Morgunblaðið - 23.03.1963, Blaðsíða 19

Laugaradagur 23. marz 1963
mORCVlSBf. 4 010
19
Helgi á Hrafnkelsstöðum
leitar fanga „í neðra64
í 33. tölublaði Tímans sendir
Helgi á Hrafnkelsstöðum mér
áramótakveðju með mynd, sem
ég þakka hvorutveggja. Og í
framhaldi af því ræðir hann
nokkuð smá grein sem ég, að
gefnu tilefni skrifaði í Mbl. í
desember s.l. Það sem helzt fer í
taugarnar á Helga, er að ég hafi
tekið fyrirsögnina á grein mína
úr gamalli ritgerð eftir hann.
Og þykir það lýsa bæði „lítil-
mennsku og andleysi.“ Þetta
kann nú rétt að vera, svo langt
sem það nær. En má ég spyrja:
Hvaðan hefur_ þú fyrirsagnir
þinna greina? Ég hef aldrei heyrt
að þú gætir smiðað „axarskaft"
og þaðanaf síður ort í helvíti. Og
ég eftast mjög um að vísa sú sem
hin umdeilda fyrirsögn er tekin
úr, sé eftir þig.
Annars er fátt í grein Helga
sem ég þarf að svara. Hann reyn-
ir ekki að hrófla við einu ein-
asta atriði í minni grein, sem
máli sk'ptir.
En svo vendir Helgi sínu kvæði
í kross, eítir all langa ritskýr-
ingu á sjálfs sín verkum og
býður mér á konungsfund og það
upp á Kambabrún. Slíku „sóma-
boði“ get ég ekki neitað. Þótt
xnér hefði þótt enn forvitnilegra
að fara með honum heim að
Hrafnkelsstöðum og skoða það
sem hann hefur sjálfur
framkvæmt á velgengnistímum
allra fyrrverandi vinstristjórna.
En hann gæti bætt úr því með
því að láta fylgja eina siíka
mynd, með næstu ritgerð í Tím-
anum.
Þá skulum við bregða okkur
upp á Kambabrún Helgi minn,
við skulum nú reyna að vera
eins og gamlir kunningjar og
taka ofan öll lituð gleraugu. Og
hvað sér nú kóngurinn 1907 og
hvað blasir við augum okkar
núna. 1907 blasa við lélegir torf
kofar svo að segja ljóslausir,
víða lekir og dimmir með smá
túnkraga í kring að mestu
kargaþýfi, svo að segja öngvir
vegir, flestar ár og lækir óbrú-
að, enginn sími, engar vélar til
neins, hvorki utan bæjar né
innan. Að maður nefni nú
ekki rafmagn eða útvarp.
Og hvað skildum við svo sjá
nú? Og til þess að fá enn víðari
sjóndeildarhring skulum við
bregða okkur dálítið lengra út
með fjallinu, þangað sem nýi
Þrengslavegurinn liggur ofan í
Ölfusið. Við gætum rifjað það
upp á leiðinni hver sýndi mestan
dugnað nú síðast til að kom-a
þessari samgöngubót í nothæft
ástand. Og það án þess að nokk-
uð væri farið ofan í vasa sam-
vinnufélaganna hér austan fjalls.
Nú sjáum við upp um alla Hreppa
og jafnvel Tungur líka. í stað
moldarkofanna óupplýstu blasa
nú við augum háreistar og bjart
ar byggingar fyrir menn og
skepnur með víðáttumiklum
sléttum túnum, vegur, sími og
rafmagn heim á hvern bæ. Vél-
ar af fullkomnustu gerð til
flestra hluta bæði utan húss og
innan. Á þessu svæði hafa risið
upp fjögur stór og myndarleg
þorp með ýmiss konar fyrir-
tækjum, auk þess vísir að nokkr
um fleiri m.a. í Hrepp og Tung-
um. Og þar sem við stöndum
á heiðarbrúninni fyrir ofan Hlíð
arenda, blasir við, næstum við
fætur okkar, enn eitt þorpið, þar
sem er að rísa ný Ilafnarborg við
hina gömlu Þorlákshöfn. Hrepp-
stjóri ölfushrepps sagði mér í
vetur, að þar væru tuttugu íbúð
arhús í smíðum.
Og nú heyri ég að þú skýtur
inn í; „Þetta eru allt verk sam-
vinnumannanna". Já, því ekki
það. Eru ekki svo að segja allir
búendur — og raunar margir
fleiri — á öllu Suðurlandsundir-
lendinu j einhverju samvinnu-
félagi og sumir í mörgum. Eða
viltu kannski draga í sundur og
kasta öllum sem ekki eru „Fram
sóknarmenn“ út úr starfandi sam
vinnufélögum á svæðinu og
byrja þá á formanni Sláturfélags
Suðurlands. Ég vil þá ráðleggja
þér, að hugsa þig um tvisvar
áður en þú leggur út í slíkt ævin
týri.
Þú ræðir mikið um dýrtíðar-
tröllið og þá hættur sem af því
stafi, og má þar margt til sanns
vegar færa, þótt annað orki tví-
mælis. Ætla ég mér ekki að
verja framfarir þeirrar ófreskju,
þótt ég vilji láta hana njóta
sannmælis, ef eitthvað væri til
málsbóta. Þegar rætt er um dýr-
tíð og ríkisstjórnir síðustu
þri-ggja áratuga, verður Fram-
sóknarmönum jafnan tíðrætt um
tímabilið 1934—38, sem eins hins
fegursta fordæmis um gott stjórn
arfar. Væri þá fróðlegt að rifja
upp nokkur atriði frá þeim ár-
um. Mætti þá kannske draga
af því nokkrar ályktanir um
hvernig umhorfs væri í dag og
hvað framundan væri, ef líku
væri framhaldið og þá var gert.
Það dugir kannske að benda á
hina frægu „Siberíu", sem þú
réttilega minntist á. En það kem
ur fleira til. Það mætti t.d. benda
á, að árið 1938 er nýræktin kom
in niður í 1000 ha. á ári eða ca.
1500m2 á býli. Og þessu fylgdi
m.a.s. kvöð um að ríkið eignað-
ist vissan hlut af ræktuninni sbr.
hina illræmdu 17. gr. ræktunar-
laganna. Ég man ekki eftir að
þú hefðir neitt við þetta að
athuga, þó getur það verið. Ef
sá samdráttur, sem var í rækt-
uninni á árunum 1934—38, hefði
haldið áfram, telst mér til að
nýræktin væri komin niður í
lóm2 á býli 1962.
Þá mætti athuga þróun verð-
lagsmála landbúnaðarins á þess-
um árum.
Á árunum 1934—38 hækkaði
meðalútborgun á mjólk til bænda
um 2,1 eyri eða % eyri pr. 1. á
ári. Með sams konar þróun væri
mjólkurverðið núna eitthvað
milli 30 og 40 aur. pr. lítra.
Á sama tíma hækkaði útborg-
að meðalkjötverð t'l bænda um
9 au. eða 1,8 au. pr. kg. á ári.
Þetta svarar til þess að kjöt-
kílóið væri nú kringum kr. 4,00.
Nú vildi ég spyrja þig: Hvað
heldur þú, að þær framkvæmdir,
sem við sáum áðan af Kamba-
brún væru langt komnar með
þessari þróun, sem ég nú hef
lýst? Hvað myndu margir bænd-
ur vera búnir að eignast bíl og
dráttarvél eða fá rafmagn svo
eitthvað sé nefnt. Þú talar um
að við séum með „hælbit“ við
ykkur framámenn í Framsókn.
Það skyldi þó ekki vera að þú
og þínir llkar hafi reynt að
glefsa í hælana á Ingólfi á Hellu,
núverandi landbúnaðarráðherra,
þegar han-n sem formaður kjöt-
ATLAS
Crystal Kiny
Erum ávallt
kaupendur að
söltuðum ufsa-
flökum eða
flöttum ufsa
HUSSMANN & HAHN
Cuxhaven-F.
WESTERN GERMANY

HANSA-glugga
tjöldin
eru frá:
HANJSAj
Laugavegi 176. bimi 3-52-52.
ÞEIR ERU KONUNGLEGIR!
A’ glæsilegir utan og innan
hagkvæmasta innrétting,
sem sézt hefur: stórt hrað-
frystihólf með sérstakri
„þriggja þrepa“ froststill-
ingu, 5 heilar hillur og
grænmetisskúffa, og í hurð
inni eru eggjahilla, stórt
hólf fyrir smjör og ost og
3 flöskuhillur, sem m. a.
rúma pottflöskur
A’ sjálfvirk þíðing
A' færanleg hurð fyrir hægri
eða vinstri opnun
★ nýtýzku segullæsing
■jir innbyggingarmöguleikar
ATLAS gæði og 5 ára
ábyrgð
★ eru þó LANG ÓDÝRASTIR
Ennfremur ATLAS Crystal
Queen og Crystal Prince
Góðir greiðsluskilmálar.
Sendum um allt land.
s
0INIX
O. KORNERUP-HANSEN
Sími 12606 — Suðurgötu 10.
verðlagsnefndar hækkaði kjöt-
verðið 1942 svo um munaði. Og
Tíminn ráðlagði neytendum, sem
þótti dilkakjöt dýrt, að kaupa
hrossakjöt norðan úr landi, sem
væri miklu ódýrara. Ég held þú
hljótir að hafa svarað þessum
ráðleggingum Tímans, annar eins
vökumaður. En ég man bara
ekki eftir að hafa heyrt það né
séð.
Þú lætur liggja að því í grein
þinni, að ég hafi komið sem ein-
hverskonar boðflenna á fundi
framsóknarmanna að Brautar-
holti og Selfossi s.l. vetur. Þarna
talar þú gegn betri vitund. Þér
er vel kunnugt um, að báðir
þessir fundir voru auglýstir öll-
um opnir með fullu málfrelsi.
Þetta kom líka skýrt fram við
umræður á Selfossfundinum
þar sem þú varst mættur. Þó
furðar mig meira á öðru. Þú virð
ist vera að reyna að koma því
inn hjá ókunnugum lesendum
Tímans, að Skeiðamenn og aðrir,
sem mættu á Brautarholtsfund-
inum, hafi verið með einhver
skrílslæti. Þessu vil ég harðlega
mótmæla. Skeiðarmenn og aðrir,
sem sóttu þann fund, eru hafnir
langt yfir allt slikt. Á þessum
fundi voru málin rædd af hinni
mestu prúðmennsku, þótt skipt-
ar væru skoðanir um ýmislegt, er
á góma bar en ekkert hlegið. Enda
var Helgi á Hrafnkelsstöðum ekki
meðal fundarmanna. Og í fund-
arlokin þakkaði fundarstjóri,
sem jafnframt var fundarboð-
andi, Sigurfinnur í Birtingar-
holti, mér fyrir komuna með
hlýju handtaki. Og tel ég enga
ástæðu til að væna þennan prúða
frænda þinn um nokkurn flátt-
skap í því handtaki. Hitt er ekki
mín sök eða annarra fundar-
manna, þótt einhver gárunginn
hafi ha-ft gaman af að skrökva
einhverju að þér um fundinn.
Þetta er nú orðið miklu lengra
mál en ég ætlaði í fyrstu.
Einu verð ég þó að bæta við.
Eg viðurkenni fúslega að Helgi
á Hrafnkelsstöðum er fróður um
margt. Kann t.d. töluvert af vís-
um, Molbúasögum, ýmsum setn-
ingum úr bókum Og blöðum og
alls konar tilsvörum. Hann er
tiltölulega laginn að raða þessu
saman, bæði í ræðu og riti svo
vel fari á. Og kemur mönnum
oft til að hlæja. Er það út af
fyrir sig nokkurs virði, þegar
það á við. En þannig samsetn-
ingur leysir engan vanda. Hvort
sem það er sett saman uppi í
Hrunamannahreppi eða suður &
Seltjarnarnesi. Þetta minnir
helzt á mislita kubba, sem börn
hafa að leik og byggja úr alls
konar fígúrur, með stöðugt breyti
legu útliti, eftir því hvernig þau
raða þeim (kubbunum) saman.
Ölvesholti, 12. 2. J963.
Runólfur Guðmundsson.
• Byggður úr þykkara body-
stáli en almennt gerist.
• Ryðvarinn — Kvoðaður.
• Kraftmikil vél — Fríhjóla-
drif — Stór farangurs-
geymsla.
• Bifreiðin er byggð með
tilliti til aksturs á malar-
vegum, framhjóladrifin.
• Verð kr. 150.000,00.
Með miðstöð, rúðuspraut-
um, klukku í mælaborði
o. fl.
• Fullkomin viðgerða-
þjónusta.
• Nægar varahlutabirgðir.
m
Söluumboð á Akureyri:
Jóhannes Kristjánsson hf.
Sveinn Björnsson & Co.
Hafnarstræti 22 — Reykjavík
Sími 24204.
Chevrolet
Steindór vill selja nokkrar Chevrolet fólksbifreiðar,
árg. 1947, ’48. — Til sýnis á
BIFREIÐASTÖÐ STEINDÓRS
Hafnarstræti 2. — Sími 18585.
Bifreiðar
af ýmsum stærðum og gerðum til sölu.
BIFREIÐASTÖÐ STEINDÓRS
Sínii 18585.