Morgunblaðið - 30.05.1963, Blaðsíða 2

2
MORCUNBLAÐlfl
Fimmtudagur 30. maí 1963
L
— Játning
kommúnista
Framhald af bls. 1.
ræði öreiganna“, sem þrýsti hin-
um borgaralegu og fasistísku öfl-
um niður, á meðan hinir sósíal-
ísku þjóðfélags- og atvinnuhætt-
ir eru enn á bernskuskeiði?“
„Fyndist okkur heiðarlegar að
farið, ef valdhafar hér lýstu því
yfir, að þeir hefðu tekið völdin
og létu engan komast upp með
mótmæli, stefnubreytingar eða
annað múður“.
f>að er sýndarmennskan, til-
raunir kommúnistaleiðtoganna
til að sviðsetja borgaralegt lýð-
ræðisskipulag í löndum sínum,
sem hneykslar hina íslenzku
kommúnista. Þeir gagnrýna það
þannig alls ekki, að frjálsar kosn
ingar hafa verið afnumdar og
önnur mannréttindi fótum troð-
in — og telja það raunar „rétt og
sjálfsagt“ — heldur gagnrýna
þeir stjórnendur kommúnista-
ríkjanna fyrir þann heigulshátt
að ganga ekki hreint til verks og
játa það, að í kommúnistaríkjun-
um ríki „alræði öreiganna" og í
því skipulagi sé ekki rúm fyrir
slíkan hégóma sem frjálsar kosn-
ingar eða frjálsar umræður. Að
þessu leyti virðast þeir því jafn-
vel enn forhertari en UÍbricht og
aðrir einræðisherrar kommún-
ismans.
★ FYRIRLITNINGÁ
LÝÐRÆÐINU
Nokkru síðar segir:
En hvaða þýðingu hafa þessar
yfirlýsingar kommúnista um fá-
nýti lýðræðislegra stjórnarhátta,
fyrir íslendinga?
Á því leikur enginn vafi, að
eftir sem áður telja þeir það sína
æðstu köllun að leiða hið komm-
úníska skipulag yfir íslendinga,
enda sýna mörg ummæli þeirra
það ótvírætt. Þrátt fyrir þá harð-
stjórn og kúgun, sem þeir viður-
kenna berum orðum, að komm-
únisminn hafi haft í för með sér
alls staðar, þar sem honum hefur
verið komið á, vilja þeir þó inn-
leiða skipulag hans á fslandi.
Þeir lýsa því yfir, að þeir telji
sér skylt að verja kommúnista-
ríkin í ræðu og riti fyrir and-
stæðingum þeirra, enda þótt
þeim sjálfum sé fyllilega kunn-
ugt um einræði þeirra og ógnar-
stjórn. Þeir vilja koma á komm-
únisma á íslandi án þess að geta
leitt hinar minnstu líkur að því,
að hann verði framkvæmdur á
annan hátt en eftir hinum óhugn
anlegu leiðum, sem farnar hafa
verið í kommúnistaríkjunum
austan járntjalds og þeim er full
ljóst, að af framkvæmd hans
muni leiða afnám lýðræðislegra
stjórnarhátta.
Það er þetta annarlega viðhorf
eins stjórnmálaflokks þjóðarinn-
ar til frelsis hennar og sjálfs-
ákvörðunarréttar, þeirra gæða,
sem hún hefur barizt fyrir um
aldir og talið frumskilyrði mann-
sæmandi lífs, sem íslendingum
stendur ógn af, og hlýtur í þeirra
augum að teljast alvarlegasta
ávirðing þess flokks.
★ MÆLA OFBELDIS-
VERKUNUM BÓT
í formálsorðum II. hluta
Rauðu bókarinnar segir m.a.:
Skýrslur, þær, sem Sia-menn
sendu sín á milli og hér birtast,
veita enn eina sönnunina fyrir
hinu nána sambandi íslenzkra
kommúnista við alþjóðahreyf-
ingu kommúnismans og sýna, að
afstaða þeirra er hin sama og
fyrr. Þannig leggja þeir t.d. bless
un sína yfir öll ofbeldisverk
kommúnistaríkjanna innanlands
og utan og reyna að afsaka þau.
Þeir lýsa því m.a.s. yfir, að þeir
telji sér beinlínis skylt að verja
allar gerðir þeirra og stefnu. Og
þrátt fyrir það, að þeir hafi sjálf-
ir orðið vitni að hinni ógn-
þrungnu harðstjórn, sem komm-
únisminn hefur leitt yfir margar
þjóðir, telja þeir það eftir sem
áður aðalhlutverk sitt að koma á
kommúnisma á íslandi eftir aust-
rænum fyrirmýndum og lúta for-
ystu hinna erlendu harðstjóra. í
þeim tilgangi að gera íslenzka
kommúnista hæfari til þess að
vinna að þessu ætlunarverki sínu
hefur forysta kommúnistaflokks-
ins komið nokkrum tugum ungra
kommúnista í fóstur hjá „félög-
unum“ í járntj aldsríkj unum, þar
Stúdentafélag Reykjavíkur
Kvöldvaka að
Hófel Borg
Stúdentafélag Reykjavíkur efnir til kvöldvöku að
Hótel Borg og hefst hún kl. 21.
SKEMMTIATRIÐI:
1. Einsöngur, Magnús Jónsson, óperusöngvari
2. Skemmtiþáttur, Karl Guðmundsson, leikari.
3. Nýtt skemmtiatriði, The Prince Sisters.
4. Að lokum verður dansað.
Aðgöngumiðar fást í Bókaverzlun Sigfúsar Eymunds
sonar.
Stjórnin.
Móðir mín
SIGURBORG GEIRMUNDSDÓTTIR
lézt 25. þ.m. Jarðarförin hefur farið fram. Þakka auð-
sýnda samúð.
Sigurður Jónasson.
Maðurinn minn, faðir okkar og tengdafaðir okkar
GÍSLI GÍSLASON
verzlunarmaður, Seljavegi 23,
andaðist að heimili sínu 29. þessa mánaðar.
Ragnheiður Clausen,
Hólmfríður Gísladóttir, Haraldur Halldórsson,
Guðrún Sæmundsdóttir, Holger Pétur Gíslason,
Olga Benediktsdóttir, Árni Árnason.
sem þeir auk annars náms fá
rækilega skólun í kommúnísk-
um fræðum, og sterkur grunur
leikur á, að sumir þeirra a.m.k.
hljóti einnig góða þjálfun í njósn
um og undirróðurs- og skemmd-
arverkastarfsemi. En það er síð-
ur en svo nokkur nýlunda, að
íslenzkir kommúnistar séu send-
ir til þess konar náms, því að
margir þeirra, sem á undanförn-
um áratugum hafa gegnt forystu
hlutverki í Kommúnistaflokkn-
um hér á landi, hafa einnig á sín-
um yngri árum dvalizt árum
saman í Sovétríkjunum í sama
tilgangi.
Á SIGLT Á MILLI SKERS
OG BÁRU
Deilur þær, sem urðu á 12.
flokksþinginu um afstöðu „Sósíal
istaflokksins" til uppreisnarinn-
ar í Ungverjalandi 1956, eru lær-
dómsríkt dæmi um húsbóndaholl
ustu íslenzkra kommúnista. Þær
deilur snerust ekki um það, hvort
valdbeiting Sovétríkjanna hafi
átt rétt á sér; um það voru allir
sammála, sem til máls tóku um
þetta efni. Ágreiningurinn var
um það eitt, hvort „Sósíalista-
flokkurinn“ og „Alþýðubanda-
lagið“ hefðu beinlínis átt að
mæla hryðjuverkum Sovétríkj-
anna bót á opinberum vettvangi
eða slaka örlítið á flokksaganum
í svip og láta það viðgangast, að
einstakir flokksmenn og mál-
gagn flokksins tækju að ein-
hverju leyti undir fordæmingu
íslenzks almennings á atferli
Sovétríkjanna, eins og miðstjórn
flokksins ákvað. Brynjólfur
Bjarnason og nokkrir fleiri töldu
þannig sjálfsagt að sýna Rússum
fulla hollustu, þó að á móti blési,
en Brynjólfur sagði m.a.: „í Ung-
verjalandsgaldri samþykkti mið-
stjórnin heimild fyrir félagana
til að mótmæla íhlutun Rússa. í
Alþýðubandalaginu greiddi eng-
inn atkvæði á móti þessu. Mér
brá við þessa samþykkt. Rökin
voru hæpin: æsingar væru svo
miklar, að við gætum ekki annað
— Vifnisburður
Framh. af bls. 16.
versta, sem yfir okkur hefur
komið á— síðari tímum. Öll
þessi ár vantaði okkur bænd-
ur upp á tilskilið verðlags-
grundvallarverð og sum árin
mikið t.d. um 30 aura á mjólk-
urlítra 1957. Aldrei heyrði ég
samt Framsóknarmenn, hvorki
á Búnaðarsambandsfundum
né aðalfundum M.B.F., kvarta
undan því, að vantaði á kaup-
ið, en þeim varð hins vegar
tíðrætt um áhuga aldamóta-
manna í ungmennafélagsskapn
um og minntu á þær hugsjón-
ir. Þá heyrðist ekki frá þeim
barlóms væl um erfitt stjórn-
arfar. Hin lága útborgun staf-
aði meðfram af halla á út-
flutningi landbúnaðarafurða.
Úrræði Frámsóknarflokksins
voru þá þau: að stórhækka
fóðurbætinn — til þess bein-
línis að draga úr framleiðsl-
unni! Og þetta voru úrræði
bændaflokksins, sem réði land
búnaðarmálunum! — Þá var
alltaf verið að skerða krón-
una, þótt það væri aldrei kall-
að gengisfelling, og olli það
stórhækkun verðlags. í einni
hryðjunni hækkuðu þeir t.d.
dráttarvélar fyrirvaralaust
um 20 þúsund kr. og kom það
mjög illa við margan bónd-
ann sem pantað hafði dráttar-
vél.
— En hvernig finnst þér
stjórnarandstaða Framsókn-
ar?
— Ja, oft hefur stjórnar-
andstaðan verið ábyrgðarlítil,
en þó keyrir nú um þverbak.
Nú virðist eiga að gera mest-
an hita um viðkvæmt utan-
ríkismál, mál sem okkur varð
ar kannske mest að leysa um
langa framtíð og lýðræðis-
flokkarnir hefðu átt að standa
en mótmælt. Þetta er hættu-
merki, og ég missti traustið á
miðstjórninni“. Hins vegar taldi
t.d. Lúðvík Jósepsson klókinda-
legra, að flokkurinn í orði
kveðnu léti að einhverju leyti
undan hinu sterka almennings-
áliti, og sagði hann m.a.: „Gagn-
rýni hans (Brynjólfs) á afstöð-
imni til Ungverjalandsatburða
er ekki réttmætt. Siglt var á
milli skers og báru til að forða
átökum innan flokksins um þau
mál“. — Þessi ummæli sýna
glögglega, að hjörtu íslenzkra
kommúnistaleiðtoga slá nú í
takt við hjarta Krúsjeffs á sama
hátt og þau áður slógu í takt við
hjarta „mannsins bezta vinar“,
eins og þeir kölluðu fyrirrennara
hans, Stalín.
★ LANDHELGISMÁLIÐ
ÁTTI AÐ „REKA
FLEYG í NATÓ“
Látum það þó vera, að komm-
únistar miði málefnaafstöðu sína
við hagsmuni Sovétríkjanna, þeg
ar það fer ekki beint í bága við
brýnustu hagsmuni íslendinga.
Það skipti aðra íslendinga e.t.v.
ekki svo miklu, ef þeir létu af
þjónkun sinni við Sovétríkin,
þegar íslenzkir hagsmunir eru í
veði. En svo er því miður ekki,
því að reynslan hefur sýnt, að
jafnvel þá láta kommúnistar
hina sovézku hagsmuni sitja í
fyrirrúmi. Ummæli Guðmundar
Vigfússonar um landhelgismálið
á 12. flokksþinginu leiða ótvírætt
í Ijós, að það, sem fyrst og fremst
vakti fyrir foringjum kommún-
ista með útfærslu landhelginnar
1958 var að stofna til illdeilna
milli íslendinga og annarra vest-
rænna þjóða og veikja með því
varnarsamtök lýðræðisríkjanna í
þágu Sovétstjórnarinnar, þó að
þeir hafi vitaskuld einnig tekið
fegins hendi hinum efnahags-
lega ávinningi, sem af útfærsl-
unni leiddi, eins og aðrir íslend-
ingar. En megintilgangur þeirra
var samt að „reka fleyg í
NATO“, eins og Guðmundur orð-
saman um. Og ríkisstjórnin
skömmuð — ekki fyrir það,
sem hún hefur gert — held-
'yrir það, sem hún er
sögð hafa ætlað að gera!
Sama ábyrgðarleysið er við-
haft í landhelgismálinu, þar
sem allir viðurkenna nú, að
það mál hafi verið leyst mjög
farsællega. Greindur Fram-
sóknarbóndi hér í Mýrdaln-
um sagði við mig, þegar æs-
ingar Tímans stóðu sem hæst:
„Ég er nú ekki það fanatísk-
ur, að ég viðurkenni ekki
það, sem ég tel vel gert. Frá
mínu sjónarmiði tel ég land-
helgismálið hafa leystst mjög
farsællega."
— En hvernig finnst þér nú
verandi stjórn hafa haldið á
landbúnaðarmálunum?
— Framsóknarmenr. fárast
mjög yfir því hve afurðaverð-
ið sé lágt og kenna ríkis-
stjórninni um að svo sé, en
gleyma því jafnframt. að það
er fyrst og fremst samnings-
atriði milli bændanna sjálfra
og neytenda (6-manna-nefnd-
in) og er ríkisstjórnin ekki
einráð um það, hvorki nú né
þegar Framsóknarmenn réðu
bessum málum.- Um bað má
vissulega deila hvað sé sann-
gjarnt afurðaverð eins og hvað
sé sanngjarnt kaupgjald yfir-
leitt. — En það eru einkum
tvö atriði, sem mér finnst
sýna, að stórbreyting hafi orð
ið til batnaðar síðan Ingólfur
Jónsson tók við landbúnaðar-
málunum: Meðan Framsókn
réði þeim voru bændur ár-
lega stórsviknir um umsam-
ið afurðaverð. Nú höfum við
fengið fullkomna kauptrygg-
ingu með því að tryggt er
fullt verð á útfluttar afurðir
og heimild til þess að hækka
verðið 4 sinnum á ári. Er
þetta atriði eitt ómetanlegur
fengur fyrir bændur hjá þvi
öryggisleysi, sem áður ríkti.
Þá hefur lánamálunum loks-
aði það, sem var í beinni and-
stöðu við óskir mikils meirihluta
íslenzku þjóðarinnar, en hina
vegar þýðingarmikið hagsmuna-
mál Sovétríkjanna. Og af sömu
hvötum er runnin barátta þeirra
gegn dvöl hins bandaríska varn-
arliðs í landinu, sem dvelst hér I
samræmi við vilja meginþorra
þjóðarinnar, en er Sovétstjórn-
inni hins vegar mikill þyrnir I
augum. Síðasta dæmið um holl-
ustu íslenzku kommúnistaleið-
toganna við Moskvuvaldið eru
svo viðbrögð þeirra, er upp
komst um njósnatilraunir sov-
ézka sendiráðsins hér á landi,
þegar þeir réðust með brigzlyrð-
um á þann íslending, sem ljóstr-
aði upp um atferli þeirra, en
mæltu hins vegar ekki eitt ein-
asta ámælisorð í garð hinna sov-
ézku njósnara, sem ógnuðu ör-
yggi íslenzka ríkisins með atferli
sínu.
Hinar tíðu ferðir íslenzkra
kommúnistaleiðtoga á fund sov-
ézkra ráðamanna tala einnig sínu
máli um hið nána samband
þeirra, þó að af eðlilegum ástæð-
um sé lítið um það vitað, hvað
þeim fer á milli innan þykkra
múra Kreml. En svo mikið er
víst, að ekki eru það allt sak-
lausar kurteisisheimsóknir. Þann
ið hefur t.d. komið fyrir, þegar
ósamlyndi íslenzku kommúnista-
leiðtoganna hefur verið hvað
mest, að sendinefndir hafa farið
í austurveg og lagt deilumálin í
gerð sovézkra leiðtoga; og sömu-
leiðis mun það hafa gerzt, að ís-
lenzkir kommúnistar hafi bein-
línis klagað hvern annan fyrir
„félögunum" í Kreml.
ins verið komið á fastan grund
völl í stað þeirrar ringulreið-
ar, sem áður ríkti. Því svo
bezt heldur uppbygging sveit-
anna áfram, að tryggt sé nægi
legt fjármagn til þeirra hluta.
Þessi stórmál voru í megnasta
ólagi meðan Hermann Jónas-
son var landbúnaðarráðherra
og Eysteinn Jónsson fjár-
málaráðherra og virtist
hvorugur hafa áhyggjur
af. En táknrænt finnst mér
það um núverandi stefnu
Framsóknarflokksins, að hann
skuli vera á móti því, að fjár-
hagsleg uppbygging landbún-
aðarins sé tryggð með 1 kr.
framlagi frá bændum á móti
hverjum 3,50 kr. frá neytend-
um og ríki, en telja svo sjálf-
sagt að draga a.m.k. 100 millj.
kr. út úr sveitunum til þess
að byggja lúxus-hótel í
Reykjavík.“
Úndir lok viðtalsins segir
m.a.:
„— Um hvað er kosið?
— Það virðist mér vera al-
veg ljóst og sjaldan legið Ijós-
ara fyrir en nú: Að þeir flokk
ar, sem farið hafa með stjóm
landsins muni standa saman
eftir kosningar og halda sömu
stjórnarstefnu. En oftast áður
hefur ríkt algjör óvissa um,
hverjir ynnu saman að kosn-
ingum loknum. Ég tel geysi-
mikið atriði að vita það fyrir-
fram og eins, hver stjórnar-
stefnan verður. Hins vegar er
mjög hætt við — missi núver-
andi stjórnarflokkar meiri-
hluta aðstöðu sína — að „ekki
verði samstaða um nein úr-
ræði.“
Skaftfellingar hafa sjaldan
átt sterkari leik á borði: að
standa fast saman um Ragnar
Jónsson í komandi kosning-
um, því að hann er gjörkunn-
ugur sýslubúum og enginn ef-
ast um, að hann muni sjálfur
duga við hvað það, sem hon-
um er til trúað.“