Morgunblaðið - 27.01.1963, Blaðsíða 2

2
MORGVNBLAÐIÐ
Sunnu'dagur 27. janöar 1963
Austrœsiu togararnir
stunda ekki veiðar
ef þeir þurfa að faka vafn hér
MORGUNBLAÐIÐ skýrði
frá því á fimmtudag, eins
og reyndar áður hefur ver-
ið gert, að mönnum þyki
kynlegar siglingar austur-
þýzkra og pólskra togara
hér við land, einkum hinna
fyrrnefndu, þar sem þess
hefur aldrei orðið vart á
nokkurn hátt, að þeir
stundi fiskveiðar.
Virðast skip þessi varla
einu sinni búin út til
veiða, þótt stundum séu
einhverjir veiðarfærahlut-
ar ofan þilja. — Forstjóri
Landhelgisgæzlunnar stað-
festi það í viðtali við
Morgunblaðið, að pólskir
og austur-þýzkir togarar
komi oft til Reykjavíkur
til þess að taka vatn, en
hins vegar hafi skip-
stjórar Landhelgisgæzl-
unnar „ekki orðið varir við
þau að veiðum hér við
land, hafi aldrei séð þau
bleyta vörpu í sjó“.
Þjóðviljanum rann auðvitað
blóðið til skyldunnar, þega-r
Mbl. skýrði frá þessu, og á
föstudag er næstum aliri bak
síðunni varið til að afsaka
ferðir austantjaldstogaranna,
og er þá stundum seilzt langt
til raka, eins og þessi setning
ber t.d. góðan vott um: „9vo
er á það að líta, að óvíða faest
betra neyzluvatn en hér“.
Segir Þjóðviljinn, að skip-
þessi komi til Reykjavíkur
til þess að taka vatn, og eðli
legt sé, að ekkert beri vott
um fiskirí, hvorki afli um borð
né veiðarfæri notuð, því að
þau sigli beint frá höfnum í
A-Þýzkalandi og Póllandi til
vatnstöku hér, áðux en hald-
ið er á Grænlandsmið. Á leið
inni frá meginlandinu og hing
að eyðist vatn, og það verði "
skipin að bæta sér upp hér.
Sé það rétt, að togarar
þessir þurfi að koma hér
við til vatnstöku á leið til
miða, þá er það enn ein
sönnun þess, að þessir tog-
arar eru ekki ætlaðir til
úthafsveiða, og erindi
þeirra í Norðurhöf er eitt-
hvað annað en fiskveiðar.
Hér er því ekki um venju-
lega togara að ræða.
Allir úthafstogarar eru
byggðir ' með það fyrir
augum að leggja út frá
heimahöfn sinni og fara
beint á veiðar, án þess að
þurfa að tefja sig á vatns-
töku erlendis. — Hvorki
brezkir, belgískir, hollenzk
ir franskir né v-þýzkir
togarar leita nokkru sinni
— Jólapósturinn
Framh. af bls. 24.
ist til. Stóryrði Velvakanda
hafa því ekki átt við 1 þetta
skipti.
Jón óskaði einnig eftir því
að geta þess, að börn væru
Oft að leik í næsta nágrenni
Lækjarbakka, ekki sízt nú
fyrir jólin, þegar þau héldu
brennu þar í námunda við
húsið. Hefði fjöldi barna ver-
ið að safna brenni þar allt í
kring.
hafnar hér af þessum or-
sökum. Um vatnstöku er
vitanlega aldrei að ræða,
nema í einhverjum sér-
stökum tilvikum, sem ekki
hefur verið gert ráð fyrir.
Þess má geta, að austur-
þýzku togararnir, sem hingað
koma, eru diesel-togarar, og
skýtur það mjög skökku við,
ef þeir þurfa á vatni að halda
eftir siglingu frá meginland-
inu, því að ekkert vatn þarf
á vélina.
Skýring Þjóðviljans, að þeir
séu að lengja úthaldið með
því að taka vatn hér, /er svo
barnaleg, að engu tali tekur.
Hkkert útihafsveiðiskip er
þannig byggt, að það þurfi að
leita hafnar og birgja sig upp
í ekki lengri veiðiför. Veiði
tíminn miðast við fiskinn, en
ekki vatnið. Fiskurinn má
ekki vera eldri en 16—17 daga
gamall, þegar hann kemur á
markaðinn, og það skip er
ekki byggt til úthafsveiða, er
ekki getur haldið úti ríflega
þann tíma, án þess að þurfa
að taka vatn.
Ekki má gleyma kostnaðin
un yið það að taka krók á
sig hingað til vatnstöku. Sé
það rétt, að skipin séu að fara
á veiðar, hlýtur það að vera
gífurlegur kostnaðarauki að
fara fyrst inn til Reykjavík-
ur til þess að fullnægja vatns
þörfinni. Nægir hér að minna
á ©líueyðslu, hafnargjödd,
vatnsgjöld og annan kostnað,
auk tímatapsins, sem er hér
aðalatriðið. Úthaldskostnaður
togara nemur mörgum tugura
þúsunda króna dag hvern.
Það er alveg nýtt í útgerðar-
sögu togaranna, að túrinn sé
lengdur með því að liggja í
höfnum og taka vatn, sem eins
mátti hafa með sér að heim-
an. Hlýtur vatnslítirinn að
verða dýr með þessu móti.
Aðalatriði þessa rr.ils er
sem sagt, að sé raunveruleg
þörf á því fyrir þessi skip að
taka vatn, áður en veiðar
hefjast, þá er hér ekki um
venjulega togara að ræða.
Togarinn Mansfeld frá Rost
ock ,sem Þjóðviljinn gerir
sérstaklega að umræð'uetfni,
kom nú reyndar ekki hingað
eingöngu til þess að taka vatn
■heldur vegna þess að hatnn
var með ónýta vél. Var bún
nýuppgerð, en handónýt, og
sögðu Austur-Þjóðverjar, að
þeir kæmu beint að heiman
(ekkert benti til þess að þeir
hefðu stundað veiðar) og færu
beint heim aftur.
„Þjóðviljinn" birtir mynd
af bv. Pétri Halldórssyni, af
því að hann hefur 2 ratsjár,
eins og „togararnir" að aust-
an. Það er rétt, gamla ratsjá-
in, sem kom með togaranum
í upphafi, er enn uppi, en ný
og langdræg hefur verið tek-
in í notkun.
Gangandi maður
rir bifreið
En hver er þá skýringin á
þessum undarlegu vatnstöku-
ferðum hingað? Hvernig stend
ur á því, að austurtjaldstog-
arar þurfa að sækja hingað
vatn og vistir, ef þeir hafa
verið í venjulegri veiðiferð?
Er hún ekki sú, að þeir hafi
ekki verið í sMkri ferð, held-
ur í annarlegum erindagerð-
um á hafinu umhverfis ís-
land, snuddi eins lengi og
þeir telja sér fært, en leiti
síðan hingað, þegar þeir eru
þrotnir af vistum og fái vist-
ir til heimferðarinnar? Þeir
geta auðvitað ekki látið uppi,
að þeir fari tómir heim, án
þess að hafa bleytt trollið, og
því er sagt, að þeir séu á
leið til veiða. En þá kemur
að því, sem fyrr segir, að
harla ótrúlegt má heita, að
þeir séu svo frábrugðnir öðr-
um togurum, að þeir neyðist
, til að birgja sig upp á leiðinni
til miða, þegar lagt er upp í
venjulega veiðiferð.
i
Það er vitað fyrir löngu,
að bæði sovézk, austur-þýzk
.?■ og pólsk skip stunda njósnir
á höfunum, jafnvel uppi í
landsteinum við Bretland og
Bandarikin. Hér hafa skip
frá kommúnistaríkjunum
* hvað eftir annað verið staðin
■, að annarlegu snuddi í nám-
unda við ratsjárstöðvarnar,
eins og í öðrum löndum. Mik
il áherzla er og á það lögð að
: kortleggja sjávarbotninn sem •
nákvæmast með tilliti til kaf
bátahernaðar, enda er vitað,
að á sovézkum skipum t.d.
eru furðuleg nákvæm sjókort
af hafinu umhverfis ísland.
Það þarf því alls ekki að koma
flatt upp á neinn, þótt aust-
antjaldsskip geri sér tíðförult
í kringum landið, því að það
er aðeins í samræmi við það,
sem annars staðar hefur gerzt.
Áhafnir þessara skipa eru
undarlega mannfælnar við
landsmenn, einkum frétta-
menn. Þó fengu blaðamenn
Þjóðviljans einu sinni smá-
samtal við yfirmenn sovézkra
skipa, sem hingað komu, með
an blaðamönnum annarra
blaða var str-anglega bannað
ur aðgangur, en annars snúa
yfirmenn þessara skipa oftast
baki í þá, sem vilja taka þá
tali.
Eina skiptið, sem vitað er til
þess að á.höfn á sovézku skipi
hafi sótzt eftir samskiptum
við fslendinga að fyrra bragði
var ekki alls fyrir löngu, þeg
ar sovézkir sjómenn og komm
issarar tældu tvær telpur und
ir fermingaraldri, 12 og 13
ára, út í skip sitt að kvöld-
lagi hér í Reykjavíkurhöfn.
Lögreglan sótti telpurnar út
í skipið um nóttina, enda áttu
sér þarna stað harla óeðlileg
vináttutengsl fjölmennrar
skipshafnar og tveggja barna.
Af einhverjum ástæðum láðist
Þjóðviljanum að geta þessara
sérstæðu menningarsam-
skipta.
íy
SLYS varð kl. 1.45 í fyrrinótt á
Hafnarfj arðarveginum við Engi-
dal. Þar varð gangandi maður
fyrir fólksbifreið.
Maðurinn var fluttur í Slysa-
varðstofuna og síðar í Landa-
kotsspítala. Hann mun vera fót-
brotinn og hlotið fleiri meiðsli.
* .... . :■■:.■ ■■■■ ■' Ak ... - ! . ■ ■. .......
Brim á
Askoran lil
Strandamonno
EINS OG kunnugt er af frétt-
um og orðsendingum frá Rauða
Krossi íslands í dagblöðunum
urðu tvær fjölskyldur á Hólma-
vík fyrir tilfinnanlegu tjóni í
húsbruna fyrir nokkru,
Stjórn Átthagafélags Stranda-
manna vill hér með beina þeim
tilmælum til Strandamanna bú-
settra í Reykjavík og nágrenni,
svo og annarra góðra borgára, að
hlaupa undir bagga hjá hinu bág
stadda fólki með einhverjum
fjárframlögum.
Fjársöfnunarlistar liggja frammi
hjá Magnúsi Sigurjónssyni,
Laugavegi 45 og á afgreiðslum
Morgunblaðsins, Tímans og Þjóð
viljans. Tekið verður á móti
framlögum til 9. febrúar n. k.
Upplestrarfundur
í DAG kl. 15. hefst upplestrar-
fundur Rithöfundafélags íslands
í Glaumbæ, niðri.
Skúlagötu
I BRIMINU í fyrrinótt skófl-
aði sjórinn með sér möl og
leðju upp á Skúlagötu og var
hún illfær um morguninn.
Þar sem Grandagarður hefst
og á götuna, sem liggur þar
með sjónum, kastaði brimið
upp stórum grjóthnullungum,
möl og leðju.
Myndina tók Sv.Þ. um kl. 7
á föstudagsmorgun og sézt
hvernig umhorfs var fyrir
framan fiskiðjuver BÚR við
Grandagarð eftir brimið um
nóttina.
Leiðrétting
í GÆR gat Morgunblaðið nafna
nokkurra þeirra manna, sem
stóðu fyrir ólátum á Dagsbrún-
arfundi. Meðal þeirra var nafn
Eggerts Konráðssonar. Mun það
vera á misskilningi byggt, að
Eggert hafi verið meðal óláta-
seggja á þessum fundi.
Lára Ólafsdóttir
Kveðja
— Polaris
Framh. af bls. 1
Sagði hann, að það myndi styrkja
varnir bandalagsins.
Fanfani endurtók í ræðu sinni,
að ítalir væru samþykkir því, að
Bretar fengju aðild að Efnahags-
bandalagi Evrópu. Forsætisráð-
herrann gagnrýndi ýmis atriði
samningsins, sem de Gaulle,
Frakklandsforseti og Adenauer,
kanzlari V-Þýzkalands undirrit-
uðu í París í vikuoni.
Hin tíðu slys á landi voru eru
eitt af stærri vandamálum þjóð-
arinnar, sem fylgieiginleikar
tækni, og " hraða. Vegfarendur
verða að hafa miklar og góðar
gætur á hverju fótmáli, ekki
sízt litlu borgararnir blessuð
börnin. Ekki eru margir dagar
liðnir (21. þ.m.) er enn eitt
bifreiðarslysið varð, og þá í
Hafnarfirði. Sex ára gömul telpa,
Lára Ólafsdóttir, varð fyrir bif-
reið og béið bana.
Lára litla var dóttir hjónanna
Fanneyjar Magnúsdóttur frá
Neskaupstað og Ólafs Brands-
sonar úr Fróðárhreppi á Snæ-
fellsnesi, en þau hafa átt heima
í Hafnarfirði átta síðustu árin.
í ástsælu hjónabandi, sem er auð-
ugt af mannkostum hafa þau
eignazt þrjú börn, og var Lára
yngst.
Um þriggja ára skeið hefi ég
verið tíður gestur á heimili Láru
litlu, þar sem ég og faðir hennar
höfum átt sama áhugamál, og
fundum okkar borið saman þar
í návist barnanna.
Lára litla var mjög hugljúft
barn, starfsöm í leik og hug-
myndarík, — og var glögg á
verkefni þau, sem hún undi við
í barnslegri gleði. Mörg börn
vildu vera félagar hennar, vegna
þess að Lára var í sakleysi sínu
elskulegt barn, sem á vann sér
traust hjá félögum sínum.
Nú hefur hún fullnað skeiðið
og lokið jarðvist sinni hér, feng-
ið annað hlutverk og æðra á
nýrri þroskabraut, og er nú kom-
in í himneska englasveit.
Hún lifði hér í heiðríkju lífs-
ins í móðurörmum, á föður kné
og skapaði. birtu og yl á heimili
sínu. Jesús sagði: Leyfið börnun-
um að koma til mín og bannið
þeim það ekki. Hinn mikli barna
vinur mannkynsins hefur opnað
himihs hlið og tekið á mótl
Láru litlu. Þangað kemur hún
með óflekkaða sál og hreint
hjarta, nýtur þar hinnar sönnu
birtu í dýrðarsölum.
Ég votta foreldrum Láru og
systkinum mína fyllstu samúð
og er sannfærður um, að sá, sem
öllu ræður græðir sár, líknar
í nauðum og miðlar af sinm
miklu náð á sorgarstund.
Ég kveð þig Lára litla, blessuð
sé minning þín.
Guðm. Guðgeirsson hárskern