Morgunblaðið - 23.03.1963, Blaðsíða 20

20
M O R C V N B l 4 Ð 1 O
Laugar^fJagur 23. marz 1963
Nýlega var kveðinn upp í
Hæstarétti dómur í máli, er á-
kæruvaldið höfðaði gegn Svein-
birni Anton Jónssyni, bifreiðar-
stjóra á Akureyri, þar sem á-
kært var fyrir leynivínsölu. Úr-
slit málsins í Hæstarétti urðu
þau, að ákærði var sýknaður, en
hann hafði verið sekúr fundinn í
héraðsdómi.
Málavextir eru sem hér segir:
Þriðjudaginn 16. ágúst 1960
kom 16 ára piltur á lögreglustöð-
ina á Akureyri og tilkynnti lög-
reglunni, að hann hefði verið
staddur við BSO laugardags-
kvöldið 30. júlí 1960 ásamt féiaga
sínum. Sagði hann, að þeir hefðu
komið að máli við ákærða og fal-
ast eftir víni hjá honum. Hefði
ákærði tekið þeirri málaleitun
vel, og svo hefði farið, að hann
hafi selt þeim tvær flöskur af
brennivíni á kr. 230,00 hvora
flösku. Félagi hins fyrrgreinda
pilts, 19 ára gamall, kom sem
vitni fyrir dóm 1. sept. s.á. Hann
bar að hann hefði ásamt félaga
sínum keypt af ákærða tvær
flöskur af áfengi, en gat ekki
staðhæft, hvenær kaupin áttu sér
stað, en taldi að það hefði verið
um verzlunarmannahelgina þ.á.
og frekast á sunnudagskvöld um
þá helgi.
Ákærði neitaði sök sinni og
kvaðst ekki hafa verið staddur í
bænum laugardaginn 30. júlí og
anna tveggja en það, sem hér er
rakið. Héraðsdómarinn taldi, að
nægileg sönnun hefði komið
fram um brot ákærða og dæmdi
hann til að greiða kr. 6.000,00 í
sekt og skyldi ólögmætur ávinn-
ingur upptækur gerður. Þá
skyldi hann og greiða allan kostn
að sakarinnar.
Hæstiréttur komst að annarri
niðurstöðu, en eftir að málinu
var áfrýjað fóru fram framhalds-
próf í því og ýmis ný gögn lögð
fram.
í forsendum að dómi Hæsta-
réttar segir svo: „Þegar metinn
er framburður þessara vi'tne,
(þ.e. piltanna tveggja), þykir
hann vera svo gallaður, að ekki
sé fært gegn eindreginni neitun
ákærða, sem ekki hefur áður sætt
ákæru eða refsingu fyrir ólögleg-
an flutning eða sölu áfengis, að
telja hann sönnun þess, að á-
kærði hafi selt þeim áfengi það,
sem um ræðir í máli þessu, enda
renna engar aðrar stoðir undir
áburðinn.
Því ber að sýkna ákærða af
kröfum ákæruvaldsins í máli
þessu.“
Ákveðið var, að allur kostn-
aður sakarinnar skyldi greiðast
úr ríkissjóði.
Nýlega var kveffinn upp í
Hæstarétti dómur í máli, er reis
út af sambúðarslitum
2. Ráðskonuikaup fyrir tíma-
bilið 1.6.’57—1.9.’60, 39 mán
uðir á kr. 78.000,00. Sam-
tals kr. 153.000,00.
Um fyrri kröfuliðinn urðu nið-
ursrtöður þær sömu í héraði og
fyrir Hæstarétti. Að því er þann
lið snertir hafði stefnandi haldið
því fram, að hún og stefndur
'hefðu verið eignalaus er þau hófu
búskap, þegar undan væru skild
ar kr. 30.000,00, sem stefndur
hafði fengið í arf eftir móður sína
Stefnandi kvað fjárhaginn hafa
batnað smám saman. Þau hefðu
keypt sér bíl og selt hann og
hafið byggingu íbúðar í raðhúsi
sumarið 1959. íbúðin var fok-
held, er aðilar slitu sambúðinni.
Stefnandi reisti kröfur sínar
skv. þessum kröfulið á því, að
hún hefði lagt drjúgan skerf til
kaupa á íbúðinni, sem átti að
verða framtíðarheimili þeirra.
Auk þess að annast öll venjuleg
heimilisstörf, hefði hún unnið ut
an heimils og varið öllu, sem
hún vann sér inn til sameigin-
legra þarfa þeirra.
Af hálfu stefnds var því mót-
mælt, að stefnandi hefði lagt
nokkra peninga til sameiginlegs
heimilis þeirra. Laun hennar
hefðu að mestu farið til sérþarfa
hennar, auk þess sem hún keypti
sér nokkuð af innbúi, sem hún
hefði tekið með sér.
Staðfest eftirrit af skattfram-
tölum stefnanda sýndu, að tekj-
ur hennar voru kr. 24.000,00 á
ári 1959 og 1960, en kr. 40.000,00
árið 1961, en þar af eru kr.
25.00,00 áætlun fyrir tímabilið
1.6.—31.12. 1960.
fasteign, er eigi unnt að taka
kröfu hennar skv. þessum lið til
greina."
Að því er síðari liðinn snertir,
þ.e. kröfu um ráðskonukaup,
taldi stefnandi, að henni bæri
kaup fyrir störf sín í þógu heim-
ilisins þann tíma, sem hún bjó
með stefndum og væru kr.
2.000,00 á mánuði lágmarks-
krafa og þá tekið tiilit til kr.
10.000,00, er stefndi greiddi
henni við sambúðarslitin.
Stefndi mótmælti því, að
stefnandi ætti rétt á ráðskonu-
kaupi, enda hefði hún unnið
fulla vinnu annars staðar þar til
í júni 1960. Sjálfur hefði hann
unnið á Keflavíkurflugvelli, þar
til í marz 1960 og hefði hann
haft þar frítt fæði og fengið mat-
arávísanir, 'sem jafngiltu þrem-
ur máltíðum á dag. Stefnandi
hélt þvi fram, að stefndi hefði
oftast borðað kvöldmat heima,
og hún hefði auk þess séð um
aiian þvott af honum.
Niðurstöður um þennan kröfu-
lið urðu þær í Hæstarétti, að
miðað við allar aðstæður, voru
stefnanda dæmd laun fyrir störf
hennar í þágu heimilis hennar
og stefnda, samtals kr. 35.000,00.
Stefndi var og dæmdur til að
greiða stefnanda kr. 10.000,00 í
málskostnað.
KVEÐINN hefur verið upp í
Hæstarétti dómur í móli, er Gísli
Þórðarson, Flöt við Sundlauga-
veg í Reykjavík, höfðaði gegn
Stálumbúðum h.f. til greiðslu
skaðabóta að fjárhæð kr. 262.157,-
ásamt vöxtum og málskostnaði.
Mál þetta var höfðað vegna slyss
er stefndi varð fyrir, er hann var
að störfum í þágu hins stefnda
fyrirtækis.
Málavextir eru sem hér segir:
Hinn 10. febrúar 1958 var
stefndi að vinna í húsakynnum
Stálumbúða h.f. við Kleppsveg í
Reykjavík. Var stefnandi að
vinna við að móta vaska og var
til þess notuð stór pressa. Fram-
kvæmd verksins er á þann veg,
að ofan á neðra mótið er sett
járnplata en þar fyrir ofan er
efra mótið, sem vegur um 500
kg. Þegar plötu þeirri, er móta á,
hefur verið komið fyrir, er efra
mótinu ýtt inn, síðan er ýtt á
lítið handfang og slær pressan
þá efra mótið niður með 350 tn.
þunga. Er pressan hefur mótað
plötuna, fer hún sjálfkrafa upp
aftur. Þá er gripið í efra mótið og
það dregið út að hálfu leyti til
þess að unnt sé að nó í vaskinn.
Er stefnandi var við þessa
vinnu í umrætt sinn, vildi það til
á einn eða annan hátt, að stefn-
andi setti pressuna af stað áður
en búið var á ýta efra mótinu
inn aftur. Er pressan féll á neðra
mótið, braut hún úr því stykki
um 100 kg að þyngd og féll það
á stefnanda, en efra mótið sjálft
skauzt út úr legunum, lenti utan
í hendi sa-mstarfsmanns stefnanda
og féll síðan á gólfið. Stefnandi
hlaut af þessu mikil meiðsli og
var hann skjótlega fluttur á Slysa
varðstofuna og þaðan á Landsspít
alann til frekari aðgerða.
Stefnandi gaf þá skýringu á
' slysinu, að hann hefði hrasað, er
| hann steig í laut, sem var fyrir
framan vélina. í fallinu hefði
hann borið fyrir sig hægri hönd-
ina og hefði hún komið á rofa vél
arinnar. Taldi hann oliu hafa
verið á gólfinu og því hefði það
verið hált.
All mörg vitni voru leidd í mál
inu, en ekki gefst hér rúm til að
rekja íramburð þeirra.
í héraðsdómnum er því lýst, að
dómurinn hafi farið á vettvang
og skoðað aðstæður. Segir m.a.
„Fram undan vélinni til hægri,
svo í forsendum dómsins: —
í um 0,8 — 1 m fjarlægð frá und*
irstöðu hennar, er hola um 20x40
x8 cm að stærð, sem virðist hafa
myndast við það, að brotið hafi
verið upp úr gólfsteypunni. Upp
við undirstöðu vélarinnar er timb
urfleki. Myndast smá mishæð
milli flekans og hins steypta
gólfs. Fyrir framan flekann er
múrhúðun á gólfinu nokkuð far-
in að slitna og springa. Þvert
fyrir framan vélina hefur málm-
ræma verið lögð yfir samskeyti
flekans og gólfsins. Verða menn
að gæta varúðar til að hrasa ekki
um þennan umbúnað“.
Um útbúnað vélarinnar segir
svo í forsendum héraðsdómsins-
ins: „Á ræsirofa þeim, sem ætlað
ur er til ,að stjórna gangsetningu
vélarinnar eru fjórir hnappar
(rofar). Stjórnrofi til að færa efra
mótið lítils háttar til, aðalræsi-
rofi, stöðvirofi og öryggisrofi. Er
slysið varð, var gangsetningu hag
að þannig, að aðeins þurfti að
ýta á aðalræsirofann til að ræsa
vélina. Hins vegar hefur komið
í ljós, að hægt var með þar til
gerðum lykli að tengja saman að
alræsirofann og öryggisrofann,
þannig, að ýta þurfi á báða rof-
ana, samtímis, til þess að ræsa
vélina. Er ómótmælt að þessi út-
búnaður hafi verið á vélinni frá
upphafi. Verður að telja, að þessj
tenging rofanna skapi meira ör.
yggi, þar sem minni hætta sé á,
að starfsmenn ræsi vélina óvilj-
andi eða að óathuguðu máli. Þá
er og upplýst, að efra mótið i
vélinni var laust í legum þeim,
sem það rann eftir, þannig, að
unnt var að draga það fram úr
þeim. Verður að telja, að ör.
yggiskeðja eða annar stöðvunar-
útbúnaður, sem unnt á að ver^
Framhald á bls. 22,
sunnuaaginn kvaost nann naia
studað leiguakstur innanbæjar.
Kvað ákærður útilokað, að hann
hefði talað við vitnin tvö laugar-
daginn 30. júlí og mundi ekki
eftir að hafa ekið þeim sunnu-
daginn 31. júlí.
Verjandi ákærða krafðist
sýknu fyrir hann og byggði hana
á því, að lögfull sönnun hefði
ekki komið fram um það, hvenær
áfengissalan hefði átt sér stað og
yrði misræmið í framburði vitn-
anna að metast sakborningi í
hag, skv. almennum reglum refsi
réttar. Kom ýmislegt annað ó-
samræmi fram í framburði pilt-
er búiff höfffu saman í rúmlega
þrjú ár. Fór stúlkan fram á bæt-
ur samtals aff upphæff kr.
153.000,00.
MáLavextir eru þeir, að í mal
mánuði 1956 opinberuðu stefn-
andi (stúikan )og stefndi (pilt-
urinn) trúlofun sína. Hófu þau
sambúð í júnímiánuði árið eftir
og bjuggu saman óslitið þar til
í ágústmánuði 1960 að þau slitu
samibúðinni.
Stefnandi sundurliðaði kröfu
sína sem hér segir::
1. Helmingur af nettóverði í-
búðar, kr. 75.000,00.
Um þennan kröfulið segir svo
í forsendum að héraðsdómi:
„Stefndur var einn þinglesinn
eigandi að hinni umdeildu íbúð.
Upplýst er, að hann fékk veru-
lega fjárhæð að erfðum eftir að
þau stefnandi hófu sarnbúð og
hann virðist hafa verið í stöð-
ugri atvinnu allan tímann, sem
þau bjuggu saman. Stefnandi
hefur eigi haldið því fram, að
beinar tekjur hennar af vinnu
utan heimilisins hafi verið aðrar
eða meiri en að framan greinir.
Þar sem henni hefur ekki tekizt
að sanna eða gera sennilegt, að
hún hafi með beinum fjárfram-
löguim eða á annan hátt öðlazt
eignarrétt að hluta í umræddri
O. MUSTAD & SÖN, Oslo
Rfgistered trade marh
M U S T A D
Key^Brand
FISH HOOKS
hafa framleitt fiskiöngla fyrir margar kynslóðir íslenzkra
fiskimanna. Yfirburðir Mustadönglanna hafa alltaf reynzt
ótvíræðir. Úrvals hráefni og þrotlaus nákvæmni í framleiðslu-
háttum með áratuga reynslu að baki, gerir stöðug gæði
Mustad önglanna örugg og trygg. Þannig hafa bótaformenn
á íslandi áratug eftir áratug notað svo að segja eingöngu.
MUSTAD ÖNGLA
AF ÞVÍ AÐ:
1) þeir eru sterkir
herðingin er jöfn og rétt
húðunin er haldgóð
lagið er rétt
verðið er hagstætt
2)
3)
4)
5)
Vertíðin bregzt ekki vegna
önglanna, ef þeir eru frá
©.PtwsiraH) &
Osló.
Mustad önglar fásf hjá öllum v-iðai fœraheildsölum
og kaupmönnum á landinu