDIR * KVIKMYNDIR * KVTKMYNDIR *
★ KVIKMYNDIR * SKRIFAR UM: * KVIKMYNDIR *
Gamla bíó:
ÞRIÐJI MAÐURINN
ÓSÝNILEGI
ALFRED Hitchcock, hinn enski
leikstjóri, sem um langt skeið
hefur starfað í Bandaríkjunum,
er án efa einn allra snjallasti
stjórnandi dularfullra sakamála-
mynda. Má með fullum rétti
segja að honum bregðist sjaldan
eða aldrei bogalistin. Myndir
hans eru alltaf spennandi og yfir
þeim einhver skuggalegur blær,
sem magnar áhrif efnisins. Marg-
ar myndir Hitchcocks hafa verið
sýndar hér og alltaf við mikla
aðsókn.
Mynd sú, sem hér er um að
ræða, gerist í New York. Kvöld
eitt, er Roger Thornhill forstjóri
er staddur í veitingahúsi, ganga
tveir náungar að honum og nema
hann á brott með valdi. Honum
er ljóst að þeir hafa tekið hann
í misgripum fyrir annan mann,
enda kalla þeir hann alltaf Cap-
land. Roger reynir að koma ná-
ungum þessum í skilning um
mistökin, en árangurslaust. Þeir
aka með hann á heimili stjórn-
málamannsins Lesters Towns-
ends. Húsráðandinn býður Roger
upp á „samvinnu“, sem hann
hafnar, enda veit hann ekki hver
hún á að vera. Roger losnar þó
úr klóm bófanna, reyndar dauða-
drukkinn, en lendir þess í stað
hjá lögreglunni. Lögreglumenn-
irnir trúa ekki sögu hans og
ekki vænkast ráð Rogers er
hann í höll Sameinuðu þjóðanna
hittir Townsend, sem reynist
allt annar maður en „húsráð-
andinn“ í húsi hans kvöldið áð-
ur — og "Townsend er myrtur
með hnífstungu þegar þeir eru
að tala saman. Halda allir að
Roger sé morðinginn og kemst
hann með naumindum undan.
Fyrir aðstoð ungrar stúlku, Eve
Kendall, tekst Roger að komast
undan til Chicago og kemur
stúlka þessi síðan mikið við
sögu. Bófarnir elta nú Roger
hvert sem hann fer og gera
margar tilraunir til að koma
honum fyrir kattarnef, en hon-
um tekst jafnan með snarræði
sínu að komast undan þeim og
munar þó minnstu síðast að þeir
fái klófest hann. Er sá eltingar-
leikur ofsalegur og spennandi,
enda gerist hann utan í andlits-
myndinni af Lincoln forseta,
sem höggin er í risastærð í fjalls
gnýpu þar vestra, svo sem marg-
ir munu kannast við.
Hér hefur ekki verið tæpt
nema á örfáum atriðum í þess-
ari efnismiklu og skemmtilegu
mynd, enda ógerningur að rekja
efni hennar í stuttu máli. Og
sögulokin verða menn vitanlega
að Sækja í bíóið sjálft.
Eins og áður er sagt er hið
snilldarlega hand'bragð Hitdh-
cocks á allri gerð myndarinnar
og hún er einnig mjög vel leik-
in. Cary Grant fer með hlutverk
Rogers, James Mason leikur for-
ingja bófanna, en Eva Marie
Saint leikur Eve Kendall. Allt
eru þetta frægir og góðir leik-
arar og er leikur þeirra eftir.þvL
LÁTIÐ SÖNGINN HLJÓMA
í ÚTVARPINU.
Allmargir bæði ræða við Vel
vakanda og skrifa honum um
ýmsa dagskrárliði útvarpsins.
Þykja mönnum þeir að sjálf-
sögðu misjafnir, eins og eðlilegt
er. Oft er Velvakandi beðinn að
koma gagnrýni á einstöku þátt-
um eða dagskrárliðum á fram-
færi. Slíkt er ekki nema sjálf-
sagt, þegar hógvær gagnrýni er
fram sett og málið stutt með
rökum. Ósjaldan kemur þó fyr
ir, að Velvakanda berast bréf,
sem þannig eru úr garði gerð að
til einskis er að birta þau.
En úr því að við erum farin
að minnast á bréfin til Velv.tk-
anda, er rétt að geta þess —
að marggefnu tilefni — að bréf
riturum ber jafnan að setja fullt
nafn og heimilisfang á bréf sín,
helzt símanúmer, þótt nafn
þeirra verði ekki birt, ef þeir
óska, að svo sé ekki gert. Geta
þeir þá sett dulnefni í staðinn.
Hins vegar er Velvakanda nauð
synlegt að vita hver bréfrita.-
inn er, þótt hann láti það ekki
uppi. Velvakanda er mikil á-
nægja að því að fá sem flest
bréf c j væri óskandi að þau
fjölluðu ekki síður um hinar já-
kvæðu hliðar þjóðlífsins en hin
ar neikvæðu. Hin sífelldu um
kvartana- og aðfinnslubréf
verða leiðigjörn, er til lengdar
lætur.
En höfum nú þennan inngang
ekki öllu lengri. Að þessu sinni
hefur borizt bréf, þar sem fund-
ið er að tónlistarflutningi út-
varpsins, enda mun sá þáttur
útvarpsefnisins, tónlistin, vera
það sem mest er gagnrýnt af
öllu, sem í útvarpiðu kemur. En
gefum bréfritara orðið:
HLJÓMSVEITARVERK —
ENN OG AFTUR.
„Velvakandi.
Það hefur oft flogið í hug
minn að taka þátt í umræðum
varðandi tónlistarflutning ríkis
úsvarpsins, og nú læt ég verða
af því.
Ég opnaði viðtækið mitt í
morgun. Þar var hljómsveitar-
verk á ferðinni. Ég opnaði það
um miðjan daginn, það var
hljómsveitarverk. Ég opnaði
það um kvöldið, og enn var
hljómsveitarverk. Þetta var
ekki ófögur tónlist, en hver hef
ur stund og stað til að hlusta
á hálfrar eða heillar klukku-
stundar verk í vinnutíma sín-
um? Á heimilinu? Þar er ys og
þys. Á vinnustaðnum? Þar er
enn meiri gauragangur.
ÞRÁUM MEIRI SÖNG.
Nei, góðir hálsar. Það er furðu
leg þrjózka af þeim, sem ráða
tónlistarflutningi útvarpsins, að
láta þetta dynja sýnkt og heil-
agt. f fyrsta lagi vegna þess að
það getur varla nokkur maður
notið þess sem skyldi, þótt hann
hefði hæfileika til þess. Og í
öðru lagi, þjóðin er ekki alin
upp við slíka tónlist og hlustar
ekki á hana, með undantekning
um auðvitað. Nú má ekki skilja
orð mín svo, að ég sé á móti
hljómsveitarverkum í útvarp-
inu, en ég vil að þeim sé ætlað
ur alveg fastur tími, þannig að
þeir, sem á slík verk hlusta, geti
að einhverju leyti hagað sér
eftir því.
íslenzka þjóðin er mjög söng
hneigð. Hún syngur og þráir að
heyra söng. Hversvegna ekki að
fá okkar ágætu söngvara til að
syngja flest eða öll íslenzk
lög inn á plötur, sömuleiðis er-
lend lög við íslenzka texta. Og
þá músík á útvarpið að flytja.
Fólk klæðir sig í fljótheitum á
morgni. Þá getur verið gott að
heyra eitt lítið lag, eða ef mað
ur skreppur heim í kaffi um
miðjan daginn, og svona mætti
lengi telja. Æsku nútímans veit
ir ekki af að læra fleira en jazz
og dægurlög. Hvað það snertir
er enginn sterkari aðili til en
útvarpið. Eitt lag, sem numið
er vegna fegurðar þess, 'hefur
hitt í hjartastað, og getur verið
meira virði fyrri þann einstakl-
ing en öll hljómsveitarverk
heimsins, þó góð séu.
Látið sönginn hljóma sem
allra mest í útvarpinu. Þess nýt
ur alþjóð fyrst og fremst. Og
þó hljóðfærin séu fögur, á
mannsröddin tónana, sem hjart
að geymir lengst, enda syngur
enginn vondur maður. (
Karl Halldórsson“.
TÓNLISTARDEILDIN
STENDUR SIG VE'
Enda þótt VelvakancTi vilji á
engan hátt andmæla þessari
skoðun Karls Halldórssonar, þar
sem hann er sjálfur aðdáandi
söngs, getur hann ekki látið hjá
líða við þetta tækifæri að lýsa
trausti sínu á tónlistardeild út-
varpsins. Það má furðulegt telja
hve fjölbreytilegt og skemmti-
legt dagskrárefni sú deild get
ur framreitt. En almenningur
verður að vera svo umburðar-
lyndur og skilningsríkur, að
honum sé ljóst, að af öllum
þeim fjölbreytileeik, sem tónlist
in hefur að geyma, er vart hægt
og sjálfsagt alveg ómögulegt að
flytja jafnan þá hljómlist, sem
öllum fellur í geð.
Sem sagt: þið ágætu tónlistar
deildarmenn. Látið okkur Kalla
Halldórs hafa vekjandi og hress
andi sönglag, meðan við erum
að smeygja okkur í buxurnar
og krassandi kórlag til að renna
niður kaffinu með.